Antarktidanın ən iri şelf buzlaqları. Ross (472.960 km²)Ronn-Filhner (422.420 km²)Eymer (62.620 km²)Larsen (48.600 km²)Riser-Larsen (48.180 km²)Fimbul (41.060 km²)Şeklton (33.820 km²)VI Georq (23.880 km²)Qərbi (16.370 km²)Uilkis (13.680 km²)
Buzlaq Ceyms Klark Rossun ekspedisiyası zamanı, 1841-ci ilin yanvarında aşkarlanmışdır. Buzlaq gəmilərin sahilə yan almasına imkan vermədiyindən Viktoriyanın buzlaq səddi olaraq adlandırılır. Daha sonra isə açılış edənin şərəfinə Ross sədd buzlağı olaraq adlandlrılır.
Buzlağın cənub-şərqinbdə 800 metr dərinlikdə Villans gölü yerləşir.
Araşdırma tarixi
Ross şelf buzlağı. 1997 il.
1831-ci ildə Ceyms Ross Şimal maqnit qütbünü fəth etdikdən sonra bir necə il ərzində Cənub qütbünə dəniz yolunu aşkarlamağa çalışırdı. 1841-ci ilin yanvarında İngiltərənin Erebus və «Terror» gəmisi xüsusi qorucularla Sakit okeandan ayrılan buzlaq səddini keçərək içərilərə daxil olur. Dörd gün burada üzdükdən sonra 11 yanvar tarixində ekspedisiya böyük buzlaq səddini aşkarlayırlar. Ross buzlağa baxarkən deyir: «Bəli, buradan keçmək Duvr qayalıqlarını keçməyə bərabərdir». Bir müddət sonra buzlaq ərazisində yerləşən bir çox coğrafi obyektlər Rossun adını alır. Burada ekspedisiyada iştirak edən gəmilərin şərəfinə iki vulkan adlandırılmışdır (Erebus vulkanı və Terror vulkanı).
İlk antarktik ekspedisiyalanın hədəfi cənub qütbünü kşf etmək olduğundan buzlaq əsas yol olaraq seçilmişdir. Robert Skott şelf buzlağını və onun əraz ərazilərində kifayət qədər tətqitat işləri apararaq əhəmiyyətli məlumatlar toplamışdır. Şelf buzlağpnfa yerləşən Balina buxtasındaRoald Amundsenin ekspefisiyasına aid Framheym bazası olmuşdur. Amundsen və Skott 1911-ci ildə cənub qütbünə gedərkən buzlağı ötüb keçmək məcburiyyətində olmuşdur. Skottun ekspedisiyası geri qayıdarkən Ross şelf buzlağında həlaknolmuşdur. 1929—1959-ci illərdə Ross buzlağında Amerikaya məxsus olan Litl-Amerika bazası fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda isə buzlağın sərhəddində Mak-Merdoqütb stansiyası yerləşir.
Buzlaq haqüında 2006-cı ildə maraqlı fərziyyə irəli sürülmüşdür. Belə ki, buzlaq çatlaya bilər.
Hərəkəti
Şelf buzlağı əsasən Transantarktika dağlarında yerləşən Birdmor buzlağından qidalanır. Buzlağın şərqində buzlağın axın sürəti ilə 800 m, qərb hissədə isı 1500 metr təşkil edir. Bu isə gün ərzində buzlağın 1,5 metrdən 3 metrə hərəkət etməsi deməkdir.
Buzlaq üçbucaq formaya malikdir. Buzlaq 600 km məsafədə 15-50 metr hündürlüyə malikdir. Daxili hissədə buzlağın qalınlığı 150–200 m, sahilə yaxın hissədə isə buzlağın hündürlüyü 700 metrdir. Bəzən buzlaqdan iri aysberq parçaları ayrılır. Qeydə alınan ən iri aysberqin sahəsi 31 080 km² olmuşdur.
İstinadlar
Drill reaches Antarctica's under-ice Lake Whillans (ing.)
Kirin Şirmeyer. Lake-drilling team discovers life under the ice (ing.)nature.com'/ saytı
Учёные обнаружили во льдах Антарктики жизнеспособные микробные экосистемы (rus.) на сайте itar-tass.com, 21 августа 2014
Scott, Robert and Leonard Huxley. Scott’s Last Expedition in Two Volumes: Vol. II. New York: Dodd, Mead and Company, 1913.
"Ross Ice Shelf could 'collapse quickly' | The Australian". 2006-12-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-13.
Mənbə
British Antarctic Survey
Ross buzlağının şəkilləri
September 23, 2021
ross, şelf, buzlağı, antarktidada, yerləşın, şelf, buzlağıdır, əsasən, ross, ərazisində, ross, dənizi, içərilərinə, doğru, uzanmış, qərbdən, meri, berd, torpağı, şərqdən, isə, viktoriya, torpağı, ilə, əhatələnən, buzlaq, sahəsidir, buzlağın, sahəsi, təşkil, ed. Ross self buzlagi Antarktidada yerlesin en iri self buzlagidir esasen Ross erazisinde Ross denizi icerilerine dogru uzanmis qerbden Meri Berd Torpagi serqden ise Viktoriya Torpagi ile ehatelenen buzlaq sahesidir Buzlagin sahesi 487 000 km teskil edir Simaldan cenuba 850 km serqden qerbe ise 800 km mesafede izanir Ross self buzlagiing Ross Ice ShelfUmumi melumatlarTipi ELF buzlagiSahesi 487000 km Yerlesmesi79 05 11 c e 178 15 55 q u Olke AntarktidaRoss self buzlagi Vikianbarda elaqeli mediafayllarAntarktidanin en iri self buzlaqlari Ross 472 960 km Ronn Filhner 422 420 km Eymer 62 620 km Larsen 48 600 km Riser Larsen 48 180 km Fimbul 41 060 km Seklton 33 820 km VI Georq 23 880 km Qerbi 16 370 km Uilkis 13 680 km Buzlaq Ceyms Klark Rossun ekspedisiyasi zamani 1841 ci ilin yanvarinda askarlanmisdir Buzlaq gemilerin sahile yan almasina imkan vermediyinden Viktoriyanin buzlaq seddi olaraq adlandirilir Daha sonra ise acilis edenin serefine Ross sedd buzlagi olaraq adlandlrilir Buzlagin cenub serqinbde 1 800 metr derinlikde Villans golu yerlesir 2 3 Mundericat 1 Arasdirma tarixi 2 Hereketi 3 Istinadlar 4 MenbeArasdirma tarixi Redakte Ross self buzlagi 1997 il 1831 ci ilde Ceyms Ross Simal maqnit qutbunu feth etdikden sonra bir nece il erzinde Cenub qutbune deniz yolunu askarlamaga calisirdi 1841 ci ilin yanvarinda Ingilterenin Erebus ve Terror gemisi xususi qorucularla Sakit okeandan ayrilan buzlaq seddini kecerek icerilere daxil olur Dord gun burada uzdukden sonra 11 yanvar tarixinde ekspedisiya boyuk buzlaq seddini askarlayirlar Ross buzlaga baxarken deyir Beli buradan kecmek Duvr qayaliqlarini kecmeye beraberdir Bir muddet sonra buzlaq erazisinde yerlesen bir cox cografi obyektler Rossun adini alir Burada ekspedisiyada istirak eden gemilerin serefine iki vulkan adlandirilmisdir Erebus vulkani ve Terror vulkani Ilk antarktik ekspedisiyalanin hedefi cenub qutbunu ksf etmek oldugundan buzlaq esas yol olaraq secilmisdir Robert Skott self buzlagini ve onun eraz erazilerinde kifayet qeder tetqitat isleri apararaq ehemiyyetli melumatlar toplamisdir 4 Self buzlagpnfa yerlesen Balina buxtasinda Roald Amundsenin ekspefisiyasina aid Framheym bazasi olmusdur Amundsen ve Skott 1911 ci ilde cenub qutbune gederken buzlagi otub kecmek mecburiyyetinde olmusdur Skottun ekspedisiyasi geri qayidarken Ross self buzlaginda helaknolmusdur 1929 1959 ci illerde Ross buzlaginda Amerikaya mexsus olan Litl Amerika bazasi fealiyyet gostermisdir Hazirda ise buzlagin serheddinde Mak Merdo qutb stansiyasi yerlesir Buzlaq haquinda 2006 ci ilde maraqli ferziyye ireli surulmusdur Bele ki buzlaq catlaya biler 5 Hereketi Redakte Self buzlagi esasen Transantarktika daglarinda yerlesen Birdmor buzlagindan qidalanir Buzlagin serqinde buzlagin axin sureti ile 800 m qerb hissede isi 1500 metr teskil edir Bu ise gun erzinde buzlagin 1 5 metrden 3 metre hereket etmesi demekdir Buzlaq ucbucaq formaya malikdir Buzlaq 600 km mesafede 15 50 metr hundurluye malikdir Daxili hissede buzlagin qalinligi 150 200 m sahile yaxin hissede ise buzlagin hundurluyu 700 metrdir Bezen buzlaqdan iri aysberq parcalari ayrilir Qeyde alinan en iri aysberqin sahesi 31 080 km olmusdur Istinadlar Redakte Drill reaches Antarctica s under ice Lake Whillans ing Kirin Sirmeyer Lake drilling team discovers life under the ice ing nature com sayti Uchyonye obnaruzhili vo ldah Antarktiki zhiznesposobnye mikrobnye ekosistemy rus na sajte itar tass com 21 avgusta 2014 Scott Robert and Leonard Huxley Scott s Last Expedition in Two Volumes Vol II New York Dodd Mead and Company 1913 Ross Ice Shelf could collapse quickly The Australian 2006 12 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 10 13 Menbe RedakteBritish Antarctic Survey Ross buzlaginin sekilleriMenbe https az wikipedia org w index php title Ross self buzlagi amp oldid 5684067, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
