Priska (lat.Prisca; d.-?, ö-315-ci il) — Roma imperatoru Diokletianın həyat yoldaşı. Roma imperatorlarının həyat yoldaşları arasında xristian olduğu dəqiq təsdiqini tapmış ilk xanımdır.
Priskanın həyatı haqqında bizə çox az məlumat gəlib çatmışdır və bu məlumatların əsas mənbəyi Laktansinin “Təqibçilərin ölümləri haqqında” əsəridir.
Diokletianın Roma imperatoru olmasına baxmayaraq Priska nə avqusta titulu, nə də digər titullar almamışdı. Onun adı heç vaxt sikkələrin üzərində yazılmamışdı. Ola bilsin ki, Priskanın xristian olması Diokletiana məlum idi və buna görə də, ona heç bir titul verilməmişdi.
Diokletian yüksək təbəqələrə mənsub olmadığından və Priska Diokletiana ərə gedərkən onun hələ imperator olmadığını nəzərə alaraq güman etmək olar ki, Priska da yüksək təbəqələrə mənsub olmamışdır. Onların qızı Qaleriya Valeriya 293-cü ildə ərə getdiyindən, güman etmək olar ki Priska Diokletiana 280-ci ildən əvvəl ərə getmişdir.
Kiçik Asiyada yerləşən Nikomediyada Diokletian Priska üçün bir saray tikdirmişdi və 303-cü ildəDiokletianın göstərişi ilə bu şəhərdə xristianların təqibi başlayanda Priska öz qızı Qaleriya Valeriya ilə xristianlıqdan üz döndərərək bütlərin xeyrinə qurban gətirməli olmuşdu.
305-ci ildə Diokletian könüllü olaraq imperatorluqdan istefa verib öz dogma yerlərinə- Dalmasiyaya qayıdıb bostançılıqla məşğul olarkən, çox güman ki Priska da onunla idi.
Onların qızı Valeriya 293-cü ildə Balkanlarda və Kiçik Asiyadakı əyalətləri idarə edən imperator Qaleriyə ərə getmişdi. Qaleridən sonra hakimiyyətə gələn Lisini Valeriyaya evlilik təklif etsə də, ona etibar etməyən Valeriya bu təklifdən imtina edərək Kiçik Asiyanı idarə edən Maksimin Daza sığınmışdı. Lakin Maksimin də ona evlənmək istədi və Valeriya ona da rədd cavab verdi. Qəzəblənən Maksimin onu anası Priska ilə birlikdə Suriyaya sürgün etdi. Valeriya atası Diokletiana xəbər çatdıra bilsə də, Diokletianın qızını ona qaytarmaq xahişləri nəticəsiz qaldı.
313-cü ildə Lisini döyüşdə Maksiminə qalib gəldi. Valeriya ilə Priska qaçaraq gizlənməli oldular. Lakin 315-ci ildə onlar Fessalonikidə aşkar edildilər və Lisininin göstərişi ilə oradaca boyunları vurularaq edam edildilər, meyitləri isə dənizə atıldı.
Rus rəssamı Nikolay Bodarevskinin "Çariça Müqəddəs Aleksandra" rəsmi
Romalı Aleksandra (yun. Αλεξάνδρα; d.-?, ö.- 21 aprel 303 və ya 313) — xristian müqəddəsi, şəhid kimi pravoslav kilsəsi tərəfindən aprelin 23-də (yulian təqvimi ilə), kopt kilsəsi tərəfindən isə aprelin 10-da yad edilir.
Aleksandra haqqında Müqəddəs Georgiyə dair əfsanələrdə məlumatlar var. Bu əfsanələrdə o Diokletianın həyat yoldaşı kimi təqdim edilir. Georginin əzablarını və Allahın ona möcüzəli köməyini görən Aleksandra özü də xristianlığa keçir və bunu gizlətmir. Buna görə də, o əri tərəfindən edam edilir (başqa versiyaya görə isə, edamadək özü vəfat edir).
Lakin məlum olduğu kimi, imperator Diokletianın həyat yoldaşı Priska olmuşdur və o da xristian idi . Güman etmək olar ki, Aleksandra Priskanın xristianlığı qəbul etdikdən sonra götürdüyü ad olmuşdur. Qeyd etmək lazımdır ki, Simeon Metafrastın əsərində, 916-cı ilə aid Vatikan Məcəlləsində Aleksandra Diokletianın həyat yoldaşı adlandırılmır.
Aleksandra ilə Priskanın eyniləşdirilməsi cəhdləri XX əsrə aiddir. Belə ki, Moskva patriarxlığı belə qərara gəlmişdir ki, Aleksandranın 303-cü ildə ölməsi yanlışlıqdır və o 313-cü ildə ölmüş sayılmalıdır. Lakin bu versiya da qədim mənbələr, o cümlədən ərəb və kopt apokrifləri tərəfindən də dəstəklənmir.
İstinadlar
↑ Александр Кравчук. Галерея римских императриц. Екатеринбург. 2010, стр.242
↑ Александр Кравчук. Галерея римских императриц. Екатеринбург. 2010, стр.243
Лактанций. О смертях гонителей. VII. 9 — 10.
Лактанций. О смертях гонителей. XV. 1.
Лактанций. О смертях гонителей. XXXIX. 5.
«Prisca, Galeria Valeria, and Candidianus»
Александр Кравчук. Галерея римских императриц. Екатеринбург. 2010, стр.247
Александр Кравчук. Галерея римских императриц. Екатеринбург. 2010, стр.248
«Житий святых» Димитрия Ростовского
↑ Александра царица/Православная энциклопедия. Том I. — М.: Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2000. — С. 558-559
Грант М. Римские императоры. М. 1998. С. 237
Avqust 01, 2022
priska, prisca, roma, imperatoru, diokletianın, həyat, yoldaşı, roma, imperatorlarının, həyat, yoldaşları, arasında, xristian, olduğu, dəqiq, təsdiqini, tapmış, xanımdır, doğum, tarixi, əsrvəfat, tarixi, 315vəfat, yeri, saloniki, qədim, romavəfat, səbəbi, baş,. Priska lat Prisca d o 315 ci il Roma imperatoru Diokletianin heyat yoldasi Roma imperatorlarinin heyat yoldaslari arasinda xristian oldugu deqiq tesdiqini tapmis ilk xanimdir PriskaDogum tarixi III esrVefat tarixi 315Vefat yeri Saloniki Qedim RomaVefat sebebi bas kesme d Vetendasligi Qedim RomaHeyat yoldasi DiokletianHeyati RedaktePriskanin heyati haqqinda bize cox az melumat gelib catmisdir ve bu melumatlarin esas menbeyi Laktansinin Teqibcilerin olumleri haqqinda eseridir Diokletianin Roma imperatoru olmasina baxmayaraq Priska ne avqusta titulu ne de diger titullar almamisdi Onun adi hec vaxt sikkelerin uzerinde yazilmamisdi 1 Ola bilsin ki Priskanin xristian olmasi Diokletiana melum idi ve buna gore de ona hec bir titul verilmemisdi Diokletian yuksek tebeqelere mensub olmadigindan ve Priska Diokletiana ere gederken onun hele imperator olmadigini nezere alaraq guman etmek olar ki Priska da yuksek tebeqelere mensub olmamisdir Onlarin qizi Qaleriya Valeriya 293 cu ilde ere getdiyinden guman etmek olar ki Priska Diokletiana 280 ci ilden evvel ere getmisdir 2 Kicik Asiyada yerlesen Nikomediyada Diokletian Priska ucun bir saray tikdirmisdi 3 ve 303 cu ildeDiokletianin gosterisi ile bu seherde xristianlarin teqibi baslayanda Priska oz qizi Qaleriya Valeriya ile xristianliqdan uz dondererek butlerin xeyrine qurban getirmeli olmusdu 4 305 ci ilde Diokletian konullu olaraq imperatorluqdan istefa verib oz dogma yerlerine Dalmasiyaya qayidib bostanciliqla mesgul olarken cox guman ki Priska da onunla idi 2 Onlarin qizi Valeriya 293 cu ilde Balkanlarda ve Kicik Asiyadaki eyaletleri idare eden imperator Qaleriye ere getmisdi Qaleriden sonra hakimiyyete gelen Lisini Valeriyaya evlilik teklif etse de ona etibar etmeyen Valeriya bu teklifden imtina ederek Kicik Asiyani idare eden Maksimin Daza siginmisdi Lakin Maksimin de ona evlenmek istedi ve Valeriya ona da redd cavab verdi Qezeblenen Maksimin onu anasi Priska ile birlikde Suriyaya surgun etdi 5 6 Valeriya atasi Diokletiana xeber catdira bilse de Diokletianin qizini ona qaytarmaq xahisleri neticesiz qaldi 7 313 cu ilde Lisini doyusde Maksimine qalib geldi Valeriya ile Priska qacaraq gizlenmeli oldular Lakin 315 ci ilde onlar Fessalonikide askar edildiler ve Lisininin gosterisi ile oradaca boyunlari vurularaq edam edildiler meyitleri ise denize atildi 8 Cox guman ki o dovrde Diokletian artiq olmusdu Muqeddes Aleksandra ve Priska Redakte Rus ressami Nikolay Bodarevskinin Carica Muqeddes Aleksandra resmi Romali Aleksandra yun Ale3andra d o 21 aprel 303 ve ya 313 xristian muqeddesi sehid kimi pravoslav kilsesi terefinden aprelin 23 de yulian teqvimi ile kopt kilsesi terefinden ise aprelin 10 da yad edilir Aleksandra haqqinda Muqeddes Georgiye dair efsanelerde melumatlar var Bu efsanelerde o Diokletianin heyat yoldasi kimi teqdim edilir 9 10 Georginin ezablarini ve Allahin ona mocuzeli komeyini goren Aleksandra ozu de xristianliga kecir ve bunu gizletmir Buna gore de o eri terefinden edam edilir basqa versiyaya gore ise edamadek ozu vefat edir 10 Lakin melum oldugu kimi imperator Diokletianin heyat yoldasi Priska olmusdur ve o da xristian idi 1 11 Guman etmek olar ki Aleksandra Priskanin xristianligi qebul etdikden sonra goturduyu ad olmusdur Qeyd etmek lazimdir ki Simeon Metafrastin eserinde 916 ci ile aid Vatikan Mecellesinde Aleksandra Diokletianin heyat yoldasi adlandirilmir Aleksandra ile Priskanin eynilesdirilmesi cehdleri XX esre aiddir Bele ki Moskva patriarxligi bele qerara gelmisdir ki Aleksandranin 303 cu ilde olmesi yanlisliqdir ve o 313 cu ilde olmus sayilmalidir Lakin bu versiya da qedim menbeler o cumleden ereb ve kopt apokrifleri terefinden de desteklenmir 10 Istinadlar Redakte 1 2 Aleksandr Kravchuk Galereya rimskih imperatric Ekaterinburg 2010 str 242 1 2 Aleksandr Kravchuk Galereya rimskih imperatric Ekaterinburg 2010 str 243 Laktancij O smertyah gonitelej VII 9 10 Laktancij O smertyah gonitelej XV 1 Laktancij O smertyah gonitelej XXXIX 5 Prisca Galeria Valeria and Candidianus Aleksandr Kravchuk Galereya rimskih imperatric Ekaterinburg 2010 str 247 Aleksandr Kravchuk Galereya rimskih imperatric Ekaterinburg 2010 str 248 Zhitij svyatyh Dimitriya Rostovskogo 1 2 3 Aleksandra carica Pravoslavnaya enciklopediya Tom I M Cerkovno nauchnyj centr Pravoslavnaya enciklopediya 2000 S 558 559 Grant M Rimskie imperatory M 1998 S 237 Menbe https az wikipedia org w index php title Priska amp oldid 6404872, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
