Trypanasoma gambiense insanda parazitlik etməklə Mərkəzi Afrikada yayılmış yuxu xəstəliyi adlanan təhlükəli xəstəliyi törədirlər. Parazit ilk mərhələdə qanın plazmasında yaşayır və sonra onurğa beyninə daxil olur. Qidalanması osmotik yolladır. Qidalanmanın tullantı məhsulları qana ifraz olunur. İfrazat məsulları qana ifraz olunur. İfrazat məhsulları (toksin) zəhərlidir və bu da ertrositlərin parçalanmasına səbəb olunur.
Quruluşu
İyşəkilli formada olub, hər iki tərəfdən sivridir və xlorofilləri olmadığına görə rəngsizdir. Bədənləri 15-30 mikron ölçüdə olmaqla kiçik orqanizimlərdir.Qamçısı bədənin dal tərəfinə yaxın hissədə bazal dənəciyilə əlaqəli sahədən başlanır. Qamçı ön hissədə müstəsna olmaqla , bədənə nazik sitoplazmatikpərdə ilə bitişərək , boylama istiqamətində dal tərəfindən önə doğru uzanır. Bu pərdə dalğavari hərəkət etməklə parazitin qandakı hərəkətini təmin edir. Bazal dənəciyindən dalda, sitoplazmanın dərinliyində, kinotoblastvə ya bfefaroplast adlanan ovalşəkilli nisbətən iri parabazal cisimciyi yerləşmişdir. Bu orqanoid madddələr mübadiləsində və parazitin hərəkət etməsində enerji mənbəyi olmaqla mühüm rol oynayır. Nüvə bir ədəddir və demək olar ki, bədənin ortasında yerləşmişdir.
İnkişafı
İnsanların tripanozomaya yoluxması uzun müddət aydınlaşdırılmamışdır. sonrakı tətqiqatlardan məlum olur ki, bu parazit insanlarla yanaşı antiloplarda da yaşayır və onlar üçün çox da təhlükəli deyildir. Antiloplar parazitin yoluxma mənbəyi olmaqla onların insanlar arasında yayılmasına səbəb olurlar. Məlum olmuşdur ki, parazitin keçricisi qansoran se-se milçəyidir. Milçək triponozomlu antilop və insan qanını sorduqda parazit onun bədəninə düşür. milçəyin bədənində parazit çoxlu miqdarda bölünmə vasitəsilə çoxalır və onun tüpürcək vəzilərinə gəlir. tüpürcək vəzilərinə gələn mərhələ parazitin invazion formasıdır ki, bununla sahib yoluxur. Sonra milçək insanı sancarkən paraziti insanın qanına keçirir və xəstəliyi törədir. Triponozomun inkişaf mərhələsi antilop və ya insanda və həşəratın bədənində baş verir. Tripanazoma cinsinə mənsub olan növlər vardır ki, onlar bir çox kənd təərrüfatı heyvanlarına zərər verirlər.
Leishmaniya tropica
Leishmaniya tropica hüceyrədaxili parazitdir. Ən çox birləşdirici toxumalarda olurlar. Kiçik mikroskopik orqanizimlər olub, bədən forması ovalşəkilidir. Yaşadığı mühitdən asılı olaraq fəal hərəkətdən məhrumdur və ona görə də onlarda qamçı inkişaf etməmişdir. Yoluxmuş hüceyrənin daxilində parazit çoxalaraq külli miqdarda olur. Hər bir hüceyrədə bir iri girdə formalı nüvə vardır. Nüvənin önündə blefaroplast yerləşmişdir və omumnazik çıxıntısı vardır. Maraqlıdır ki, hüceyrə daxilində qamçısı olmayan bu paraziti qidalı maddələrlə zəngin olan mühitdə yetişdirdikdə onlarla qamçı inkişaf edir və hərəkət orqanoidi kimi fəaliyyət göstərir. Parazitin keçiricisi Phlebotomus cinsinə mənsub olan qansoran kiçik mığmığalardır. Leyişmaniyaya yoluxmuş mığmığanın bağırsağında parazit qamçılı olur. Sonra burada parazit çoxalaraq bağırsağın ön hissəsinə gəlir. Bununlada milçək insanın açıq yerini sancıb qanını sorarkən paraziti onlara keçirir. Parazitin törətdiyi xəstəlik pendinka, Şərq yarası adlanır. Professor N.İ. Latışdayevin və başqalarının tətqiqatlarından məlum olmuşdur ki, bu parazit qırmızı quyruq qum siçanlarında, nazik barmaq sünbülqıranlqrda da olur, onlar parazitin yoluxma mənbəyi olurlar. Mığmığalar parazitə göstərilən xəstə heyvanların qanını sormaqla yoluxurlar. Bu xəstəlik ən çox Cənubi Avropada, Cənubi Asiyada, Şimali Afrikada yayılmışdır. Leyşmaniya cinsinin insanlarda parazitlik edən formalarından biri də L.donovani növüdür. Morfoloji quruluşca L.tropica növünə oxşardır və keçriciləri Phlebotomus cinsinin mığmığalardır. Parazit çox ağır xəstəlik törədir. Xüsusilə, dalaq və qaraciyəri zədələmələri daha təhlükəli olur, müalicə olunmasa ölümlə nəticələnə bilər. Parazitin törətdiyi xəstəliyə kala-azar deyilir.
Opalinkimilər
Opalinkimilər demək olar ki, sırf suda-quruda yaşayanların parazitləridir. Xarakterik nümayəndəsi qurbağa opalinasıdır. Bədəni yastıdır, yarpaqşəkillidir və 1mm uzunluqdadır. Bədənin üzəri çoxlu miqdarda qısa və bərabər qamçılarla örtülmüşdür. Endoplazmada onlarla kiçik nüvə vardır. Yumulan vakoulu yoxdur. Qidalanması osmotik yolladır. Parazit qurbağanın düz bağırsağında yaşayır və il boyu burada qeyri-cinsi yolla çoxalır. yazda qurbağa kürü tökərkən opalin bir neçə dəfə bölünür və əmələ gəlmiş kiçik fərdlər sistalaşaraq suya tökülür. Sista çömçəquyruq tərəfindən udulur. Çömçəquyruğun bağırsağında opalinlərdən makroqammet və mikroqamet əmələ gəlir və onlar birləşərək ziqota əmələ gətirirlər. Ziqota sistalaşır, suya düşür və çömçəquyruq tərəfindən udulur ki, o da inkişaf edərək çoxnüvəli opalinə çevrilir.
parazit, qamçılılar, sarkomostiqoforlar, tipinin, sarcomastigophora, qamçılılar, mastigophora, sinifinə, daxildir, elmi, təsnifataləmüstü, nüvəliləraləmi, ibtidailərtip, sarkomastiqoforlaryarımtip, qamçılılarelmi, adımastigophoravikinnövlərdətəsnifatvikianbard. Parazit qamcililar sarkomostiqoforlar tipinin sarcomastigophora qamcililar mastigophora sinifine daxildir 1 Parazit qamcililarElmi tesnifatAlemustu NuvelilerAlemi IbtidailerTip SarkomastiqoforlarYarimtip QamcililarElmi adiMastigophoraVikinnovlerdetesnifatVikianbardasekilUTMS 43782MBMM yoxdur Mundericat 1 Trypanasoma gambiense 1 1 Qurulusu 1 2 Inkisafi 2 Leishmaniya tropica 3 Opalinkimiler 4 IstinadlarTrypanasoma gambiense RedakteTrypanasoma gambiense insanda parazitlik etmekle Merkezi Afrikada yayilmis yuxu xesteliyi adlanan tehlukeli xesteliyi toredirler Parazit ilk merhelede qanin plazmasinda yasayir ve sonra onurga beynine daxil olur Qidalanmasi osmotik yolladir Qidalanmanin tullanti mehsullari qana ifraz olunur Ifrazat mesullari qana ifraz olunur Ifrazat mehsullari toksin zeherlidir ve bu da ertrositlerin parcalanmasina sebeb olunur 1 Qurulusu Redakte Iysekilli formada olub her iki terefden sivridir ve xlorofilleri olmadigina gore rengsizdir Bedenleri 15 30 mikron olcude olmaqla kicik orqanizimlerdir Qamcisi bedenin dal terefine yaxin hissede bazal deneciyile elaqeli saheden baslanir Qamci on hissede mustesna olmaqla bedene nazik sitoplazmatikperde ile bitiserek boylama istiqametinde dal terefinden one dogru uzanir Bu perde dalgavari hereket etmekle parazitin qandaki hereketini temin edir Bazal deneciyinden dalda sitoplazmanin derinliyinde kinotoblastve ya bfefaroplast adlanan ovalsekilli nisbeten iri parabazal cisimciyi yerlesmisdir Bu orqanoid madddeler mubadilesinde ve parazitin hereket etmesinde enerji menbeyi olmaqla muhum rol oynayir Nuve bir ededdir ve demek olar ki bedenin ortasinda yerlesmisdir Inkisafi Redakte Insanlarin tripanozomaya yoluxmasi uzun muddet aydinlasdirilmamisdir sonraki tetqiqatlardan melum olur ki bu parazit insanlarla yanasi antiloplarda da yasayir ve onlar ucun cox da tehlukeli deyildir Antiloplar parazitin yoluxma menbeyi olmaqla onlarin insanlar arasinda yayilmasina sebeb olurlar Melum olmusdur ki parazitin kecricisi qansoran se se milceyidir Milcek triponozomlu antilop ve insan qanini sorduqda parazit onun bedenine dusur milceyin bedeninde parazit coxlu miqdarda bolunme vasitesile coxalir ve onun tupurcek vezilerine gelir tupurcek vezilerine gelen merhele parazitin invazion formasidir ki bununla sahib yoluxur Sonra milcek insani sancarken paraziti insanin qanina kecirir ve xesteliyi toredir Triponozomun inkisaf merhelesi antilop ve ya insanda ve heseratin bedeninde bas verir Tripanazoma cinsine mensub olan novler vardir ki onlar bir cox kend teerrufati heyvanlarina zerer verirler 1 Leishmaniya tropica RedakteLeishmaniya tropica huceyredaxili parazitdir En cox birlesdirici toxumalarda olurlar Kicik mikroskopik orqanizimler olub beden formasi ovalsekilidir Yasadigi muhitden asili olaraq feal hereketden mehrumdur ve ona gore de onlarda qamci inkisaf etmemisdir Yoluxmus huceyrenin daxilinde parazit coxalaraq kulli miqdarda olur Her bir huceyrede bir iri girde formali nuve vardir Nuvenin onunde blefaroplast yerlesmisdir ve omumnazik cixintisi vardir Maraqlidir ki huceyre daxilinde qamcisi olmayan bu paraziti qidali maddelerle zengin olan muhitde yetisdirdikde onlarla qamci inkisaf edir ve hereket orqanoidi kimi fealiyyet gosterir Parazitin keciricisi Phlebotomus cinsine mensub olan qansoran kicik migmigalardir Leyismaniyaya yoluxmus migmiganin bagirsaginda parazit qamcili olur Sonra burada parazit coxalaraq bagirsagin on hissesine gelir Bununlada milcek insanin aciq yerini sancib qanini sorarken paraziti onlara kecirir Parazitin toretdiyi xestelik pendinka Serq yarasi adlanir Professor N I Latisdayevin ve basqalarinin tetqiqatlarindan melum olmusdur ki bu parazit qirmizi quyruq qum sicanlarinda nazik barmaq sunbulqiranlqrda da olur onlar parazitin yoluxma menbeyi olurlar Migmigalar parazite gosterilen xeste heyvanlarin qanini sormaqla yoluxurlar Bu xestelik en cox Cenubi Avropada Cenubi Asiyada Simali Afrikada yayilmisdir Leysmaniya cinsinin insanlarda parazitlik eden formalarindan biri de L donovani novudur Morfoloji qurulusca L tropica novune oxsardir ve kecricileri Phlebotomus cinsinin migmigalardir Parazit cox agir xestelik toredir Xususile dalaq ve qaraciyeri zedelemeleri daha tehlukeli olur mualice olunmasa olumle neticelene biler Parazitin toretdiyi xesteliye kala azar deyilir 1 Opalinkimiler RedakteOpalinkimiler demek olar ki sirf suda quruda yasayanlarin parazitleridir Xarakterik numayendesi qurbaga opalinasidir Bedeni yastidir yarpaqsekillidir ve 1mm uzunluqdadir Bedenin uzeri coxlu miqdarda qisa ve beraber qamcilarla ortulmusdur Endoplazmada onlarla kicik nuve vardir Yumulan vakoulu yoxdur Qidalanmasi osmotik yolladir Parazit qurbaganin duz bagirsaginda yasayir ve il boyu burada qeyri cinsi yolla coxalir yazda qurbaga kuru tokerken opalin bir nece defe bolunur ve emele gelmis kicik ferdler sistalasaraq suya tokulur Sista comcequyruq terefinden udulur Comcequyrugun bagirsaginda opalinlerden makroqammet ve mikroqamet emele gelir ve onlar birleserek ziqota emele getirirler Ziqota sistalasir suya dusur ve comcequyruq terefinden udulur ki o da inkisaf ederek coxnuveli opaline cevrilir 1 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 Behlul Agayev 2004 Onurgasizlar zologiyasindan laboratoriya mesgeleleri ADPU Baki seh 27 31 Menbe https az wikipedia org w index php title Parazit qamcililar amp oldid 5756856, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
