Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Qaya (hind. गया; ing. Gaya) — Hindistanın Bihar ştatının cənub-qərbində yerləşən inzibati dairə. 1865-ci ildə yaradılmışdır. İnzibati mərkəzi Qaya şəhəridir.
| Qaya | |
|---|---|
| HGYO | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Digər | |
| gaya.bih.nic.in | |
 Qaya | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Dairənin ümumi sahəsi 4978 km² təşkil edir. 2001-ci il Hindistan ümumi siyahıyaalınmasının məlumatına görə, əhalisi 3 473 428 nəfər olmuşdur. Yetkin əhali arasında savadlılıq səviyyəsi 50,45 % təşkil etmişdir ki, bu göstərici Hindistan üzrə orta səviyyədən (59,5 %) aşağıdır.
Tarixi
Qaya dairəsi 1865-ci ildə inzibati vahid kimi formalaşdırılmışdır. Ərazi qədim dövrlərdə Maqadha dövlətinin tərkib hissəsi olmuş və həm hinduizm, həm də buddizm üçün mühüm dini-mədəni mərkəz kimi tanınmışdır.
Coğrafiyası
Qaya dairəsi Bihar ştatının cənub-qərb hissəsində yerləşir. Ərazinin relyefi əsasən alçaq dağlar və daşlı təpələrlə əhatələnmişdir. Dairənin əsas çayı Falqo çayıdır. Ərazisi təxminən Trinidad adasının ərazisi qədərdir.
Paytaxt: Qaya
Sahəsi: Ümumi 4,976 km2
- Kənd: 4891.48
- Şəhər: 84.52
Temperatur: minimum 0.8 (B.e. 2002) dərəcə C – maksimum 49.8 (1996) dərəcə C
Çaylar: Falqu
Əhalisi
2001-ci il siyahıyaalınmasına əsasən, dairənin əhalisi 3,47 milyon nəfər olmuşdur. Əhalinin böyük əksəriyyətini hindular təşkil edir. Savadsızlıq səviyyəsi ölkə üzrə orta göstəricidən yüksəkdir.
2011-ci il siyahıyaalınmasına görə isə, Qaya dairəsinin əhalisi 4 391 418 nəfər təşkil etmişdir ki, bu isə öz növbəsində təqribən Moldovanın və ya ABŞ-nin Kentukki ştatının əhalisinə bərabərdir. Bu göstərici ilə dairə Hindistanda (cəmi 640 dairə arasında) 42-ci yerdə qərarlaşır. Dairənin əhali sıxlığı hər kvadrat kilometrə 880 nəfər (kvadrat milə 2 300 nəfər) təşkil edir. 2001–2011-ci illər ərzində əhalinin artım tempi 26,08 % olmuşdur. Qayanın cins nisbəti hər 1000 kişiyə 932 qadın, savadlılıq səviyyəsi isə 66,35 %-dir. Əhalinin 13,24 %-i şəhər yerlərində yaşayır. Planlı kastalar və planlı tayfalar əhalinin müvafiq olaraq 30,39 %-ni və 0,07 %-ni təşkil edir.
2011-ci il Hindistan siyahıyaalınması zamanı dairə əhalisinin 51,36 %-i hind dilini, 41,37 %-i maqahi dilini, 7,04 %-i isə urdu dilini ana dili kimi göstərmişdir. Yerli dil maqahi dilidir.
İqtisadiyyatı
İqtisadiyyatı əsasən turizm və kənd təsərrüfatına əsaslanır. Bununla belə, Qaya həm də toxuculuq sənayesinə görə Biharın Mançesteri adlandırılır. Bura hal-hazırda Geri Qalmış Regionlara Qrant Fondu Proqramından (ing. Backward Regions Grant Fund Programme, qısaca BRGF) vəsait alan Biharın 36 rayonundan biridir.
Mədəniyyəti və dini əhəmiyyəti
Qaya hindu və buddistlər üçün mühüm zəvvarlıq mərkəzi hesab olunur. Burada Vişnupada məbədi və digər hindu ziyarətgahları yerləşir. Şraddha (ölülər üçün dini ayin) mərasimlərinin keçirilməsi üçün ən mühüm məkanlardan biri hesab olunur.
Görkəmli şəxslər
Daşrat Manci — kəndindən Qaya şəhərinə yolu qısaltmaq üçün təkbaşına dağın içindən keçid açaraq məşhurlaşmışdır.
İstinadlar
- 2011 census of India.
- Srivastava, Dayawanti et al. (ed.). States and Union Territories: Bihar: Government // India 2010: A Reference Annual (54th). New Delhi, India: Additional Director General, Publications Division, Ministry of Information and Broadcasting (India), Government of India. 2010. 1118–1119. ISBN . ([[:Category:|link]])[[Category:]]
- "Island Directory Tables: Islands by Land Area". United Nations Environment Program. 18 February 1998. 1 December 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 October 2011.
Trinidad 5,009km2
- "District Census Handbook: Gaya" (PDF). Census of India. Registrar General and Census Commissioner of India. 2011.
- US Directorate of Intelligence. "Country Comparison:Population". 27 September 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 October 2011.
Moldova 4,314,377 July 2011 est.
- "2010 Resident Population Data". U. S. Census Bureau. 19 October 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 September 2011.
Kentucky 4,339,367
- "Table C-16 Population by Mother Tongue: Bihar". censusindia.gov.in. Registrar General and Census Commissioner of India. 2011.
- Ministry of Panchayati Raj. "A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme" (PDF). National Institute of Rural Development. 8 September 2009. 5 April 2012 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 September 2011.
Xarici keçidlər
- Official Website of district
- Gaya Information Portal
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaya hind गय ing Gaya Hindistanin Bihar statinin cenub qerbinde yerlesen inzibati daire 1865 ci ilde yaradilmisdir Inzibati merkezi Qaya seheridir Qaya24 45 sm e 85 00 s u H G Y OOlke HindistanTarixi ve cografiyasiSahesi 4 976 km Saat qursagi UTC 05 30EhalisiEhalisi 4 391 418 nef 2011 Digergaya bih nic inXeriteni goster gizle Qaya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Dairenin umumi sahesi 4978 km teskil edir 2001 ci il Hindistan umumi siyahiyaalinmasinin melumatina gore ehalisi 3 473 428 nefer olmusdur Yetkin ehali arasinda savadliliq seviyyesi 50 45 teskil etmisdir ki bu gosterici Hindistan uzre orta seviyyeden 59 5 asagidir TarixiQaya dairesi 1865 ci ilde inzibati vahid kimi formalasdirilmisdir Erazi qedim dovrlerde Maqadha dovletinin terkib hissesi olmus ve hem hinduizm hem de buddizm ucun muhum dini medeni merkez kimi taninmisdir CografiyasiQaya dairesi Bihar statinin cenub qerb hissesinde yerlesir Erazinin relyefi esasen alcaq daglar ve dasli tepelerle ehatelenmisdir Dairenin esas cayi Falqo cayidir Erazisi texminen Trinidad adasinin erazisi qederdir Paytaxt Qaya Sahesi Umumi 4 976 km2 Kend 4891 48 Seher 84 52 Temperatur minimum 0 8 B e 2002 derece C maksimum 49 8 1996 derece C Caylar FalquEhalisi2001 ci il siyahiyaalinmasina esasen dairenin ehalisi 3 47 milyon nefer olmusdur Ehalinin boyuk ekseriyyetini hindular teskil edir Savadsizliq seviyyesi olke uzre orta gostericiden yuksekdir 2011 ci il siyahiyaalinmasina gore ise Qaya dairesinin ehalisi 4 391 418 nefer teskil etmisdir ki bu ise oz novbesinde teqriben Moldovanin ve ya ABS nin Kentukki statinin ehalisine beraberdir Bu gosterici ile daire Hindistanda cemi 640 daire arasinda 42 ci yerde qerarlasir Dairenin ehali sixligi her kvadrat kilometre 880 nefer kvadrat mile 2 300 nefer teskil edir 2001 2011 ci iller erzinde ehalinin artim tempi 26 08 olmusdur Qayanin cins nisbeti her 1000 kisiye 932 qadin savadliliq seviyyesi ise 66 35 dir Ehalinin 13 24 i seher yerlerinde yasayir Planli kastalar ve planli tayfalar ehalinin muvafiq olaraq 30 39 ni ve 0 07 ni teskil edir 2011 ci il Hindistan siyahiyaalinmasi zamani daire ehalisinin 51 36 i hind dilini 41 37 i maqahi dilini 7 04 i ise urdu dilini ana dili kimi gostermisdir Yerli dil maqahi dilidir IqtisadiyyatiIqtisadiyyati esasen turizm ve kend teserrufatina esaslanir Bununla bele Qaya hem de toxuculuq senayesine gore Biharin Mancesteri adlandirilir Bura hal hazirda Geri Qalmis Regionlara Qrant Fondu Proqramindan ing Backward Regions Grant Fund Programme qisaca BRGF vesait alan Biharin 36 rayonundan biridir Medeniyyeti ve dini ehemiyyetiQaya hindu ve buddistler ucun muhum zevvarliq merkezi hesab olunur Burada Visnupada mebedi ve diger hindu ziyaretgahlari yerlesir Sraddha oluler ucun dini ayin merasimlerinin kecirilmesi ucun en muhum mekanlardan biri hesab olunur Gorkemli sexslerDasrat Manci kendinden Qaya seherine yolu qisaltmaq ucun tekbasina dagin icinden kecid acaraq meshurlasmisdir Istinadlar2011 census of India Srivastava Dayawanti et al ed States and Union Territories Bihar Government India 2010 A Reference Annual 54th New Delhi India Additional Director General Publications Division Ministry of Information and Broadcasting India Government of India 2010 1118 1119 ISBN 978 81 230 1617 7 Category link Category Island Directory Tables Islands by Land Area United Nations Environment Program 18 February 1998 1 December 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 October 2011 Trinidad 5 009km2 District Census Handbook Gaya PDF Census of India Registrar General and Census Commissioner of India 2011 US Directorate of Intelligence Country Comparison Population 27 September 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 October 2011 Moldova 4 314 377 July 2011 est 2010 Resident Population Data U S Census Bureau 19 October 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 September 2011 Kentucky 4 339 367 Table C 16 Population by Mother Tongue Bihar censusindia gov in Registrar General and Census Commissioner of India 2011 Ministry of Panchayati Raj A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme PDF National Institute of Rural Development 8 September 2009 5 April 2012 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 September 2011 Xarici kecidlerVikianbarda Qaya ile elaqeli mediafayllar var Official Website of district Gaya Information Portal