Riu-Qrandi-du-Sul

Riu-Qrandi-du-Sul (port. Rio Grande do Sul) — Braziliyanın ən cənub ştatı. İnzibati mərkəzi Portu-Aleqridir. Şimaldan Santa-Katarina ştatı, cənubdan Uruqvay, qərbdən isə Argentina ilə sərhədə malikdir.

Riu-Qrandi-du-Sul
port. Rio Grande do Sul
Bayraq^[d] Gerb
29°45′36″ c. e. 53°09′36″ q. u.
Ölkə	Braziliya
İnzibati mərkəz	Portu-Aleqri
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	1889
Sahəsi	281.737,888 km² (2016)
Hündürlük	121 m
Saat qurşağı	UTC−03:00
Əhalisi
Əhalisi	▲11.322.895 nəf. (2017)
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu	BR-RS
Rəsmi sayt Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Riu-Qrandi-du-Sul ÜDM istehsalına görə Braziliya ərazisində dördüncü, əhalisinin sayına görə beşinci və insan potensialının inkişafına görə isə dördündü-beşinci yerləri tutur.

Adının etimalogiyası

Ştatın adı bir sıra kartoqrafik sıhvlərin sayəsində meydana gəlmişdir. Bölgəyə gələn ilk portuqallar Patus gölünü Böyük Çayın mənsəbi gesab edirdilər (bu çayın Riu-Qrandi olması hesab edilir). Böyük çayın xəritədə tərtibini verən 1670-ci ildə hollandiyalı Federik de Vit olmuşdur. İlk dəfə məhz o, Patus adını ortaya atmışdır. 1698-cu ildə Nikolaus Bisser xəritədə gölün konturlarını vermişdir. 1720-ci ildə Azor adalarından gələnlər Patus gölü regionuna çıxaraq San-Joje-du-Norti şəhərini salırlar. Bölgə də ilk portuqal taxt-tacına məxsus şəhər Riu-Qrandi olur.

Coğrafiya

Ştatın ərazisi 281 748,538 km² təəşkil edir. Riu-Qrandi-du-Sul sahəsinə görə Braziliyanın 3%-ni təşkil edir. Şimaldan Santa-Katarina ştatı ilə sərhədlənir. Ştat bütünlüklə Cənub tropikindən cənubda yerləşir. Ərazisində yerləşən Patus gölü sahəsinə görə dünyanın ən iri laqun məşhəlli göllərindəndir.

Əhali

Bölgədə yaşayan insanların böyük qismi Portuqaliya, İtaliyadan gələnlərin törəmələridir. Az sayda isə İspaniya, Fransa, Almaniya və digər dövlətlərdən gələnlərin törəmələridir.

İnzibati bölgü

İnzibati cəhətdən 7 mezoregiona və 35 mikroregiona bölünür.

İqtisadyyat

İnqtisadi baxımdan digər sahələrin inkişanının yüksək olmasına baxmayaraq kənd təsərrüfatı aparıcı rol oynayır. Xüsusi ilə iri buynuzlu heyvandarlıq mühüm rol oynayır.

İstinadlar

1. archINFORM (alm.) — 1994.
2. https://www.ibge.gov.br/estatisticas-novoportal/por-cidade-estado-estatisticas.html?t=destaques&c=43
3. https://cidades.ibge.gov.br/brasil/rs/panorama
4. Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutu Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutunun 2005-ci ilə olan məlumatı
5. "IBGE statistikası (1 iyul 2009)" (PDF) (portuqal). Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutu. 14 avqust 2009. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2011-05-09.
6. Prof. René Rodrigues de Moraes (2008). "IDH (índice de Desenvolvimento Humano) para os Estados Brasileiros (2008)" (portuqal). CEPAL, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı, BMT İnkişaf Proqramı. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-09. (#parameter_ignored)
7. "Origem dos Nomes dos Estados do Brasil" (portuqal). falabonito.wordpress.com. 30 sentyabr 2006. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-10. (#parameter_ignored)
8. "Síntese dos Inidicadores Sociais 2008" (PDF) (portuqal). Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutunun. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2011-05-09. (#parameter_ignored)

Xarici keçidlər

• Riu-Qrandi-du-Sul ştatının rəsmi saytı.