fbpx
Wikipedia

Planarilər

Planarilər

Planari
Elmi təsnifat
Aləmi: Heyvanlar
Tip: Yastı qurdlar
Sinif: Kirpikli qurdlar
Dəstə: Seriata
Yarımdəstə : Tricladida
Fəsilə: Planarilər
Elmi adı
Planariidae


Vikinnövlərdə
təsnifat


Vikianbarda
axtar

ÜTMS 54502
MBMM 27896

Planarılər (lat. Planariidae) — yastı qurdların kirpikli qurdlar sinfinə aid fəsilə.

Xarici quruluşu və həyat tərzi

Planarinin bədəni yastı və uzusov olub, kirpikİərlə örtülüdür. Onun uzunluğu 1, 5-3 sm-dir. Bədənin ön ucunda iki çıxıntı və onun da yanında bir cüt göz yerləşir. Planari şirin su hövzələrində yaşayır. Ona su altında olan cisimlərin üzərində, sualtı ağacların yarpaqları altında və ya gövdələrində rast gəlmək olar.

Hərəkəti

Planari epiteli qatının üzərindəki kirpikİərin hərəkəti, əzələlərin yığılıb-açılması vasitəsilə müxtəlif cür hərəkət edir.

İkitərəfli simmetriya. Planarinin bədəni boyunca ortadan bir müstəvi keçirsək, onun hər iki yanı-bədənin sağ və sol tərəfi bir-birinin güzgüdə əksi kimi gorünər. Belə quruluşa ikitərəfli simmetriyalı quruluş deyilir. Yastı qurdların və bunlardan yüksəkdə dayanan heyvanların demək olar ki, əksəriyyətində ikitərəfli simmetriya vardır.

Əzələləri

Planarinin bədəni xaricdən kirpikİərlə örtülmüşdür. Dəri birqatlı epitelidən ibarətdir. Epitelinin altında halqavarı və uzununa əzələlər yerləşmişdir. Əzələlər dəri örtüyünə sıx bitişmiş və dəriəzələ kisəsi əmələ gətirmişdir. Bundan əlavə heyvanın bel tərəfindən qarın tərəfinə doğru uzanan topa halında əzələlər də vardır. Əzələ sistemi heyvanın müxtəlif istiqamətli hərəkətlər etməsini təmin edir.

Qidalanması

Planari yırtıcı heyvandır. O,kiçik su hey-vanları ilə qidalanır. Ağız bədənin orta hissəsində yerləşir. Ağız udlağa, o isə bağırsağa keçir. Bağırsaq kor qurtarır. Ağız həm qidanın udulmasına, həm də həzm olunmamış bərk qida qalıqlarının xaric olunmasına xidmət edir.

Tənəffüsü

Planarinin xüsusi tənəffüs orqanı yoxdur. O, suda həll olmuş oksigeni bütün bədən səthi ilə qəbul edir. Planarinin ifrazat sistemi bədənin yanlarında yerləşən iki ədəd ifrazat borusundan və bunlardan çıxan kapillyarlardan ibarətdir. Kapillyarların sərbəst ucu ulduzvari hüceyrə ilə qurtarır. Bu hüceyrələr bədəndə əmələ gələn lazımsız maddələri toplayıb borucuqlara axıdır, oradan isə onlar xaric edilir. Bu cür ifrazat sistemi protonefridi adlanır. Sinir sistemi. Bir cüt sinir düyünü və onlardan çıxan iki sinir sütunundan ibarətdir. Sinir sütunları arasında köndələn sinir atmaları vardır.

Çoxalması

Planari hermafroditdir. Bədənin ön hissəsində oval şəkİiııdə iki yumurtalıqda yumurta hüceyrələr, qovuqcuq şəkilli çoxlu saylı toxumluqda isə spermatozoidlər yetişir. Mayalanma baş verir. Yumurtalar xaricə tək-tək deyil, ümumi qabıqla əhatə olunmuş topa halında çıxarılır.

Regenerasiya

Hidrada olduğu kimi, planaridə də regenerasiya qabiliyyəti vardır, başqa sözlə, bədənin itirilmiş hissəsini bərpa etməyə malikdir.

Mənbə

[1] 2010-01-26 at the Wayback Machine

planarilər, planarielmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, yastı, qurdlarsinif, kirpikli, qurdlardəstə, seriatayarımdəstə, tricladidafəsilə, elmi, adıplanariidaevikinnövlərdətəsnifatvikianbardaaxtarütms, 54502mbmm, 27896, planarılər, planariidae, yastı, qurdların, . PlanarilerPlanariElmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip Yasti qurdlarSinif Kirpikli qurdlarDeste SeriataYarimdeste TricladidaFesile PlanarilerElmi adiPlanariidaeVikinnovlerdetesnifatVikianbardaaxtarUTMS 54502MBMM 27896 Planariler lat Planariidae yasti qurdlarin kirpikli qurdlar sinfine aid fesile Mundericat 1 Xarici qurulusu ve heyat terzi 2 Hereketi 3 Ezeleleri 4 Qidalanmasi 5 Teneffusu 6 Coxalmasi 7 Regenerasiya 8 MenbeXarici qurulusu ve heyat terzi RedaktePlanarinin bedeni yasti ve uzusov olub kirpikIerle ortuludur Onun uzunlugu 1 5 3 sm dir Bedenin on ucunda iki cixinti ve onun da yaninda bir cut goz yerlesir Planari sirin su hovzelerinde yasayir Ona su altinda olan cisimlerin uzerinde sualti agaclarin yarpaqlari altinda ve ya govdelerinde rast gelmek olar Hereketi RedaktePlanari epiteli qatinin uzerindeki kirpikIerin hereketi ezelelerin yigilib acilmasi vasitesile muxtelif cur hereket edir Ikiterefli simmetriya Planarinin bedeni boyunca ortadan bir mustevi kecirsek onun her iki yani bedenin sag ve sol terefi bir birinin guzgude eksi kimi goruner Bele qurulusa ikiterefli simmetriyali qurulus deyilir Yasti qurdlarin ve bunlardan yuksekde dayanan heyvanlarin demek olar ki ekseriyyetinde ikiterefli simmetriya vardir Ezeleleri RedaktePlanarinin bedeni xaricden kirpikIerle ortulmusdur Deri birqatli epiteliden ibaretdir Epitelinin altinda halqavari ve uzununa ezeleler yerlesmisdir Ezeleler deri ortuyune six bitismis ve deriezele kisesi emele getirmisdir Bundan elave heyvanin bel terefinden qarin terefine dogru uzanan topa halinda ezeleler de vardir Ezele sistemi heyvanin muxtelif istiqametli hereketler etmesini temin edir Qidalanmasi RedaktePlanari yirtici heyvandir O kicik su hey vanlari ile qidalanir Agiz bedenin orta hissesinde yerlesir Agiz udlaga o ise bagirsaga kecir Bagirsaq kor qurtarir Agiz hem qidanin udulmasina hem de hezm olunmamis berk qida qaliqlarinin xaric olunmasina xidmet edir Teneffusu RedaktePlanarinin xususi teneffus orqani yoxdur O suda hell olmus oksigeni butun beden sethi ile qebul edir Planarinin ifrazat sistemi bedenin yanlarinda yerlesen iki eded ifrazat borusundan ve bunlardan cixan kapillyarlardan ibaretdir Kapillyarlarin serbest ucu ulduzvari huceyre ile qurtarir Bu huceyreler bedende emele gelen lazimsiz maddeleri toplayib borucuqlara axidir oradan ise onlar xaric edilir Bu cur ifrazat sistemi protonefridi adlanir Sinir sistemi Bir cut sinir duyunu ve onlardan cixan iki sinir sutunundan ibaretdir Sinir sutunlari arasinda kondelen sinir atmalari vardir Coxalmasi RedaktePlanari hermafroditdir Bedenin on hissesinde oval sekIiiide iki yumurtaliqda yumurta huceyreler qovuqcuq sekilli coxlu sayli toxumluqda ise spermatozoidler yetisir Mayalanma bas verir Yumurtalar xarice tek tek deyil umumi qabiqla ehate olunmus topa halinda cixarilir Regenerasiya RedakteHidrada oldugu kimi planaride de regenerasiya qabiliyyeti vardir basqa sozle bedenin itirilmis hissesini berpa etmeye malikdir Menbe Redakte 1 Arxivlesdirilib 2010 01 26 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Planariler amp oldid 5921718, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.