Qızılsu çayı — Özbəkistan Respublikasının Saşkənd vilayəti Bosanlıq rayonu ərazisindən axan dağ çayı. Çay Çirçik çayının sağ qolunu təşkil edir. Çayın ümumi uzunluğu 12 km təşkil edir.
Qızılsu çayı | |
---|---|
özb. Qizilsuv | |
| |
Ölkə | |
Mənbəyi | İki bulağın birləşməsi |
Mənsəbi | Çirçik |
Uzunluğu | 12 km |
| |
![]() |
Coğrafi təsviri
Qızılsu çayı öz başlanğıcnı iki bulağın sularının birləşməsindən götürür. Çay Minqbulaq dağının cənub əyəkləri boyunca axır. Sonradan çay ensiz dar dərə ilə cənub istiqamətinə yönəlir. Bu hissədən axan çayların əsas xüsusiyyəti şəlalələr əmələ gətirmələridir. Belə ki, bu çaykarda baş verən gursululuq dönəmində şəlalələrin sayında artım müşahidə edilir. Çay yataqlarının iri daş parçaları ilə donu olması buna səbəb olur. Bu tip kiçik çay bir nüddət sonra quruyur.

Buradan axan digər çaylar kimi Qızılsu çayıda əsasən qar sularə ilə qidalanır. Gursululuq dövrü aprel-may aylarına təsadüf edir. Çay il boyu qurumur. Qış ayları isə çayın donması müşahidə edilmir. Çaya çoxlu sayda nüvəqqəti və daimi çaylar tökülür. Üstəlik Karjantaudan gələn bulaq siları bura daxil olur.
Rekreasiya əhəmiyyəti
Qısılsunun yatağı boyunca ümumi və xüsusi mülkiyyətdə olan çixlu idtirahət yerləri vardır. Burada ən aşağıda yerləşən istirahət zonası «Şamol tanrıları», ən yuxarıda yerləşəni isə uşaq düşərgəzi olan Laçındır. Çarvak qəsəbəsimdən düşərgəyə asfalt yol çəkilmişdir.
Turizm
Qızılsu çayının dərəsinin yaxınlığından köhnə dəmir yolunun keçməsi onun turizmə cəlbini asanlaşdırmış və əlverişli əraziyə çevirmişdir. İstirahət bölgəsi və bu məqsədli binaların burada yerləşdirilməsi turist axının artmasına səbəb olmuşdur. Qızılsunun yatağı boyunca təşkil edilən turistik maşrutlar «çıxış günü» adını daşıyır.
Yuxarı axarlarda, «Laçın» düşərgəsindən 5 kilometr yuxarıda, çayın ensiz hissəsində, qayalıq üzərində hündürlüyü 3-6 mer olan bir neçə şəlalə vardır. Şəlalələrdən yuxarı hissədə isə növbəti turistik düşərgə yerləşir. Ərazinin küləkdən qorunması turistlərin burada gecəni keçirməsinə imkan verir.
Qızılsunun mənsəbinə yaxın hissədə iki daş göbələklər yerləşir. Onlar bir-birin arxasında yerləşir.
Qızılsunun dərəsi boyunca bir çox turistik maşrutlar vardır. Bunlara misal kimi aşağıdakıları göstərmək olar:
- Qarakiya — Karjantau silsiləsi — Qızılsu.
- Qızılsu — Karjantau silsiləsi — Orkutsay ( çayının qolu).
- Minqbulaq — Qızılsu.
2012-ci il məlumatına görə bölgə sərhəd sonasına yaxın yerləşdiyindən bura gəlmək əngəllənmişdir. Bölgəyə gəlmək üçün xüsysi icazə tələb olunur.
İstinadlar
- "Реестр объектов межгосударственного значения в бассейне реки Сырдарьи" (PDF). 2021-01-21 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-11-18.
- "Географические и гидрологические характеристики (по материалам справочника «Ресурсы поверхностных вод СССР»)". 2013-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-11-18.
Mənbə
- Qızılsu, şəlalələr
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qizilsu cayi Ozbekistan Respublikasinin Saskend vilayeti Bosanliq rayonu erazisinden axan dag cayi Cay Circik cayinin sag qolunu teskil edir Cayin umumi uzunlugu 12 km teskil edir Qizilsu cayiozb QizilsuvOlke OzbekistanMenbeyi Iki bulagin birlesmesiMensebi CircikUzunlugu 12 kmmenbeyi mensebiQizilsu cayi Ozbekistanin fiziki xeritesinde 41 41 34 sm e 69 51 27 s u 41 37 05 sm e 69 54 45 s u Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografi tesviriQizilsu cayi oz baslangicni iki bulagin sularinin birlesmesinden goturur Cay Minqbulaq daginin cenub eyekleri boyunca axir Sonradan cay ensiz dar dere ile cenub istiqametine yonelir Bu hisseden axan caylarin esas xususiyyeti selaleler emele getirmeleridir Bele ki bu caykarda bas veren gursululuq doneminde selalelerin sayinda artim musahide edilir Cay yataqlarinin iri das parcalari ile donu olmasi buna sebeb olur Bu tip kicik cay bir nuddet sonra quruyur Qizilsunun axdigi dere Buradan axan diger caylar kimi Qizilsu cayida esasen qar sulare ile qidalanir Gursululuq dovru aprel may aylarina tesaduf edir Cay il boyu qurumur Qis aylari ise cayin donmasi musahide edilmir Caya coxlu sayda nuveqqeti ve daimi caylar tokulur Ustelik Karjantaudan gelen bulaq silari bura daxil olur Rekreasiya ehemiyyetiQisilsunun yatagi boyunca umumi ve xususi mulkiyyetde olan cixlu idtirahet yerleri vardir Burada en asagida yerlesen istirahet zonasi Samol tanrilari en yuxarida yerleseni ise usaq dusergezi olan Lacindir Carvak qesebesimden dusergeye asfalt yol cekilmisdir TurizmQizilsu cayi uzerinde selale Qizilsu cayinin deresinin yaxinligindan kohne demir yolunun kecmesi onun turizme celbini asanlasdirmis ve elverisli eraziye cevirmisdir Istirahet bolgesi ve bu meqsedli binalarin burada yerlesdirilmesi turist axinin artmasina sebeb olmusdur Qizilsunun yatagi boyunca teskil edilen turistik masrutlar cixis gunu adini dasiyir Yuxari axarlarda Lacin dusergesinden 5 kilometr yuxarida cayin ensiz hissesinde qayaliq uzerinde hundurluyu 3 6 mer olan bir nece selale vardir Selalelerden yuxari hissede ise novbeti turistik duserge yerlesir Erazinin kulekden qorunmasi turistlerin burada geceni kecirmesine imkan verir Qizilsunun mensebine yaxin hissede iki das gobelekler yerlesir Onlar bir birin arxasinda yerlesir Das gobeler Qizilsunun deresi boyunca bir cox turistik masrutlar vardir Bunlara misal kimi asagidakilari gostermek olar Qarakiya Karjantau silsilesi Qizilsu Qizilsu Karjantau silsilesi Orkutsay cayinin qolu Minqbulaq Qizilsu 2012 ci il melumatina gore bolge serhed sonasina yaxin yerlesdiyinden bura gelmek engellenmisdir Bolgeye gelmek ucun xusysi icaze teleb olunur Istinadlar Reestr obektov mezhgosudarstvennogo znacheniya v bassejne reki Syrdari PDF 2021 01 21 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 11 18 Geograficheskie i gidrologicheskie harakteristiki po materialam spravochnika Resursy poverhnostnyh vod SSSR 2013 03 30 tarixinde Istifade tarixi 2016 11 18 MenbeQizilsu selaleler