Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Dəstək
www.wikimedia.az-az.nina.az
  • Vikipediya

Bu səhifədə iş davam etməkdədir Müdaxilə etməyə tələsməyin əgər kömək etmək istəyirsinizsə ya da səhifə yarımçıq qalıbsa

Qazax rayonunun tarix-memarlıq abidələrinin siyahısı

Qazax rayonunun tarix-memarlıq abidələrinin siyahısı
www.wikimedia.az-az.nina.azhttps://www.wikimedia.az-az.nina.az
Bu səhifədə iş davam etməkdədir.
Müdaxilə etməyə tələsməyin!
  • Əgər kömək etmək istəyirsinizsə, ya da səhifə yarımçıq qalıbsa, səhifəni yaradan istifadəçi ilə əlaqə qura bilərsiniz.
  • Səhifənin tarixçəsində səhifə üzərində işləmiş istifadəçilərin adlarını görə bilərsiniz.
  • Redaktələrinizi mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın.
Bu məqalə sonuncu dəfə 0 saniyə əvvəl ( | ) tərəfindən redaktə olunub. (Yenilə)

Qazax rayonu — Azərbaycan Respublikasının şimal-qərbində yerləşən inzibati-ərazi vahidi.

Rayon ərazisində ilk insan məskənlərinin tarixi eradan əvvələ bir neçə min il əvvələ, daş dövrünə qədər uzanır. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin 200

Siyahı

 Siyahıdan çıxarılmış

Dünya əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri

№ İnventar № Adı Aid olduğu dövr Məlumat Koordinatlar Yeri Şəkil İstinadlar
Memarlıq abidələri
1 7 Sınıq körpü XII əsr Azərbaycan Respublikası ilə Gürcüstan Respublikası arasında, Xram çayının üzərində salınmışdır. Körpünün dəqiq tikilmə tarixi bəlli deyil. Tədqiqatçıların bir çoxu, o cümlədən, ingilis tarixçisi Poup və sənətşünaslıq doktoru L.Bretanitski körpünün tarixini XI-XII əsrə aid edirlər. Bəzi tarixçilər körpünün daha qədim dövrlərdə tikildiyini irəli sürürlər. Sınıq körpü üslub xüsusiyyətlərinə görə Xudafərin körpüləri ilə oxşardır. Buna görə də Sınıq körpünü eyni məktəbə və təqribən eyni zamana (XII əsrə) aid edirlər. Mütəxəssislər körpünün memarlıq üslubu və tikinti texnikasının Azərbaycan memarlığına məxsus olduğunu qeyd edirlər.

Qədim karvan yolunun üstündə olan bu körpü el arasında körpünün bel hissəsinin sınıq olmasına görə belə adlandırıldığı bildirilir. Rusiya Azərbaycanı işğal etdikdən sonra 1801-ci ildə Qazax sultanlığı Rusiyaya birləşdirilib və həmin vaxtdan Rusiya imperatorluğunun sənədlərində “Sınıq körpü” “Qırmızı körpü” kimi adlandırılmağa başlanıb.

1973-cü ildə körpünün dayaqlarında dəmir-beton konstruksiya ilə möhkəmləndirmə işləri aparılıb. Dünya əhəmiyyətli memarlıq abidəsi olan körpünün tam bərpa layihəsi hazırlanıb və 2018-2020-ci illərdə bərpa işləri həyata keçirilib.

HGYO Qazax rayonu, İkinci Şıxlı kəndi image
Arxeoloji abidələr
2 24 Damcılı mağara düşərgəsi Paleolit dövrü Mağara həm arxeoloji, həm də təbiət abidəsi hesab edilir.

Avey dağının cənub-şərqində yerləşən Damcılı mağarası Paleolit dövrünə aiddir. Mağara yarımdairəvi şəkildədir və qabaq hissəsi açıqdır. Əhəng qayalığının altındadır. Təbii çatlardan süzülən su damcılarına görə “Damcılı mağara” adlanır. Ərazidə ilk dəfə 1953–1957-ci illərdə arxeoloji qazıntı aparılıb, Avey dağında Daş dövrünə aid olan qədim insanların yaşadıqları 30-a yaxın mağara və iki minə yaxın alət tapılıb. Daş dövrü adamlarının müxtəlif cinsli daşlardan alətləri və ovladıqları heyvanların yarı yandırılmış sümüklərinin qalıqları, ocaq külləri, kömür qırıntıları və s. Damcılı mağarada təxminən 80-100 min il bundan əvvəl neandertal tipli ibtidai insanların burada məskən saldıqlarını sübut edən əyani dəlillərdir.

2015-ci ildə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşəbbüsü ilə Yaponiyanın Tokio Universitetinin mütəxəssisləri Avey dağı ətəklərində kəşfiyyat xarakterli axtarış aparmaq üçün memorandum imzalanıb. Yaponiyalı və yerli arxeoloqların birgə işlədiyi ərazinin 4 metr dərinliyində Orta əsrlərə, Tunc dövrünün sonuna aid, daha dərində isə Neolit dövrünə aid qalıqlar – ocaq yerləri, fauna nümunələri (sümüklər), təxminən yarım metr dərində lal təbəqədən aşağıda isə Orta Paleolit dövrünün son mərhələsini əks etdirən qəlpə, nüvə tullantıları və alət nümunələri əldə olunub.

HGYO Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi image
3 32 Baba Dərviş yaşayış yeri (3 abidə) Tunc dövrü Qazax rayonu, Dəmirçilər kəndi image

Ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri

№ İnventar № Adı Aid olduğu dövr Məlumat Koordinatlar Yeri Şəkil İstinadlar
Memarlıq abidələri
1 281 Məbəd V-VIII əsrlər Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi
2 282 Didivan qülləsi VI-VII əsrlər Qazax rayonu, Xanlıqlar kəndi image
3 283 Alban məbədi VII əsr Qafqaz Albaniyası dövrünə aid olan məbəd Avey dağının cənub zirvəsinin ən uca nöqtəsində yerləşir, hazırda “Avey” Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu tərəfindən mühafizə edilir.

Məbəd əvvəllər aya sitayiş etmiş bütpərəstlər tərəfindən inşa edilib və “Ay məbədi” adlandırılıb. Bunu mütəxəssislər tərəfindən arxeoloji qazıntılar zamanı tapılan küplərin üzərində əks edilmiş ay, aya sitayiş edən insan şəkillərinə əsasən söyləmək mümkündür.

Məbəd kompleksi iki tikilidən – birincisi şimal-cənub istiqamətində yerləşən düzbucaq formalı əsas böyük abidə və ikinci kiçik yardımçı tikilidən ibarətdir. Əsas tikili ikipilləli özül üzərində, qədim ay məbədinin üzərində inşa edilib. Daha doğrusu, bütpərəst məbədi xristianlığın qəbulu ilə dövrün dini tələblərinə uyğun olaraq sökülərək onun yerində xristian məbədi tikilib.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 02 avqust 2001-ci il tarixli 132 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş siyahıda abidənin aid olduğu dövr VII əsr qeyd olunsa da abidənin daxili quruluşu, onun oxşar abidələrlə müqayisəsi, buradan əldə edilmiş arxeoloji materialların təhlili onun VI əsrdə inşa olunduğunu deməyə əsas verir.

HGYO Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağının dəniz səviyyəsindən 922 metr hündürlüyündə image
Bağ-park, monumental və xatirə abidələri
4 481 Şəhər bağı XIX əsr Qazax şəhərinin mərkəzində
Arxeoloji abidələr
5 1232 Sarıtəpə yaşayış yeri Son tunc – ilk dəmir dövrü Qazax şəhəri
6 1233 Qiyaməttəpə yaşayış yeri Eneolit dövrü Qazax konserv zavodunun yanında
7 1234 Yaşayış yeri İlk orta əsrlər Qazax rayonu, Abasbəyli kəndindən 400 m aralı image
8 1235 Yataq yeri yaşayış məskəni Daş dövrü Qazax rayonu, Acıdərə ərazisində
9 1236 Atəşpərəstlər daxması e.ə. VI əsr Qazax rayonu, Xanlıqlar və Köçəsgər kəndləri arasında
10 1237 Qazaxbəyli qəbiristanlığı e.ə. VII–VI əsrlər Qazax rayonu, Qazaxbəyli kəndi
11 1238 Qazaxbəyli kurqanı Son tunc dövrü Qazax rayonu, Qazaxbəyli kəndi
12 1239 Kurqanlar (5 ədəd) Tunc dövrü Qazax rayonu, Aslanbəyli kəndinə gedən yolun sol tərəfində
13 1240 Börgin Ağzı yaşayış yeri Son tunc dövrü HGYO Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndindən Aslanbəyli kəndinə gedən yolun 500 m qərbində
14 1241 Daş Salahlı kurqanı Son tunc – ilk dəmir dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndinin girəcəyində sağ tərəfdə
15 1242 Qanlı töyrə yaşayış yeri Eneolit dövrü Qazax–Tbilisi yolundan 500 m aralı
16 1243 Rus təpəsi yaşayış yeri Son tunc, dəmir dövrü Qazax–Əskipara şose yolunun Qazax–Daş Salahlı dəmir yolu ilə kəsişdiyi yerdə
17 1244 Göl yeri yaşayış yeri Son tunc, dəmir dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı və Qazaxbəyli kəndləri arasında
18 1245 Boztəpə yaşayış yeri Son tunc dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndindən 1 km şərqdə
19 1246 Tunc dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, "Bərkin ağzı" ərazisində
20 1247 Tunc dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, "Daşlı çökək" ərazisində
21 1248 (6 ədəd) Tunc dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, "Daşlı çökək" ərazisində
22 1249 Yovşanlıtəpə kurqanları (8 ədəd) Tunc dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, "Daşlı çökək" ərazisindən şərqdə
23 1250 Ağdərə kurqanları (2 ədəd) Tunc dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, "Daşlı çökək" ərazisindən qərbdə, yolun kənarında
24 1251 Kurqanlar (3 ədəd) Tunc dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, "Mərdanlı dam yeri" ərazisində
25 1252 Çoban Qurban oğlu kurqanı Tunc dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, "Xəzallının ağzı" ərazisində
26 1253 Kurqanlar Tunc dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Dəlləkli qəbiristanlığından cənub tərəfdə
27 1254 Süni mağaralar (10-a qədər) İlk orta əsrlər Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey məbədindən cənub və qərb tərəfdə
28 1255 Su hovuzu İlk orta əsrlər Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey məbədindən 150–200 m qərb tərəfdə
29 1256 Xal-xal şəhərinin yeri Antik dövr və ilk orta əsrlər Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında Şiş qaya ətrafında
30 1257 Antik dövr və ilk orta əsrlər Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında Şiş qaya və Qızıl qaya arasında
31 1258 Alban bütpərəst məbədi Antik dövr Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında Şiş qayada
32 1259 Antik dövr Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında Qızıl qayada
33 1260 Daş su anbarı (2 ədəd) Antik dövr Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında Şiş qayanın cənub-şərq və şimal-qərb tərəfində
34 1261 Su hovuzu Antik dövr Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında Qızıl qayanın başında
35 1262 Yel dəyirmanı tikilisinin qalıqları Antik dövr, orta əsrlər Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında Qızıl qayanın başında
36 1263 Qollu qaya qalaçası Orta əsrlər Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında Qollu qayanın üstündə
37 1264 Rza çal yaşayış yeri və qəbiristanlıq Son tunc – dəmir dövrü Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında
38 1265 Antik dövr – orta əsrlər Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında, Xal-xal şəhərinin qərb tərəfində
39 1266 Damcılı məbədi (Süni mağarası) Antik dövr Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında, Damcılı bulağın üstündə
image
40 1267 IV–V əsrlər Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağında, Qara bulaqdan 300–500 m şimalda
41 1268 İlk dəmir dövrü, orta əsrlər Qazax rayonu, Orta Salahlı kəndi, Kür çayının sahilində
42 1269 Dəmirçilər yaşayış yeri İlk orta əsrlər Qazax rayonu, Dəmirçilər kəndi, Kür çayının sol sahilində
43 1270 Çaxmaqlı düşərgəsi Paleolit dövrü Qazax rayonu, Birinci Şıxlı kəndindən cənub-şərqdə
44 1271 Hunan qalası İlk orta əsrlər Qazax rayonu, Birinci Şıxlı kəndi, Kür və Xram çayının qovuşuğunda
45 1272 Köhnə qəbiristanlıq Dəmir dövrü Qazax rayonu, Hüseynbəyli kəndi, qravi karxanası açılmış təpədə
46 1273 Şomutəpə yaşayış yeri İlk tunc – dəmir dövrü Qazax rayonu, Kosalar kəndi
47 1274 Xırmantəpə yaşayış yeri Son tunc – dəmir dövrü Qazax rayonu, Çaylı kəndi, Qazax–Aşağı Əskipara kəndi yolunda
48 1275 Böyük təpə yaşayış yeri Tunc – dəmir dövrü Qazax rayonu, Çaylı kəndi yaxınlığında
49 1276 Çaxmaqlıtəpə Tunc – dəmir dövrü Qazax rayonu, Çaylı kəndi yaxınlığında
50 1277 Alban məbədinin qalıqları İlk orta əsrlər Qazax rayonu, Kəmərli kəndi
51 1278 Yeraltı yol XIV əsr Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi
52 1279 Yeraltı su kəməri Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi

Yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri

№ İnventar № Adı Aid olduğu dövr Məlumat Koordinatlar Yeri Şəkil İstinadlar
Memarlıq abidələri
1 4499 Qazax Müəllimlər Seminariyasının binası XX əsr Qazax şəhəri, Azadlıq prospekti image
2 4500 Yaşayış evi XX əsr Qazax şəhəri, Bakı küçəsi, 70
3 4501 Yaşayış evi XX əsr Qazax şəhəri, Vaqif küçəsi, 1
4 4502 Yaşayış evi XX əsr Qazax şəhəri, Şamoy Çobanov küçəsi, 14
5 4503 Yaşayış evi XX əsr Qazax şəhəri, Şamoy Çobanov küçəsi, 16
6 4504 Yaşayış evi XX əsr Qazax şəhəri, Sabir küçəsi, 84
7 4505 Yaşayış evi XX əsr Qazax şəhəri, Sabir küçəsi, 86
8 4506 Yaşayış evi XX əsr Qazax şəhəri, Sabir küçəsi, 88
9 4507 Yaşayış evi XX əsr Qazax şəhəri, Sabir küçəsi, 103
10 4508 Yaşayış evi XX əsr Qazax şəhəri, Səməd Vurğun küçəsi, 54
11 4509 XIX əsr Qazax şəhəri, Bayramov küçəsi, 15
12 4510 XIX əsr Qazax rayonu, Aslanbəyli kəndi
13 4511 Damcılı bulağı XIX əsr Təbii çatlardan süzülən su damcılarına görə belə adlandırılmışdır. Dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 900 metr olan nəhəng qayalardan soyuq və duru su damcı-damcı süzülərək, aşağıdakı ovucda yığılır. Bu sudan yerli kənd camaatı və turistlər istifadə edirlər. HGYO Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Avey dağının aşağısında
image
14 4512 Türbə XIX əsr Qazax şəhəri, qəbiristanlıqda
15 4513 Məscid XIX əsr Qazax şəhəri
16 4514 İsrafil Ağanın hamamı XIX əsr Qazax şəhəri image
17 4515 Türbə XIX əsr Qazax şəhəri
18 4516 Aşağı türbə XIX əsr Qazax şəhəri
19 4517 Türbə kompleksi (8 türbə) XIX əsr Ağstafa rayonu, Poylu kəndi
20 4518 Qüllə XVII əsr Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi
21 4519 Qatır körpüsü XII–XIII əsr Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi image
22 4520 Qızıl Hacılı körpüsü Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi
23 4521 Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi
24 4522 Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi
25 4523 Hamam qalıqları Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi
26 4524 Koroğlu qalası qülləsi Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi
27 4525 Türbə Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi
28 4526 Türbə XIX əsr Qazax rayonu, Xanlıqlar kənd qəbiristanlığında
29 4527 Türbə XIX əsr Qazax rayonu, Birinci Şıxlı kəndi
30 4528 Türbə XIX əsr Qazax rayonu, Birinci Şıxlı kənd qəbiristanlığı
31 4529 Türbə 1842-ci il Qazax rayonu, Birinci Şıxlı kənd qəbiristanlığı
32 4530 Türbə XIX əsr Qazax rayonu, İkinci Şıxlı kəndi
33 4531 Dini tikili kompleski XIX əsr Qazax rayonu, Salahlı kəndi
34 4532 Dəyirman Qazax rayonu, Aşağı Əskipara kəndi
35 4533 Kilsə Qazax rayonu, Aşağı Əskipara kəndi
36 4534 Göyəzən qalası XIV əsr HGYO Qazax rayonu, Alpout kəndi, Göyəzən dağı ətrafında image
37 4535 Məscid 1909-cu il Qazax rayonu, Aslanbəyli kəndi
38 4536 Hacı Mahmud Əfəndi türbəsi XIX əsr Qazax rayonu, Aslanbəyli kəndi image
39 4537 Türbə 1904-cü il Qazax rayonu, Aslanbəyli kəndi
40 4538 XIX əsr Qazax rayonu, Aslanbəyli kəndi image
41 4539 Qazax rayonu, Məzəm kəndi
Bağ-park, monumental və xatirə abidələri
42 5649 Molla Pənah Vaqifin heykəli Qazax şəhəri, Sabir küçəsi, 11
43 5650 Molla Pənah Vaqif və Molla Vəli Vidadinin xatirə muzeyi Qazax şəhəri, Sabir küçəsi, 60
44 5651 Qazax şəhəri, Mərkəzi meydan
45 5652 Səməd Vurğunun poeziya evi Qazax rayonu, Yuxarı Salahlı kəndi
46 5653 Molla Vəli Vidadinin qəbirüstü abidəsi Qazax rayonu, Birinci Şıxlı kənd qəbiristanlığı
47 5654 Böyük Vətən müharibəsində həlak olmuş həmvətənlərimizin xatirə abidəsi Qazax şəhəri, Nərimanov küçəsi, 5
Arxeoloji abidələr
48 5847 Yaşayış yeri Orta əsrlər Qazax rayonu, Xanlıqlar kəndi
49 5848 Orta əsrlər Qazax rayonu, Qazaxbəyli kəndi
50 5849 Bağça qəbiristanlığı Son orta əsrlər Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Qara su çayının sahilində
51 5850 XIX əsr Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Qara su çayının üzərində
52 5851 XIX əsrin sonu Qazax rayonu, Daş Salahlı kəndi, Qara su çayının üzərində
53 5852 Orta əsrlər Qazax rayonu, Yuxarı Əskipara kəndi
Dekorativ-tətbiqi sənət nümunələri (Xalq daş-heykəltəraş abidələri)
54 6155 Daş qoç fiquru Qazax rayonu, Daş Salahlı kənd qəbiristanlığı
55 6156 Daş qoç fiquru Qazax rayonu, Daş Salahlı kənd qəbiristanlığı
56 6157 Sənduqə Qazax rayonu, Daş Salahlı kənd qəbiristanlığı
57 6158 Sənduqə Qazax rayonu, Daş Salahlı kənd qəbiristanlığı
58 6159 Sənduqə Qazax rayonu, Daş Salahlı kənd qəbiristanlığı

İstinadlar

  1. "Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİN QƏRARI". e-qanun.az. 2 avqust 2001-ci il.
  2. "Sınıq-körpü". Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. İstifadə tarixi: 5 may 2025.
  3. ""Avey" Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu". Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. İstifadə tarixi: 1 may 2025.
  4. "Alban məbədi". Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. İstifadə tarixi: 6 may 2025.

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer

Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 0 saniye evvel Rufet Hesenli muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Qazax rayonu Azerbaycan Respublikasinin simal qerbinde yerlesen inzibati erazi vahidi Rayon erazisinde ilk insan meskenlerinin tarixi eradan evvele bir nece min il evvele das dovrune qeder uzanir Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyinin 200Siyahi Siyahidan cixarilmis Dunya ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abideleri Inventar Adi Aid oldugu dovr Melumat Koordinatlar Yeri Sekil IstinadlarMemarliq abideleri1 7 Siniq korpu XII esr Azerbaycan Respublikasi ile Gurcustan Respublikasi arasinda Xram cayinin uzerinde salinmisdir Korpunun deqiq tikilme tarixi belli deyil Tedqiqatcilarin bir coxu o cumleden ingilis tarixcisi Poup ve senetsunasliq doktoru L Bretanitski korpunun tarixini XI XII esre aid edirler Bezi tarixciler korpunun daha qedim dovrlerde tikildiyini ireli sururler Siniq korpu uslub xususiyyetlerine gore Xudaferin korpuleri ile oxsardir Buna gore de Siniq korpunu eyni mektebe ve teqriben eyni zamana XII esre aid edirler Mutexessisler korpunun memarliq uslubu ve tikinti texnikasinin Azerbaycan memarligina mexsus oldugunu qeyd edirler Qedim karvan yolunun ustunde olan bu korpu el arasinda korpunun bel hissesinin siniq olmasina gore bele adlandirildigi bildirilir Rusiya Azerbaycani isgal etdikden sonra 1801 ci ilde Qazax sultanligi Rusiyaya birlesdirilib ve hemin vaxtdan Rusiya imperatorlugunun senedlerinde Siniq korpu Qirmizi korpu kimi adlandirilmaga baslanib 1973 cu ilde korpunun dayaqlarinda demir beton konstruksiya ile mohkemlendirme isleri aparilib Dunya ehemiyyetli memarliq abidesi olan korpunun tam berpa layihesi hazirlanib ve 2018 2020 ci illerde berpa isleri heyata kecirilib 41 19 43 sm e 45 04 24 s u H G Y O Qazax rayonu Ikinci Sixli kendiArxeoloji abideler2 24 Damcili magara dusergesi Paleolit dovru Magara hem arxeoloji hem de tebiet abidesi hesab edilir Avey daginin cenub serqinde yerlesen Damcili magarasi Paleolit dovrune aiddir Magara yarimdairevi sekildedir ve qabaq hissesi aciqdir Eheng qayaliginin altindadir Tebii catlardan suzulen su damcilarina gore Damcili magara adlanir Erazide ilk defe 1953 1957 ci illerde arxeoloji qazinti aparilib Avey daginda Das dovrune aid olan qedim insanlarin yasadiqlari 30 a yaxin magara ve iki mine yaxin alet tapilib Das dovru adamlarinin muxtelif cinsli daslardan aletleri ve ovladiqlari heyvanlarin yari yandirilmis sumuklerinin qaliqlari ocaq kulleri komur qirintilari ve s Damcili magarada texminen 80 100 min il bundan evvel neandertal tipli ibtidai insanlarin burada mesken saldiqlarini subut eden eyani delillerdir 2015 ci ilde Medeniyyet ve Turizm Nazirliyinin tesebbusu ile Yaponiyanin Tokio Universitetinin mutexessisleri Avey dagi eteklerinde kesfiyyat xarakterli axtaris aparmaq ucun memorandum imzalanib Yaponiyali ve yerli arxeoloqlarin birge islediyi erazinin 4 metr derinliyinde Orta esrlere Tunc dovrunun sonuna aid daha derinde ise Neolit dovrune aid qaliqlar ocaq yerleri fauna numuneleri sumukler texminen yarim metr derinde lal tebeqeden asagida ise Orta Paleolit dovrunun son merhelesini eks etdiren qelpe nuve tullantilari ve alet numuneleri elde olunub 41 49 48 sm e 45 08 08 s u H G Y O Qazax rayonu Das Salahli kendi3 32 Baba Dervis yasayis yeri 3 abide Tunc dovru Qazax rayonu Demirciler kendiOlke ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abideleri Inventar Adi Aid oldugu dovr Melumat Koordinatlar Yeri Sekil IstinadlarMemarliq abideleri1 281 Mebed V VIII esrler Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendi2 282 Didivan qullesi VI VII esrler Qazax rayonu Xanliqlar kendi3 283 Alban mebedi VII esr Qafqaz Albaniyasi dovrune aid olan mebed Avey daginin cenub zirvesinin en uca noqtesinde yerlesir hazirda Avey Dovlet Tarix Medeniyyet Qorugu terefinden muhafize edilir Mebed evveller aya sitayis etmis butperestler terefinden insa edilib ve Ay mebedi adlandirilib Bunu mutexessisler terefinden arxeoloji qazintilar zamani tapilan kuplerin uzerinde eks edilmis ay aya sitayis eden insan sekillerine esasen soylemek mumkundur Mebed kompleksi iki tikiliden birincisi simal cenub istiqametinde yerlesen duzbucaq formali esas boyuk abide ve ikinci kicik yardimci tikiliden ibaretdir Esas tikili ikipilleli ozul uzerinde qedim ay mebedinin uzerinde insa edilib Daha dogrusu butperest mebedi xristianligin qebulu ile dovrun dini teleblerine uygun olaraq sokulerek onun yerinde xristian mebedi tikilib Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 02 avqust 2001 ci il tarixli 132 nomreli Qerari ile tesdiq edilmis siyahida abidenin aid oldugu dovr VII esr qeyd olunsa da abidenin daxili qurulusu onun oxsar abidelerle muqayisesi buradan elde edilmis arxeoloji materiallarin tehlili onun VI esrde insa olundugunu demeye esas verir 41 08 51 sm e 45 13 13 s u H G Y O Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginin deniz seviyyesinden 922 metr hundurluyundeBag park monumental ve xatire abideleri4 481 Seher bagi XIX esr Qazax seherinin merkezindeArxeoloji abideler5 1232 Saritepe yasayis yeri Son tunc ilk demir dovru Qazax seheri6 1233 Qiyamettepe yasayis yeri Eneolit dovru Qazax konserv zavodunun yaninda7 1234 Yasayis yeri Ilk orta esrler Qazax rayonu Abasbeyli kendinden 400 m arali8 1235 Yataq yeri yasayis meskeni Das dovru Qazax rayonu Acidere erazisinde9 1236 Atesperestler daxmasi e e VI esr Qazax rayonu Xanliqlar ve Kocesger kendleri arasinda10 1237 Qazaxbeyli qebiristanligi e e VII VI esrler Qazax rayonu Qazaxbeyli kendi11 1238 Qazaxbeyli kurqani Son tunc dovru Qazax rayonu Qazaxbeyli kendi12 1239 Kurqanlar 5 eded Tunc dovru Qazax rayonu Aslanbeyli kendine geden yolun sol terefinde13 1240 Borgin Agzi yasayis yeri Son tunc dovru 41 06 45 sm e 45 08 09 s u H G Y O Qazax rayonu Das Salahli kendinden Aslanbeyli kendine geden yolun 500 m qerbinde14 1241 Das Salahli kurqani Son tunc ilk demir dovru Qazax rayonu Das Salahli kendinin gireceyinde sag terefde15 1242 Qanli toyre yasayis yeri Eneolit dovru Qazax Tbilisi yolundan 500 m arali16 1243 Rus tepesi yasayis yeri Son tunc demir dovru Qazax Eskipara sose yolunun Qazax Das Salahli demir yolu ile kesisdiyi yerde17 1244 Gol yeri yasayis yeri Son tunc demir dovru Qazax rayonu Das Salahli ve Qazaxbeyli kendleri arasinda18 1245 Boztepe yasayis yeri Son tunc dovru Qazax rayonu Das Salahli kendinden 1 km serqde19 1246 Tunc dovru Qazax rayonu Das Salahli kendi Berkin agzi erazisinde20 1247 Tunc dovru Qazax rayonu Das Salahli kendi Dasli cokek erazisinde21 1248 6 eded Tunc dovru Qazax rayonu Das Salahli kendi Dasli cokek erazisinde22 1249 Yovsanlitepe kurqanlari 8 eded Tunc dovru Qazax rayonu Das Salahli kendi Dasli cokek erazisinden serqde23 1250 Agdere kurqanlari 2 eded Tunc dovru Qazax rayonu Das Salahli kendi Dasli cokek erazisinden qerbde yolun kenarinda24 1251 Kurqanlar 3 eded Tunc dovru Qazax rayonu Das Salahli kendi Merdanli dam yeri erazisinde25 1252 Coban Qurban oglu kurqani Tunc dovru Qazax rayonu Das Salahli kendi Xezallinin agzi erazisinde26 1253 Kurqanlar Tunc dovru Qazax rayonu Das Salahli kendi Dellekli qebiristanligindan cenub terefde27 1254 Suni magaralar 10 a qeder Ilk orta esrler Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey mebedinden cenub ve qerb terefde28 1255 Su hovuzu Ilk orta esrler Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey mebedinden 150 200 m qerb terefde29 1256 Xal xal seherinin yeri Antik dovr ve ilk orta esrler Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda Sis qaya etrafinda30 1257 Antik dovr ve ilk orta esrler Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda Sis qaya ve Qizil qaya arasinda31 1258 Alban butperest mebedi Antik dovr Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda Sis qayada32 1259 Antik dovr Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda Qizil qayada33 1260 Das su anbari 2 eded Antik dovr Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda Sis qayanin cenub serq ve simal qerb terefinde34 1261 Su hovuzu Antik dovr Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda Qizil qayanin basinda35 1262 Yel deyirmani tikilisinin qaliqlari Antik dovr orta esrler Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda Qizil qayanin basinda36 1263 Qollu qaya qalacasi Orta esrler Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda Qollu qayanin ustunde37 1264 Rza cal yasayis yeri ve qebiristanliq Son tunc demir dovru Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda38 1265 Antik dovr orta esrler Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda Xal xal seherinin qerb terefinde39 1266 Damcili mebedi Suni magarasi Antik dovr Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda Damcili bulagin ustunde40 1267 IV V esrler Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginda Qara bulaqdan 300 500 m simalda41 1268 Ilk demir dovru orta esrler Qazax rayonu Orta Salahli kendi Kur cayinin sahilinde42 1269 Demirciler yasayis yeri Ilk orta esrler Qazax rayonu Demirciler kendi Kur cayinin sol sahilinde43 1270 Caxmaqli dusergesi Paleolit dovru Qazax rayonu Birinci Sixli kendinden cenub serqde44 1271 Hunan qalasi Ilk orta esrler Qazax rayonu Birinci Sixli kendi Kur ve Xram cayinin qovusugunda45 1272 Kohne qebiristanliq Demir dovru Qazax rayonu Huseynbeyli kendi qravi karxanasi acilmis tepede46 1273 Somutepe yasayis yeri Ilk tunc demir dovru Qazax rayonu Kosalar kendi47 1274 Xirmantepe yasayis yeri Son tunc demir dovru Qazax rayonu Cayli kendi Qazax Asagi Eskipara kendi yolunda48 1275 Boyuk tepe yasayis yeri Tunc demir dovru Qazax rayonu Cayli kendi yaxinliginda49 1276 Caxmaqlitepe Tunc demir dovru Qazax rayonu Cayli kendi yaxinliginda50 1277 Alban mebedinin qaliqlari Ilk orta esrler Qazax rayonu Kemerli kendi51 1278 Yeralti yol XIV esr Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendi52 1279 Yeralti su kemeri Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendiYerli ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abideleri Inventar Adi Aid oldugu dovr Melumat Koordinatlar Yeri Sekil IstinadlarMemarliq abideleri1 4499 Qazax Muellimler Seminariyasinin binasi XX esr Qazax seheri Azadliq prospekti2 4500 Yasayis evi XX esr Qazax seheri Baki kucesi 703 4501 Yasayis evi XX esr Qazax seheri Vaqif kucesi 14 4502 Yasayis evi XX esr Qazax seheri Samoy Cobanov kucesi 145 4503 Yasayis evi XX esr Qazax seheri Samoy Cobanov kucesi 166 4504 Yasayis evi XX esr Qazax seheri Sabir kucesi 847 4505 Yasayis evi XX esr Qazax seheri Sabir kucesi 868 4506 Yasayis evi XX esr Qazax seheri Sabir kucesi 889 4507 Yasayis evi XX esr Qazax seheri Sabir kucesi 10310 4508 Yasayis evi XX esr Qazax seheri Semed Vurgun kucesi 5411 4509 XIX esr Qazax seheri Bayramov kucesi 1512 4510 XIX esr Qazax rayonu Aslanbeyli kendi13 4511 Damcili bulagi XIX esr Tebii catlardan suzulen su damcilarina gore bele adlandirilmisdir Deniz seviyyesinden hundurluyu 900 metr olan neheng qayalardan soyuq ve duru su damci damci suzulerek asagidaki ovucda yigilir Bu sudan yerli kend camaati ve turistler istifade edirler 41 49 50 sm e 45 08 08 s u H G Y O Qazax rayonu Das Salahli kendi Avey daginin asagisinda14 4512 Turbe XIX esr Qazax seheri qebiristanliqda15 4513 Mescid XIX esr Qazax seheri16 4514 Israfil Aganin hamami XIX esr Qazax seheri17 4515 Turbe XIX esr Qazax seheri18 4516 Asagi turbe XIX esr Qazax seheri19 4517 Turbe kompleksi 8 turbe XIX esr Agstafa rayonu Poylu kendi20 4518 Qulle XVII esr Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendi21 4519 Qatir korpusu XII XIII esr Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendi22 4520 Qizil Hacili korpusu Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendi23 4521 Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendi24 4522 Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendi25 4523 Hamam qaliqlari Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendi26 4524 Koroglu qalasi qullesi Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendi27 4525 Turbe Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendi28 4526 Turbe XIX esr Qazax rayonu Xanliqlar kend qebiristanliginda29 4527 Turbe XIX esr Qazax rayonu Birinci Sixli kendi30 4528 Turbe XIX esr Qazax rayonu Birinci Sixli kend qebiristanligi31 4529 Turbe 1842 ci il Qazax rayonu Birinci Sixli kend qebiristanligi32 4530 Turbe XIX esr Qazax rayonu Ikinci Sixli kendi33 4531 Dini tikili kompleski XIX esr Qazax rayonu Salahli kendi34 4532 Deyirman Qazax rayonu Asagi Eskipara kendi35 4533 Kilse Qazax rayonu Asagi Eskipara kendi36 4534 Goyezen qalasi XIV esr 41 31 10 sm e 45 06 56 s u H G Y O Qazax rayonu Alpout kendi Goyezen dagi etrafinda37 4535 Mescid 1909 cu il Qazax rayonu Aslanbeyli kendi38 4536 Haci Mahmud Efendi turbesi XIX esr Qazax rayonu Aslanbeyli kendi39 4537 Turbe 1904 cu il Qazax rayonu Aslanbeyli kendi40 4538 XIX esr Qazax rayonu Aslanbeyli kendi41 4539 Qazax rayonu Mezem kendiBag park monumental ve xatire abideleri42 5649 Molla Penah Vaqifin heykeli Qazax seheri Sabir kucesi 1143 5650 Molla Penah Vaqif ve Molla Veli Vidadinin xatire muzeyi Qazax seheri Sabir kucesi 6044 5651 Qazax seheri Merkezi meydan45 5652 Semed Vurgunun poeziya evi Qazax rayonu Yuxari Salahli kendi46 5653 Molla Veli Vidadinin qebirustu abidesi Qazax rayonu Birinci Sixli kend qebiristanligi47 5654 Boyuk Veten muharibesinde helak olmus hemvetenlerimizin xatire abidesi Qazax seheri Nerimanov kucesi 5Arxeoloji abideler48 5847 Yasayis yeri Orta esrler Qazax rayonu Xanliqlar kendi49 5848 Orta esrler Qazax rayonu Qazaxbeyli kendi50 5849 Bagca qebiristanligi Son orta esrler Qazax rayonu Das Salahli kendi Qara su cayinin sahilinde51 5850 XIX esr Qazax rayonu Das Salahli kendi Qara su cayinin uzerinde52 5851 XIX esrin sonu Qazax rayonu Das Salahli kendi Qara su cayinin uzerinde53 5852 Orta esrler Qazax rayonu Yuxari Eskipara kendiDekorativ tetbiqi senet numuneleri Xalq das heykelteras abideleri 54 6155 Das qoc fiquru Qazax rayonu Das Salahli kend qebiristanligi55 6156 Das qoc fiquru Qazax rayonu Das Salahli kend qebiristanligi56 6157 Senduqe Qazax rayonu Das Salahli kend qebiristanligi57 6158 Senduqe Qazax rayonu Das Salahli kend qebiristanligi58 6159 Senduqe Qazax rayonu Das Salahli kend qebiristanligiIstinadlar Azerbaycan Respublikasi erazisinde dovlet muhafizesine goturulmus dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin ehemiyyet derecelerine gore bolgusunun tesdiq edilmesi haqqinda AZERBAYCAN RESPUBLIKASI NAZIRLER KABINETININ QERARI e qanun az 2 avqust 2001 ci il Siniq korpu Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi Istifade tarixi 5 may 2025 Avey Dovlet Tarix Medeniyyet Qorugu Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi Istifade tarixi 1 may 2025 Alban mebedi Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi Istifade tarixi 6 may 2025

Nəşr tarixi: May 07, 2025, 05:21 am
Ən çox oxunan
  • Fevral 12, 2025

    Oğuz xan adına Türkmənistan Mühəndislik Texnologiyaları Universiteti

  • May 07, 2025

    Oğuz Kaan Salıcı

  • Mart 26, 2025

    Oz ölkəsi

  • Aprel 16, 2025

    Oyanış

  • Aprel 25, 2025

    Oxşar zantoksilum

Gündəlik

  • Ensiklopediya

  • Azərbaycanca Vikipediya

  • Valentin Qluşko

  • Oktavian Avqust

  • Təbliğat

  • Nürnberq

  • Kofuku stansiyası

  • Rumıniya

  • İlin günləri

  • 2025

NiNa.Az - Studiya

  • Vikipediya

Bülletendə Qeydiyyat

E-poçt siyahımıza abunə olmaqla siz həmişə bizdən ən son xəbərləri alacaqsınız.
Əlaqədə olmaq
Bizimlə əlaqə
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Bütün hüquqlar qorunur.
Müəllif hüququ: Dadaş Mammedov
Yuxarı