fbpx
Wikipedia

Qafqaz dağdağanı

Elmi adı - Celtis caucasica Willd. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir –NT. Azərbaycanın nadir növüdür.  QlobalIUCN Statusu: LC.

?Qafqaz dağdağanı
Taxus baccata
Elmi təsnifat
Aləmi:Bitkilər
Şöbəüstü:Çılpaqtoxumlular
Sinif:Qozadaşıyanlar
Yarımsinif:İynəyarpaqlılar
Sıra:İynəyarpaqlılar
Fəsilə:Qaraçöhrəkimilər
Cins:Qaraçöhrə
Növ: Qafqaz dağdağanı
Elmi adı
Taxus baccata L.

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
GRIN  
IPNI 
TPL 

Qısa morfoloji təsviri

Ağacdır, yarpaqları qabıqlı, kənarları qeyri-hamardır, yumurtavaridir və ya yumurtavari-lansetşəkillidir, kənarlardan qatlanmış iti dişlidir, üstdən tend-yaşıl, hamar və ya kələ-kötür, alt hissədən boz-yaşıl rənglidir. Uzunluğu 4-8 sm, eni 2,5-5 sm-dir. Meyvələri şarvaridir, qırmızımtıl-sarı rənglidir və ya tünddür. Toxumları qırışlıdır. Yarpaqlaması və çiçəkləməsi eyni vaxtda baş verir.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Çiçəkləmə sentyabr-oktyabr aylarına baş verir. Aşağı və orta dağ qurşağında, meşə və meşə olmayan rayonlarda qaya və daşlıq yerlərdə rast gəlinir. 

Bioloji xüsusiyyətləri

Qafqaz dağdağanı adi dağdağana çox bənzəyir. Təbiətdə hündürlüyü 15 m-ə qədər olan ağacdır. Yarpaqları kiçik olub, 4,5 sm-ə qədər uzunluğunda və 2-4 sm-ə qədər enində ola bilir. Yumurtaşəkillidir və kənarlarında dişlərin sayı azdır. Yarpağın üst hissəsi tüksüz, alt tərəfi isə tüklüdür. Yetişmiş meyvələri parlaq qırmızı və ya qəhvəyi rəngdə olub, üzəri girintili-çıxıntılıdır. Çiçəkləri yarpaqlar əmələ gəlməmişdən qabaq oyanır. Meyvəsi 10 mm-ə qədər diametrində ola bilir. Dəniz səviyyəsindən 1400 m-ə qədər yüksəkliklərdə bitir.

Yayılması

Böyük Qafqazın şər və qər hissələri, Qobustan, Bozqır yaylası, Kiçik Qafqazın şimal, cənub və mərkəzi hissələri, Lənkəran ovalığı.

Sayı və tendensiyası

Populyasiyanın vəziyyətinin və təbii bəroanın ətraf mühitin dəyişilməsindən asılılığı müşahidə olunur, azalma tendensiyasına meyillidir.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Populyasiyanın zəif təkrarlanması. 

Mühafizə tədbirləri

Növün nəzarətə götürülməsi və mütəmadi monitorinqlərin aparılması təklif olunur. 

Ümumi yayılması

Qazaxıstan, İran, Əfqanıstan, Türkmənistan, Gürcüstan, Türkiyə, İraq və Pakistanda təbii arealları vardır.

Azərbaycanda yayılması

Böyük Qafqazın şər və qər hissələri, Qobustan, Bozqır yaylası, Kiçik Qafqazın şimal, cənub və mərkəzi hissələri, Lənkəran ovalığı

Təbii ehtiyatı

Təbii ehtiyatı Azərbaycanda çox deyildir.

Çoxalması

Çiçəkləmə sentyabr-oktyabr aylarına baş verir. Əsasən toxumla çoxalır.

Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri

Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir. Populyasiyanın vəziyyətinin və təbii bəroanın ətraf mühitin dəyişilməsindən asılılığı müşahidə olunur, azalma tendensiyasına meyillidir.

Becərilməsi

Məlumat yoxdur.

Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri

Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.

Zəruri qoruma tədbirləri

Azərbaycanın "Qırmızı kitabı"na daxil edilməsi tövsiyə olunur.

Ədəbiyyat

  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.

İstinadlar

  1. http://redbook.az/?options=project&id=Qafqaz%20da%C4%9Fda%C4%9Fan%C4%B1[ölü keçid]
  2. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri, II nəşr, Bakı-2013
  3. Флора Азербайджана, 1952
  4. Флора Азербайджана, 1952; Safarov H.M., 2010;

qafqaz, dağdağanı, elmi, adı, celtis, caucasica, willd, iucn, qırmızı, siyahısına, görə, növün, kateqoriyası, statusu, təhlükəli, həddə, yaxın, olanlar, kateqoriyasına, aiddir, azərbaycanın, nadir, növüdür, qlobaliucn, statusu, taxus, baccataelmi, təsnifataləm. Elmi adi Celtis caucasica Willd IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Tehlukeli hedde yaxin olanlar kateqoriyasina aiddir NT Azerbaycanin nadir novudur 1 2 QlobalIUCN Statusu LC Qafqaz dagdaganiTaxus baccataElmi tesnifatAlemi BitkilerSobeustu CilpaqtoxumlularSinif QozadasiyanlarYarimsinif IyneyarpaqlilarSira IyneyarpaqlilarFesile QaracohrekimilerCins QaracohreNov Qafqaz dagdaganiElmi adiTaxus baccata L VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 194883NCBI 25629GRIN 9760IPNI 851016 1TPL kew 2708204 Mundericat 1 Qisa morfoloji tesviri 2 Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri 3 Bioloji xususiyyetleri 4 Yayilmasi 5 Sayi ve tendensiyasi 6 Mehdudlasdirici amiller 7 Muhafize tedbirleri 8 Umumi yayilmasi 9 Azerbaycanda yayilmasi 10 Tebii ehtiyati 11 Coxalmasi 12 Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleri 13 Becerilmesi 14 Qebul edilmis qoruma tedbirleri 15 Zeruri qoruma tedbirleri 16 Edebiyyat 17 IstinadlarQisa morfoloji tesviri RedakteAgacdir yarpaqlari qabiqli kenarlari qeyri hamardir yumurtavaridir ve ya yumurtavari lansetsekillidir kenarlardan qatlanmis iti dislidir ustden tend yasil hamar ve ya kele kotur alt hisseden boz yasil renglidir Uzunlugu 4 8 sm eni 2 5 5 sm dir Meyveleri sarvaridir qirmizimtil sari renglidir ve ya tunddur Toxumlari qirislidir Yarpaqlamasi ve ciceklemesi eyni vaxtda bas verir 3 Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri RedakteCicekleme sentyabr oktyabr aylarina bas verir Asagi ve orta dag qursaginda mese ve mese olmayan rayonlarda qaya ve dasliq yerlerde rast gelinir 2 Bioloji xususiyyetleri RedakteQafqaz dagdagani adi dagdagana cox benzeyir Tebietde hundurluyu 15 m e qeder olan agacdir Yarpaqlari kicik olub 4 5 sm e qeder uzunlugunda ve 2 4 sm e qeder eninde ola bilir Yumurtasekillidir ve kenarlarinda dislerin sayi azdir Yarpagin ust hissesi tuksuz alt terefi ise tukludur Yetismis meyveleri parlaq qirmizi ve ya qehveyi rengde olub uzeri girintili cixintilidir Cicekleri yarpaqlar emele gelmemisden qabaq oyanir Meyvesi 10 mm e qeder diametrinde ola bilir Deniz seviyyesinden 1400 m e qeder yuksekliklerde bitir Yayilmasi RedakteBoyuk Qafqazin ser ve qer hisseleri Qobustan Bozqir yaylasi Kicik Qafqazin simal cenub ve merkezi hisseleri Lenkeran ovaligi Sayi ve tendensiyasi RedaktePopulyasiyanin veziyyetinin ve tebii beroanin etraf muhitin deyisilmesinden asililigi musahide olunur azalma tendensiyasina meyillidir Mehdudlasdirici amiller RedaktePopulyasiyanin zeif tekrarlanmasi Muhafize tedbirleri RedakteNovun nezarete goturulmesi ve mutemadi monitorinqlerin aparilmasi teklif olunur Umumi yayilmasi RedakteQazaxistan Iran Efqanistan Turkmenistan Gurcustan Turkiye Iraq ve Pakistanda tebii areallari vardir Azerbaycanda yayilmasi RedakteBoyuk Qafqazin ser ve qer hisseleri Qobustan Bozqir yaylasi Kicik Qafqazin simal cenub ve merkezi hisseleri Lenkeran ovaligi 4 Tebii ehtiyati RedakteTebii ehtiyati Azerbaycanda cox deyildir Coxalmasi RedakteCicekleme sentyabr oktyabr aylarina bas verir Esasen toxumla coxalir Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleri RedakteBaslica olaraq insan fealiyyetidir Populyasiyanin veziyyetinin ve tebii beroanin etraf muhitin deyisilmesinden asililigi musahide olunur azalma tendensiyasina meyillidir Becerilmesi RedakteMelumat yoxdur Qebul edilmis qoruma tedbirleri RedakteQebul edilmis qoruma tedbiri yoxdur Zeruri qoruma tedbirleri RedakteAzerbaycanin Qirmizi kitabi na daxil edilmesi tovsiye olunur Edebiyyat RedakteTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh Istinadlar Redakte http redbook az options project amp id Qafqaz 20da C4 9Fda C4 9Fan C4 B1 olu kecid 1 2 Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabi Nadir ve nesli kesilmekde olan bitki ve gobelek novleri II nesr Baki 2013 Flora Azerbajdzhana 1952 Flora Azerbajdzhana 1952 Safarov H M 2010 Menbe https az wikipedia org w index php title Qafqaz dagdagani amp oldid 5781487, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.