fbpx
Wikipedia

Rəhim bəy Vəkilov

Rəhim bəy Vəkilov (d. 1898, Qazax q. Salahlı k.)-(v. 29 fevral 1934) — Azərbaycanın görkəmli siyasi xadimi, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvü.

Rəhim bəy Vəkilov
Rəhim bəy Alı ağa oğlu Vəkilov
Doğum tarixi
Doğum yeri Salahlı, Qazax qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Qafqaz canişinliyi, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi 29.2.1934
Vəfat yeri Tiflis, Gürcüstan SSR, ZSFSR, SSRİ

Həyatı

Rəhim bəy Alı ağa oğlu 1898-ci ildə Qazax qəzasının Salahlıda mülkədar ailəsində anadan olmuşdur. Əvvəlcə kənd məktəbinə getməyə başlamışdır.

Rəhim bəy Bakı Real məktəbinin tam kursunu 1916-cı ildə bitirir.

Real məktəbi bitirən R.Vəkilov 1916–17-ci ildə 9 saylı rus-tatar məktəbində xalq müəllimi işləyir.

O, 1934-cü ildə Tiflisdə çekistlər tərəfindən yenidən həbs olunacağını hiss edib, ələ keçməmək üçün Kür çayinin üzərindəki körpüdə tapança ilə özünü vurmuşdur.

Fəaliyyəti

Rəhim bəy şagirdliyi vaxtda üzv olduğu təşkilatla əlaqəsini üzmürdü. Bu təşkilat artıq "Ümumqafqaz tələbə təşkilatı" adlanmağa başlamışdı. Elə həmin il R.Vəkilov bu təşkilatın rəsmi üzvü olur. Sonra həmin təşkilat milli əlamətə görə parçalanır. Türk qrupu Müsavat Firqəsinin tərkibində işləməyə başlayır.

Bu tələbə təşkilatının işində çalışarkən Rəhim bəyin milli-demokrat yönümlü ilk milliyyətçi baxışları formalaşmışdır. Elə həmin vaxtlar Gəncədə Nəsib bəy Yusifbəylinin Türk Ədəmi Mərkəziyyə Partiyası yaradılır.

1917-ci ildə Müsavat və Türk Ədəmi Mərkəziyyət partiyaları vahid təşkilatda birləşirlər.

1917-ci il sentyabrın 21–31-də keçirilən qurultayda birgə yaradılan Mərkəzi Komitəyə Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, M.H.Hacınski, R. Vəkilov , X. Rəfibəyli, N.Yusifbəyli, Ş.Rüstəmbəyli, M. Vəkilov, A.Ağazadə və M.Axundov daxil olurlar.

Rəhim bəy 1918-ci ilin əvvəlində qəti olaraq Müsavat Partiyasına daxil olur və bu partiyadan Zaqafqaziya Seyminə seçilir. Rəhim bəy Seymdə Azərbaycan fraksiyasının başında duran divanın üzvü idi. Divana daxil idi: rəis- M .Ə. Rəsulzadə , müavinlər- Nəsib bəy YusifbəyliMəmməd Yusif Cəfərov, katiblər- Mustafa Mahmudov və Rəhim bəy Vəkilov. Maraqlıdır ki, Rəhim bəy Seymdə hazırladığı sənədlərdə soyadını daha çox "Kosalı " kimi qeyd etməyə başlayır.

Azərbaycanın istiqlalı elanediləndə məşhur İstiqlal Bəyannamə-sinin Mətni katib Rəhim bəyin əli ilə və onun qələmi ilə yazılmışdı, bəyannamənin altına imza atanlardan biri də Rəhim bəy idi.

Rəhim bəy siyasətə gəldiyi ilk vaxtlarda birmənalı qətiyyətlə istiqlalçılarla bir sırada dayanmışdır. Fəal siyasi xadim kimi özünü təsdiq etməyi bacardığından Rəhim bəy Vəkilov Azərbaycan parlamentinə deputat seçilir. 1918-ci il dekabrın 7-də Azərbaycan parlamentinə deputat seçilir. 1918-ci il dekabrın 7-də Azərbaycan parlamentinin təntənəli açılışı zamanı parlamentarizm ənənəsinə uyğun olaraq ən gənc deputat kimi Rəhim bəy Vəkilov parlamentin katibi seçilmişdi. Gözəl natiqlik qabiliyyəti olan Rəhim bəy parlamentin çalışqan deputatlarından sayılmışdır. Bu vaxtlar arabir qəzalara da gedirdi.

Parlamentin arxivində onun şəxsi işi arasında 1919-cu il fevralın 6-da paşa ilə (görünür, hərbçilərdən kimisə müşayiət edirmiş) Qazaxda olarkən qarın yatalağına tutulduğu və buna görə ləngiyəcəyi barədə Divani- rəyasətə ünvanlanmış bir ərizəsi var. (Onda Qazaxda bir ay yatmış, hakimlərin çalışması sayəsində həyata qaytarılmışdı). Atasının tək oğlu olduğundan ilk cümhuriyyət zamanı hərbi xidmətdən azad edilmişdir. O, parlamentdəki fəaliyyəti ilə eyni zamanda hökumətin orqanı olan "Azərbaycan " qəzetinin redaksiya heyətinə daxil idi, qəzetin səhifələrində vaxtaşırı olaraq yazılarla çıxış edirdi. Onun "Azərbaycan " qəzetinin 28 may 1919-cu il sayında dərc edilmiş "Azərbaycan Cümhuriyyətinin yaranma tarixi" adlı irihəcmli məqaləsi istiqlal hərəkatı tarixinin öyrənilməsi məsələsi parlamentin gündəliyinə gələndə bu ideyanı qızğınlıqla dəstəkləyənlərdən biri də Rəhim bəy idi.

Rəhim bəy Vəkilovun özünün etiraf etdiyinə görə, 1920-ci ilin fevralına qədər "solçu müsavatçı" olmuşdur. Lakin hər halda siniflər arasındakı fərqə milliyyətçilik prizmasından baxırdı. Parlamentin tribunasından etdiyi çıxışlarından birində deyirdi : "Bizim firqəmiz fəhlələrdə sinif hissindən başqa bir də milli hiss oyadacaqdır. Onlar artıq qoymayacaqlar beynəlmiləliyyat adı ilə kəndlilərini aldatsınlar". O, Əliheydər Qarayevlə birlikdə Əli Bayramovun qətli barədə sorğu ilə hökumətə müraciət edən deputatlardan biridir. Bu arada onun partiya ilə münaqişəsi baş verir, nəticədə Rəhim bəy deputat səlahiyyətlərini yerə qoyur və parlamentdən gedir. Lakin bununla bərabər partiyada işini davam etdirir, partiya rəhbərliyinin " kəndli-torpaq məsələsinə" dair ayrı-ayrı tapşırıqlarını yerinə yetirir.

Sovetləşmədən 20–25 gün əvvəl Rəhim bəy Məmmədhəsən Hacınskinin sovet hakimiyyətinə oriyentasiya götürən qrupuna qoşulur. 1920-ci ilin aprelində Qızıl Ordu Azərbaycana doğru irəliləyəndə ordununun inqilabi şurası ilə danışıqlar aparmaq üçün Rəhim bəy bir neçə nəfərlik deputat qrupunun tərkibində bolşeviklərlə müştərək işin şərtləri barədə danışıqlar aparmaq üçün Şimali Qafqaza – Orconikidzenin yanına gedir. Parlament qrupu Pyatiqorska gəlib çıxır.

Azərbaycan sovetləşdikdən sonra Rəhim Vəkilov siyasi fəaliyyətini dayandırmayaraq gizli işə keçən müsavatçıların sırasında idi. Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin Peterburqdan qaçışını təşkil edənlərdən biri Rəhim bəy olmuşdur. Bu əməliyyatı o gizli Müsavat təşkilatının tapşırığı ilə Musa CarullahDadaş Həsənovla birlikdə həyata keçirmişdir. Rəhim bəy 1922-ci ilin sentyabrında ADU-nun şərq fakültəsinə daxil olur. Rəhim bəy universitetə qəbul olunduqdan sonra eyni zamanda Bakı- Culfa dəmir yolu idarəsində məmur vəzifəsinə düzəlir. Rəhim bəy gizli Müsavatda 1921-ci ilin sonlarından işləməyə başlamışdır.

1921-ci ilin sonları 1922-ci ilin əvvəllərində Mirzə Balanın tapşırığı ilə siyasi kampaniyada yaxından iştirak edir və türk ziyalıları arasında iş aparır. Onun təşəbbüsü ilə bu kampaniyaya keçmiş müsavatçılardan Seyid Hüseyn, Nəriman bəy Nərimanbəyli və Kərbəlayı Vəli Mikayılov cəlb olunurlar. 1920-ci ilin iyulunda Müsavat MK yanında siyasi işlər komissiyasının rəhbəri təyin edilir. Bu komissiyaya Kərbəlayı Vəli Mikayılov , Seyid Hüseyn Sadıqzadə , Əlövsət Nəcəfov daxil idilər.

Vəfatı

1934-cü ildə Tiflisdə çekistlər tərəfindən yenidən həbs olunacağını bilib, ələ keçməmək üçün Kür çayının üzərindəki körpüdə tapança ilə özünü vurmuşdur.

Həmçinin bax

rəhim, bəy, vəkilov, 1898, qazax, salahlı, fevral, 1934, azərbaycanın, görkəmli, siyasi, xadimi, azərbaycan, xalq, cümhuriyyəti, parlamentinin, üzvü, rəhim, bəy, alı, ağa, oğlu, vəkilovdoğum, tarixi, 1898doğum, yeri, salahlı, qazax, qəzası, yelizavetpol, quber. Rehim bey Vekilov d 1898 Qazax q Salahli k v 29 fevral 1934 Azerbaycanin gorkemli siyasi xadimi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu Rehim bey VekilovRehim bey Ali aga oglu VekilovDogum tarixi 1898Dogum yeri Salahli Qazax qezasi Yelizavetpol quberniyasi Qafqaz canisinliyi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 29 2 1934Vefat yeri Tiflis Gurcustan SSR ZSFSR SSRI Mundericat 1 Heyati 2 Fealiyyeti 3 Vefati 4 Hemcinin baxHeyati RedakteRehim bey Ali aga oglu 1898 ci ilde Qazax qezasinin Salahlida mulkedar ailesinde anadan olmusdur Evvelce kend mektebine getmeye baslamisdir Rehim bey Baki Real mektebinin tam kursunu 1916 ci ilde bitirir Real mektebi bitiren R Vekilov 1916 17 ci ilde 9 sayli rus tatar mektebinde xalq muellimi isleyir O 1934 cu ilde Tiflisde cekistler terefinden yeniden hebs olunacagini hiss edib ele kecmemek ucun Kur cayinin uzerindeki korpude tapanca ile ozunu vurmusdur Fealiyyeti RedakteRehim bey sagirdliyi vaxtda uzv oldugu teskilatla elaqesini uzmurdu Bu teskilat artiq Umumqafqaz telebe teskilati adlanmaga baslamisdi Ele hemin il R Vekilov bu teskilatin resmi uzvu olur Sonra hemin teskilat milli elamete gore parcalanir Turk qrupu Musavat Firqesinin terkibinde islemeye baslayir Bu telebe teskilatinin isinde calisarken Rehim beyin milli demokrat yonumlu ilk milliyyetci baxislari formalasmisdir Ele hemin vaxtlar Gencede Nesib bey Yusifbeylinin Turk Edemi Merkeziyye Partiyasi yaradilir 1917 ci ilde Musavat ve Turk Edemi Merkeziyyet partiyalari vahid teskilatda birlesirler 1917 ci il sentyabrin 21 31 de kecirilen qurultayda birge yaradilan Merkezi Komiteye Mehemmed Emin Resulzade M H Hacinski R Vekilov X Refibeyli N Yusifbeyli S Rustembeyli M Vekilov A Agazade ve M Axundov daxil olurlar Rehim bey 1918 ci ilin evvelinde qeti olaraq Musavat Partiyasina daxil olur ve bu partiyadan Zaqafqaziya Seymine secilir Rehim bey Seymde Azerbaycan fraksiyasinin basinda duran divanin uzvu idi Divana daxil idi reis M E Resulzade muavinler Nesib bey Yusifbeyli ve Memmed Yusif Ceferov katibler Mustafa Mahmudov ve Rehim bey Vekilov Maraqlidir ki Rehim bey Seymde hazirladigi senedlerde soyadini daha cox Kosali kimi qeyd etmeye baslayir Azerbaycanin istiqlali elanedilende meshur Istiqlal Beyanname sinin Metni katib Rehim beyin eli ile ve onun qelemi ile yazilmisdi beyannamenin altina imza atanlardan biri de Rehim bey idi Rehim bey siyasete geldiyi ilk vaxtlarda birmenali qetiyyetle istiqlalcilarla bir sirada dayanmisdir Feal siyasi xadim kimi ozunu tesdiq etmeyi bacardigindan Rehim bey Vekilov Azerbaycan parlamentine deputat secilir 1918 ci il dekabrin 7 de Azerbaycan parlamentine deputat secilir 1918 ci il dekabrin 7 de Azerbaycan parlamentinin tenteneli acilisi zamani parlamentarizm enenesine uygun olaraq en genc deputat kimi Rehim bey Vekilov parlamentin katibi secilmisdi Gozel natiqlik qabiliyyeti olan Rehim bey parlamentin calisqan deputatlarindan sayilmisdir Bu vaxtlar arabir qezalara da gedirdi Parlamentin arxivinde onun sexsi isi arasinda 1919 cu il fevralin 6 da pasa ile gorunur herbcilerden kimise musayiet edirmis Qazaxda olarken qarin yatalagina tutuldugu ve buna gore lengiyeceyi barede Divani reyasete unvanlanmis bir erizesi var Onda Qazaxda bir ay yatmis hakimlerin calismasi sayesinde heyata qaytarilmisdi Atasinin tek oglu oldugundan ilk cumhuriyyet zamani herbi xidmetden azad edilmisdir O parlamentdeki fealiyyeti ile eyni zamanda hokumetin orqani olan Azerbaycan qezetinin redaksiya heyetine daxil idi qezetin sehifelerinde vaxtasiri olaraq yazilarla cixis edirdi Onun Azerbaycan qezetinin 28 may 1919 cu il sayinda derc edilmis Azerbaycan Cumhuriyyetinin yaranma tarixi adli irihecmli meqalesi istiqlal herekati tarixinin oyrenilmesi meselesi parlamentin gundeliyine gelende bu ideyani qizginliqla destekleyenlerden biri de Rehim bey idi Rehim bey Vekilovun ozunun etiraf etdiyine gore 1920 ci ilin fevralina qeder solcu musavatci olmusdur Lakin her halda sinifler arasindaki ferqe milliyyetcilik prizmasindan baxirdi Parlamentin tribunasindan etdiyi cixislarindan birinde deyirdi Bizim firqemiz fehlelerde sinif hissinden basqa bir de milli hiss oyadacaqdir Onlar artiq qoymayacaqlar beynelmileliyyat adi ile kendlilerini aldatsinlar O Eliheyder Qarayevle birlikde Eli Bayramovun qetli barede sorgu ile hokumete muraciet eden deputatlardan biridir Bu arada onun partiya ile munaqisesi bas verir neticede Rehim bey deputat selahiyyetlerini yere qoyur ve parlamentden gedir Lakin bununla beraber partiyada isini davam etdirir partiya rehberliyinin kendli torpaq meselesine dair ayri ayri tapsiriqlarini yerine yetirir Sovetlesmeden 20 25 gun evvel Rehim bey Memmedhesen Hacinskinin sovet hakimiyyetine oriyentasiya goturen qrupuna qosulur 1920 ci ilin aprelinde Qizil Ordu Azerbaycana dogru irelileyende ordununun inqilabi surasi ile danisiqlar aparmaq ucun Rehim bey bir nece neferlik deputat qrupunun terkibinde bolseviklerle musterek isin sertleri barede danisiqlar aparmaq ucun Simali Qafqaza Orconikidzenin yanina gedir Parlament qrupu Pyatiqorska gelib cixir Azerbaycan sovetlesdikden sonra Rehim Vekilov siyasi fealiyyetini dayandirmayaraq gizli ise kecen musavatcilarin sirasinda idi Mehemmed Emin Resulzadenin Peterburqdan qacisini teskil edenlerden biri Rehim bey olmusdur Bu emeliyyati o gizli Musavat teskilatinin tapsirigi ile Musa Carullah ve Dadas Hesenovla birlikde heyata kecirmisdir Rehim bey 1922 ci ilin sentyabrinda ADU nun serq fakultesine daxil olur Rehim bey universitete qebul olunduqdan sonra eyni zamanda Baki Culfa demir yolu idaresinde memur vezifesine duzelir Rehim bey gizli Musavatda 1921 ci ilin sonlarindan islemeye baslamisdir 1921 ci ilin sonlari 1922 ci ilin evvellerinde Mirze Balanin tapsirigi ile siyasi kampaniyada yaxindan istirak edir ve turk ziyalilari arasinda is aparir Onun tesebbusu ile bu kampaniyaya kecmis musavatcilardan Seyid Huseyn Neriman bey Nerimanbeyli ve Kerbelayi Veli Mikayilov celb olunurlar 1920 ci ilin iyulunda Musavat MK yaninda siyasi isler komissiyasinin rehberi teyin edilir Bu komissiyaya Kerbelayi Veli Mikayilov Seyid Huseyn Sadiqzade Elovset Necefov daxil idiler Vefati Redakte1934 cu ilde Tiflisde cekistler terefinden yeniden hebs olunacagini bilib ele kecmemek ucun Kur cayinin uzerindeki korpude tapanca ile ozunu vurmusdur Hemcinin bax RedakteDadas HesenovMenbe https az wikipedia org w index php title Rehim bey Vekilov amp oldid 6090623, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.