Pakistan prezidenti — Pakistan İslam Respublikasının dövlət başçısı. Pakistan Konstitusiyasına görə, Prezidentin "Milli Məclisi ləğv etmək, yeni seçkilərin başladılması və bununla belə baş naziri vəzifəsindən azad etmək kimi səlahiyyətləri vardır". Bu səlahiyyətlər hərbi çevrilişlərin və hökumətdəki dəyişikliklərin nəticəsi olaraq konsititusiyada dəfələrlə dəyişildi. 2010-cu ildə Konstitusiyada 18-ci düzəliş qəbul edilərək Pakistan yarı prezidentlikdən parlamentli respublikaya çevrildi. Bu sistemə görə, prezident məhdud idarəetmə səlahiyyətlərinə malik olacaq və baş nazir qərarların icrası üçün daha çox səlahiyyətlərə sahib olacaqdı. Həmçinin qərara görə, prezident Başçı Senat, Milli Məclis və İl (Tehsil) Məclislərindən ibarət Seçki Kollegiyası tərəfindən seçilir.

Pakistanda 1956-cı ildən indiyədək 13 prezident vəzifəyə təyin edilib. Vəzifə 1956-cı ildə, konstitusiyasının qəbulundan sonra Pakistanda elan edildi və İskəndər Mirzə ölkənin ilk prezidenti oldu. Bu on üç prezidentdən əlavə, iki fəaliyyətdə olan prezident də (Vasitəçi) qısa müddət ərzində vəzifədə olub. Onlardan biri, Vasim Səccad, 1993 və 1997–1998-ci illərdə iki dəfə prezidentlik vəzifəsini icra edib. Pakistanda prezident beş il müddətində vəzifəsini icra edir. Bir prezidentin vəzifəsini icra edərkən səlahiyyətlərinə son verildiyi və ya prezident istefa verdiyi təqdirdə, Senat Sədri müvəqqəti vəzifəyə təyin edilir.
Altı prezident bir siyasi partiyanın üzvü olmuş və onlardan dördü Pakistan Xalq Partiyasının (PXP) fəal tərəfdarı idi. Birinci prezident İskəndər Mirzə Pakistan tarixində prezident olmuş ilk hərbi zabit idi, üç prezident də hərbi zabitlik vəzifəsindən yüksələrək Pakistanın tarixində uğurlu hərbi çevrilişlər yolu ilə güc qazanmışdı: 1958-ci ildə , 1977-ci ildə Məhəmməd Ziyaülhaqq və 1999-cu ildə Pərviz Müşərrəf. Prezident Ziyaülhaqq, 17 avqust 1988-ci ildə Bahavalpurdan İslamabada qayıdarkən təyyarə qəzasında həlak olmuşdu. Eyyub Xan isə iki dəfə prezident seçilərək təxminən 10 il beş ay ilə ən uzun müddət vəzifədə qalmış prezident idi.
Pakistanın hazırkı prezidenti Arif Alvi Pakistan Təhrik-i İnsaf partiyasının üzvüdür.
Vasitəçi prezidentlik
Prezident vəzifəsindən istefa edərsə, və ya prezidentlik müddətində onun prezidentlik səlahiyyətlərini icra etməyinə son verilərsə, bu halda Senat Sədri və ya Milli Məclisin Sədri qısa müddətlik prezident səlahiyyətlərini icra edə bilər. Çünki Pakistan konsititusiyasına vitse-prezidentlik daxil deyil.
Pakistanda qubernatorluq və inkişafı
Pakistanda prezidentliyin əsası qubernatorluq ilə başladı. Qubernatorlar beş əyaləti idarə edirdilər: Şərqi Benqal (indi Banqladeş), Qərbi Pəncab, Bəlucistan, Sind və Şimal-Qərb Sərhəd vilayəti. Hər vilayətin qubernatoru Pakistanın General-Qubernatoru tərəfindən təyin olunmuşdu. Bundan əlavə, daha sonralar Qərbi Pakistanı əhatə edən, Pakistan ərazisində olan kiçik xanlıq-dövlətləri Pakistana qoşuldular. Bunlara Bahavalpur, Xaypur, Suvat, Dir, Xunza, Şitral, Makran və Kalat xanlığı daxil idi.
II Elizabet hakimiyyəti
1953-cü ildə kraliça II Elizabetin tacqoymasından əvvəl, 1950-ci ildə Hindistan konsititusiyasına uyğun olaraq Hindistan Respublikası yarandı, çünki Hindistan, hələ də o zaman Pakistan kimi dominion idi. Həmçinin Pakistanın da azadlıq qazanmasına baxmayaraq, ölkəni general-qubernator idarə edirdi
Pakistan Respublika Konstitusiyasını qəbul etməsindən sonra, 23 mart 1956-cı ildə Dominion olmağı dayandırdı. Ancaq Pakistan tərkibində olan respublika olaraq qaldı.
Şərqi Pakistan (Banqladeş) 1972-ci ildə Pakistan Birliyini tərk etdi. Daha sonra yenidən 1989-cu ildə birliyə qoşuldu, sonra isə iki dəfə birliyi dayandırdı: birincisi, 18 oktyabr 1999-cu ildən 22 may 2004-cü ilə qədər, ikincisi, 22 noyabr 2007-ci ildən 22 may 2008-ci ilə qədər.
Prezidentlərin siyahısı
Partiyanın adı | |
---|---|
Respublika Partiyası | |
Pakistan Müsəlman Liqası (K) | |
Silahlı Qüvvələr | |
Partiyasız | |
Müsəlman Liqası (Q) | |
Pakistan Xalq Partiyası | |
Müsəlman Liqası (N) | |
Pakistan Təhrik-i İnsaf |
No | Portret | Adı (Doğum–Ölüm tarixi) | Vəzifəyə gəlib | Vəzifədən gedib | Seçkilər | Siyasi Partiya | Qeydlər |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | ![]() | İskəndər Mirzə (1899–1969) | 23 mart 1956 | 27 oktyabr 1958 | Pakistandakı dövlət çevrilişi (1958) | Respublika Partiyası | |
2 | (1907–1974) | 27 oktyabr 1958 | 8 iyun 1962 | Pakistandakı dövlət çevrilişi (1958) | Hərbi Diktator | ||
(2) | 8 iyun 1962 | 29 noyabr 1963 | 2 yanvar 1965 | Hərbi Diktator Pakistan Müsəlman Liqası (K) | |||
— | ![]() | Fəzəl Qədir Çaudhri (1919–1973) Vasitəçi | 29 noyabr 1963 | 12 iyun 1965 | — | Pakistan Müsəlman Liqası (K) | |
(2) | (1907–1974) | 12 iyun 1965 | 31 mart 1969 | 2 yanvar 1965 | Pakistan Müsəlman Liqası (K) | ||
3 | ![]() | Yəhya xan (1917–1980) | 31 mart 1969 | 20 dekabr 1971 | —Hərbi Diktator | Hərbi Diktator | |
4 | ![]() | Zülfüqar Əli Bhutto (1928–1979) | 20 dekabr 1971 | 13 avqust 1973 | 20 dekabr 1971 | Pakistan Xalq Partiyası | |
5 | ![]() | Fəzəl İlahi Çaudhri (1904–1982) | 14 avqust 1973 | 20 aprel 1978 | 14 avqust 1973 | Pakistan Xalq Partiyası | |
— | ![]() | Şeyx Ənvər ül-Haqq (1917–1995) Vasitəçi | 20 April 1978 | 7 may 1978 | 14 August 1973 | Pakistan Xalq Partiyası | |
(5) | ![]() | Fəzəl İlahi Çaudhri (1904–1982) | 7 may 1978 | 16 sentyabr 1978 | 14 avqust 1973 | Pakistan Xalq Partiyası | |
6 | Məhəmməd Ziyaülhaqq (1924–1988) | 16 sentyabr 1978 | 17 avqust 1988 | Hərbi Diktator | Hərbi Diktator | ||
7 | ![]() | Qulam İshaq Xan (1915–2006) | 17 avqust 1988 | 18 iyul 1993 | 13 dekabr 1988 | Partiyasız | |
— | ![]() | Vasim Səccad (1941– ) Vasitəçi | 18 iyul 1993 | 14 noyabr 1993 | Pakistandakı dövlət çevrilişi cəhdləri (1995) | Pakistan Müsəlman Liqası (N) | |
8 | ![]() | Farruk Ləqhari (1940–2010) | 14 noyabr 1993 | 2 dekabr 1997 | 14 noyabr 1993 | Pakistan Xalq Partiyası | |
— | ![]() | Vasim Səccad (1941– ) Vasitəçi | 27 dekabr 1997 | 1 yanvar 1998 | — | Pakistan Müsəlman Liqası (N) | |
9 | ![]() | Məhəmməd Rafiq Tarar (1929–) | 1 yanvar 1998 | 20 iyun 2001 | 31 dekabr 1997, Pakistandakı dövlət çevrilişi (1999) | Pakistan Müsəlman Liqası (N) | |
10 | ![]() | Pərviz Müşərrəf (1943– ) | 20 iyun 2001 | 6 oktybr 2007 | 1 yanvar 2004 | Hərbi Diktator | |
(10) | 6 oktyabr 2007 | 18 avqust 2008 | 6 oktyabr 2007 | Hərbi diktator Pakistan Müsəlman Liqası (Q) | |||
— | ![]() | Məhəmməd Mian Samro (1950– ) Vasitəçi | 18 avqust 2008 | 9 sentyabr 2008 | — | Pakistan Müsəlman Liqası (N) | |
11 | ![]() | Asif Əli Zərdari (1955– ) | 9 sentyabr 2008 | 9 sentyabr 2013 | 6 sentyabr 2008 | Pakistan Xalq Partiyası | |
12 | ![]() | Məmnun Hüseyn (1940–2021) | 9 sentyabr 2013 | 9 sentyabr 2018 | 30 iyul 2013 | Pakistan Müsəlman Liqası (N) | |
13 | ![]() | Arif Alvi (1949– ) | 9 sentyabr 2018 | Hal-hazırda (Vəzifəni 9 sentyabr 2023-cü ilədək icra edəcək) | 4 sentyabr 2018 | Pakistan Təhrik-i İnsaf |
Hazırda yaşayan sabiq prezidentlər
- Hal hazırda yaşayan sabiq prezidentlər
- xidmət illəri 1998–20012 noyabr 1929
- xidmət illəri 2001–200811 avqust 1943
- xidmət illəri 2008–201326 iyul 1955
Qeydlər
- Müşərrəf Pakistan seçicilər kollegiyasından etimad səsi almış və özünü Pakistan prezidenti seçmişdi.
İstinadlar
- . Presidency of the Islamic Republic of Pakistan. 7 noyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 yanvar 2013.
- "Pakistan parliament agrees to curb presidential powers". BBC News. 8 aprel 2010. 2018-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 4 iyul 2012.
- . . 2018-12-26 tarixində orijinalından (pdf) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 iyul 2012.
- . Presidency of the Islamic Republic of Pakistan. 25 aprel 2011. 7 noyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 yanvar 2013.
- Monitoring Desk. "Former President Iskander Mirza remembered". . 14 noyabr 2012. 2018-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 16 yanvar 2013.
- "Iskander Mirza". PakistanHerald.com. 25 December 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 16 January 2013.
- . DailyPakistan.com. 14 may 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 yanvar 2013.
- "World: South Asia – Pakistan's army and its history of politics". BBC News. 12 oktyabr 1999. 2018-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 16 yanvar 2013.
- Fathers, Michael. "Obituary: President Mohammad Zia ul — Haq". The Independent. 18 avqust 1998. İstifadə tarixi: 16 yanvar 2013.[ölü keçid]
- Ali, Hasan. "4 military dictators among 14 heads of state under Officers' Club of Revolutionary Armed Forces". . 19 avqust 2008. 16 aprel 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 yanvar 2013.
- Aziz, Sartaj. . Karachi, Pakistan: Oxford University Press. 2009. səh. 408. ISBN . 2013-09-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- Waldman, Amy. "Pakistan gives Musharraf confidence vote as president". The New York Times. 2 yanvar 2004. 2013-05-15 tarixində . İstifadə tarixi: 20 yanvar 2013.
Xarici keçidlər
- Pakistan prezidentləri — "WorldStatesman.org" saytında. (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pakistan prezidenti Pakistan Islam Respublikasinin dovlet bascisi Pakistan Konstitusiyasina gore Prezidentin Milli Meclisi legv etmek yeni seckilerin basladilmasi ve bununla bele bas naziri vezifesinden azad etmek kimi selahiyyetleri vardir Bu selahiyyetler herbi cevrilislerin ve hokumetdeki deyisikliklerin neticesi olaraq konsititusiyada defelerle deyisildi 2010 cu ilde Konstitusiyada 18 ci duzelis qebul edilerek Pakistan yari prezidentlikden parlamentli respublikaya cevrildi Bu sisteme gore prezident mehdud idareetme selahiyyetlerine malik olacaq ve bas nazir qerarlarin icrasi ucun daha cox selahiyyetlere sahib olacaqdi Hemcinin qerara gore prezident Basci Senat Milli Meclis ve Il Tehsil Meclislerinden ibaret Secki Kollegiyasi terefinden secilir Pakistan Prezidentinin bayragi Pakistanda 1956 ci ilden indiyedek 13 prezident vezifeye teyin edilib Vezife 1956 ci ilde konstitusiyasinin qebulundan sonra Pakistanda elan edildi ve Iskender Mirze olkenin ilk prezidenti oldu Bu on uc prezidentden elave iki fealiyyetde olan prezident de Vasiteci qisa muddet erzinde vezifede olub Onlardan biri Vasim Seccad 1993 ve 1997 1998 ci illerde iki defe prezidentlik vezifesini icra edib Pakistanda prezident bes il muddetinde vezifesini icra edir Bir prezidentin vezifesini icra ederken selahiyyetlerine son verildiyi ve ya prezident istefa verdiyi teqdirde Senat Sedri muveqqeti vezifeye teyin edilir Alti prezident bir siyasi partiyanin uzvu olmus ve onlardan dordu Pakistan Xalq Partiyasinin PXP feal terefdari idi Birinci prezident Iskender Mirze Pakistan tarixinde prezident olmus ilk herbi zabit idi uc prezident de herbi zabitlik vezifesinden yukselerek Pakistanin tarixinde ugurlu herbi cevrilisler yolu ile guc qazanmisdi 1958 ci ilde 1977 ci ilde Mehemmed Ziyaulhaqq ve 1999 cu ilde Perviz Muserref Prezident Ziyaulhaqq 17 avqust 1988 ci ilde Bahavalpurdan Islamabada qayidarken teyyare qezasinda helak olmusdu Eyyub Xan ise iki defe prezident secilerek texminen 10 il bes ay ile en uzun muddet vezifede qalmis prezident idi Pakistanin hazirki prezidenti Arif Alvi Pakistan Tehrik i Insaf partiyasinin uzvudur Vasiteci prezidentlikPrezident vezifesinden istefa ederse ve ya prezidentlik muddetinde onun prezidentlik selahiyyetlerini icra etmeyine son verilerse bu halda Senat Sedri ve ya Milli Meclisin Sedri qisa muddetlik prezident selahiyyetlerini icra ede biler Cunki Pakistan konsititusiyasina vitse prezidentlik daxil deyil Pakistanda qubernatorluq ve inkisafiPakistanda prezidentliyin esasi qubernatorluq ile basladi Qubernatorlar bes eyaleti idare edirdiler Serqi Benqal indi Banqlades Qerbi Pencab Belucistan Sind ve Simal Qerb Serhed vilayeti Her vilayetin qubernatoru Pakistanin General Qubernatoru terefinden teyin olunmusdu Bundan elave daha sonralar Qerbi Pakistani ehate eden Pakistan erazisinde olan kicik xanliq dovletleri Pakistana qosuldular Bunlara Bahavalpur Xaypur Suvat Dir Xunza Sitral Makran ve Kalat xanligi daxil idi II Elizabet hakimiyyeti1953 cu ilde kralica II Elizabetin tacqoymasindan evvel 1950 ci ilde Hindistan konsititusiyasina uygun olaraq Hindistan Respublikasi yarandi cunki Hindistan hele de o zaman Pakistan kimi dominion idi Hemcinin Pakistanin da azadliq qazanmasina baxmayaraq olkeni general qubernator idare edirdi Pakistan Respublika Konstitusiyasini qebul etmesinden sonra 23 mart 1956 ci ilde Dominion olmagi dayandirdi Ancaq Pakistan terkibinde olan respublika olaraq qaldi Serqi Pakistan Banqlades 1972 ci ilde Pakistan Birliyini terk etdi Daha sonra yeniden 1989 cu ilde birliye qosuldu sonra ise iki defe birliyi dayandirdi birincisi 18 oktyabr 1999 cu ilden 22 may 2004 cu ile qeder ikincisi 22 noyabr 2007 ci ilden 22 may 2008 ci ile qeder Prezidentlerin siyahisiPrezident siyahisi Partiyanin adiRespublika PartiyasiPakistan Muselman Liqasi K Silahli QuvvelerPartiyasizMuselman Liqasi Q Pakistan Xalq PartiyasiMuselman Liqasi N Pakistan Tehrik i InsafNo Portret Adi Dogum Olum tarixi Vezifeye gelib Vezifeden gedib Seckiler Siyasi Partiya Qeydler1 Iskender Mirze 1899 1969 23 mart 1956 27 oktyabr 1958 Pakistandaki dovlet cevrilisi 1958 Respublika Partiyasi2 1907 1974 27 oktyabr 1958 8 iyun 1962 Pakistandaki dovlet cevrilisi 1958 Herbi Diktator 2 8 iyun 1962 29 noyabr 1963 2 yanvar 1965 Herbi Diktator Pakistan Muselman Liqasi K Fezel Qedir Caudhri 1919 1973 Vasiteci 29 noyabr 1963 12 iyun 1965 Pakistan Muselman Liqasi K 2 1907 1974 12 iyun 1965 31 mart 1969 2 yanvar 1965 Pakistan Muselman Liqasi K 3 Yehya xan 1917 1980 31 mart 1969 20 dekabr 1971 Herbi Diktator Herbi Diktator4 Zulfuqar Eli Bhutto 1928 1979 20 dekabr 1971 13 avqust 1973 20 dekabr 1971 Pakistan Xalq Partiyasi5 Fezel Ilahi Caudhri 1904 1982 14 avqust 1973 20 aprel 1978 14 avqust 1973 Pakistan Xalq Partiyasi Seyx Enver ul Haqq 1917 1995 Vasiteci 20 April 1978 7 may 1978 14 August 1973 Pakistan Xalq Partiyasi 5 Fezel Ilahi Caudhri 1904 1982 7 may 1978 16 sentyabr 1978 14 avqust 1973 Pakistan Xalq Partiyasi6 Mehemmed Ziyaulhaqq 1924 1988 16 sentyabr 1978 17 avqust 1988 Herbi Diktator Herbi Diktator7 Qulam Ishaq Xan 1915 2006 17 avqust 1988 18 iyul 1993 13 dekabr 1988 Partiyasiz Vasim Seccad 1941 Vasiteci 18 iyul 1993 14 noyabr 1993 Pakistandaki dovlet cevrilisi cehdleri 1995 Pakistan Muselman Liqasi N 8 Farruk Leqhari 1940 2010 14 noyabr 1993 2 dekabr 1997 14 noyabr 1993 Pakistan Xalq Partiyasi Vasim Seccad 1941 Vasiteci 27 dekabr 1997 1 yanvar 1998 Pakistan Muselman Liqasi N 9 Mehemmed Rafiq Tarar 1929 1 yanvar 1998 20 iyun 2001 31 dekabr 1997 Pakistandaki dovlet cevrilisi 1999 Pakistan Muselman Liqasi N 10 Perviz Muserref 1943 20 iyun 2001 6 oktybr 2007 1 yanvar 2004 Herbi Diktator 10 6 oktyabr 2007 18 avqust 2008 6 oktyabr 2007 Herbi diktator Pakistan Muselman Liqasi Q Mehemmed Mian Samro 1950 Vasiteci 18 avqust 2008 9 sentyabr 2008 Pakistan Muselman Liqasi N 11 Asif Eli Zerdari 1955 9 sentyabr 2008 9 sentyabr 2013 6 sentyabr 2008 Pakistan Xalq Partiyasi12 Memnun Huseyn 1940 2021 9 sentyabr 2013 9 sentyabr 2018 30 iyul 2013 Pakistan Muselman Liqasi N 13 Arif Alvi 1949 9 sentyabr 2018 Hal hazirda Vezifeni 9 sentyabr 2023 cu iledek icra edecek 4 sentyabr 2018 Pakistan Tehrik i InsafHazirda yasayan sabiq prezidentlerHal hazirda yasayan sabiq prezidentler Mehemmed Rafiq Tarar PML N xidmet illeri 1998 2001 2 noyabr 1929 Perviz Muserref PML Q xidmet illeri 2001 2008 11 avqust 1943 Asif Eli Zerdari PXP xidmet illeri 2008 2013 26 iyul 1955QeydlerMuserref Pakistan seciciler kollegiyasindan etimad sesi almis ve ozunu Pakistan prezidenti secmisdi Istinadlar Presidency of the Islamic Republic of Pakistan 7 noyabr 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 yanvar 2013 Pakistan parliament agrees to curb presidential powers BBC News 8 aprel 2010 2018 12 25 tarixinde Istifade tarixi 4 iyul 2012 2018 12 26 tarixinde orijinalindan pdf arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 iyul 2012 Presidency of the Islamic Republic of Pakistan 25 aprel 2011 7 noyabr 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 yanvar 2013 Monitoring Desk Former President Iskander Mirza remembered 14 noyabr 2012 2018 12 25 tarixinde Istifade tarixi 16 yanvar 2013 Iskander Mirza PakistanHerald com 25 December 2018 tarixinde Istifade tarixi 16 January 2013 DailyPakistan com 14 may 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 yanvar 2013 World South Asia Pakistan s army and its history of politics BBC News 12 oktyabr 1999 2018 12 25 tarixinde Istifade tarixi 16 yanvar 2013 Fathers Michael Obituary President Mohammad Zia ul Haq The Independent 18 avqust 1998 Istifade tarixi 16 yanvar 2013 olu kecid Ali Hasan 4 military dictators among 14 heads of state under Officers Club of Revolutionary Armed Forces 19 avqust 2008 16 aprel 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 yanvar 2013 Aziz Sartaj Karachi Pakistan Oxford University Press 2009 seh 408 ISBN 978 0 19 547718 4 2013 09 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Waldman Amy Pakistan gives Musharraf confidence vote as president The New York Times 2 yanvar 2004 2013 05 15 tarixinde Istifade tarixi 20 yanvar 2013 Xarici kecidlerPakistan prezidentleri WorldStatesman org saytinda ing