fbpx
Wikipedia

Robert Muqabe

Robert Muqabe (şo. Robert Gabriel Mugabe [muɡaɓe], ing. Robert Gabriel Mugabe [muːˈɡɑːbiː]; 21 fevral 1924(1924-02-21)[…], Kutama[d], Cənubi Rodeziya[d], Britaniya İmperiyası6 sentyabr 2019(2019-09-06)[…], Tanglin[d]) — Zimbabvenin ikinci prezidenti (27 dekabr 198721 noyabr 2017), diktator.

Robert Muqabe
şo. Robert Gabriel Mugabe
Sələfi Emmerson Mnanqaqva
Şəxsi məlumatlar
Partiya ZANU partiyasının sədri
Təhsili
Doğum tarixi (97 yaş)
Doğum yeri Kutama, Cənubi Rodeziya
Vəfat tarixi 6 sentyabr 2019(2019-09-06)[…] (95 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi xərçəng xəstəliyi
Dəfn yeri
  • Kutama[d]
Həyat yoldaşı
  • Qreys Muqabe[d]
Uşağı
  • Bona Muqabe[d]

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

21 fevral 1924-cü ildə Kutama qəsəbəsində anadan olan Muqabenin atası dülgər, anası isə Britaniya müstəmləkəsi olan Cənubi Rodeziyadan (indiki Zimbabve) müəllimə idi.

Təhsili

Muqabe ibtidai təhsilini katolik məktəbində almış, ali təhsilini isə Cənubi Afrika Respublikasındakı qaralar üçün nəzərdə tutulmuş universitetdə davam etdirmişdir. Bakalavr təhsilini bitirdikdən sonra bir müddət Qana Respublikasında müəllim işləmişdir.

Siyasi fəaliyyəti

Ölkəsinə geri qayıdarkən burada irqi mübarizənin gərginləşdiyini görən Muqabe müəllimlik işini buraxaraq, siyasi fəaliyyətə başlayır və Coşua Nkomonun yaratdığı Zimbabve Xalq İttifaqına qoşulur. 1963-cü ildə Coşua ilə gərgin münasibətlərinə görə Coşuadan ayrılıb özünə yeni partiya qurur.

Həbsi

Yeni partiya rəhbəri olduqdan qısa müddət sonra həbs edilərək 11 il cəza çəkir. Bu illər o, çox əziyyət çəkir, işgəncələr görür, hətta xəstəlikdən dünyasını dəyişmiş üçyaşlı oğlunun dəfninə də onu buraxmırlar. Ancaq bütün bunlar Muqabeni sındırmaq əvəzinə daha da möhkəmləndirir.

Onu bu dövrdə qapalı və işgəncəli həyatdan çıxaran ümidi və elmə həvəsi olur. Tezliklə həbsxana yoldaşları üçün dərslər təşkil edib. Savadsız məhbuslara yazmaq-oxumaq, hesab, hətta ingilis dilini öyrədir. Bununla da o öz öyrəndiklərini, ən əsası ingilis dilini yaddan çıxartmağa imkan verməyib. Həbsxanada ola-ola London Universitetinə imtahan verir və daxil olur. Həbs müddəti bitənə qədər isə daha 4 diploma yiyələnir: biri magistr olmaqla iki hüquq, iqtisadiyyat və idarəetmə.

Həbsxanadan sonra

Həbsxanadan çıxan kimi yenidən azadlıq uğrunda mübarizəyə qalxır, kəndli inqilabına hazırlaşıb. Muqabe strategiya planları hazırlayır, dəstələrin sərhədi aşıb Cənubi Rodeziyaya keçməsinə nəzarət edirdi; özü sərkərdə olmadığı üçün bütün hərbi məsələləri silahdaşları həll edirdi.

Onun üzv olduğu partizan dəstələri qarşısına çıxan bütün ağ adamları əsgər və ya dinc sakin olmasına baxmadan öldürürdülər. Xüsusilə də fermerləri öldürüb onların təsərrüfatını ələ keçirir, işçiləri isə öz sıralarına qatırdılar. Muqabe bu adamlara azadlıq əldə etdikdən sonra torpaq vəd edirdi. Ondan narazı qalanlar isə tezliklə boğazı kəsilmiş halda tapılırdı. Həbsxana həyatı Roberti daşlaşdırmışdı. Tezliklə, yüksək savadlı, aqressiv, mübariz Muqabenin adı sərhədləri aşır: ABŞBriyaniyada hamı ondan danışırdı. Artıq Cənubi Rodeziyada ağların hakimiyyəti dözmədi və qanlı döyüşlərdən sonra ağlar sülh razılığına gəlib ölkəni qaraların əlinə verdilər. Hakimiyyətə namizəd 2 ad vardı: Robert Muqabe və Coşua Nkomo. Seçkilərdə Muqabe rəqibini qabaqladı, buna səbəb onun ölkədə sayca çoxluq təşkil edən Şon xalqına mənsub olmasıydı.

Prezidentlik dövrü

27 dekabr 1987-ci ildə prezident seçiləndən sonra radio ilə ilk çıxışında çamodanını yığmış ağlara belə müraciət etmişdi:

"Dünən düşmən idik, bu gün birləşib dost olmalıyıq. Ağlar bizi sıxırdı, amma biz bunun qisasını almayacağıq. Mən gələcək naminə birləşməyə və güzəştə getməyə sizi dəvət edirəm".

Əslində bu, ağların ölkədən çıxmaması üçün bir tələ idi. İlk başlarda dediyinə əməl etdi. Çünki qaralar idarəçiliyi, təsərrüfatı bilmirdilər. Yeni qurulmuş Zimbabve dövlətini gücləndirmək lazım idi. Odur ki, ağ fermerlərə torpaqları geri verildi. Qərb də işi belə görüb Zimbabveyə yardımlar edirdi. Bu yardımların sayəsində Muqabe ölkədə yollar çəkdirdi, təhsil və səhiyyə sahələrini formalaşdırdı.

Ağların ölkədə rahat nəfəs alması qaraları Muqabeyə qarşı hiddətləndirirdi. Amma qarşı çıxanların aqibəti heç də yaxşı olmadı. Coşua çevrilişdə ittiham edilərək ölkədən qovuldu. Digərləri isə yavaş-yavaş aradan götürüldü. Coşuanın aid olduğu Matabel xalqı blokadaya alınaraq aclığa məhkum edildi. Aralarında baş qaldıranları islah düşərgəsinə göndərərək işgəncələrə məruz qoyurdular. Amma Muqabe bununla xalqın iradəsini qıra bilməyəcəyini görüb sülhə getməyə məcbur oldu, Coşuanı geri qaytardı. Onun müttəfiqlərini də həbsdən buraxdırdı; bir şərtlə ki, daha heç birisi Muqabeyə qarşı çıxmayacaqdı. Bu adamlar Muqabedən yaxşı vəzifə aldıqdan sonra ölkədə müxalifət qalmadı, tezliklə təkpartiyalı sistem yaradıldı. Müxalifət məsələsini həll etdikdən sonra Muqabe irqi məsələlərə keçdi. Bunda onu məcbur edən qüvvələr də vardı - əvvəlki qara döyüşçülər verilən vədləri istəyirdilər. Ağları qovub onların torpaqlarına yiyələnməyə niyyətlənmişdilər. Qısa müddətdə ağ fermerlərin yarıdan çoxu ölkədən qovularaq böyük təsərrüfatları qaraların ixtiyarına buraxdılar. Yerdə qalanlar da "xalq düşməni" elan olunub həbsə atıldı. Amma idarəçilikdən, təsərrüfatdan anlamayan keçmiş qulların sayəsində ölkə tezliklə başıpozuq, korrupsiyanın hökm sürdüyü bir yerə çevrildi. Muqabenin yaxınları, qohumları böyük varidata sahib olduqları halda əhalinin 85%-i isə ildə cəmi 300 dollara dolanmalı olurdu.

Avropa İttifaqı Muqabenin heç də refarmator olmadığını görüb ölkəyə sanksiyalar tətbiq etməyə başladı. Bundan sonra ölkə tamamilə çökdü. Hiperinflyasiya baş verdi, yəni qiymətlər günbəgün qalxırdı, mağazalar boşalmışdı. Xəstəxanalar fəaliyyətini dayandırmalı oldu, çünki dərman tapılmırdı. Fermerlər bir vaxtlar ağlardan mübarizə ilə əldə etdikləri torpaqları qoyub tərk etdilər. Keçmiş qullar və partizanlar idarəçilikdən və təsərrüfat işlərindən anlamırdılar, çünki onlar buyruq verməyə deyil, icra etməyə öyrəşmişdilər. Qısacası aydın oldu ki, Zimbabve Britaniyanın nəzdində Cənubi Rodeziya olarkən daha yaxşı həyat tərzinə malik idi.

Hakimiyyətinin son illərində Prostat xərçəngindən əziyyət çəkən Robert Muqabe mütəmadi olaraq xaricdə müalicədə olmasına baxmayaraq, hələ də hakimiyyəti əldən vermək istəmirdi..

Ailəsi

 
Robert Muqabenin arvadı Qreys Muqabe

1996-cı ildən evli olduğu arvadı Qreys Muqabe onun əsas varislərindən biri hesab olunurdu..

İstinadlar

  1. Zimbabwe ex-President Robert Mugabe dies aged 95BBC.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q9531"></a>
  2. Brockhaus Enzyklopädie
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5019"></a>
  3. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
  4. https://www.channelnewsasia.com/news/singapore/mugabe-death-mfa-assisting-gleneagles-hospital-singapore-11881156
  5. http://www.nndb.com/people/973/000022907/
  6. Şəfiqə Şəfa. Afrikanın ürəyindən axan QARA qanlar – Ağların qənimi qara diktator. publika.az, 09.06.2017  (azərb.)
  7. Verkaik, Robert (6 April 2008). . The Independent. London. 9 May 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 July 2008.

robert, muqabe, robert, gabriel, mugabe, muɡaɓe, robert, gabriel, mugabe, muːˈɡɑːbiː, fevral, 1924, 1924, kutama, cənubi, rodeziya, britaniya, imperiyası, sentyabr, 2019, 2019, tanglin, zimbabvenin, ikinci, prezidenti, dekabr, 1987, noyabr, 2017, diktator, rob. Robert Muqabe so Robert Gabriel Mugabe muɡaɓe ing Robert Gabriel Mugabe muːˈɡɑːbiː 21 fevral 1924 1924 02 21 5 2 3 Kutama d Cenubi Rodeziya d Britaniya Imperiyasi 6 sentyabr 2019 2019 09 06 1 2 3 Tanglin d 4 Zimbabvenin ikinci prezidenti 27 dekabr 1987 21 noyabr 2017 diktator Robert Muqabeso Robert Gabriel MugabeZimbabve Respublikasinin 2 ci Prezidenti27 dekabr 1987 21 noyabr 2017Selefi Emmerson MnanqaqvaSexsi melumatlarPartiya ZANU partiyasinin sedriTehsili London Iqtisadiyyat ve Siyasi Elmler Mektebi Oksford UniversitetiDogum tarixi 21 fevral 1924 97 yas Dogum yeri Kutama Cenubi RodeziyaVefat tarixi 6 sentyabr 2019 2019 09 06 1 2 3 95 yasinda Vefat yeri Tanglin d Central Region d Sinqapur 4 Vefat sebebi xerceng xesteliyiDefn yeri Kutama d Heyat yoldasi Qreys Muqabe d Usagi Bona Muqabe d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Tehsili 3 Siyasi fealiyyeti 3 1 Hebsi 3 2 Hebsxanadan sonra 4 Prezidentlik dovru 5 Ailesi 6 IstinadlarHeyati Redakte21 fevral 1924 cu ilde Kutama qesebesinde anadan olan Muqabenin atasi dulger anasi ise Britaniya mustemlekesi olan Cenubi Rodeziyadan indiki Zimbabve muellime idi 6 Tehsili RedakteMuqabe ibtidai tehsilini katolik mektebinde almis ali tehsilini ise Cenubi Afrika Respublikasindaki qaralar ucun nezerde tutulmus universitetde davam etdirmisdir Bakalavr tehsilini bitirdikden sonra bir muddet Qana Respublikasinda muellim islemisdir 6 Siyasi fealiyyeti RedakteOlkesine geri qayidarken burada irqi mubarizenin gerginlesdiyini goren Muqabe muellimlik isini buraxaraq siyasi fealiyyete baslayir ve Cosua Nkomonun yaratdigi Zimbabve Xalq Ittifaqina qosulur 1963 cu ilde Cosua ile gergin munasibetlerine gore Cosuadan ayrilib ozune yeni partiya qurur 6 Hebsi Redakte Yeni partiya rehberi olduqdan qisa muddet sonra hebs edilerek 11 il ceza cekir Bu iller o cox eziyyet cekir isgenceler gorur hetta xestelikden dunyasini deyismis ucyasli oglunun defnine de onu buraxmirlar Ancaq butun bunlar Muqabeni sindirmaq evezine daha da mohkemlendirir 6 Onu bu dovrde qapali ve isgenceli heyatdan cixaran umidi ve elme hevesi olur Tezlikle hebsxana yoldaslari ucun dersler teskil edib Savadsiz mehbuslara yazmaq oxumaq hesab hetta ingilis dilini oyredir Bununla da o oz oyrendiklerini en esasi ingilis dilini yaddan cixartmaga imkan vermeyib Hebsxanada ola ola London Universitetine imtahan verir ve daxil olur Hebs muddeti bitene qeder ise daha 4 diploma yiyelenir biri magistr olmaqla iki huquq iqtisadiyyat ve idareetme 6 Hebsxanadan sonra Redakte Hebsxanadan cixan kimi yeniden azadliq ugrunda mubarizeye qalxir kendli inqilabina hazirlasib Muqabe strategiya planlari hazirlayir destelerin serhedi asib Cenubi Rodeziyaya kecmesine nezaret edirdi ozu serkerde olmadigi ucun butun herbi meseleleri silahdaslari hell edirdi 6 Onun uzv oldugu partizan desteleri qarsisina cixan butun ag adamlari esger ve ya dinc sakin olmasina baxmadan oldururduler Xususile de fermerleri oldurub onlarin teserrufatini ele kecirir iscileri ise oz siralarina qatirdilar Muqabe bu adamlara azadliq elde etdikden sonra torpaq ved edirdi Ondan narazi qalanlar ise tezlikle bogazi kesilmis halda tapilirdi Hebsxana heyati Roberti daslasdirmisdi Tezlikle yuksek savadli aqressiv mubariz Muqabenin adi serhedleri asir ABS ve Briyaniyada hami ondan danisirdi Artiq Cenubi Rodeziyada aglarin hakimiyyeti dozmedi ve qanli doyuslerden sonra aglar sulh raziligina gelib olkeni qaralarin eline verdiler Hakimiyyete namized 2 ad vardi Robert Muqabe ve Cosua Nkomo Seckilerde Muqabe reqibini qabaqladi buna sebeb onun olkede sayca coxluq teskil eden Son xalqina mensub olmasiydi 6 Prezidentlik dovru Redakte27 dekabr 1987 ci ilde prezident secilenden sonra radio ile ilk cixisinda camodanini yigmis aglara bele muraciet etmisdi Dunen dusmen idik bu gun birlesib dost olmaliyiq Aglar bizi sixirdi amma biz bunun qisasini almayacagiq Men gelecek namine birlesmeye ve guzeste getmeye sizi devet edirem 6 Eslinde bu aglarin olkeden cixmamasi ucun bir tele idi Ilk baslarda dediyine emel etdi Cunki qaralar idareciliyi teserrufati bilmirdiler Yeni qurulmus Zimbabve dovletini guclendirmek lazim idi Odur ki ag fermerlere torpaqlari geri verildi Qerb de isi bele gorub Zimbabveye yardimlar edirdi Bu yardimlarin sayesinde Muqabe olkede yollar cekdirdi tehsil ve sehiyye sahelerini formalasdirdi 6 Aglarin olkede rahat nefes almasi qaralari Muqabeye qarsi hiddetlendirirdi Amma qarsi cixanlarin aqibeti hec de yaxsi olmadi Cosua cevrilisde ittiham edilerek olkeden qovuldu Digerleri ise yavas yavas aradan goturuldu Cosuanin aid oldugu Matabel xalqi blokadaya alinaraq acliga mehkum edildi Aralarinda bas qaldiranlari islah dusergesine gondererek isgencelere meruz qoyurdular Amma Muqabe bununla xalqin iradesini qira bilmeyeceyini gorub sulhe getmeye mecbur oldu Cosuani geri qaytardi Onun muttefiqlerini de hebsden buraxdirdi bir sertle ki daha hec birisi Muqabeye qarsi cixmayacaqdi Bu adamlar Muqabeden yaxsi vezife aldiqdan sonra olkede muxalifet qalmadi tezlikle tekpartiyali sistem yaradildi Muxalifet meselesini hell etdikden sonra Muqabe irqi meselelere kecdi Bunda onu mecbur eden quvveler de vardi evvelki qara doyusculer verilen vedleri isteyirdiler Aglari qovub onlarin torpaqlarina yiyelenmeye niyyetlenmisdiler Qisa muddetde ag fermerlerin yaridan coxu olkeden qovularaq boyuk teserrufatlari qaralarin ixtiyarina buraxdilar Yerde qalanlar da xalq dusmeni elan olunub hebse atildi Amma idarecilikden teserrufatdan anlamayan kecmis qullarin sayesinde olke tezlikle basipozuq korrupsiyanin hokm surduyu bir yere cevrildi Muqabenin yaxinlari qohumlari boyuk varidata sahib olduqlari halda ehalinin 85 i ise ilde cemi 300 dollara dolanmali olurdu 6 Avropa Ittifaqi Muqabenin hec de refarmator olmadigini gorub olkeye sanksiyalar tetbiq etmeye basladi Bundan sonra olke tamamile cokdu Hiperinflyasiya bas verdi yeni qiymetler gunbegun qalxirdi magazalar bosalmisdi Xestexanalar fealiyyetini dayandirmali oldu cunki derman tapilmirdi Fermerler bir vaxtlar aglardan mubarize ile elde etdikleri torpaqlari qoyub terk etdiler Kecmis qullar ve partizanlar idarecilikden ve teserrufat islerinden anlamirdilar cunki onlar buyruq vermeye deyil icra etmeye oyresmisdiler Qisacasi aydin oldu ki Zimbabve Britaniyanin nezdinde Cenubi Rodeziya olarken daha yaxsi heyat terzine malik idi 6 Hakimiyyetinin son illerinde Prostat xercenginden eziyyet ceken Robert Muqabe mutemadi olaraq xaricde mualicede olmasina baxmayaraq hele de hakimiyyeti elden vermek istemirdi 6 Ailesi Redakte Robert Muqabenin arvadi Qreys Muqabe 1996 ci ilden evli oldugu arvadi Qreys Muqabe onun esas varislerinden biri hesab olunurdu 7 Istinadlar Redakte 1 2 3 Zimbabwe ex President Robert Mugabe dies aged 95 BBC lt a href https wikidata org wiki Track Q9531 gt lt a gt 1 2 3 4 5 Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt 1 2 3 4 5 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 https www channelnewsasia com news singapore mugabe death mfa assisting gleneagles hospital singapore 11881156 1 2 http www nndb com people 973 000022907 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Sefiqe Sefa Afrikanin ureyinden axan QARA qanlar Aglarin qenimi qara diktator publika az 09 06 2017 azerb Verkaik Robert 6 April 2008 The love that made Robert Mugabe a monster The Independent London 9 May 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 July 2008 Menbe https az wikipedia org w index php title Robert Muqabe amp oldid 6097098, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.