Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Qızılı qarağat (lat. Ribes aureum) — bitkilər aləminin daşdələnçiçəklilər dəstəsinin motmotukimilər fəsiləsinin qarağat cinsinə aid bitki növü.
| Qızılı qarağat | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Qızılı qarağat | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Qafqazda, Orta Asiyada, Uzaq Şərqdə, Şimali Amerikada geniş yayılmışdır. XIX əsrdən mədəni şəraitdə becərilir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 2 m-ə çatan, qırmızı, çılpaq və ya xırda zoğlara malik olan kol bitkisidir. Yarpaqların uzunluğu 5 sm, eni 4 sm, növbəli, dairəvi-yumurtavari, qutucuqlu, kənarları dərin, 2-3 dişvari dilimli, hər iki tərəfdən çılpaq, qaidəsi pazvaridir. Yarpaqları payızda qızarır. Mart ayının axırı, aprel ayının əvvəllərində çiçəkləyir. Çiçək salxımları 3-7 sm uzunluqda, hər salxımda 5-15 ədəd çiçək olur. Çiçəklərin uzunluğu 1 sm, eni isə 1,5 sm, sarı, ətirlidir. Ləçəkləri narıncı-qırmızı rəngdə olmaqla kasayarpaqlarından 2 dəfə qısadır. Giləmeyvələri iyulda yetişir. Giləmeyvələri şar formalı, qara və ya qırmızımtıl-qonur, 6-8 mm diametrində olub, yeməlidir. Toxum və qələmlə çoxaldılır.
Ekologiyası
Abşeronda torpağın münbitliyinə və rütubətə davamlıdır. Yayda uzun müddət suvarılmadıqda bəzən yarpaqlarını tökür. Şaxtada bitkilər dona bilər, ancaq yazda asanlıqla bərpa olunur.
Azərbaycanda yayılması
Bəzi rayonlarda, Abşeronun yaşıllıqlarında və həyətyanı sahələrdə əkilib becərilir.
İstifadəsi
Giləmeyvələrindən kompot, mürəbbə və cemlər hazırlanır. Qızılı qarağatda C vitamini 3-4 dəfə azdır. Ancaq meyvələrində çox miqdarda A vitamini (karotin) vardır. İri, qızılı-sarı çiçəklərinin güclü, xoş ətri olur. Payızda yarpaq ayaları alabəzək olur və yaşıl fonda qırmızı, sarı xallar əmələ gəlir. Sahəni bəzəmək üçün, canlı hasarın, qarışıq bordyurun tərkibində becərilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qizili qaragat lat Ribes aureum bitkiler aleminin dasdelencicekliler destesinin motmotukimiler fesilesinin qaragat cinsine aid bitki novu Qizili qaragatElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad PolysporangiophytesKlad TracheophytesKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EudicotsKlad Core eudicotsKlad SuperrosidsDeste DasdelenciceklilerFesile MotmotukimilerCins QaragatNov Qizili qaragatBeynelxalq elmi adiRibes aureum PurshSekil axtarisiITIS 24452NCBI 23283EOL 583174Tebii yayilmasiQafqazda Orta Asiyada Uzaq Serqde Simali Amerikada genis yayilmisdir XIX esrden medeni seraitde becerilir Botaniki tesviriHundurluyu 2 m e catan qirmizi cilpaq ve ya xirda zoglara malik olan kol bitkisidir Yarpaqlarin uzunlugu 5 sm eni 4 sm novbeli dairevi yumurtavari qutucuqlu kenarlari derin 2 3 disvari dilimli her iki terefden cilpaq qaidesi pazvaridir Yarpaqlari payizda qizarir Mart ayinin axiri aprel ayinin evvellerinde cicekleyir Cicek salximlari 3 7 sm uzunluqda her salximda 5 15 eded cicek olur Ciceklerin uzunlugu 1 sm eni ise 1 5 sm sari etirlidir Lecekleri narinci qirmizi rengde olmaqla kasayarpaqlarindan 2 defe qisadir Gilemeyveleri iyulda yetisir Gilemeyveleri sar formali qara ve ya qirmizimtil qonur 6 8 mm diametrinde olub yemelidir Toxum ve qelemle coxaldilir EkologiyasiAbseronda torpagin munbitliyine ve rutubete davamlidir Yayda uzun muddet suvarilmadiqda bezen yarpaqlarini tokur Saxtada bitkiler dona biler ancaq yazda asanliqla berpa olunur Azerbaycanda yayilmasiBezi rayonlarda Abseronun yasilliqlarinda ve heyetyani sahelerde ekilib becerilir IstifadesiGilemeyvelerinden kompot murebbe ve cemler hazirlanir Qizili qaragatda C vitamini 3 4 defe azdir Ancaq meyvelerinde cox miqdarda A vitamini karotin vardir Iri qizili sari ciceklerinin guclu xos etri olur Payizda yarpaq ayalari alabezek olur ve yasil fonda qirmizi sari xallar emele gelir Saheni bezemek ucun canli hasarin qarisiq bordyurun terkibinde becerilir IstinadlarHemcinin bax