Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Patogen (yun. παθογένεια ← πάθος "əzab" + γενετική "yaradan") — istənilən mikroorqanizm (göbələklər, viruslar, bakteriyalar və d.), həm də başqa canlı varlıqda xəstəlik törədən, patoloji xarakter daşıya bilən zülal — priondur. Daha ümumi halda, patogen hər hansı bir orqanizm sisteminə zərər verə bilən və ya hər hansı bir xəstəliyin inkişafına səbəb ola biləcək hər hansı bir ekoloji amil kimi başa düşülür. Patogen mikroorqanizmlər öz sahibinə münasibətdə parazitlik edən mikroorqanizmlərdir (xüsusilə heyvanlarda bakteriyalar, bitkilərdə göbələklər).
"Patogen" termini 1880-ci illərdə istifadəyə verilmişdir. Ümumiyyətlə, bu termin virus, bakteriya, protozoy, prion, viroid və ya göbələk kimi yoluxucu mikroorqanizm və ya agenti təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bəzi qurdlar və həşərat sürfələri kimi kiçik heyvanlar da xəstəliyə səbəb ola bilər. Bununla belə, bu canlılara bir qayda olaraq, patogen deyil, parazit deyilir. Mikroskopik orqanizmlərin, o cümlədən mikroskopik patogen orqanizmlərin elmi tədqiqi ilə mikrobiologiya məşğul olur. Bu patogenləri cəlb edə bilən xəstəliklərin öyrənilməsiylə isə patologiya məşğul olur. Parazitologiya — parazitlər və onların tərkibində olan orqanizmlər haqqında elmi tədqiqatdır.
Patogenlərin orqanizmə mənfi təsiri müxtəlif mexanizmlər vasitəsilə (toxumaların məhv edilməsi, tənzimləmə mexanizmlərinin pozulması və ya digər yollar) əldə edilə bilər ki, bu da intoksikasiyaya səbəb olur. Yoluxucu patogen mikroorqanizmlərin mənfi təsiri adətən onların orqanizmdə çoxalması və onların metabolik məhsullarının ev sahibinə təsiri ilə əlaqələndirilir. Yoluxucu patogenlər adətən müxtəlif ev sahibləri arasında miqrasiya qabiliyyətinə malikdirlər, yəni ev sahibi əhali içərisində yoluxucu xəstəliyə səbəb olurlar.
İstinadlar
- Патоген [ölü keçid] Современная ботаника Т.2. с.118
- Патоген [ölü keçid] Глоссарий медспутник.ру
- Pathogen // (Online). n.d.
- "MetaPathogen – about various types of pathogenic organisms". 2017-10-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-15.
- Basic Biology. "Bacteria". 2016-03-18. 2020-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Patogen yun pa8ogeneia pa8os ezab genetikh yaradan istenilen mikroorqanizm gobelekler viruslar bakteriyalar ve d hem de basqa canli varliqda xestelik toreden patoloji xarakter dasiya bilen zulal priondur Daha umumi halda patogen her hansi bir orqanizm sistemine zerer vere bilen ve ya her hansi bir xesteliyin inkisafina sebeb ola bilecek her hansi bir ekoloji amil kimi basa dusulur Patogen mikroorqanizmler oz sahibine munasibetde parazitlik eden mikroorqanizmlerdir xususile heyvanlarda bakteriyalar bitkilerde gobelekler Keskin respirator virus infeskiyasina sebeb olan patogenin elektron mikroskop goruntusu Patogen termini 1880 ci illerde istifadeye verilmisdir Umumiyyetle bu termin virus bakteriya protozoy prion viroid ve ya gobelek kimi yoluxucu mikroorqanizm ve ya agenti tesvir etmek ucun istifade olunur Bezi qurdlar ve heserat surfeleri kimi kicik heyvanlar da xesteliye sebeb ola biler Bununla bele bu canlilara bir qayda olaraq patogen deyil parazit deyilir Mikroskopik orqanizmlerin o cumleden mikroskopik patogen orqanizmlerin elmi tedqiqi ile mikrobiologiya mesgul olur Bu patogenleri celb ede bilen xesteliklerin oyrenilmesiyle ise patologiya mesgul olur Parazitologiya parazitler ve onlarin terkibinde olan orqanizmler haqqinda elmi tedqiqatdir Patogenlerin orqanizme menfi tesiri muxtelif mexanizmler vasitesile toxumalarin mehv edilmesi tenzimleme mexanizmlerinin pozulmasi ve ya diger yollar elde edile biler ki bu da intoksikasiyaya sebeb olur Yoluxucu patogen mikroorqanizmlerin menfi tesiri adeten onlarin orqanizmde coxalmasi ve onlarin metabolik mehsullarinin ev sahibine tesiri ile elaqelendirilir Yoluxucu patogenler adeten muxtelif ev sahibleri arasinda miqrasiya qabiliyyetine malikdirler yeni ev sahibi ehali icerisinde yoluxucu xesteliye sebeb olurlar IstinadlarPatogen olu kecid Sovremennaya botanika T 2 s 118 Patogen olu kecid Glossarij medsputnik ru Pathogen Online n d MetaPathogen about various types of pathogenic organisms 2017 10 05 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 15 Basic Biology Bacteria 2016 03 18 2020 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 23