Qəhrəman Süleymanzadə
Qəhrəman Rəfi oğlu Süleymanzadə (d. 1 avqust 1910 – ö. 29 iyul 2001-ci il) — Azərbaycan SSR partiya və dövlət xadimi.
Qəhrəman Süleymanzadə | |
---|---|
Qəhrəman Rəfi oğlu Süleymanzadə | |
Şəxsi məlumatlar | |
Partiya | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Salyan, Rusiya İmperiyası |
Vəfat tarixi | (90 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
| |
Təltifləri |
Həyatı
Qəhrəman Süleymanzadə 1910-cu il avqust ayının 1-də Bakı quberniyası Cavad qəzasının Salyan şəhərində anadan olmuşdur. Atası Rəfi Süleyman-zadə şəxsigəmisi ilə Bakı-Həştərxan-Ənzəli istigamətində işləmiş, inqilabdan sonra gəmisi, əmlakı müsadirə edilmiş və həyatının sonunadək ailəsini cox çətinliklə dolandırmışdır. Qəhrəman 16 yaşından (1926-1928) “Qırmızı Muğan” nəşriyatında yığıcı kimi işləməyə başlamış, orta təhsilini tamamladıqdan sonra 1928-ci ildə Azərbaycan Ali Pedaqoji İnstituna daxil olmuşdur. İnstitutun sonuncu kursundan başlayaraq müəllim kimi fəaliyyət göstərməyə başlamış, 1931-ci ildə ali təhsilini başa vurmuşdur. Qəhrəman Süleyman-zadə Zaqatala şəhərində orta məktəb müəllimi və direktoru (1931-1934), Zaqatala rayon Komsomol Komitəsi katibinin müavini (1934-1935), Lenin (Sabunçi) və Maştağa (Abşeron) rayonlarında orta məktəb müəllimi və məktəb direktoru (1935-1938) işləmişdir.
1938-1940-cı illər Maştağa rayon Komsomol Komitəsinin 1-ci katibi, 1940-1942-ci illər həmin rayonun Partiya Komitəsində şöbə müdiri və katib, 1942-1948-ci illəri Maştağa Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi (eyni zamanda 1946-1948-ci illəri Bakı Ali Partiya məktəbini bitirmiş), 1948-1951-ci illər Vartaşen Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi, 1951-1957-ci iiləri Ağdaş Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi, 1957-1966-cı illəri Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsində işləmişdir. 1966-1985-ci illərdə M.F. Axundov adina Respublika Dövlət Kitabxanasının direktoru vəzifəsində çalışmışdır. 1985-ci ildə fərdi təqaüdə çıxmışdır. Qəhrəman Süleymanzadə həyatı boyu xalqının, vətəninin taleyini düşünmüş , milli-mənəvi dəyərlərə, adət-ənənlərə ehtiramla yanaşmış, humanizm prinsiplərini əsas götürmüş, haqqı nahaqqa qurban verməmişdir. 2001-ci il 29 iyulda Bakı şəhərində vəfat edib.
Azərbaycan SSR Ali Sovetinin üç dəfə (2-ci, 3-cü və 4-cü çağırışlar) deputatı seçilmişdir. Azərbaycan SSR Baş Soveti Prezidiumunun Fəxri Fərmanı (1943-cü il), Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı (1966-cı il), Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı (1971-ci il) və Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı (1973-cü il) ilə təltif edilmişdir.
Mükafatları
- "Şərəf Nişanı" ordeni — 1944
- 2-ci dərəcəli Vətən Müharibəsi ordeni — 1945
- “Qafqazın müdafiəsinə görə” medalı – 1945
- "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı – 1945
- “V. İ. Leninin anadan olmasının 100 illiyi şərəfinə rəşadətli əməyə görə” yubiley medalı – 1970
- “1941-1945-ci illər Böyük Vətən Müharibəsində qələbənin 30 illiyi” yubiley medalı – 1975
- “Əmək veteran” medalı – 1978
- N.K. Krupskaya medalı - 1981
- “1941-1945-ci illər Böyük Vətən Müharibəsində qələbənin 40 illiyi” yubiley medalı – 1985
Qeydlər
Qəhrəman Süleyman-zadə ilə görüşlərdə ona təqdim olunmuş yazılar:
Qəhrəman Rəfi oğlu Süleyman-zadə (1910-2001) Azərbaycanın nüfuzlu və tanınmış partiya və dövlət xadimlərindəndir. Uzun illər boyu -1938-ci ildən 1966-cı ilədək Respublikamızda məsul cəbhələrdə çalışmış, Maştağa, Vartaşen (Oğuz), Ağdaş rayonlarına rəhbərlik etmişdir. Qəhrəman Süleyman-zadə sadəliyi, işgüzarlığı, fədakarlığı, qurmaq, yaratmaq ehtirası ilə zəhmətkeşlərin hörmət və rəqbətini qazanmışdır. Təsadüfi deyil ki, onun əməyi həmişə layiqincə qiymətləndirilmiş və o, ölkənin ən yüksək orden və medallarına layiq görülmüşdür.
Qəhrəman Süleyman-zadə şəxsiyyətinin kamilliyi və ucalığı həm də, onun milli-mənəvi dəyərlərimizə, adət-ənənələrimizə bağlılığı ilə, sözə, sənətə vurğunluğu ilə, elm, mədəniyyət və ədəbiyyat xatirələrinə münasibəti ilə şərtlənir. Qəhrəman Süleyman-zadə dövrünün ən mütərəqqi, tanınmış, adlı-sanlı yaradıcı xadimləri ilə daim ünsüyyətdə olmuş, onlarla dostluq etmiş, gənc və istedadlı qələm əhlinə qayğı göstərmiş, onların hərtərəfli inkişafına yardım etmişdir. Onun yazıçı, ədəbiyyatşünas, professor Mir Cəlal Paşayev, Xalq Şairləri Səməd Vurğun, Osman Sarivəlli, Hüseyn Arif, Bəxtiyar Vahabzadə, Xəlil Rza, Məmməd Rahim, Zəlimxan Yaqub, tanınmış publisist-nasir Rəşid Mahmudovla yazışmaları, digər əlyazmalar və tarixi sənədlər, söz, sənət adamları ilə əlaqə və münasibətlərin nə qədər dərin, səmimi və möhkəm olduğuna dəlalət edir. Ona ünvanlanan bütün məktublar ”Əziz Qəhrəman!”, ”Əziz Qəhrəman müəllim!”, ”Sevimli Qəhrəman Süleyman-zadə!”, ”Hörmətli Qəhrəman müəllim!”, “Şairlərin xeyirxah dostu!, “Azərbaycan mədəniyyətinin böyük dostu, qızğın təbliğatçısı !”, “Ustad Qəhrəman!” “Görkəmli maarif və mədəniyyət xadimi Qəhrəman Süleyman-zadə!” kimi kəlmələrlə başlayır.
1952-cı ildə Xalq Şairi Səməd Vurğun Qəhrəman Süleyman-zadəyə ünvanlandığı məktubla onu evinə qonaq dəvət edir. Başqa bir məktubunda şair son iki gündə Qəhrəman Süleyman-zadə ilə görüşə bilmədiyinə təəssüflənir və tezliklə görüşmək arzusunu izhar edir. Mir Cəlal 1966-ci il tarixli məktubunda Qəhrəman Süleyman-zadəyə ”Təzə və müqəddəs işində” (M.F.Axundov kitabxanasına direktor təyin olunması münasibəti ilə) qələbələr arzulayir, ona yeni çıxan kitabını hədiyyə edir. Hüseyn Arif məktubunda (18.01.1977) övlad itkisi ilə bağlı ağır kədərini Qəhrəman Süleyman-zadə ilə bölüşür.
Əhməd Cəmilin məktubu maraqlı və diqqətçəkəndir. 1957-ci ilin 20 noyabrındakı məktubunda – o vaxt Qəhrəman Süleyman-zadə Ağdaş Rayon Partiya Komitəsinin 1-ci katibi işləyirdi – Əhməd Cəmil dostuna qayğı ilə yazır ki, yağışlar başlayanda səni düşünürəm, görəsən yağmurlar pambıqçılıqda Sizi geri salmayacaq ki?!
Qəhrəman Süleyman-zadənin arxivində saxlanılan məktubların demək olar ki, hamısı dostluq, minnətdarlıq hisləri ilə doludur.Onun ünvanına göndərilən məktublarda Qəhrəman Süleyman-zadəyə həsr olunmuş şeirlər, misralar da çoxdur. Xalq şairi Zəlimxan Yaqub Qəhrəman Süleyman-zadəyə xitabən bir neçə şeir yazmışdır. Onun qələmə aldığı “Ağsaqqal” şeiri daha təsirlidir, şeirdən parça:
Coşanda sinəndə duyğular seli
Havalı könlündə gördüm nələr var.
Vurğun məhəbbətli, Müşviq taleli
Cavid təfəkkürlü xatirələr var.
Məmməd Rahimin Qəhrəman Süleyman-zadəyə həsr etdiyi şeirdə şair onun 60 illik ömrünü təsvir edir, şeirdən parça:
Ömrün şirin keçib şirniyyat kimi,
Bizim bu mənalı şən həyat kimi,
Bütün sahələrdə düz işləmisən
Dəqiq, düz işləyən bir saat kimi.
Şərəfli və mənalı ömür yolu.