Nyaya (sanskr. न्याय, nyāyaIAST, "qanun", "qayda") — hind fəlsəfəsinin altı əsas teist məktəbindən (mimansa, vedanta, yoqa, sankhya, nyaya, vayşeşika) biri .
Nyaya e.ə. IV əsrdə yaranmışdır və tədricən vahid fəlsəfi sistemə çevrilmişdir.
Nyaya qnesoloji məktəbdir, belə ki, idrak prosesi öyrənilir. İdrakın 4 əsas mənbəyini fərqləndirirlər: qavrayış, nəticə-hökm, şahidlik və analogiya. Bu 4 aspekt insan davranışının motivasiyasını təyin edir.
Nyaya məktəbini qərb fəlsəfəsində empirizmlə müqayisə edirlər. Yəni, bu məktəb reallığı - yalnız yoxlamaq və öyrənmək imkanı olan şeyləri hesab edir. Amma "mən", "atman" kimi yoxlanması mümkün olmayan şeyləri təcrübə ilə intuitiv dərk edilə bilməsini söyləyir.
Sxematik olaraq bu nəzəriyyəni belə ifadə edirlər:
- İstənilən nəticə onu törədən səbəblə bağlıdır.
- Aşkarlanmış (görünən) ətraf aləm nəticədən başqa bir şey deyil.
- Beləliklə, aləm - Allah adlı səbəbin nəticəsidir.
Bu məktəb həm mücərrəd biliyi həm də praktik biliyi dəyərləndirir. Anlamaq ruhi inkişaf üçün yalnız zərruri şərt kimi qəbul edilir.
Bu təlimin konkret yaradıcısı yoxdur, 2000 illik fəlsəfi ənənənin bir növ kompelyasıyasıdır.
İstinadlar
- Dərs vəsaiti. II Fəsil. Qədim Hindistan və Qədim Çin fəlsəfəsi 2011-11-14 at the Wayback Machine (rus.)
Xarici keçidlər
Satisçandra Çatterci, Dxirendramoxan Datta "Qədim hind fəlsəfəsi". Birinci hissə. (rus.)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nyaya sanskr न य य nyayaIAST qanun qayda hind felsefesinin alti esas teist mektebinden mimansa vedanta yoqa sankhya nyaya vaysesika biri Nyaya e e IV esrde yaranmisdir ve tedricen vahid felsefi sisteme cevrilmisdir Nyaya qnesoloji mektebdir bele ki idrak prosesi oyrenilir Idrakin 4 esas menbeyini ferqlendirirler qavrayis netice hokm sahidlik ve analogiya Bu 4 aspekt insan davranisinin motivasiyasini teyin edir Nyaya mektebini qerb felsefesinde empirizmle muqayise edirler Yeni bu mekteb realligi yalniz yoxlamaq ve oyrenmek imkani olan seyleri hesab edir Amma men atman kimi yoxlanmasi mumkun olmayan seyleri tecrube ile intuitiv derk edile bilmesini soyleyir Sxematik olaraq bu nezeriyyeni bele ifade edirler Istenilen netice onu toreden sebeble baglidir Askarlanmis gorunen etraf alem neticeden basqa bir sey deyil Belelikle alem Allah adli sebebin neticesidir Bu mekteb hem mucerred biliyi hem de praktik biliyi deyerlendirir Anlamaq ruhi inkisaf ucun yalniz zerruri sert kimi qebul edilir Bu telimin konkret yaradicisi yoxdur 2000 illik felsefi enenenin bir nov kompelyasiyasidir IstinadlarDers vesaiti II Fesil Qedim Hindistan ve Qedim Cin felsefesi 2011 11 14 at the Wayback Machine rus Xarici kecidlerSatiscandra Catterci Dxirendramoxan Datta Qedim hind felsefesi Birinci hisse rus Hemcinin bax