Od iyesi - Türk, Altay və Tatar mifologiyasında atəşin qoruyucu ruhudur. Vot (Vut, Uğot, Uvot) iyesi və ya Yalgın (Yalkın) iyesi və Alov (Alav) İyesi olaraq da bilinər. Moğollar Qal Ezen adı verirlər.
Xüsusiyyətləri
Hər atəş üçün fərqli bir iye vardır. Türk mədəniyyətində atəş çox əhəmiyyətli bir yerə malikdir. Atəşə hörmət göstərilməsi lazımdır. Onun yatağı yağlı qurum və quru hisdir; nəfəsi dumandır, yeməyi quru odundur. Köz kisəsi, kül yorganıdır. Odla əlaqəli olaraq duman və qor, köz, kül, alov, qığılcım üçün belə ayrı iyelerin olduğuna dair əfsanələr var. Atəşə qoyulan sac üç ayaqlıdır: Bunlar keçmişə, bu günə və gələcəyə işarələrdir. Odu insanlara Tanrı vermişdir. Bəzi əfsanələrdə Günəş, Ay və Od qardaşdırlar. Və hamısı da İldırımın oğludurlar. Od İldırımdan yaradılmışdır. Atəş məcazi fərqli tərkib saxlayar, məsələn eşq odu anlayışı, eşq ilə insanın bədənində meydana gələn enerjini və yenidən doğuşu ifadə edər. Qədim türk inanclarına görə od "Ülgen tərəfindən göydən endirilmiş biri qara, biri ağ iki daş arasına quru otlar qoyulması və daşları bir-birinə vurması nəticəsində otların yanmasıyla əldə edilmişdir". Bu ruhun dünyanın yaradılmasından bəri var olduğuna inanılar. O, kiri, kini, pisliyi, pisliyi sevməz. Yer üstündəki bütün ruhlara dua edə bilmək üçün ilkin atəşin ruhuna əhd vermək lazımdır. İnanca görə atəş insana hər şeyi söyləyə, onları xəbərdar edə bilər, onlara öyrədər. Yaxşılıq istəyən insanları qoruması, onlara köməkçi olması, mümkündür. Od üçə ayrılar:
Ayıhı Od: Yaxşı ruhlara məxsusdur. Yıldırım düşməsiylə əldə edilən və tanrının göndərdiyi qəbul edilən atəşdir.
Abahı Od: Pis ruhlara məxsusdur. İsti verməyən soyuq bir atəşdir. Soyuğun yandırıcı xüsusiyyəti ilə də əlaqəlidir. Soyuq yandırdı sözü ilə bu izah edilər.
Uluğ Od: Tanrı odudur.
Tatar mifologiyasında Od Atası, Od iyesi və Od Anası bəzən tək bir varlığa verilən müxtəlif adlar olduğu müşahidə edilir. Lakin aralarındakı ən əhəmiyyətli fərq, Od iyesinin yalnız müəyyən bir ocağa və ya atəşə bağlı olmasıdır. Od anası və Od atası isə bütün ocaqların və ateşlerin sahibidir və istədiyinin yanına gedə bilər. Od iyelerini bu atəşləri qorumaq üzrə Od Ana və Od Ata göndərir.
Otuy
Otuy - türk və altay xalq inancında atəş cini. Od iyesine bənzər bir varlıqdır. Atəşin içində oynayır. Qısa boyludur. Saqqalı yeddi qarışdır. Saqqalları kirpi oxu kimidir. Sarı bir samura çevrilə bilər. Söz, atəş mənası ehtiva edər. Atəşin içində olan deməkdir.
Mənbə
Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Avqust 31, 2021
iyəsi, iyesi, türk, altay, tatar, mifologiyasında, atəşin, qoruyucu, ruhudur, uğot, uvot, iyesi, yalgın, yalkın, iyesi, alov, alav, iyesi, olaraq, bilinər, moğollar, ezen, adı, verirlər, xüsusiyyətləri, redaktəhər, atəş, üçün, fərqli, vardır, türk, mədəniyyəti. Od iyesi Turk Altay ve Tatar mifologiyasinda atesin qoruyucu ruhudur Vot Vut Ugot Uvot iyesi ve ya Yalgin Yalkin iyesi ve Alov Alav Iyesi olaraq da biliner Mogollar Qal Ezen adi verirler Xususiyyetleri RedakteHer ates ucun ferqli bir iye vardir Turk medeniyyetinde ates cox ehemiyyetli bir yere malikdir Atese hormet gosterilmesi lazimdir Onun yatagi yagli qurum ve quru hisdir nefesi dumandir yemeyi quru odundur Koz kisesi kul yorganidir Odla elaqeli olaraq duman ve qor koz kul alov qigilcim ucun bele ayri iyelerin olduguna dair efsaneler var Atese qoyulan sac uc ayaqlidir Bunlar kecmise bu gune ve geleceye isarelerdir Odu insanlara Tanri vermisdir Bezi efsanelerde Gunes Ay ve Od qardasdirlar Ve hamisi da Ildirimin ogludurlar Od Ildirimdan yaradilmisdir Ates mecazi ferqli terkib saxlayar meselen esq odu anlayisi esq ile insanin bedeninde meydana gelen enerjini ve yeniden dogusu ifade eder Qedim turk inanclarina gore od Ulgen terefinden goyden endirilmis biri qara biri ag iki das arasina quru otlar qoyulmasi ve daslari bir birine vurmasi neticesinde otlarin yanmasiyla elde edilmisdir Bu ruhun dunyanin yaradilmasindan beri var olduguna inanilar O kiri kini pisliyi pisliyi sevmez Yer ustundeki butun ruhlara dua ede bilmek ucun ilkin atesin ruhuna ehd vermek lazimdir Inanca gore ates insana her seyi soyleye onlari xeberdar ede biler onlara oyreder Yaxsiliq isteyen insanlari qorumasi onlara komekci olmasi mumkundur Od uce ayrilar Ayihi Od Yaxsi ruhlara mexsusdur Yildirim dusmesiyle elde edilen ve tanrinin gonderdiyi qebul edilen atesdir Abahi Od Pis ruhlara mexsusdur Isti vermeyen soyuq bir atesdir Soyugun yandirici xususiyyeti ile de elaqelidir Soyuq yandirdi sozu ile bu izah ediler Ulug Od Tanri odudur Tatar mifologiyasinda Od Atasi Od iyesi ve Od Anasi bezen tek bir varliga verilen muxtelif adlar oldugu musahide edilir Lakin aralarindaki en ehemiyyetli ferq Od iyesinin yalniz mueyyen bir ocaga ve ya atese bagli olmasidir Od anasi ve Od atasi ise butun ocaqlarin ve ateslerin sahibidir ve istediyinin yanina gede biler Od iyelerini bu atesleri qorumaq uzre Od Ana ve Od Ata gonderir Otuy RedakteOtuy turk ve altay xalq inancinda ates cini Od iyesine benzer bir varliqdir Atesin icinde oynayir Qisa boyludur Saqqali yeddi qarisdir Saqqallari kirpi oxu kimidir Sari bir samura cevrile biler Soz ates menasi ehtiva eder Atesin icinde olan demekdir Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Menbe https az wikipedia org w index php title Od iyesi amp oldid 5131504, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
