Dalaq (lat.Lien, yun.Splen) qanyaradıcı üzvlərin ən böyüyüdür; uzunluğu 10–12 sm, eni sm, qalınlığı 4 sm, çəkisi 150–200 q-dır. Zahiri şəkli qəhvə toxumuna bənzəyir, özü yumşaq və rəngi tünd qırmızıdır.
Dalağın əhəmiyyəti olduqca çoxdur, burada limfositlər törəyir və qırmızı qan cisimcikləri pozulur. Bundan başqa dalaq artıq dərəcədə şişərək qanın təzyiqini azaldır və onu nizama salır. İti sürətlə axan çay gölə töküldükdə öz sürətini azaltdığı kimi, dalaqda qan 8–10 mikron diametrli arterial kapillyarlardan 80–150 mikron diametrli venoz kapillyarlara keçdikdə yavaş axır; nəticədə ağ qan çisimciklərinin fəaliyyəti artır və onlar faqositoz vəzifəsini ifa edirlər.
Dalağın inkişafı və anomaliyaları
Dalaq mezenximdən inkişaf edir; bunun mayası mədənin arxa müsariqəsinin (lat.mesogastrium dorsale) səfhələrin arasında orta xəttə yerləşir. Sonradan mədənin hərlənməsilə əlaqədar olaraq yerini sol qabırğaaltı nahiyəyə dəyişir və intraperitoneal vəziyyətdə qalır. 4% hallarda əlavə dalağa (lat.lien accessorius) təsadüf edilir. Bu zaman həmin əlavə dalaq çox kiçik olur. Splenektomiyadan (dalaq kənar edildikdən ) sonra əlavə olaraq böyüyüb kənar edilmiş dalağı əvəz edə bilir. Nadir hallarda anadangəlmə dalağın yoxluğuna (lat.alienia) təsadüf edilir.
Yaş və fərdi xüsusiyyətləri
Yenidoğulmuşlarda dalağın kənarı sivri olur. İlk uşaqlıq dövründə dalaq paylı olur; yaşa dolduqca bu xüsusiyyət az-az təsadüf edir. Yenidoğulmuşlarda dalaq nisbətən yuxarıda yerləşir, hərəkətli və boylama oxu üfqi səthə yaxın olur. Tədricən dalaq şaquli vəziyyət alır. 7–12 yaşında dalaq yetişmiş şəxslərdəki nisbətə çatır. 40 yaşından sonra dalağın həcmi kiçilməyə başlayır və qocaldıqda aşağı enir.
Vaskulyarizasiyası və innervasiyası
Dalaq lat.arteria lienalis ilə vaskulyarizasiya olunur. və venoz qan eyni adlı venaya (lat.vena lienalis) toplanır, bu da qapı venasına açılır. Dalağın limfa damarları səthdə seroz qişanın altında yerləşərək bir-birilə anastomozlaşır. Dalağın özəyində limfa damarları yoxdur. dalaq sinirləri çox vaxt özəksiz qişalı olub, qarın kələfindən (lat.plexus celiacus) başlayır. Bunlar arteriyalar ilə birlikdə dalağa daxil olur və onların üzərində nazik kələflər əmələ gətirir.
Mənbə
Prof. K.Ə. Balakişiyev, İnsanın Normal Anatomiyası, II cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı — 1979
İstinadlar
Anatomiya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
September 16, 2021
dalaq, lien, splen, qanyaradıcı, üzvlərin, böyüyüdür, uzunluğu, qalınlığı, çəkisi, dır, zahiri, şəkli, qəhvə, toxumuna, bənzəyir, özü, yumşaq, rəngi, tünd, qırmızıdır, dalağın, atda, endoskopik, görnüşülatınca, lienyunanca, splenqrey, subyekt, 1282sistem, immu. Dalaq lat Lien yun Splen qanyaradici uzvlerin en boyuyudur uzunlugu 10 12 sm eni sm qalinligi 4 sm cekisi 150 200 q dir Zahiri sekli qehve toxumuna benzeyir ozu yumsaq ve rengi tund qirmizidir DalaqDalaqDalagin atda endoskopik gornusuLatinca LienYunanca SplenQrey subyekt 278 1282Sistem Qan ImmunUzv DaxiliArteriya Dalaq arteriyasiVena Dalaq venasiSinir Dalaq kelefiEmbrional lat Mesogastrium dorsaleMeSH SpleenDorlands Elsevier SpleenbaxmuzakireredakteDalagin ehemiyyeti olduqca coxdur burada limfositler toreyir ve qirmizi qan cisimcikleri pozulur Bundan basqa dalaq artiq derecede siserek qanin tezyiqini azaldir ve onu nizama salir Iti suretle axan cay gole tokuldukde oz suretini azaltdigi kimi dalaqda qan 8 10 mikron diametrli arterial kapillyarlardan 80 150 mikron diametrli venoz kapillyarlara kecdikde yavas axir neticede ag qan cisimciklerinin fealiyyeti artir ve onlar faqositoz vezifesini ifa edirler Mundericat 1 Dalagin inkisafi ve anomaliyalari 2 Yas ve ferdi xususiyyetleri 3 Vaskulyarizasiyasi ve innervasiyasi 4 Menbe 5 IstinadlarDalagin inkisafi ve anomaliyalari RedakteDalaq mezenximden inkisaf edir bunun mayasi medenin arxa musariqesinin lat mesogastrium dorsale sefhelerin arasinda orta xette yerlesir Sonradan medenin herlenmesile elaqedar olaraq yerini sol qabirgaalti nahiyeye deyisir ve intraperitoneal veziyyetde qalir 4 hallarda elave dalaga lat lien accessorius tesaduf edilir Bu zaman hemin elave dalaq cox kicik olur Splenektomiyadan dalaq kenar edildikden sonra elave olaraq boyuyub kenar edilmis dalagi evez ede bilir Nadir hallarda anadangelme dalagin yoxluguna lat alienia tesaduf edilir Yas ve ferdi xususiyyetleri RedakteYenidogulmuslarda dalagin kenari sivri olur Ilk usaqliq dovrunde dalaq payli olur yasa dolduqca bu xususiyyet az az tesaduf edir Yenidogulmuslarda dalaq nisbeten yuxarida yerlesir hereketli ve boylama oxu ufqi sethe yaxin olur Tedricen dalaq saquli veziyyet alir 7 12 yasinda dalaq yetismis sexslerdeki nisbete catir 40 yasindan sonra dalagin hecmi kicilmeye baslayir ve qocaldiqda asagi enir Vaskulyarizasiyasi ve innervasiyasi RedakteDalaq lat arteria lienalis ile vaskulyarizasiya olunur ve venoz qan eyni adli venaya lat vena lienalis toplanir bu da qapi venasina acilir Dalagin limfa damarlari sethde seroz qisanin altinda yerleserek bir birile anastomozlasir Dalagin ozeyinde limfa damarlari yoxdur dalaq sinirleri cox vaxt ozeksiz qisali olub qarin kelefinden lat plexus celiacus baslayir Bunlar arteriyalar ile birlikde dalaga daxil olur ve onlarin uzerinde nazik kelefler emele getirir Menbe RedakteProf K E Balakisiyev Insanin Normal Anatomiyasi II cild MAARIF Nesriyyati Baki 1979Istinadlar Redakte Anatomiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Dalaq amp oldid 6020290, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
