460-cı illərdə Qafqaz Albaniyası hökmdarı II Vaçe tərəfindən əsası qoyulub və Albaniyanın paytaxtı olaraq Kabalakanı əvəz edib. VII əsr atlası Aşxaratsuyts onu Utik vilayətinin tərkibində göstərir. 552-ci ildə Partav Alban Həvari Kilsəsinin mərkəzinə çevrilir. Bərdə X əsrdə Nestorian kilsəsinin Arran yepiskopluğunun mərkəzi olmuşdur.
Musa KalankatlıCavanşir tərəfindən Bərdə yaxınlığında inşa etdirilmiş monastırlar haqqında da məlumat verir: “Katolikos və bütün əyalətlərin yepiskoplarını yanına alaraq o, Firuzabaddan yola çıxdı, iki əyalət arasında öz rahatlığı üçün inşa etdirdiyi monastırda dua etdi....” Bu məlumatda Cavanşirin Bərdə-Girdman yolunda, paytaxtdan bir günlük məsafədə, qışlaq ərazisində inşa etdirdiyi başqa bir monastır da xatırlanır.
943-944-cü illərdə Bərdə şəhərinin alınması, N.M Koçerqin, 1947-ci il.
İlkin salnaməyə görə 944-cü ildə ali liderləri I İqor olan ruslar Salarilər dövlətinin hökmdarı Mərzban ibn Məhəmmədi məğlub etdikdən sonra və Aranın paytaxtı Bərdəni ələ keçirdilər. Ruslar hakimiyyətlərinin tanınması qarşılığında yerli camaata öz dinlərində qalmağa imkan verdilər; mümkündür ki, ruslar burda daimi qalmaq istəyirdilər. İbn Miskəveyhə görə yerli insanlar ruslara daş ataraq və onlarla pis davranaraq sülhü pozdular. Ruslar sakinlərdən şəhəri tərk etmələrini tələb etdi. Bu ultimatum rədd edildi və ruslar insanları öldürməyə və fidyə üçün çoxunu əllərində saxlamağa başladılar. Bu qırğın danışıqlar üçün qısa da olsa dayandırıldı. Ancaq danışıqlar da pozuldu. Ruslar Bərdə də bir neçə ay qaldılar və şəhəri qonşu əraziləri talan etmək və əhəmiyyətli dərəcədə qənimət toplamaq üçün mərkəz olaraq istifadə etdilər. Ruslar arasında xəstəliyin yayılmasına görə Bərdə şəhəri xilas oldu. İbn Miskəveyh yazır ki, ruslar "həddindən artıq burada bir çox növü olan meyvəyə mübtəla olmuşdular. Bu onlar arasında epidemiyaya səbəb oldu . . . və beləcə onların sayı azalmağa başladı." Ruslar arasında yayılan epidemiyadan ürəklənən müsəlmanlar şəhərə yaxınlaşdılar. Başçıları uzunqulaq sürən ruslar uğursuz həmlə etdilər. 700 döyüşçülərini itirdikdən sonra ruslar mühasirəyə düşməkdən qorxdular və Bərdə qalasına sığındılar. Burada onlar müsəlmanlar tərəfindən mühasirəyə alındılar. Xəstəlikdən və mühasirədən yorulan ruslar "öz məhəllərini qurduqları qalanı gecə vaxtı tərk etdilər, götürə biləcəkləri qədər xəzinə, daş-qaş və gözəl paltarları öz arxalarında daşıdılar, istədikləri oğlanları və qızları götürdülər və Kür çayına doğru hərəkət etdilər. Burada öz ekipajları ilə hazır şəkildə onları evlərindən bura qədər gətirən gəmilər və onların qənimətin bir hissəsini verdikləri 300 rus gözləyirdi." Bundan sonra müsəlmanlar rusların qəbirlərindən basdırılarkən yanlarında olan silahları çıxaltdılar.
Ədəbiyyatda
Nizamininİsgəndərnamə əsərində Nüşabə Bərdə hökmdarıdır. V. Ömərov qeyd edir ki, “Kursi Rufun məlumatına görə, İsgəndər amazonkaların hökmdarəsi Falestrislə görüşmüşdü. Falestris Qafqaz dağından tutmuş Fazis (Rioni) çayına qədərki ərazidə hökmranlıq edirmiş. Ola bilsin ki, Nizami Gəncəvinin "İsgəndərnamə" poemasındakı Bərdə hökmdarəsi Nüşabə surəti bu tarixi məlumatın təsiri altında yaradılmışdır.” Qulak rusların Bərdəyə hücumu epizodu üzərində dayanaraq qeyd edir ki, XII əsrdə yaşamış Nizami özündən əvvəl olan bu rəvayəti çox asanlıqla eşidə bilərdi.
Həbibullah ibn Əli ibn Hüsam - İsgəndərin Nüşabənin Bərdədəki sarayında, 1563, Uolters Sənət Muzeyi, Baltimor.
İsgəndərin Nüşabə ilə onun sarayında görüşməsi, XVI əsr, Uolters Sənət Muzeyi
"The earlier capital of Albania seems to have lain north of this river (Kur), whereas the later capital Perozapat (Partav, Barda'a) was built by the Albanian Vach'e only under the Sasanian king Peroz (457-84)": Vladimir Minorsky, A History of Sharvan and Darband in the 10th-11th Centuries. Cambridge: Heffer and Sons, 1958.
↑ (erm.)Ulubabyan, Bagrat. «Պարտավ». Armenian Soviet Encyclopedia. Yerevan: Armenian Academy of Sciences, 1983, vol. 9, p. 210.
Anania Shirakatsi (1992). The Geography of Ananias of Širak: Ašxarhacʻoycʻ, the Long and the Short Recensions. Trans. Robert Hewsen. Wiesbaden: Reichert, p. 66.
Adontz, Nicholas (1970). Armenia in the Period of Justinian: The Political Conditions Based on the Naxarar System. Trans. and rev. Nina G. Garsoïan. Lisbon: Calouste Gulbenkian Foundation. səh. 125*. In the long recension of the Ashkharats'uyts', this section, in Classical Armenian, reads: "Ուտի առ մտից կայ Երասխայ ընդ մէջ Արցախայ և Կուռ գետոյ. ունի գաւառս զոր Աղուանք ունին՝...Ուտի առանձնակ՝ յորում Պարտաւ քաղաք."
Tarix. — Azərbaycan 7–ci əsrin ortaları – 13–cü əsrin əvvəllərində, səhifə 201. // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. 25 cilddə. Məsul katib akademik T. M. Nağıyev. "Azərbaycan" cildi. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017
Orijinal mətn(azərb.)
Mərzbanın hakimiyyətinin başlanğıcında, 943/44 ildə yenidən Azərbaycana hücum edən ruslar, bu dəfə Kür çayı vasitəsiylə Bərdəyə yetişdilər. Salari qoşunu ilə baş verən bu və sonrakı döyüşlərdə əldə etdikləri uğurlar rusların uzun müddət Bərdədə möhkəmlənməsinə səbəb oldu.
Logan (1992), pp. 201–202; "Rus". Encyclopaedia of Islam
Logan (1992), pp. 201–202
According to Yaqut, they stayed for a whole year. "Bardha'a". Encyclopaedia of Islam
↑ Vernadsky (1959), p. 269
↑ Logan (1992), p. 202
V. Ömərov -Qədim Azərbaycan Atropatena dövlətinin yaranması və süqutu, Səs.- 2012.- 17 avqust.- S. 15.
Н. И. Гулак - О знаменитом персидском поэте Низами Гянджинском и его поема «Поход русов против Барда», Сб.: «Материалов для описания местностей и племен Кавказа», вып. 26, Тифлис, 1899, стр. 116-127
Ədəbiyyat
Moisey Kalankatlı. История агван Моисея Каганкатваци, писателя X века (trans. and ed. by Patkanov). St. Petersburg, 1861.
Logan, Donald F. (1992). The Vikings in History 2nd ed. Routledge. ISBN 0-415-08396-6
Vernadsky, George (1959). The Origins of Russia. Oxford, Clarendon Press.
Avqust 11, 2021
partav, firuzabad, qədim, bərdə, qafqaz, albaniyasının, ərməniyyənin, paytaxtı, rusların, hücumları, nəticəsində, zəifləyib, monqol, işğalı, dövründə, şəhər, dağıdılıb, tərtər, çayı, üzərində, qədim, körpüərəb, xilafətinə, pulbərdədən, aşkarlanmış, şirli, münd. Partav Firuzabad ve ya Qedim Berde Qafqaz Albaniyasinin ve Ermeniyyenin paytaxti Ruslarin hucumlari neticesinde zeifleyib ve monqol isgali dovrunde seher dagidilib Terter cayi uzerinde qedim korpuEreb Xilafetine aid pulBerdeden askarlanmis sirli qab Mundericat 1 Tarixi 1 1 944 cu il basqini 2 Edebiyyatda 3 Hemcinin bax 4 Istinadlar 5 EdebiyyatTarixi Redakte460 ci illerde Qafqaz Albaniyasi hokmdari II Vace terefinden esasi qoyulub ve Albaniyanin paytaxti olaraq Kabalakani evez edib 1 2 VII esr atlasi Asxaratsuyts onu Utik vilayetinin terkibinde gosterir 3 2 4 552 ci ilde Partav Alban Hevari Kilsesinin merkezine cevrilir 2 Berde X esrde Nestorian kilsesinin Arran yepiskoplugunun merkezi olmusdur Musa Kalankatli Cavansir terefinden Berde yaxinliginda insa etdirilmis monastirlar haqqinda da melumat verir Katolikos ve butun eyaletlerin yepiskoplarini yanina alaraq o Firuzabaddan yola cixdi iki eyalet arasinda oz rahatligi ucun insa etdirdiyi monastirda dua etdi 5 Bu melumatda Cavansirin Berde Girdman yolunda paytaxtdan bir gunluk mesafede qislaq erazisinde insa etdirdiyi basqa bir monastir da xatirlanir 6 944 cu il basqini Redakte Hemcinin bax Ruslarin Qafqaz ekspedisiyalari 943 944 cu illerde Berde seherinin alinmasi N M Kocerqin 1947 ci il Ilkin salnameye gore 944 cu ilde ali liderleri I Iqor olan ruslar Salariler dovletinin hokmdari Merzban ibn Mehemmedi meglub etdikden sonra 7 ve Aranin paytaxti Berdeni ele kecirdiler 8 Ruslar hakimiyyetlerinin taninmasi qarsiliginda yerli camaata oz dinlerinde qalmaga imkan verdiler mumkundur ki ruslar burda daimi qalmaq isteyirdiler 9 Ibn Miskeveyhe gore yerli insanlar ruslara das ataraq ve onlarla pis davranaraq sulhu pozdular Ruslar sakinlerden seheri terk etmelerini teleb etdi Bu ultimatum redd edildi ve ruslar insanlari oldurmeye ve fidye ucun coxunu ellerinde saxlamaga basladilar Bu qirgin danisiqlar ucun qisa da olsa dayandirildi Ancaq danisiqlar da pozuldu 10 Ruslar Berde de bir nece ay qaldilar 11 ve seheri qonsu erazileri talan etmek ve ehemiyyetli derecede qenimet toplamaq ucun merkez olaraq istifade etdiler 12 Ruslar arasinda xesteliyin yayilmasina gore Berde seheri xilas oldu 13 Ibn Miskeveyh yazir ki ruslar heddinden artiq burada bir cox novu olan meyveye mubtela olmusdular Bu onlar arasinda epidemiyaya sebeb oldu ve belece onlarin sayi azalmaga basladi Ruslar arasinda yayilan epidemiyadan ureklenen muselmanlar sehere yaxinlasdilar Bascilari uzunqulaq suren ruslar ugursuz hemle etdiler 700 doyusculerini itirdikden sonra ruslar muhasireye dusmekden qorxdular ve Berde qalasina sigindilar Burada onlar muselmanlar terefinden muhasireye alindilar Xestelikden ve muhasireden yorulan ruslar oz mehellerini qurduqlari qalani gece vaxti terk etdiler goture bilecekleri qeder xezine das qas ve gozel paltarlari oz arxalarinda dasidilar istedikleri oglanlari ve qizlari goturduler ve Kur cayina dogru hereket etdiler Burada oz ekipajlari ile hazir sekilde onlari evlerinden bura qeder getiren gemiler ve onlarin qenimetin bir hissesini verdikleri 300 rus gozleyirdi 12 Bundan sonra muselmanlar ruslarin qebirlerinden basdirilarken yanlarinda olan silahlari cixaltdilar 13 Edebiyyatda RedakteNizaminin Isgendername eserinde Nusabe Berde hokmdaridir V Omerov qeyd edir ki Kursi Rufun melumatina gore Isgender amazonkalarin hokmdaresi Falestrisle gorusmusdu Falestris Qafqaz dagindan tutmus Fazis Rioni cayina qederki erazide hokmranliq edirmis Ola bilsin ki Nizami Gencevinin Isgendername poemasindaki Berde hokmdaresi Nusabe sureti bu tarixi melumatin tesiri altinda yaradilmisdir 14 Qulak ruslarin Berdeye hucumu epizodu uzerinde dayanaraq qeyd edir ki XII esrde yasamis Nizami ozunden evvel olan bu revayeti cox asanliqla eside bilerdi 15 Hebibullah ibn Eli ibn Husam Isgenderin Nusabenin Berdedeki sarayinda 1563 Uolters Senet Muzeyi Baltimor Isgenderin Nusabe ile onun sarayinda gorusmesi XVI esr Uolters Senet Muzeyi Isgenderin rus doyuscusunu meglub etmesiHemcinin bax RedakteBerde Berde qalasiIstinadlar Redakte The earlier capital of Albania seems to have lain north of this river Kur whereas the later capital Perozapat Partav Barda a was built by the Albanian Vach e only under the Sasanian king Peroz 457 84 Vladimir Minorsky A History of Sharvan and Darband in the 10th 11th Centuries Cambridge Heffer and Sons 1958 1 2 3 erm Ulubabyan Bagrat Պարտավ Armenian Soviet Encyclopedia Yerevan Armenian Academy of Sciences 1983 vol 9 p 210 Anania Shirakatsi 1992 The Geography of Ananias of Sirak Asxarhacʻoycʻ the Long and the Short Recensions Trans Robert Hewsen Wiesbaden Reichert p 66 Adontz Nicholas 1970 Armenia in the Period of Justinian The Political Conditions Based on the Naxarar System Trans and rev Nina G Garsoian Lisbon Calouste Gulbenkian Foundation seh 125 In the long recension of the Ashkharats uyts this section in Classical Armenian reads Ուտի առ մտից կայ Երասխայ ընդ մէջ Արցախայ և Կուռ գետոյ ունի գաւառս զոր Աղուանք ունին Ուտի առանձնակ յորում Պարտաւ քաղաք Kagankatvaci 1861 seh 150 151 Kagankatvaci 1861 seh 150 153 Bardha a Encyclopaedia of Islam Tarix Azerbaycan 7 ci esrin ortalari 13 cu esrin evvellerinde sehife 201 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde Mesul katib akademik T M Nagiyev Azerbaycan cildi Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2007 884 sehife ISBN 9789952441017Orijinal metn azerb Merzbanin hakimiyyetinin baslangicinda 943 44 ilde yeniden Azerbaycana hucum eden ruslar bu defe Kur cayi vasitesiyle Berdeye yetisdiler Salari qosunu ile bas veren bu ve sonraki doyuslerde elde etdikleri ugurlar ruslarin uzun muddet Berdede mohkemlenmesine sebeb oldu Logan 1992 pp 201 202 Rus Encyclopaedia of Islam Logan 1992 pp 201 202 According to Yaqut they stayed for a whole year Bardha a Encyclopaedia of Islam 1 2 Vernadsky 1959 p 269 1 2 Logan 1992 p 202 V Omerov Qedim Azerbaycan Atropatena dovletinin yaranmasi ve suqutu Ses 2012 17 avqust S 15 N I Gulak O znamenitom persidskom poete Nizami Gyandzhinskom i ego poema Pohod rusov protiv Barda Sb Materialov dlya opisaniya mestnostej i plemen Kavkaza vyp 26 Tiflis 1899 str 116 127Edebiyyat RedakteMoisey Kalankatli Istoriya agvan Moiseya Kagankatvaci pisatelya X veka trans and ed by Patkanov St Petersburg 1861 Logan Donald F 1992 The Vikings in History 2nd ed Routledge ISBN 0 415 08396 6 Vernadsky George 1959 The Origins of Russia Oxford Clarendon Press Menbe https az wikipedia org w index php title Partav amp oldid 5861024, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
