fbpx
Wikipedia

Peru İstiqlal müharibəsi

Peru istiqlal müharibəsi (isp. Guerra de İndependencia de Perú) — Peru vitse kralığı və Yuxarı Peru (indiki Peru, Boliviya və Çili, Argentinanın bir hissəsi) baş verən və İspan ağalığına qarşı Cənubi Amerikada azadlıq müharibəsinin bir hissəsidir.

Peru İstiqlal müharibəsi
İspaniya əlehinə Cənubi Amerikada qurtuluş müharibələri
Tarix 1811-1824
Yeri Peru
Nəticəsi Perunun istiqlalının elan edilməsi
Münaqişə tərəfləri

Peru
Argentina
Çili
Provinsiya Guayaquil
Boliviya

İspaniya

Komandan(lar)

Simon Bolivar
Xose San Martin
Xose de la Riva Aquero
Xose Bernardo de Tale

Xose de la Serpa
Xose Fernardo de Abaskal
Xoakin de la Pesuela

Öncəki vəziyyət

Azadlıq uğrunda hərəkat Napoleonun İspaniyanı işğalı və ingilis donanmasının İspaniyanı hühasirədə saxlamasından sonra daha geniş xarakter alır. Peru varlı torpaq sahibləri və istehsalçı güvvələr, mədən sahibləri hərəkatın başında dururdular. Onlar hüquqi cəhətdən İspaniyanı dəstəkləyirdilər. Buna səbəb isə ərazilərdə baş verən hindu müharibələri idi ki, buna Tupak AnaruIInun 1780-1781 ci illərdəki üsyanını göstərmək olar. Üstəlik iqtisadi maraqlar, Çili və Argentina ilə iqtisadi rəqabət rüzum yaradırdı. Bu üsyanlar 1812-ci ildə Uanuko və 1814-1816 cı illərdə Kuskoda baş vermişdir. Hətta Buenos Ayres tərəfindən dəstəklənməsinə baxmayaraq üsyanlar asanlıqla yatırılmışdır.

Azadlığın əldə edilməsi

 
Xose Sam Martinin müstəqilliyi elan etməsi

Azadlıq hərəkatında əsas dönüş Peru vitse kralığının ərazisinə cənubdan Xose San Martin (1820-1823), şimaldan isə Simon Bolivarın (1824) yürüşü mühün rol oynamışdır. Xose San Martin 1818-ci ildə And dağlarını keçərək Peruya gəlir və royalistlərin kiçik ordusunu Maypuda məğlub edir. 1820-ildə isə dənizdən Perunun cənubuna istiqamətlənir və Limanı tutur. Bundan sonra 28 iyun 1821-ci ildə Perunun müstəqilliyi elan edilir. Bununla belə müharibə hələ bitmir, şimaldan gələn Simon Bolivarın ordusu Ayakuço döyüşündə qalibiyyətdən sonra müharibə bitir.

Nəticə

Müharibədən sonra hakimiyyət Kaudiloların əlinə keçir, qurtuluşdan sonra 75 il ərzində hərbiçilərin əlində olur. 1825-ci ildə Yuxarı Peru Perudan ayrılaraq müstəqil Boliviya dövləti olur. 1836-cı ildə iki dövlət birləşərək Boliviya-Peru Konfederasiyasını yaradırlar. Çili ilə baş verən Boliviya-Peru Konfederasiyasına qarşı müharibədə konfederasiya dağılır və iki dövlət yaranır.

Mənbə

  • Dünya tarixinin döyüşləri

peru, istiqlal, müharibəsi, peru, istiqlal, müharibəsi, guerra, independencia, perú, peru, vitse, kralığı, yuxarı, peru, indiki, peru, boliviya, çili, argentinanın, hissəsi, baş, verən, ispan, ağalığına, qarşı, cənubi, amerikada, azadlıq, müharibəsinin, hissəs. Peru istiqlal muharibesi isp Guerra de Independencia de Peru Peru vitse kraligi ve Yuxari Peru indiki Peru Boliviya ve Cili Argentinanin bir hissesi bas veren ve Ispan agaligina qarsi Cenubi Amerikada azadliq muharibesinin bir hissesidir Peru Istiqlal muharibesiIspaniya elehine Cenubi Amerikada qurtulus muharibeleriTarix 1811 1824Yeri PeruNeticesi Perunun istiqlalinin elan edilmesiMunaqise terefleriPeruArgentinaCiliProvinsiya Guayaquil Boliviya IspaniyaKomandan lar Simon BolivarXose San MartinXose de la Riva AqueroXose Bernardo de Tale Xose de la SerpaXose Fernardo de AbaskalXoakin de la Pesuela Mundericat 1 Onceki veziyyet 2 Azadligin elde edilmesi 3 Netice 4 MenbeOnceki veziyyet RedakteAzadliq ugrunda herekat Napoleonun Ispaniyani isgali ve ingilis donanmasinin Ispaniyani huhasirede saxlamasindan sonra daha genis xarakter alir Peru varli torpaq sahibleri ve istehsalci guvveler meden sahibleri herekatin basinda dururdular Onlar huquqi cehetden Ispaniyani destekleyirdiler Buna sebeb ise erazilerde bas veren hindu muharibeleri idi ki buna Tupak AnaruIInun 1780 1781 ci illerdeki usyanini gostermek olar Ustelik iqtisadi maraqlar Cili ve Argentina ile iqtisadi reqabet ruzum yaradirdi Bu usyanlar 1812 ci ilde Uanuko ve 1814 1816 ci illerde Kuskoda bas vermisdir Hetta Buenos Ayres terefinden desteklenmesine baxmayaraq usyanlar asanliqla yatirilmisdir Azadligin elde edilmesi Redakte Xose Sam Martinin musteqilliyi elan etmesi Azadliq herekatinda esas donus Peru vitse kraliginin erazisine cenubdan Xose San Martin 1820 1823 simaldan ise Simon Bolivarin 1824 yurusu muhun rol oynamisdir Xose San Martin 1818 ci ilde And daglarini kecerek Peruya gelir ve royalistlerin kicik ordusunu Maypuda meglub edir 1820 ilde ise denizden Perunun cenubuna istiqametlenir ve Limani tutur Bundan sonra 28 iyun 1821 ci ilde Perunun musteqilliyi elan edilir Bununla bele muharibe hele bitmir simaldan gelen Simon Bolivarin ordusu Ayakuco doyusunde qalibiyyetden sonra muharibe bitir Netice RedakteMuharibeden sonra hakimiyyet Kaudilolarin eline kecir qurtulusdan sonra 75 il erzinde herbicilerin elinde olur 1825 ci ilde Yuxari Peru Perudan ayrilaraq musteqil Boliviya dovleti olur 1836 ci ilde iki dovlet birleserek Boliviya Peru Konfederasiyasini yaradirlar Cili ile bas veren Boliviya Peru Konfederasiyasina qarsi muharibede konfederasiya dagilir ve iki dovlet yaranir Menbe RedakteDunya tarixinin doyusleriMenbe https az wikipedia org w index php title Peru Istiqlal muharibesi amp oldid 6058890, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.