Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pakistan–Banqladeş münasibətləri — Pakistan və Banqladeş arasında iki tərəfki diplomatik əlaqələr. Banqladeş 1947-ci ildən 1971-ci ilə qədər Pakistanın bir parçası olmuşdur. Banqladeş istiqlal müharibəsi sonrasında müstəqillik əldə etmişdir. Hindistan Şimla müqaviləsi cərçivəsində Pakitanın Banqladeşi tanımasına çalışır. Pakistan Çinlə olan isti münasibətlərindən istifadə edərək Banqladeşin BMT-də tanınmasının qarşısını almağa cəhd göstərirdi. Hindistan isə onun beynəlxalq arenada tanınmasına çalışırdı. Artıq 1973-cü ilin sonlarına Banqladeşı 98 ölkə tanışışdı. 1974-cü ildə isə Pakistan islam ölkələrinin, xüsusi ilə ərəb ölkələrinin təziqi ilə Banqladeşin müstəqilliyini tanımalı olmuşdur. Mucibur Rəhman Lahorda keçirilən İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının konfransında ancaq Pakistanın Banqladeşi müstəqil dövlət kimi tanıyacağı təqdirdə iştirak edəcəyini bildirmişdir. Pakistan bu dövlətlə hər tərəfli diplomatik əlaqələri 18 yanvar 1976-cı ildə qurmuşdur.
| Pakistan–Banqladeş münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Banqladeşin Pakistandan müstəqillik əldə etməsi
1947 - 1971-ci illərdə Pakistanın bir parçası olaraq 1955-ci ilə qədər , 1955-1971-ci illər aralığında isə Şərqi Pakistan adlandırılmışdır. Qərbi və Şərqi Pakistan arasında ilk gərginliklər benqal dilinin tanınmaması, demokratiyanın olmaması, etnik diskriminasiya, regional muxtariyyətə yol verilməməsi və Bhola siklonunun vurduğu zərərin aradan qaldırılmasında adekvatlığın olmamasından qatynaqlanmışdır. Bu kimi hadisələrdən dolayı xalq narazılıqları baş qaldırır. Nəticədə Pakistan vətəndaş müharibəsinə sürüklənirdi. 1971-ci ilin martında Pakistan silahlı qüvvələri siyasi fəallların aradn götürülməsi, hinduist və digər azlıqların fəaliyyətini önləmək məqsədi ilə Projektor əməliyyatını gerçəkləşdirir. Pakistan ordusu tərəfindən əməliyyatlarda nə qədər banqladeşlinin öldürülməsi məsələsi mübahisəlidir. Belə ki, bunun 300 min ilə 3 mln arasında olması ehtrimal edilir. 8-10 milyon insan isə Hindistana qaçmaq məcburiyyətində qalır. Bir çox baqladeşli polis və əsgərlər adlı partizan dəstələri təşkil edirlər. Onlara SSRİ və Hindistan yardım edirdi. 1971-ci ilin dekabrında Hindistan Pakistana müharibə elan etmişdir. ardından Pakistan müharibədə ağır itkilər verərək məğlunb olur və nəticədə Banqladeş müstəqilliyini əldə edə bilir.
İki tərəfli əlaqədərin qurulması və inkişafı
Pakistan və onun müttəfiqləri Banqladeşimn müstəqilliyini tanımaq istəmirdi. Banqladeş isə Pakistanın müharibədəki cinayətlərinə görə ondan rəsmi üzr tələb edirdi. Pakistan Banqladeşin Millətlər Birliyinə üzv qəbul edilməsinə etiraz olaraq bu təşkilatı tərk edir. 1975-ci ildə hər iki dövlət nə zamansa olduqkları vahid dövlətin ümumi borcunu birlikdə ödəməyə razılıq verirlər. İki tərəfli əlaqələr Ziaur Rəhman və Hüsseyn Məhəmməd Erşadın dönəmində yaxşılaşır.
BMT-də Banqladeşin müstəqillik məsələsi qaldırılanda Çin Pakistanın xaişi ilə ona veto qoyur. Bu isə Pakistanın öz hərbi əsirlərini qaytarmağa imkan verir. 1980-ci ildən 5 Pakistna hökumət başçısı Banqladeşdə olur.0 bu isə iqtisadi və mədəni əlaqələrin inkişafına səsbəb olur. Ancaq Hindistan bu münasibətlərin stateji əməkdaşlıq səviyyəsinə çatmasına imkan vermir. Pakistan 1980-ci ilin sonunda Banqladeşəbir necə Shenyang J-6 eskadriliyası satır. Anqaq növbəsi siklonların birində onlar hamısı məhv olur.
Ticarət əlaqələri
2010-cu ilə görə iki ölkə arasında ticarətr dövrüyyəsi 340 mln dollar olmuşdur. bu isə olduqca cuzi bir rəqəm sayıla bilər. Pakistandan Banqladeşə əsasən tekstil və energetika sahələrinə investisiya ayrılır. 2016-cı ildə Banqladeşdən Pakistana 47,7 mln ABŞ dolları dəyərində mal satılmışdır. Bunlar əsasən ayaqqabı, texstil, dəri və dəri məmulatları, kənd təsərrüfatı məhsulları olmuşdur. 2016-cı ildə Pakistandan Banqladeşə 507,5 mln dollar dəyərində mal satılmışdır. Bunlar əsasən pambıq, pambıq məhsulları trikotaj parşaları, dəri və kürk, maşın və mexaniki avadanlıqlar, mineral yağlar, ərzaqlar, plasmas və ondan hazırlanmış müxtəlif məhsullar.
Bihari
Biharilərin Banqladeşdəki statusları hazırda da mübahiisə predmetidir. Bu icmaya 540 min insan daxildir. Onlar Şərqi Pakistana Hindistanın Bihar əyalətindən gəlmişlər. Banqladeş istiqlal müharibəsi zamanı mərkəsi hökuməti dəstəkləmələri ilə seçilmişlər. 1982-ci ildə 127.000 bihar Pakistana köçürülmüşdür. 250 min insanda bu köçürülməni davam etdirilməsini arzulayır. Bu məsələdə 1985-ci ildə irəliləyiş qeydə alınmışdır. 2002-ci ildə Pərviz Müşərrəf Banqladeşı ziyarət etmiş və iki tərəfli anlaşmalar imzalanmışdır. Ancaq biharilərin yaxın gələcəkdə köçürülməsinin mümkünsüzlüyünü bildirmişdir.
İstinadlar
- "Situation in the Indian Subcontinent". www.mofa.go.jp. 1972. 2012-08-12 tarixində arxivləşdirilib.
- South Asia in world politics By Devin T. Hagerty, Rowman & Littlefield, 2005, p 73.
- Sarmila Bose Anatomy of Violence: Analysis of Civil War in East Pakistan in 1971: Military Action: Operation Searchlight Arxivləşdirilib 2007-03-01 at the Wayback Machine Economic and Political Weekly Special Articles, 8 October 2005
- Matthew White’s Death Tolls for the Major Wars and Atrocities of the Twentieth Century Arxivləşdirilib 2007-06-09 at the Wayback Machine
- "Virtual Bangladesh : History : The Bangali Genocide, 1971". 2011-07-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-19.
- Rummel, Rudolph J., «Statistics of Democide: Genocide and Mass Murder Since 1900» Arxivləşdirilib 2016-02-21 at the Wayback Machine, , Chapter 8, Table 8.2 Pakistan Genocide in Bangladesh Estimates, Sources, and Calcualtions Arxivləşdirilib 2012-02-04 at the Wayback Machine: lowest estimate 2 million claimed by Pakistan (reported by Aziz, Qutubuddin. Blood and tears Karachi: United Press of Pakistan, 1974. pp. 74,226), all the other sources used by Rummel suggest a figure of between 8 and 10 million with one (Johnson, B. L. C. Bangladesh. New York: Barnes & Noble, 1975. pp. 73,75) that «could have been» 12 million
- "Bangladeshi war for independence". 2006-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-02.
- "Bangladesh — Pakistan". 2009-07-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-02.
- "The Zia regime". 2016-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-02.
- "Eager Eyes Fixed on Eurasia Russia and Its Neighbors in Crisis Russia and Its Neighbors in Crisis, Edited by IWASHITA Akihiro, Slavic Research Center, p 211-" (PDF). 2013-05-11 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-11-02.
- "Bangladesh's emotional scars". 2013-02-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-02.
- "Dhaka offers Pakistani businessmen multiple visas". 2018-07-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-02.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2017-03-12 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-02.
- "Musharraf's visit". 2011-02-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-02.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pakistan Banqlades munasibetleri Pakistan ve Banqlades arasinda iki terefki diplomatik elaqeler Banqlades 1947 ci ilden 1971 ci ile qeder Pakistanin bir parcasi olmusdur Banqlades istiqlal muharibesi sonrasinda musteqillik elde etmisdir Hindistan Simla muqavilesi cercivesinde Pakitanin Banqladesi tanimasina calisir Pakistan Cinle olan isti munasibetlerinden istifade ederek Banqladesin BMT de taninmasinin qarsisini almaga cehd gosterirdi Hindistan ise onun beynelxalq arenada taninmasina calisirdi Artiq 1973 cu ilin sonlarina Banqladesi 98 olke tanisisdi 1974 cu ilde ise Pakistan islam olkelerinin xususi ile ereb olkelerinin teziqi ile Banqladesin musteqilliyini tanimali olmusdur Mucibur Rehman Lahorda kecirilen Islam Emekdasliq Teskilatinin konfransinda ancaq Pakistanin Banqladesi musteqil dovlet kimi taniyacagi teqdirde istirak edeceyini bildirmisdir Pakistan bu dovletle her terefli diplomatik elaqeleri 18 yanvar 1976 ci ilde qurmusdur Pakistan Banqlades munasibetleri Pakistan Banqlades Vikianbarda elaqeli mediafayllarBanqladesin Pakistandan musteqillik elde etmesi1947 1971 ci illerde Pakistanin bir parcasi olaraq 1955 ci ile qeder 1955 1971 ci iller araliginda ise Serqi Pakistan adlandirilmisdir Qerbi ve Serqi Pakistan arasinda ilk gerginlikler benqal dilinin taninmamasi demokratiyanin olmamasi etnik diskriminasiya regional muxtariyyete yol verilmemesi ve Bhola siklonunun vurdugu zererin aradan qaldirilmasinda adekvatligin olmamasindan qatynaqlanmisdir Bu kimi hadiselerden dolayi xalq naraziliqlari bas qaldirir Neticede Pakistan vetendas muharibesine suruklenirdi 1971 ci ilin martinda Pakistan silahli quvveleri siyasi fealllarin aradn goturulmesi hinduist ve diger azliqlarin fealiyyetini onlemek meqsedi ile Projektor emeliyyatini gerceklesdirir Pakistan ordusu terefinden emeliyyatlarda ne qeder banqladeslinin oldurulmesi meselesi mubahiselidir Bele ki bunun 300 min ile 3 mln arasinda olmasi ehtrimal edilir 8 10 milyon insan ise Hindistana qacmaq mecburiyyetinde qalir Bir cox baqladesli polis ve esgerler adli partizan desteleri teskil edirler Onlara SSRI ve Hindistan yardim edirdi 1971 ci ilin dekabrinda Hindistan Pakistana muharibe elan etmisdir ardindan Pakistan muharibede agir itkiler vererek meglunb olur ve neticede Banqlades musteqilliyini elde ede bilir Iki terefli elaqederin qurulmasi ve inkisafiPakistan ve onun muttefiqleri Banqladesimn musteqilliyini tanimaq istemirdi Banqlades ise Pakistanin muharibedeki cinayetlerine gore ondan resmi uzr teleb edirdi Pakistan Banqladesin Milletler Birliyine uzv qebul edilmesine etiraz olaraq bu teskilati terk edir 1975 ci ilde her iki dovlet ne zamansa olduqklari vahid dovletin umumi borcunu birlikde odemeye raziliq verirler Iki terefli elaqeler Ziaur Rehman ve Husseyn Mehemmed Ersadin doneminde yaxsilasir BMT de Banqladesin musteqillik meselesi qaldirilanda Cin Pakistanin xaisi ile ona veto qoyur Bu ise Pakistanin oz herbi esirlerini qaytarmaga imkan verir 1980 ci ilden 5 Pakistna hokumet bascisi Banqladesde olur 0 bu ise iqtisadi ve medeni elaqelerin inkisafina sesbeb olur Ancaq Hindistan bu munasibetlerin stateji emekdasliq seviyyesine catmasina imkan vermir Pakistan 1980 ci ilin sonunda Banqladesebir nece Shenyang J 6 eskadriliyasi satir Anqaq novbesi siklonlarin birinde onlar hamisi mehv olur Ticaret elaqeleri2010 cu ile gore iki olke arasinda ticaretr dovruyyesi 340 mln dollar olmusdur bu ise olduqca cuzi bir reqem sayila biler Pakistandan Banqladese esasen tekstil ve energetika sahelerine investisiya ayrilir 2016 ci ilde Banqladesden Pakistana 47 7 mln ABS dollari deyerinde mal satilmisdir Bunlar esasen ayaqqabi texstil deri ve deri memulatlari kend teserrufati mehsullari olmusdur 2016 ci ilde Pakistandan Banqladese 507 5 mln dollar deyerinde mal satilmisdir Bunlar esasen pambiq pambiq mehsullari trikotaj parsalari deri ve kurk masin ve mexaniki avadanliqlar mineral yaglar erzaqlar plasmas ve ondan hazirlanmis muxtelif mehsullar BihariBiharilerin Banqladesdeki statuslari hazirda da mubahiise predmetidir Bu icmaya 540 min insan daxildir Onlar Serqi Pakistana Hindistanin Bihar eyaletinden gelmisler Banqlades istiqlal muharibesi zamani merkesi hokumeti desteklemeleri ile secilmisler 1982 ci ilde 127 000 bihar Pakistana kocurulmusdur 250 min insanda bu kocurulmeni davam etdirilmesini arzulayir Bu meselede 1985 ci ilde irelileyis qeyde alinmisdir 2002 ci ilde Perviz Muserref Banqladesi ziyaret etmis ve iki terefli anlasmalar imzalanmisdir Ancaq biharilerin yaxin gelecekde kocurulmesinin mumkunsuzluyunu bildirmisdir Istinadlar Situation in the Indian Subcontinent www mofa go jp 1972 2012 08 12 tarixinde arxivlesdirilib South Asia in world politics By Devin T Hagerty Rowman amp Littlefield 2005 p 73 Sarmila Bose Anatomy of Violence Analysis of Civil War in East Pakistan in 1971 Military Action Operation Searchlight Arxivlesdirilib 2007 03 01 at the Wayback Machine Economic and Political Weekly Special Articles 8 October 2005 Matthew White s Death Tolls for the Major Wars and Atrocities of the Twentieth Century Arxivlesdirilib 2007 06 09 at the Wayback Machine Virtual Bangladesh History The Bangali Genocide 1971 2011 07 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 06 19 Rummel Rudolph J Statistics of Democide Genocide and Mass Murder Since 1900 Arxivlesdirilib 2016 02 21 at the Wayback Machine ISBN 3 8258 4010 7 Chapter 8 Table 8 2 Pakistan Genocide in Bangladesh Estimates Sources and Calcualtions Arxivlesdirilib 2012 02 04 at the Wayback Machine lowest estimate 2 million claimed by Pakistan reported by Aziz Qutubuddin Blood and tears Karachi United Press of Pakistan 1974 pp 74 226 all the other sources used by Rummel suggest a figure of between 8 and 10 million with one Johnson B L C Bangladesh New York Barnes amp Noble 1975 pp 73 75 that could have been 12 million Bangladeshi war for independence 2006 10 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 02 Bangladesh Pakistan 2009 07 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 02 The Zia regime 2016 11 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 02 Eager Eyes Fixed on Eurasia Russia and Its Neighbors in Crisis Russia and Its Neighbors in Crisis Edited by IWASHITA Akihiro Slavic Research Center p 211 PDF 2013 05 11 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2018 11 02 Bangladesh s emotional scars 2013 02 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 02 Dhaka offers Pakistani businessmen multiple visas 2018 07 03 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 02 Arxivlenmis suret PDF 2017 03 12 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 02 Musharraf s visit 2011 02 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 02