Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
II Portuqaliya mirası uğrunda müharibə (port. Crise de sucessão de 1580) — Portuqaliya kralı I Sebastyan və xələfi kardinal-kral I Henrinin geridə varis qoymadan vəfat etməsi nəticəsində Portuqaliya taxtında yaranmış siyasi böhran. Bu böhran nəticəsində İspaniya kralı II Filipp Portuqaliya taxtında iddia irəli sürərək ölkəni işğal etmiş və nəticədə 60 il davam edən İberiya İttifaqı (1580–1640) dövrü başlamışdır. Portuqaliya bu dövrdə formal olaraq müstəqil qalsa da, real hakimiyyət İspaniyanın əlinə keçmişdir.
Portuqaliya kralı I Sebastyan 1578-ci ildə Mərakeşdə keçirilən Əl-Kəsər əl-Kibir döyüşündə varis qoymadan həlak olmuşdur. Onun ardınca taxta çıxan böyük əmisi, din xadimi olan Kardinal Henrik də 1580-ci ildə varissiz vəfat etmişdir. Beləliklə, Portuqaliya taxtı boş qalaraq ölkədə siyasi qeyri-müəyyənliyə səbəb olmuşdur.
Onun ölümündən sonra Avropanın 4 tərəfindən Portuqaliya taxtı üçün namizədlər öz taxt iddialarını irəli sürdülər.
-
I Ranuççio Farneze, Parma hersoqu. Onun anası İnfanta Mariya, Portuqaliya kralı I Manuelin nəvəsi idi. -
-
-
-
Emmanuil Filibert, Savoyya hersoqu. Onun anası İnfanta Beatrisa, Portuqaliya kralı I Manuelin qızı idi.
Namizədlər arasından Parma hersoqu I Ranuççio və Savoyya hersoqu Emmanuil Filibertin taxt iddiası çox az dəstəkləndi. Belə ki, onlar I Manuelin qız soyundan gəlirdilər. Bir digər namizəd olan Yekaterina isə I Manuelin oğul soyundan gəlsə də, bir xanım idi və siyasi gücü zəif idi. Xalq və saray tərəfindən dəstəklənən Antonio isə İnfant Lüdovikin nigahdan kənar övladı olması baxımından taxt iddiası şübhəli idi. Buna baxmayaraq, xalq arasındakı populyarlığından istifadə edərək 24 iyul 1580-ci ildə özünü Portuqaliya kralı elan etdi.
Ancaq ən güclü rəqibi olan İspaniya kralı II Filipp bunu qəbul etmədi və ölkəyə ordu yürütdü. 25 avqustda tərəflər qarşı-qarşıya gəldi. Alkantra döyüşündə qalib gəldi və I Filipp adıyla Portuqaliya taxtına çıxdı. Bu hadisədən sonra Portuqaliya və İspaniya eyni monarxın idarəsi altında birləşdi. Bu dövr tarixdə İberiya İttifaqı (və ya İki Tac dövrü) kimi tanınır. Portuqaliya formal olaraq müstəqil krallıq kimi qalsa da, real siyasi qərarlar və iqtisadi istiqamətlər İspaniya kralının nəzarətində idi.
Mənbə
- Disney, A. R. A History of Portugal and the Portuguese Empire. From Beginnings to 1807. I: Portugal. Cambridge University Press. 2009. ISBN .
- . Modern Europe. II. From 1521-1598 (Second). London: George Bell & Sons. 1877.
- , redaktorThe History of Spain and Portugal. . V. London: Longman, Rees, et al. 1833. 207–215.
- Livermore, H.V. A History of Portugal. Cambridge University Press. 1947.
- Livermore, H.V. A New History of Portugal. Cambridge University Press. 1969. ISBN .
- Marques, Antonio Henrique R. de Oliveira. History of Portugal. Columbia University Press. 1976. ISBN .
- McMurdo, Edward. The history of Portugal, from the Commencement of the Monarchy to the Reign of Alfonso III. London: Sampson Low, Marston, Searle, & Rivington. 1889. İstifadə tarixi: 25 October 2023.
- . The Story of Portugal. New York: G. P. Putnam's Sons. 1891. İstifadə tarixi: 25 October 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Portuqaliya mirasi ugrunda muharibe port Crise de sucessao de 1580 Portuqaliya krali I Sebastyan ve xelefi kardinal kral I Henrinin geride varis qoymadan vefat etmesi neticesinde Portuqaliya taxtinda yaranmis siyasi bohran Bu bohran neticesinde Ispaniya krali II Filipp Portuqaliya taxtinda iddia ireli surerek olkeni isgal etmis ve neticede 60 il davam eden Iberiya Ittifaqi 1580 1640 dovru baslamisdir Portuqaliya bu dovrde formal olaraq musteqil qalsa da real hakimiyyet Ispaniyanin eline kecmisdir Portuqaliya krali I Sebastyan 1578 ci ilde Merakesde kecirilen El Keser el Kibir doyusunde varis qoymadan helak olmusdur Onun ardinca taxta cixan boyuk emisi din xadimi olan Kardinal Henrik de 1580 ci ilde varissiz vefat etmisdir Belelikle Portuqaliya taxti bos qalaraq olkede siyasi qeyri mueyyenliye sebeb olmusdur Onun olumunden sonra Avropanin 4 terefinden Portuqaliya taxti ucun namizedler oz taxt iddialarini ireli surduler I Ranuccio Farneze Parma hersoqu Onun anasi Infanta Mariya Portuqaliya krali I Manuelin nevesi idi Yekaterina Onun atasi Infant Duarte Portuqaliya krali I Manuelin oglu idi II Filipp Ispaniya krali Onun anasi Infanta Izabella Portuqaliya krali I Manuelin qizi idi Antonio O Portuqaliya krali I Manuelin oglu Infant Ludovikin nigahdan kenar oglu idi Emmanuil Filibert Savoyya hersoqu Onun anasi Infanta Beatrisa Portuqaliya krali I Manuelin qizi idi Namizedler arasindan Parma hersoqu I Ranuccio ve Savoyya hersoqu Emmanuil Filibertin taxt iddiasi cox az desteklendi Bele ki onlar I Manuelin qiz soyundan gelirdiler Bir diger namized olan Yekaterina ise I Manuelin ogul soyundan gelse de bir xanim idi ve siyasi gucu zeif idi Xalq ve saray terefinden desteklenen Antonio ise Infant Ludovikin nigahdan kenar ovladi olmasi baximindan taxt iddiasi subheli idi Buna baxmayaraq xalq arasindaki populyarligindan istifade ederek 24 iyul 1580 ci ilde ozunu Portuqaliya krali elan etdi Ancaq en guclu reqibi olan Ispaniya krali II Filipp bunu qebul etmedi ve olkeye ordu yurutdu 25 avqustda terefler qarsi qarsiya geldi Alkantra doyusunde qalib geldi ve I Filipp adiyla Portuqaliya taxtina cixdi Bu hadiseden sonra Portuqaliya ve Ispaniya eyni monarxin idaresi altinda birlesdi Bu dovr tarixde Iberiya Ittifaqi ve ya Iki Tac dovru kimi taninir Portuqaliya formal olaraq musteqil kralliq kimi qalsa da real siyasi qerarlar ve iqtisadi istiqametler Ispaniya kralinin nezaretinde idi MenbeDisney A R A History of Portugal and the Portuguese Empire From Beginnings to 1807 I Portugal Cambridge University Press 2009 ISBN 978 0 521 60397 3 Modern Europe II From 1521 1598 Second London George Bell amp Sons 1877 redaktorThe History of Spain and Portugal V London Longman Rees et al 1833 207 215 Livermore H V A History of Portugal Cambridge University Press 1947 Livermore H V A New History of Portugal Cambridge University Press 1969 ISBN 9780521095716 Marques Antonio Henrique R de Oliveira History of Portugal Columbia University Press 1976 ISBN 978 0 231 08353 9 McMurdo Edward The history of Portugal from the Commencement of the Monarchy to the Reign of Alfonso III London Sampson Low Marston Searle amp Rivington 1889 Istifade tarixi 25 October 2023 The Story of Portugal New York G P Putnam s Sons 1891 Istifade tarixi 25 October 2023