fbpx
Wikipedia

Rüstəm Paşa külliyəsi (Təkirdağ)

Mart 29, 2022

Rüstəm Paşa külliyəsi — Təkirdağda XVI əsrə aid külliyə. Osmanlı sultanı I Süleymanın kürəkəni Sədrəzəm Rüstəm Paşa tərəfindən inşa etdirilən külliyə məscid, mədrəsə, imarət, kitabxana, qoşa hamam, bazar meydanı və karvansaraydan ibarətdir. Bunlardan yalnız məscid, mədrəsə, imarət və karvansaray Memar Sinan tərəfindən inşa olunmuş, külliyəyə daxil olan digər əsərlər isə müxtəlif dövrlərdə inşa olunmuşdur. Bu əsərlərdən yalnız məscidin inşa tarixini ön hissəsindəki kitabəsindən bilmək mümkündür. Bunlardan birində Rüstəm Paşa və 1553 tarixi qeyd olunmuşdur. İkinci kitabədə isə Sultan Əbdülməcidin adı və 1841 tarixi qeyd edilib. Buna görə də məscidin XIX əsrədək zərər gördüyü və həmin il yenidən bərpa olunduğu başa düşülür. Məscid və bazar meydanından başqa digər əsərlər tam olaraq günümüzə gəlib çatmamışdır.

Rüstəm Paşa külliyəsi
Ölkə  Türkiyə
Şəhər Təkirdağ
Yerləşir Təkirdağ, Ərtoğrul məhəlləsi
Memar əsasən Memar Sinan
Tikilmə tarixi 1553, 1883
Üslubu Osmanlı memarlığı
Vəziyyəti Qismən fəaliyyət göstərir

Strukturu

Rüstəm Paşa məscidi

Məscid kvadrat planlı və tək gümbəzlidir. Daxilindəki bəzəmələr olduqca zəngindir. İlk bərpa dövründə gümbəzin mərkəzində və kənarlarında barokko üslubunda çiçək motivləri işlənmişdir. Sultan Əbdülməcid dönəminə aid olan bu bəzəmələr hal-hazırda yoxdur. Məscidin minarəsi çoxbucaqlı gövdədən, 34 m. hündürlüyə malikdir. Bundan başqa Sultan Əbdülməcid dönəmindəki təmir əsnasında məscidin həyətində çeşmə inşa olunmuşdur.

Rüstəm Paşa mədrəsəsi və kitabxanası

Məscidin şərq cəbhəsinə paralel, 16 × 26 m. ölçülərində düzbucaqlı planlı olan mədrəsə binası, yanındakı kvadrat planlı məktəblə tamamlanır. Girişi külliyənin cənub qərbində olan mədrəsənin divarları daşdan, kəmər və gümbəzlərində isə kərpicdən istifadə olunmuşdur. İnşa xüsusiyyətlərinə nəzər salsaq, məscidlə eyni vaxtda vəya ondan daha öncə inşa olunduğu görünər. Mədrəsə dağınıq vəziyyətdə olduğu üçün 1880-ci ildə onun yerində məktəb inşa olundu. Cümhuriyyət illərində məktəb olaraq fəaliyyət göstərən bina hal-hazırda xarabalığa çevrilmişdir. Kitabxana olaraq bilinən yan tərəfdəki bina isə külliyənin şimal qərb küncündə yerləşir. Tək gümbəzli olan bina 8 × 8 m. ölçülərindədir. Sonradan əlavə olunan baca və ocaq yerlərindən başa düşülür ki, bina bir dönəm yeməkxana olaraq da istifadə olunmuşdur.

Rüstəm Paşa hamamı

Mədrəsənin şərq cəbhəsinə bitişik olan qoşa hamam binası xalq arasında "Paşa hamamı" olaraq da tanınır. Kişilər üçün nəzərdə tutulan hamam binası kvadrat planlıdır və iki bölmədən ibarətdir. Divarları kəsmə daşdan, kəmər və üzərindəki gümbəzləri kərpicdən hazırlanan hamam binasının böyük bir hissəsi dağılmış, qalan hissələrinin üzəri isə taxta tavanla örtülərək anbar olaraq istifadə edilir.

Bazar meydanı

Məscidin qərbində yerləşən meydan 6 gümbəzli və 25,5 × 19 m. ölçülərindədir. Dörd tərəfə qapısı olan meydanın uzun tərəfində 3, qısa tərəfində isə 2 pəncərəsi var. 1949-1950 tarixlərində anbar olaraq istifadə edilən bu meydança 1972-ci ildə bərpa olundu və bəzi dükanlar yenidən inşa olundu. Külliyəyə aid olan karvansaray və imarətin yeləşdiyi hissələr isə hələ də bilinmir.

İstinadlar

  1. Mustafa Cezar, Tipik Yapılarıyla Osmanlı Şehirciliğinde Çarşı ve Klasik Dönem İmar Sistemi, İstanbul 1985, s. 251-253
  2. Mimar Sinan’ın Hayatı ve Eserleri, Ankara 1988, s. 50
  3. Mehmet Tuncel, Babaeski, Kırklareli və Təkirdağ Məscidləri, Ankara 1974, s. 31-35
  4. Hikmət Çevik, Təkirdağ Tarixi Araşdırmaları, İstanbul 1949, s. 64-69
  5. Oktay Aslanapa, Osmanlı Devri Mimarisi, İstanbul 1986, s. 208-209
  6. Abdullah Kuran, “Sinan’ın Medreseleri”, Mimarbaşı Koca Sinan: Yaşadığı Çağ ve Eserleri (nşr. Sadi Bayram), İstanbul 1988, I, 250
  7. Şükran Pekel, Təkirdağ, Babaeski, Kırklarelində Osmanlı Memarlığı, İÜ Ed. Fak., s. 10-18

Mart 29, 2022
rüstəm, paşa, külliyəsi, təkirdağ, rüstəm, paşa, külliyəsi, təkirdağda, əsrə, külliyə, osmanlı, sultanı, süleymanın, kürəkəni, sədrəzəm, rüstəm, paşa, tərəfindən, inşa, etdirilən, külliyə, məscid, mədrəsə, imarət, kitabxana, qoşa, hamam, bazar, meydanı, karvan. Rustem Pasa kulliyesi Tekirdagda XVI esre aid kulliye 1 Osmanli sultani I Suleymanin kurekeni Sedrezem Rustem Pasa terefinden insa etdirilen kulliye mescid medrese imaret kitabxana qosa hamam bazar meydani ve karvansaraydan ibaretdir Bunlardan yalniz mescid medrese imaret ve karvansaray Memar Sinan terefinden insa olunmus kulliyeye daxil olan diger eserler ise muxtelif dovrlerde insa olunmusdur Bu eserlerden yalniz mescidin insa tarixini on hissesindeki kitabesinden bilmek mumkundur Bunlardan birinde Rustem Pasa ve 1553 tarixi qeyd olunmusdur Ikinci kitabede ise Sultan Ebdulmecidin adi ve 1841 tarixi qeyd edilib Buna gore de mescidin XIX esredek zerer gorduyu ve hemin il yeniden berpa olundugu basa dusulur Mescid ve bazar meydanindan basqa diger eserler tam olaraq gunumuze gelib catmamisdir 2 3 Rustem Pasa kulliyesiOlke TurkiyeSeher TekirdagYerlesir Tekirdag Ertogrul mehellesiMemar esasen Memar SinanTikilme tarixi 1553 1883Uslubu Osmanli memarligiVeziyyeti Qismen fealiyyet gosterirMundericat 1 Strukturu 1 1 Rustem Pasa mescidi 1 2 Rustem Pasa medresesi ve kitabxanasi 1 3 Rustem Pasa hamami 1 4 Bazar meydani 2 IstinadlarStrukturu RedakteRustem Pasa mescidi Redakte Mescid kvadrat planli ve tek gumbezlidir Daxilindeki bezemeler olduqca zengindir Ilk berpa dovrunde gumbezin merkezinde ve kenarlarinda barokko uslubunda cicek motivleri islenmisdir Sultan Ebdulmecid donemine aid olan bu bezemeler hal hazirda yoxdur Mescidin minaresi coxbucaqli govdeden 34 m hundurluye malikdir Bundan basqa Sultan Ebdulmecid donemindeki temir esnasinda mescidin heyetinde cesme insa olunmusdur 4 Rustem Pasa medresesi ve kitabxanasi Redakte Mescidin serq cebhesine paralel 16 26 m olculerinde duzbucaqli planli olan medrese binasi yanindaki kvadrat planli mekteble tamamlanir Girisi kulliyenin cenub qerbinde olan medresenin divarlari dasdan kemer ve gumbezlerinde ise kerpicden istifade olunmusdur Insa xususiyyetlerine nezer salsaq mescidle eyni vaxtda veya ondan daha once insa olundugu goruner Medrese daginiq veziyyetde oldugu ucun 1880 ci ilde onun yerinde mekteb insa olundu Cumhuriyyet illerinde mekteb olaraq fealiyyet gosteren bina hal hazirda xarabaliga cevrilmisdir Kitabxana olaraq bilinen yan terefdeki bina ise kulliyenin simal qerb kuncunde yerlesir Tek gumbezli olan bina 8 8 m olculerindedir Sonradan elave olunan baca ve ocaq yerlerinden basa dusulur ki bina bir donem yemekxana olaraq da istifade olunmusdur 5 Rustem Pasa hamami Redakte Medresenin serq cebhesine bitisik olan qosa hamam binasi xalq arasinda Pasa hamami olaraq da taninir Kisiler ucun nezerde tutulan hamam binasi kvadrat planlidir ve iki bolmeden ibaretdir Divarlari kesme dasdan kemer ve uzerindeki gumbezleri kerpicden hazirlanan hamam binasinin boyuk bir hissesi dagilmis qalan hisselerinin uzeri ise taxta tavanla ortulerek anbar olaraq istifade edilir 6 Bazar meydani Redakte Mescidin qerbinde yerlesen meydan 6 gumbezli ve 25 5 19 m olculerindedir Dord terefe qapisi olan meydanin uzun terefinde 3 qisa terefinde ise 2 penceresi var 1949 1950 tarixlerinde anbar olaraq istifade edilen bu meydanca 1972 ci ilde berpa olundu ve bezi dukanlar yeniden insa olundu Kulliyeye aid olan karvansaray ve imaretin yelesdiyi hisseler ise hele de bilinmir 7 Istinadlar Redakte Mustafa Cezar Tipik Yapilariyla Osmanli Sehirciliginde Carsi ve Klasik Donem Imar Sistemi Istanbul 1985 s 251 253 Mimar Sinan in Hayati ve Eserleri Ankara 1988 s 50 Mehmet Tuncel Babaeski Kirklareli ve Tekirdag Mescidleri Ankara 1974 s 31 35 Hikmet Cevik Tekirdag Tarixi Arasdirmalari Istanbul 1949 s 64 69 Oktay Aslanapa Osmanli Devri Mimarisi Istanbul 1986 s 208 209 Abdullah Kuran Sinan in Medreseleri Mimarbasi Koca Sinan Yasadigi Cag ve Eserleri nsr Sadi Bayram Istanbul 1988 I 250 Sukran Pekel Tekirdag Babaeski Kirklarelinde Osmanli Memarligi IU Ed Fak s 10 18 Menbe https az wikipedia org w index php title Rustem Pasa kulliyesi Tekirdag amp oldid 4953142, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.