Nuphar luteum (L.) Smith - Sarı nelufər (Dırmaşan, sarı suzanbağı)
Botaniki xarakteristikası:
Çoxillik su bitkisidir. Sürünən, möhkəm, çoxsaylı ağ qaytanabənzər köklərdən ibarətdir. Kökləri silindrik, bir və ya bir neçə yan şaxələnən köklərə malik, uzunluğu 1-1,5 m (bəzən 3-4m), eni isə 13sm, xaricdən sarı-yaşıl, daxili ağ, tünd rombabənzər-dairəvi dişlidir. Zirvədə yerləşən yarpaq və çiçəklərin saplaqları möhkəmdir. Yarpaqları iki tiplidir: üzən-sıx, zəif dərili, yumurtayabənzər-ellipsvari, uzunluğu 15-17 sm dairəvikənarlı, əsası dərin oyuqlu, nazik və büküşlüdür. Çiçəkləri sarı, tək, uzun qaytanabənzər olub, suyun üzərinə sərilərək şarabənzər görünməklə, diametri 4-5 sm olur. May-avqust aylarında çiçəkləyir, iyul-sentyabr aylarında isə meyvələri yetişir. Toxumla və vegetativ yolla çoxalır.
Yavaş axan sularda, göllərdə, köhnə nohurlarda, sakit axan çaylarda, dərinliyi 0,5–1 m və hətta 3–5 m olan sularda, körfəz və sahillərdə rast gəlinir.
Xammal kimi köklərini may-oktyabr aylarında, çiçək və meyvələri toplanılır. Dərin olmayan sututarlarda köklərini iti bıçaqla kəsmək tövsiyə olunur. Kəsilmiş orqanlar tezliklə pöhrələyirlər.
Köklərində çoxlu rütubət olduğundan əvvəlcə təbii qurutmaya (hava-günəş) üstünlük (10-15 gün) verilməlidir. Xammal açıq, lakin kölgəli, yaxşı ventiliyasiyalı naveslərdə, çardaxda 2-3 sm qalınlığında 60ОС temperaturda, quruducu şkafda 3 gün ərzində qurudulmalıdır.
Zəhərli olduğundan dadı təyin olunmayandır(!).
Xammal B siyahısına daxildir. Saxlanılma müddəti 2 ildir.
Tərkibi və təsiri:
Köklərində 0,3-0,8% xinolizidin sırası alkaloidləri, nuftein, tiobinufaridin, neotiobinufaridin, nufarin, nişasta (20%), steroidlərdən – sitosterin, stiqmasterin, sitosterin qlükozidi, sitoterinin palmitin efiri, askorbin turşusu, karotinoidlər, aşı maddələri (2,3%), ali yağ turşuları – palmitin və araxin vardır.
Trixomonad əleyhinə dərmandır.
Yabanı çoxillik ot bitkisi sarı suzanbağı otunun kəsilmiş və qurudulmuş kökləri keyfiyyətli mikrobəleyhinə, göbələkəleyhinə dərmandır.
Kökündən trixomonad kolpit xəstəliyində müvəffəqiyyətlə işlədilən lyuternurin adlı preparat hazırlanır.
Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
↑ S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
Sarı nelufər:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır.Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Aprel 26, 2022
sarı, nelufər, nuphar, lutea, nelufər, cinsinə, bitki, növü, nuphar, luteaelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, maqnolidsıra, suzanbağıçiçəklilərfəsilə, suzanbağıkimilərcins, nelufərnöv, elmi, adınuphar, lutea, 1809,. Sari nelufer lat Nuphar lutea 1 nelufer cinsine aid bitki novu 2 Sari neluferNuphar luteaElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif MaqnolidSira SuzanbagiciceklilerFesile SuzanbagikimilerCins NeluferNov Sari neluferElmi adiNuphar lutea L Sm 1809 SinonimlerNuphar luteum L Sibth amp Sm 1809 VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 503968NCBI 77113EOL 486680GRIN 416165IPNI 30385379 2TPL kew 2384511Nuphar luteum L Smith Sari nelufer Dirmasan sari suzanbagi Mundericat 1 Botaniki xarakteristikasi 2 Terkibi ve tesiri 3 Sinonim 4 Yarimnovleri 5 IstinadlarBotaniki xarakteristikasi RedakteCoxillik su bitkisidir Surunen mohkem coxsayli ag qaytanabenzer koklerden ibaretdir Kokleri silindrik bir ve ya bir nece yan saxelenen koklere malik uzunlugu 1 1 5 m bezen 3 4m eni ise 13sm xaricden sari yasil daxili ag tund rombabenzer dairevi dislidir Zirvede yerlesen yarpaq ve ciceklerin saplaqlari mohkemdir Yarpaqlari iki tiplidir uzen six zeif derili yumurtayabenzer ellipsvari uzunlugu 15 17 sm dairevikenarli esasi derin oyuqlu nazik ve bukusludur Cicekleri sari tek uzun qaytanabenzer olub suyun uzerine serilerek sarabenzer gorunmekle diametri 4 5 sm olur May avqust aylarinda cicekleyir iyul sentyabr aylarinda ise meyveleri yetisir Toxumla ve vegetativ yolla coxalir 3 Yavas axan sularda gollerde kohne nohurlarda sakit axan caylarda derinliyi 0 5 1 m ve hetta 3 5 m olan sularda korfez ve sahillerde rast gelinir 3 Xammal kimi koklerini may oktyabr aylarinda cicek ve meyveleri toplanilir Derin olmayan sututarlarda koklerini iti bicaqla kesmek tovsiye olunur Kesilmis orqanlar tezlikle pohreleyirler 3 Koklerinde coxlu rutubet oldugundan evvelce tebii qurutmaya hava gunes ustunluk 10 15 gun verilmelidir Xammal aciq lakin kolgeli yaxsi ventiliyasiyali naveslerde cardaxda 2 3 sm qalinliginda 60OS temperaturda quruducu skafda 3 gun erzinde qurudulmalidir 3 Zeherli oldugundan dadi teyin olunmayandir 3 Xammal B siyahisina daxildir Saxlanilma muddeti 2 ildir 3 Terkibi ve tesiri RedakteKoklerinde 0 3 0 8 xinolizidin sirasi alkaloidleri nuftein tiobinufaridin neotiobinufaridin nufarin nisasta 20 steroidlerden sitosterin stiqmasterin sitosterin qlukozidi sitoterinin palmitin efiri askorbin tursusu karotinoidler asi maddeleri 2 3 ali yag tursulari palmitin ve araxin vardir 3 Trixomonad eleyhine dermandir 3 Yabani coxillik ot bitkisi sari suzanbagi otunun kesilmis ve qurudulmus kokleri keyfiyyetli mikrobeleyhine gobelekeleyhine dermandir Kokunden trixomonad kolpit xesteliyinde muveffeqiyyetle isledilen lyuternurin adli preparat hazirlanir 3 Sinonim RedakteNelumbo nucifera subsp lutea Willd Borsch amp Barthlott Nelumbo nucifera var lutea Willd Kuntze Nymphaea lutea L 4 Yarimnovleri RedakteNuphar lutea subsp advena Aiton Kartesz amp Gandhi Nuphar lutea subsp macrophylla Small E O BealIstinadlar Redakte Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 1 2 3 4 5 6 7 8 9 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 Sari nelufer The Plant List saytinda takson barede melumat ing Ikilepeliler ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Sari nelufer amp oldid 6353671, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
