Oktay Aslanov
Oktay Xəlil oğlu Aslanov (7 avqust 1952) — AMEA Zoologiya İnstitutu "Araxnologiya" laboratoriyasının biologiya üzrə fəlsəfə doktoru.
Oktay Aslanov | |
---|---|
Oktay Xəlil oğlu Aslanov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Elm sahəsi | araxnologiya |
Elmi dərəcəsi | biologiya üzrə fəlsəfə doktoru |
İş yeri | AMEA Zoologiya İnstitutu |
Təhsili | Azərbaycan Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi |
Həyatı
Aslanov Oktay Xəlil oğlu 1952-ci ilin 7 avqustda Bakı şəhərində anadan olub. 1960-cı ildə 46 saylı orta ümumi təhsil məktəbinə daxil olmuş və 1970-ci ildə onu biologiya üzrə uğurlara görə tərifnamə ilə bitirmişdir. 1971-ci ildə S.M.Kirov adına Qırmızı Bayrağı ordenli Azərbaycan Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsinə daxil olmuş və 1976-cı ildə universiteti bitirmişdir. 1977-ci ildən 1980-ci iləcən Azərbaycan SSR Kənd təsərrüfatı nazirliyinin Azərbaycan elmi-tədqiqat baytarlıq institutunda baş laborant işləyib. 1980-ci ildən AMEA Zoologiya İnstitutunun Araxnologiya laboratoriyasında əvvəl laborant, sonra baş laborant, kiçik elmi işçi vəzifələrində çalışıb. 1977-ci ildə “Böyük Qafqazın Azərbaycan hissəsində yırtıcı Prostigmata (Acariformes: Trombidiformes) gənələrinin faunası və landşaft-biotop üzrə yayılması” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını AMEA Zoologiya İnstitutunda müdafiə etmişdir. 2000-ci ilin 25 fevraldan AMEA Zoologiya İnstitutunun Araxnologiya laboratoriyasının böyük elmi işçisi vəzifəsində çalışır.
Elmi fəaliyyəti
O.Aslanov institutda işlədiyi dövrdə AMEA-nın və keçmiş SSRİ EA proqramlarına daxil olan bir neçə elmi tədqiqat mövzularının yerinə yetirilməsində iştirak etmişdir. Palearktika faunası üçün 1 yeni növ (Robustocheles hilli), Qafqaz faunası üçün yeni 12 fəsilə, 36 cins və 95 növ, Böyük Qafqaz faunası üçün yeni 2 cins və 11 növ, Azərbaycan faunası üçün yeni 9 fəsilə, 35 cins və 40 növ aşkar edilib. Dünyada ilk dəfə olaraq: onurğalı heyvanların üzərində Raphignathoidea (Camerobiidae fəsiləsinə aid olan Tycherobius superbus növünün dişisi) fəsiləüstünün nümayəndəsi tapılıb; Bdelloidea fəsiləüstündən olan gənələrdə ictimai davranış aşkar edilib (Bdellidae fəsiləsinə aid olan Bdellodes montanus və Neomolgus clypeatus növlərin fərdləri birgə tutucu tor qururlar); Erythraeoidea fəsiləüstünə aid olan gənələrdə tor ifraz etmə qabiliyyəti və ictimai davranış aşkar edilib (Smarididae fəsiləsindən olan Fessonia sp. növünə aid olan gənələr onlarca yığılıb tordan baramalar tikirlər, sonra isə baramanın içində qışlayırlar); Bdellidae fəsiləsinin Bdella taurica, Bdellodes montanus və Neomolgus clypeatus növlərinə aid olan gənələrin biologiya və ekologiyası öyrənilib. Palearktikada ilk dəfə olaraq və dünyada ikinci dəfə: Cunaxa setirostris (Cunaxidae fəsiləsi) növünün erkəyi tapılıb; örtülütoxumlular bitkilərin çiçəklərində yırtıcı aktinedid gənələr tapılıb (Bdella muscorum və Anystis baccarum növlərinə aid olan gənələr Böyük Qafqazın subalp qurşağında çətirçiçəklilər fəsiləsinə mənsub olan tütəkcənin və kəklikotunun çiçəklərində aşkar edilib). Qafqazda ilk dəfə: üzüm bağlarında Stigmaeidae, Camerobiidae və Erythraeidae fəsilələrin nümayəndələri tapılıb; Hondvana növü aşkar edilib-Storchia robustus (Stigmaeidae fəsiləsi). Növ Yeni Zellandiyanın Avstraliyadan ayrımaqdan qabaq əmələ gəlib; yırtıcı aktinedid gənələrinin landşaft qurşaqlar, landşaftlar, şaquli qurşaqlar və bioxorlar üzrə yayılması öyrənilib. Həmçinin onlar ekoloji qruplara ayırılıb; üzümlüklərdə yaşayan yırtıcı aktinedid gənələrin faunası öyrənilib. Azərbaycan faunası üçün yeni 21 fəsilə, 71 cins və 136 növ aşkar etmişdir, onlardan da 1 növ Palearktika faunası üçün, 12 fəsilə, 36 cins və 95 növ Qafqaz faunası üçün yenidirlər. Yırtıcı aktinedid gənələr üzrə Qafqazda yeganə mütəxəssisdir.
Mükafatları
Kitabları və monoqrafiyaları
- Животный мир Азербайджана. /Т.ll, членистоногие. Баку, «Элм», 1996, с. 68-77.
Elmi əsərləri
- O.X.Aсланов. К фауне хищных клещей Prostigmata (Acariformes) Малого Кавказа в пределах Азербайджана. / E.Ə.Abdullayeva // 1989 ilin martın 21-də UEVTİİ-da depozitə qoyulub, №2137-B-89 s.1-16.
- O.X.Aslanov. ФAzərbaycan faunasının bdelloid gənələri (Acariformes: Prostigmata). // AMEA-nın Xəbərləri, Biologiya elmləri seriyası, 1991, №3-4. s. 85-88
- O.X.Aсланов. Хищные и растительноядные простигматидные клещи (Acariformes: Trombidiformes: Prostigmata) Апшеронского полуострова. / L.M.Mehdiyeva // 1992-ilin yanvarın 1-də UEVTİİ-da depozitə qoyulub, №94-B-92. s. 1-13
- O.X.Aсланов. Хищные простигматидные клещи (Acariformes:Prostigmata) связанные с деревьями р. Prunus в плодовых садах Куба-Хачмасской зоны Азербайджана. / Z.Y.Musayeva // AMEA-nın Xəbərləri, Biologiya elmləri seriyası, 1993, №1-3. s.51-53
- O.X.Aсланов. Сосущие вредители (Insecta: Homoptera, Arachnida: Acariformes: Tetranychoidea) и хищные клещи (Parasitiformes: Mesostigmata: Phytoseiidae, Acariformes: Trombidiformes) плодовых садов Апшерона. / Z.Y.Musayeva // 1994-ilin mayın 2-də AZETETİİ-da depozitə qoyulub, №2128, 16 s.
- O.X.Aсланов. Подотряд Trombidiformes.// «Животный мир Азербайджана» т.2-Членистоногие. Baku. «Elm», 1996, c. 68-77
- Рафигнатоидные клещи (Acariformes: Raphignathoidea) Азербайджана. / Z.Y.Musayeva // 1999-ilin dekabrın 12-də AZETETİİ-da depozitə qoyulub, № 2145-Az 99
- O.X.Aсланов. Структура акароценоза плодовых садов Северо-Восточного Азербайджана. / Z.Y.Musayeva // Biologiyanın müasir problemləri» mövzusunda elmi konfransın materialları (15-16 may) toplusunda BDU-2001. s. 136
- O.X.Aсланов. К изучению эрифиоидных клещей Азербайджана. / Z.Y.Musayeva // “Kimya- biologiya elmləri və təhsilinin aktual problemləri” Respublika elmi konfransının materialları (5-7 noyabr 2001-ci il) ADPU-80 toplusunda.- “Adiloğlu” nəşriyyatı, Bakı-2001, s. 154-156
- O.X.Aсланов. К изучению актинедидных клещей (Acariformes, Actinedida) Азербайджана. / Z.Y.Musayeva // “XX əsrin sonunda heyvanlar aləminin öyrənilməsi və qorunması” elmi konfransın materialları toplusunda. –Bakı, “Elm”. 2001, s. 209-211
- O.X.Aсланов. Pterygosomidae-новое для фауны Кавказа семейство клещей паразитов ящериц. / T.R.Əliyev, Z.Y.Musayeva // В сб. IV Международная конференция «биологическое разнообразие Кавказа», Махачкала. 2002, s. 68-70
- O.X.Aslanov. Meyvə ağaclarının zərərvericisi. / A.M.Atakişiyeva // “Elm”, 2003, №7-8, 14s.
- O.X.Aslanov. Azərbaycan akarofaunasının öyrənilməsinə dair. / Z.Y.Musayeva // “Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyətinin I qurultayın materialları” toplusunda. – “Elm”, Bakı, 2003, s. 144-146
- O.X.Aslanov. Azərbaycanda su bataqlıq quşlarında parazitlik edən Rhinonussidae fəsiləsinin gənələri. / İ.R.Babayev, E.V.Muradova // “Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyətinin I qurultayın materialları” toplusunda. – “Elm”, Bakı, 2003, s. 146-149
- O.X.Aсланов. Простигматические клещи (Acariformes: Trombidiformes: Prostigmata) с деревьев рода Prunus в Северо-Восточном Азербайджане. / Z.Y.Musayeva // AMEA-nın Xəbərləri, Biologiya elmləri seriyası, 2003, №3-4, s.106-111
- O.X.Aslanov. Trombidiform gənələr yarımdəstəsi- Trombidiformes.// “Azərbaycan heyvanlar aləmi”, 2 cild, Buğumayaqlılar-Bakı, “Elm”, 2004, s. 64-73
- O.X.Aсланов. Тидеиды (Acariformes: Tydeoidea) Азербайджана./ Z.Y.Musayeva, L.C.Əsgərova // “Биологическое разнообразие Кавказа”-Труды 3 Междун. конфер.-Сухуми. 11-14 окт.2004. т.1, Нальчик-2004, c. 77-82
- O.X.Aсланов. Почвенные Prostigmata (Acariformes) искусственных сосновых лесов Апшерона. / Z.Y.Musayeva, L.C.Əsgərova // «Экологическое разнообразие почвенной биоты и биопродуктивность почв»-IV (XIV) Всероссийское совещание по почвенной зоологии. Тюмень, 1-4 февраля 2005, c. 31-32
- O.X.Aсланов. Рафигнатоидные клещи (Acariformes: Raphignathoidea) горных широколиственных лесов Большого Кавказа в пределах Азербайджана .// III Международная научная конференция «Биоразнообразие и роль зооценоза в естественных и антропогенных экосистемах» Днепропетровск, 4-6 октября 2005 г., c. 176-177
- O.X.Aсланов. Актинедидные клещи винеградников Азербайджана (Acariformes, Actinedida). / Z.Y.Musayeva // Труды Института зоологии, т.28, 2006, c. 93-100
- O.X.Aсланов. Фитосейидные клещи (Parasitiformes: Mesostigmata: Phytoseiidae) виноградников Азербайджана. / Z.Y.Musayeva //AMEA-nın Xəbərləri, Biologiya elmləri seriyası, 2007, №3-4, s.96-101
- O.X.Aсланов. Клещи семейства Cheyletidae (Acariformes, Actinedida: Cheyletoidea) Азербайджана . / Z.Y.Musayeva, T.V.Əliyeva // «Горные экосистемы и их компоненты», материалы Междун. конфер. 13-18 августа 2007г. Москва: Товарищество научных изданий КМК, c. 66-68
- O.X.Aсланов. К изучению хищных актинедидных клещей (Acariformes, Actinedida) виноградников Азербайджана. // “Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri”, I cild, Bakı, “Elm”, 2008, s. 210-216
- O.X.Aсланов. Экологические группы хищных актинедидных клещей Большого Кавказа в пределах Азербайджана. / Z.M.Musayeva, X.Ə.Nəbiyeva // «Проблемы почвенной зоологии», Материалы XV Всероссийского совещания по почвенной зоологии, 17-21 ноябрь 2008г., Москва, Тов.научных изданий КМК, с.9-10
- O.X.Aсланов. Клещи подсемейства Hystrichonychinae (Actinedida:Bryobiidae) Азербайджана. / Z.M.Musayeva, X.Ə.Nəbiyeva // “Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri”, II cild, Bakı, “Elm”, 2010, s. 246-249
- O.X.Aсланов. К изучению акариформных клещей Азербайджана. // “Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri”, II cild, Bakı, “Elm”, 2010, s. 278-280
- O.X.Aсланов. Акарифауна пней сосны эльдарской. // «Проблемы почвенной зоологии», Материалы XVI Всероссийского совещания по почвенной зоологии, (4-7 октября 2011г., Ростов-на-Дону), 13c.
- O.X.Aсланов. Актинедидные клещи (Acariformes: Actinedida) Турианчайского заповедника. / E.A.Muradova, T.Y.Gözəlova // Zoologiya İnstitutunun əsərləri, cild 29, Bakı, “Elm”, 2011, s. 329-335
- O.X.Aсланов. Calyptostomidae (Acariformes, Actinedida)- новое для Кавказа семейство клещей. // “Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri”, cild 4, №2 Bakı, “Elm”, 2012, s. 78-80
- O.X.Aсланов. Клещи семейства Cunaxidae (Acariformes: Actinedida:Bdelloidea) Кавказа. // XIV Международная конференция «Биологическое разнообразие Кавказа и юга России».Махачкала, 5-7 ноября 2012 г. c. 119-120
- O.Kh.Aslanov. The First Record of Mites of the Family Calyptostomidae (Acariformes,Actinedida) in the Caucasus. // Вестник зоологии, 46 (4), 2012, 318 pp.
- O.Kh.Aslanov. The First Record of Anystis salicinus (Acariformes,Actinedida) in the Caucasus. // Вестник зоологии, 48 (1), 2014, 93 pp
- O.Kh.Aslanov. Pterygosomatidae (Acariformes Actinedida) Азербайджана. // Zoologiya İnstitutunun əsərləri, cild 32, №1, 2014, s. 171-175
- O.X.Aсланов. Хищные актинедидные клещи (Acariformes:Actinedida) Кура-Араксинской низменности. / E.A.Muradova // «Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri», cild 6, №1, 2014, 173-176
- O.X.Aсланов. Распространение и роль членистоногих-вредителей колоний Apis mellifera на пасеках Большого Кавказа в Азербайджане. / L.Y.Rubtsova, E.F.Hüseynov, Y.M.Xanbəyova, N.Y.Sneqovaya, X.Ə.Əliyev // «Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri», cild 6, №1, 2014, c. 210-219
- O.Kh.Aslanov. The First Record of Nemolgus paracapillatus (Acari, Acariformes) in the Caucasus. // Вестник зоологии, 48 (6), 2014, 569 pp.
- O.Kh.Aslanov. The First Record of Leptus slivovi (Acariformes:Erythraeidae) in Kazakhstan. // Вестник зоологии, 49 (3), 2015, 285 pp.
- O.X.Aсланов. Клещи, ассоциированные с медоносной пчелой Apis mellifera cauc.Gorb. в Азербайджане. / L.Y.Rubtsova Y.M.Xanbəyova // «Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri», cild 7, №2, Bakı, 2015, s. 119-126
- O.X.Aсланов. Клещи семейства Bryobiidae (Acariformes: Actinedida: Tetranychoidea) Азербайджана. / Z.Y.Musayeva X.Ə.Nəbiyeva // «Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri», cild 7, №1, Bakı, 2015, s.135-149
- O.X.Aсланов. К изучению актинедидных клещей (Acariformes: Actinedida) Азербайджана. // Zoologiya İnstitutunun əsərləri, 33(1), 2015, 168-176
İstinadlar
- Aslanov Oktay Xəlil oğlu