Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qrüner şəfəqsaçanı (lat. Anthocharis gruneri) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin ağ kəpənəklər fəsiləsinin şəfəqsaçan cinsinə aid heyvan növü.
| Qrüner şəfəqsaçanı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: Klad: Yarımtip: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: Budaq: İnfrasinif: Ranqsız: Dəstəüstü: Ranqsız: Dəstə: Yarımdəstə: Klad: Klad: Klad: İnfradəstə: Klad: Klad: Klad: Klad: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Şəfəqsaçan | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Təsviri
Qanadları açılmış halda 25-30 mm-dir. Limonu-sarı rəngdə olub dişi fərdlərin ön qanadlarının zirvəsində qırmızı, erkəklərdə isə qara ləkə vardır.
Yayılması
Yunanıstan, Türkiyə, Kiçik Asiya, Cənubi Qafqazda yayılmışdır. Azərbaycanda Kiçik Qafqazın dağ ətəklərində və dağlarında, yamaclarında rast gəlinir (Laçın rayonu, Naxçıvan MR və Talış (Zuvand))
Həyat tərzi
Yaxşı inkişaf etmiş dağlıq kserofil bitkilər (gəvən və akantolimon) bitən yamaclar. Kəpənəklər mayda uçur, dişi fərdlər adətən otlar içərisində gizlənir və az hallarda uçur. Mayın axırında bitkinin yarpaqları ilə qidalanır. Puplaşma iyulun əvvəllərində müxtəlif sığınacaqlarda baş verir, pupları qışlayır və ildə bir nəsil verir. Yumurtalarını kələmkimilər fəsiləsindən olan Turritis glabra bitkisinin üzərinə qoyur. Tırtıllar iyun ayına qədər həmin bitkidə gizlənir. Kəpənəklər quşlar, yırtıcı milçəklər, cırcıramalar və hörümçəklər tərəfindən məhv edilir. Tırtılları üzərində müxtəlif minicilər, xalsid və taxin milçəkləri parazitlik edir.
Sayı
Kəpənəklərin miqdarı illər üzrə dəyişilir və bəzən çox az miqdarda olur. Talışda R.M.Əffəndi tərəfindən 3 fərd, 1982-ci ildə P.İ.Bedı tərəfindən 2 fərd, 2011-ci ildə V.V. Tixonov tərəfindən 2 fərd qeydə alınmışdır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Laçın rayonu işğal altında olduğundan kəpənəyin buradakı yaşayış yerlərinin indiki vəziyyəti barədə məlumat əldə etmək mümkün deyil. Başqa ərazilərdəki yaşayiş yerlərinin mal-qara otlaqlarına çevrilməsi və tapdaq altında qalması bu kəpənəyin arealının məhdudlaşmasına səbəb olur.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Azərbaycanın Qırmızı Kitabına daxil edilmişdir.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Kəpənəyin yayıldığı ərazilərdə qorunan sahələr təşkil etməli, onun sayı və populyasiyanın vəziyyəti barədə məlumat əldə etmək üşün hər il monitorinqlər keçirilməlidir.
İstinadlar
- Azərbaycan Qırmızı Kitabı. 1989 İl.
- Azərbaycan Qırmızı Kitabı. II cild. Bakı: 2013.
- Рябов М.А. Чешуекрылые Кавказа. Животный мир СССР. т. V, М.- Л.: изд-во АН СССР, 1958, с. 351-475.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qruner sefeqsacani lat Anthocharis gruneri heyvanlar aleminin bugumayaqlilar tipinin heseratlar sinfinin pulcuqluqanadlilar destesinin ag kepenekler fesilesinin sefeqsacan cinsine aid heyvan novu Qruner sefeqsacaniElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Ranqsiz IlkagizlilarTipustu TuleyenlerRanqsiz PanarthropodaRanqsiz Tip BugumayaqlilarKlad Yarimtip AltiayaqlilarSinif HeseratlarRanqsiz Yarimsinif QanadlilarBudaq Infrasinif YeniqanadlilarRanqsiz Ranqsiz Tam cevrilme ile inkisaf eden heseratlarDesteustu Ranqsiz Deste PulcuqluqanadlilarYarimdeste XortumcuqlularKlad Klad Klad Infradeste Klad Klad Klad Klad Fesileustu Fesile Ag kepeneklerYarimfesile Triba Cins SefeqsacanNov SefeqsacanBeynelxalq elmi adiAnthocharis gruneri Herr Schaeff 1851Sekil axtarisiNCBI 2828940EOL 173070TesviriQanadlari acilmis halda 25 30 mm dir Limonu sari rengde olub disi ferdlerin on qanadlarinin zirvesinde qirmizi erkeklerde ise qara leke vardir YayilmasiYunanistan Turkiye Kicik Asiya Cenubi Qafqazda yayilmisdir Azerbaycanda Kicik Qafqazin dag eteklerinde ve daglarinda yamaclarinda rast gelinir Lacin rayonu Naxcivan MR ve Talis Zuvand Heyat terziYaxsi inkisaf etmis dagliq kserofil bitkiler geven ve akantolimon biten yamaclar Kepenekler mayda ucur disi ferdler adeten otlar icerisinde gizlenir ve az hallarda ucur Mayin axirinda bitkinin yarpaqlari ile qidalanir Puplasma iyulun evvellerinde muxtelif siginacaqlarda bas verir puplari qislayir ve ilde bir nesil verir Yumurtalarini kelemkimiler fesilesinden olan Turritis glabra bitkisinin uzerine qoyur Tirtillar iyun ayina qeder hemin bitkide gizlenir Kepenekler quslar yirtici milcekler circiramalar ve horumcekler terefinden mehv edilir Tirtillari uzerinde muxtelif miniciler xalsid ve taxin milcekleri parazitlik edir SayiKepeneklerin miqdari iller uzre deyisilir ve bezen cox az miqdarda olur Talisda R M Effendi terefinden 3 ferd 1982 ci ilde P I Bedi terefinden 2 ferd 2011 ci ilde V V Tixonov terefinden 2 ferd qeyde alinmisdir Mehdudlasdirici amillerLacin rayonu isgal altinda oldugundan kepeneyin buradaki yasayis yerlerinin indiki veziyyeti barede melumat elde etmek mumkun deyil Basqa erazilerdeki yasayis yerlerinin mal qara otlaqlarina cevrilmesi ve tapdaq altinda qalmasi bu kepeneyin arealinin mehdudlasmasina sebeb olur Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerAzerbaycanin Qirmizi Kitabina daxil edilmisdir Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerKepeneyin yayildigi erazilerde qorunan saheler teskil etmeli onun sayi ve populyasiyanin veziyyeti barede melumat elde etmek usun her il monitorinqler kecirilmelidir IstinadlarAzerbaycan Qirmizi Kitabi 1989 Il Azerbaycan Qirmizi Kitabi II cild Baki 2013 Ryabov M A Cheshuekrylye Kavkaza Zhivotnyj mir SSSR t V M L izd vo AN SSSR 1958 s 351 475 Hemcinin bax