Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Odişi (gürc. ოდიში) Qərbi Gürcüstanda keçmiş Mingreliya knyazlığının əsas mülkü olan tarixi bölgədir. 19-cu əsrin əvvəllərindən bu toponimi Sameqrelo (Mingrelia) əvəz etmişdir.
| Odişi | |
|---|---|
| HGYO | |
  Odişi |
Coğrafiyası
Gürcüstanın əksər tarixi bölgələri kimi Odişanın da dəyişkən sərhədləri vardı. Qərbdə Qara dəniz və şərqdə Tsxenistski çayı ilə sərhəddir; Şimalda Takveri dağları, Rioni çayı cənubda Odişi ilə Guria arasındakı sərhədi meydana gətirdi. Sözün daha dar mənasında Odişi, Qara dəniz tərəfindən yuyulan İnguri və Tehuri çayları arasında bir torpaq sahəsi deməkdir. Əsas şəhər və ən böyük yaşayış yeri Zuqdidi idi. Martvilidəki Çkondidi, əsas xristian katedrali olaraq xidmət etdi. Odişi xalqı üçün gürcü cin odişarı idi.
Tarixi
Odişi ilk dəfə Gürcüstan salnamələrində, Kraliça Tamarın hakimiyyəti dövründə (1184–1213-cü illərdə hökmranlıq etmişdir), müvafiq yerlərdən gələn Bediani və Dadiani ailə adları olan bir sülalədən bir eristavi ("hersoq") tərəfindən idarə olunan bir fiefdom olaraq görünür. İndi Dadiani adlanan sülalə, 1490-cı illərdə Gürcüstan krallığının süqutundan sonra suveren şahzadələr oldu. Başlanğıcda və erkən müasir gürcü tarixi ədəbiyyatında Odişi həm bölgənin, həm də Dadianinin idarə etdiyi bütün knyazlığın adı idi. İkincisi, Avropalılara Mingrelia olaraq yaşadıqları əsas qrupun adı ilə tanındı, lakin Odişi ilə Mingreliya Knyazlığının iki əsas bölməsindən birinin adı olaraq da tanış idilər. Mingrelianın gürcü ekvivalenti Samegrelo, daha çox qeydlərdə qeyd olunsa da, 1804-cü ildə Rusiya hegemonluğu qurulana qədər ümumi istifadəyə girməmişdir [1]. 1804-cü ildə Rusiya ilə imzalanan müqavilənin Mingreli tərəfi Şahzadə Qriqol Dadiani özünü "Odişa, Leçxumi, Svaneti, Abxaziya və qədimdən bəri atalarımın mülkiyyətində olan bütün torpaqların qanuni hökmdarı" adlandırdı [8]. Odişanın etimologiyası aydın deyil. Bununla birlikdə, bu adın mavi dildə bir izahı var. Odi-shi (Odişi) mavi dildə "odi-dən" deməkdir. 18-ci əsrin əvvəllərində gürcü alimi, Şahzadə Vaxuşti, Gürcüstan Krallığının Təsvirinə bölgənin ətraflı coğrafi təsvirini daxil edərək Odişinin xalq etimologiyasını "bir zamanlar bu torpaq bizim idi" [3] mənasında irəli sürdü. Müasir bir fərziyyə, Odişini Odi adlı Mingrelian folklorundan olan bütpərəst bir tanrı ilə əlaqələndirir. [1] Odişa adı, Qərbi Corciyadakı bir yayla, Zugdidi bələdiyyəsindəki bir kənd və Zugdidi şəhərində yerləşən bir televiziya şirkəti adlarında qaldı.
İstinadlar
- Beradze, Tamaz. ოდიში [Odishi] // ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7 [Georgian Soviet Encyclopaedia, Vol. 7] (Georgian). Tbilisi: Metsniereba. 1984. səh. 502.
- . ქართველი ერის ისტორია, ტ. 2 [History of the Georgian Nation, Vol. 2] (Georgian). Tbilisi: Metsniereba. 1983. səh. 49.
- . (redaktor). ღეოღრაჶიული აღწერა საქართველოჲსა. Description géographique de la Géorgie [Geographic description of Georgia] (Georgian və French). S.-Pétersbourg: A la typographie de l'Academie Impériale des Sciences. 1842. 392–395. 2021-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-22.
- . "The Fifteenth-Century Bagratids and the Institution of Collegial Sovereignty in Georgia". Traditio. 7. 1949–51: 187.
- Lamberti, Archangelo. Relatione della Colchide hoggi detta Mengrellia [Description of Colchis, today called Mingrelia] (Italian). Napoli. 1654. 15–17. 2021-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-22.
- , redaktorMingréliens // , Tome vingt-unieme [Encyclopaedia, or a Systematic Dictionary of the Sciences, Arts, and Crafts, Vol. 21] (French). Geneve. 1778. 932–933.
- . Travels in the Caucasus and Georgia: performed in the years 1806 and 1808, by command of the Russian government. London: H. Colburn. 1814. səh. 401. 2021-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-22.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Odisi Odisi gurc ოდიში Qerbi Gurcustanda kecmis Mingreliya knyazliginin esas mulku olan tarixi bolgedir 19 cu esrin evvellerinden bu toponimi Sameqrelo Mingrelia evez etmisdir 1 Odisi 42 34 30 sm e 41 40 40 s u H G Y OXeriteni goster gizle OdisiCografiyasiredakteGurcustanin ekser tarixi bolgeleri kimi Odisanin da deyisken serhedleri vardi 2 Qerbde Qara deniz ve serqde Tsxenistski cayi ile serheddir Simalda Takveri daglari Rioni cayi cenubda Odisi ile Guria arasindaki serhedi meydana getirdi Sozun daha dar menasinda Odisi Qara deniz terefinden yuyulan Inguri ve Tehuri caylari arasinda bir torpaq sahesi demekdir Esas seher ve en boyuk yasayis yeri Zuqdidi idi Martvilideki Ckondidi esas xristian katedrali olaraq xidmet etdi Odisi xalqi ucun gurcu cin odisari idi 3 Tarixiredakte nbsp Odisi xeritesi 1654 Odisi ilk defe Gurcustan salnamelerinde Kralica Tamarin hakimiyyeti dovrunde 1184 1213 cu illerde hokmranliq etmisdir muvafiq yerlerden gelen Bediani ve Dadiani aile adlari olan bir sulaleden bir eristavi hersoq terefinden idare olunan bir fiefdom olaraq gorunur Indi Dadiani adlanan sulale 1490 ci illerde Gurcustan kralliginin suqutundan sonra suveren sahzadeler oldu 4 Baslangicda ve erken muasir gurcu tarixi edebiyyatinda Odisi hem bolgenin hem de Dadianinin idare etdiyi butun knyazligin adi idi Ikincisi Avropalilara Mingrelia olaraq yasadiqlari esas qrupun adi ile tanindi lakin Odisi ile Mingreliya Knyazliginin iki esas bolmesinden birinin adi olaraq da tanis idiler 5 6 7 Mingrelianin gurcu ekvivalenti Samegrelo daha cox qeydlerde qeyd olunsa da 1804 cu ilde Rusiya hegemonlugu qurulana qeder umumi istifadeye girmemisdir 1 1804 cu ilde Rusiya ile imzalanan muqavilenin Mingreli terefi Sahzade Qriqol Dadiani ozunu Odisa Lecxumi Svaneti Abxaziya ve qedimden beri atalarimin mulkiyyetinde olan butun torpaqlarin qanuni hokmdari adlandirdi 8 Odisanin etimologiyasi aydin deyil Bununla birlikde bu adin mavi dilde bir izahi var Odi shi Odisi mavi dilde odi den demekdir 18 ci esrin evvellerinde gurcu alimi Sahzade Vaxusti Gurcustan Kralliginin Tesvirine bolgenin etrafli cografi tesvirini daxil ederek Odisinin xalq etimologiyasini bir zamanlar bu torpaq bizim idi 3 menasinda ireli surdu Muasir bir ferziyye Odisini Odi adli Mingrelian folklorundan olan butperest bir tanri ile elaqelendirir 1 Odisa adi Qerbi Corciyadaki bir yayla Zugdidi belediyyesindeki bir kend ve Zugdidi seherinde yerlesen bir televiziya sirketi adlarinda qaldi Istinadlarredakte Beradze Tamaz ოდიში Odishi ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია ტ 7 Georgian Soviet Encyclopaedia Vol 7 Georgian Tbilisi Metsniereba 1984 seh 502 Javakhishvili Ivane ქართველი ერის ისტორია ტ 2 History of the Georgian Nation Vol 2 Georgian Tbilisi Metsniereba 1983 seh 49 Wakhoucht Tsarevitch Brosset Marie Felicite redaktor ღეოღრაჶიული აღწერა საქართველოჲსა Description geographique de la Georgie Geographic description of Georgia Georgian ve French S Petersbourg A la typographie de l Academie Imperiale des Sciences 1842 392 395 2021 10 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 22 Toumanoff Cyril The Fifteenth Century Bagratids and the Institution of Collegial Sovereignty in Georgia Traditio 7 1949 51 187 Lamberti Archangelo Relatione della Colchide hoggi detta Mengrellia Description of Colchis today called Mingrelia Italian Napoli 1654 15 17 2021 10 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 22 Diderot Denis redaktorMingreliens Encyclopedie ou dictionnaire raisonne des sciences des arts et des metiers Tome vingt unieme Encyclopaedia or a Systematic Dictionary of the Sciences Arts and Crafts Vol 21 French Geneve 1778 932 933 Klaproth Julius von Travels in the Caucasus and Georgia performed in the years 1806 and 1808 by command of the Russian government London H Colburn 1814 seh 401 2021 10 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 22 Menbe https az wikipedia org w index php title Odisi tarixi bolge amp oldid 7100983