Qeza – (mac.Géza, 940 – 1 fevral997 və ya 997) təqribən 970-ci illərin əvvəllərindən hakimiyyətdə olan böyük macar knyazı. O, Taksoniya knyazının oğlu idi. Qeza Şərqi Ortadoks macarların rəhbərinin qızı ilə evlənmişdi. Taxta çıxdıqdan sonra o, Müqəddəs Roma imperiyası ilə sülh bağlamağa nail olmuşdur. Qeza, Qərbi Avropadan gələn xristian missionlerləri dəstəkləyən ilk macar monarxı idi. Vaftiz edilsə də bütpərəst inancına sadiq qalmaqda davam edirdi. İlk macar kralı I Stefan Qezanın oğludur.
Qeza Taksoniya və Macar knyazının böyük oğlu idi. Anonim mənbədə göstərilir ki, Qezanın anası “Kumanların torpağından” gəlmişdi. Kumanlar dedikdə müəllif görünür ki xəzər, peçeneq və ya volqa bulqarlarını nəzərdə tutmuşdur. Qeza adının əsl forması ehtimal olunur ki, “Gyeücsa” və ya “Gyeusa” şəklində idi və türkcə titul olan yabqu sözündən götürülmüşdü. Qeza atasının təkidilə Macar tayfa ittifqanın rəhbəri Dyulanın qızı olan Saroltla evlənir və xristianlığı qəbul edir.
Atasının ölümündən sonra o, 972-ci ildə taxta keçir. Mənbələr Qezanı qəddar bir başçı kimi qələmə almışdır. Hakimiyyətə gəldikdən sonra Qeza daxildə mərkəzləşdirilmə siyasəti həyata keçirir. Pal Engel yazır "Qeza öz ətrafındakı adamlara qarşı “böyük miqyaslı təmizləmə” işləri apardı. Bu zaman Arpad sülaləsinin üzvlərini də istisna etmədi." Bu “təmizləmə”dən sadəcə cənubi Transdunayın lideri Koppani yaxasını qurtara bilmişdi. Onun hakimiyyəti illərində paytaxt Esterqom şəhəri oldu. Xarici siyasətdə Qeza Müqəddəs Roma İmperiyası ilə sülh bağlamaq qərarına gəlir. İlk dəfə I Otto tərəfindən Bruno adlı bir rahib 972-ci ildə macar sarayına göndərilmişdi. Lakin bu dostluq çox uzun sürmədi. Tezliklə Roma imperiyası daxilində konfliktlərdən istifadə edən Qeza, I Ottonun ölümü ilə Bavariyaya hücum edərək buranı tutur. O cümlədən 983-cü ildə Melk qəsrini ələ keçirir. Lakin 991-ci ildə bavarlar macar ordusunu şəhərdən çıxararaq Vyana meşələrinə qədər sıxışdırırlar. Bundan əlavə, o, IV Bavariyalı Henri ilə 996-cı ildə sülh müqaviləsi imzaladı. Sülhə əsasən macarlar Layta çayının şərqində torpaqlardan imtina etdilər, Qeza oğlu I Stefan ilə IV Henrynin bacısı arasında nigah bağlanmasına razılılq verdi. Bu evlilikdən sonra Qeza macar tayfa rəhbələrini bir araya toplayaraq taxt-tacı öz oğluna verməsi haqqında and içdi.
Xristianlığı qəbul etməsi
Mənbələrdə göstərilir ki, macarların paqanizmdən xristianlığa keçişi məhz Qezanın hakimiyyəti illərində baş vermişdir. Qeza o cümlədən, macarların ilk xristian hökmdarı hesab edilir. Xaç suyuna salındıqdan sonra o "Stefan" adını götürdü. Buna baxmayaraq, Qezanın hələ də paqan adət-ənənələri ilə yaşaması xristianlığı tam qəbul etmədiyinin sübutudur. Kristo da daxil olmaqda bir sıra tarixçilərin fikrincə, Vespremdəki ilk Katolik yepiskopluğu məhz Qezanın vaxtında inşa edilmişdir. Lakin bu məsələyə dair fikir ayrılıqları mövcuddur. Qezanın oğlu I Stefanın hakimiyyəti illərində qeydə alınan bir mənbə də onun Benedikt Pannonhalma monastrının da qurucusu olduğu bildirilir.
Engel, Pál (2005). Realm of St. Stephen: A History of Medieval Hungary.
Güler, Turgut (2017). Mahzun Hududlar Çağlayan Sular. İstanbul: Ötüken neşriyat.
Avqust 12, 2021
qeza, böyük, macar, knyazı, qeza, géza, fevral, təqribən, illərin, əvvəllərindən, hakimiyyətdə, olan, böyük, macar, knyazı, taksoniya, knyazının, oğlu, qeza, şərqi, ortadoks, macarların, rəhbərinin, qızı, ilə, evlənmişdi, taxta, çıxdıqdan, sonra, müqəddəs, rom. Qeza mac Geza 940 1 1 fevral 997 ve ya 997 teqriben 970 ci illerin evvellerinden hakimiyyetde olan boyuk macar knyazi O Taksoniya knyazinin oglu idi Qeza Serqi Ortadoks macarlarin rehberinin qizi ile evlenmisdi Taxta cixdiqdan sonra o Muqeddes Roma imperiyasi ile sulh baglamaga nail olmusdur Qeza Qerbi Avropadan gelen xristian missionlerleri destekleyen ilk macar monarxi idi Vaftiz edilse de butperest inancina sadiq qalmaqda davam edirdi Ilk macar krali I Stefan Qezanin ogludur Qezamac GezaBoyuk Macar knyaziteqriben 970 ci iller 997Sexsi melumatlarDogum tarixi 940 1 Vefat tarixi 1 fevral 997 ve ya 997Usagi Muqeddes I Istvan 2 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Hakimiyyeti 3 Xristianligi qebul etmesi 4 IstinadlarHeyati RedakteQeza Taksoniya ve Macar knyazinin boyuk oglu idi Anonim menbede gosterilir ki Qezanin anasi Kumanlarin torpagindan gelmisdi Kumanlar dedikde muellif gorunur ki xezer peceneq ve ya volqa bulqarlarini nezerde tutmusdur Qeza adinin esl formasi ehtimal olunur ki Gyeucsa ve ya Gyeusa seklinde idi ve turkce titul olan yabqu sozunden goturulmusdu Qeza atasinin tekidile Macar tayfa ittifqanin rehberi Dyulanin qizi olan Saroltla evlenir ve xristianligi qebul edir Hakimiyyeti Redakte Sekesfexervar seherinde yerlesen Qeza heykeli Atasinin olumunden sonra o 972 ci ilde taxta kecir Menbeler Qezani qeddar bir basci kimi qeleme almisdir Hakimiyyete geldikden sonra Qeza daxilde merkezlesdirilme siyaseti heyata kecirir Pal Engel yazir Qeza oz etrafindaki adamlara qarsi boyuk miqyasli temizleme isleri apardi Bu zaman Arpad sulalesinin uzvlerini de istisna etmedi 3 Bu temizleme den sadece cenubi Transdunayin lideri Koppani yaxasini qurtara bilmisdi Onun hakimiyyeti illerinde paytaxt Esterqom seheri oldu 4 Xarici siyasetde Qeza Muqeddes Roma Imperiyasi ile sulh baglamaq qerarina gelir Ilk defe I Otto terefinden Bruno adli bir rahib 972 ci ilde macar sarayina gonderilmisdi Lakin bu dostluq cox uzun surmedi Tezlikle Roma imperiyasi daxilinde konfliktlerden istifade eden Qeza I Ottonun olumu ile Bavariyaya hucum ederek burani tutur O cumleden 983 cu ilde Melk qesrini ele kecirir Lakin 991 ci ilde bavarlar macar ordusunu seherden cixararaq Vyana meselerine qeder sixisdirirlar Bundan elave o IV Bavariyali Henri ile 996 ci ilde sulh muqavilesi imzaladi Sulhe esasen macarlar Layta cayinin serqinde torpaqlardan imtina etdiler Qeza oglu I Stefan ile IV Henrynin bacisi arasinda nigah baglanmasina razililq verdi Bu evlilikden sonra Qeza macar tayfa rehbelerini bir araya toplayaraq taxt taci oz ogluna vermesi haqqinda and icdi Xristianligi qebul etmesi RedakteMenbelerde gosterilir ki macarlarin paqanizmden xristianliga kecisi mehz Qezanin hakimiyyeti illerinde bas vermisdir Qeza o cumleden macarlarin ilk xristian hokmdari hesab edilir Xac suyuna salindiqdan sonra o Stefan adini goturdu Buna baxmayaraq Qezanin hele de paqan adet eneneleri ile yasamasi xristianligi tam qebul etmediyinin subutudur Kristo da daxil olmaqda bir sira tarixcilerin fikrince Vespremdeki ilk Katolik yepiskoplugu mehz Qezanin vaxtinda insa edilmisdir Lakin bu meseleye dair fikir ayriliqlari movcuddur Qezanin oglu I Stefanin hakimiyyeti illerinde qeyde alinan bir menbe de onun Benedikt Pannonhalma monastrinin da qurucusu oldugu bildirilir Istinadlar Redakte 1 2 3 Faceted Application of Subject Terminology lt a href https wikidata org wiki Track Q3294867 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2163 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q846596 gt lt a gt Lundy D R The Peerage lt a href https wikidata org wiki Track P4638 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q67129259 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q21401824 gt lt a gt Engel Pal 2005 Realm of St Stephen A History of Medieval Hungary Guler Turgut 2017 Mahzun Hududlar Caglayan Sular Istanbul Otuken nesriyat Menbe https az wikipedia org w index php title Qeza Boyuk Macar knyazi amp oldid 6012488, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}