Nikolay İqnat oglu Baboğlu (02.05.1928, indiki Moldova Respublikası, Qaqauz Yeri MV Taraklı rayonunun Kıpçak kəndi - 2008) — qaqauz şairi.
Həyatı
Bir çox soydaşları kimi ədəbiyyata şeir yazmaq və folklor toplamaqla gəlmişdir. Mövcud duruma görə, o da əsərlərini qəzet, jurnal və dərsliklərdə çap etdirmişdir. “Bucaktan sesler” toplusunda çap olunan şeirləri əsasən siyasi məzmunludur. Yenidənqurma onun yaradıcılığına da öz təsirini göstərmişdir. O, şeirlərində təbiət, xalqının əməksevərliyi və torpağa bağlılığı, doğma yurdu Bucağın taleyi, vətən, dostluq haqqında duyğularını əks etdirib adət-ənənələrin təsvirinə çalışmışdır.
Onun qaqauz türkcəsində iki şeir kitabı “Bucak ecelleri”(1979), “Tarafımın piyetleri”, (1988), rusca “Dunay pojaluy v dom” (“Dunay, gir içəri”, 1984), “Qvozdiki rastsveli vnov” (“Qərənfillər yenidən açıldı”, 1986) “Bucaan tarafinda” (kitabın ikinci adı “Gani”) və bundan başqa “Qaqauz folkloru” (1969), ”Masallar” (1991), qardaşı İ.Baboğlu ilə birlikdə “Qaqauz türkcəsi sintaksisi IX-X klaslar için” (1988), “Literatura okumaları” (1988), Türkiyədə ”Bir öykümüz var” (1994) və b. kitabları çap olunmuşdur.
“Tarafımın piyetleri” adlı poemanın süjeti xalq arasında geniş yayılmış bir əfsanədən alınmışdır. Poemanın qəhrəmanı Oğlan Tuna boyunda düşmənlə savaşda ölür. Bu ağır itkiyə dözə bilməyən sevgilisi Lanka özünü Tunaya-Dunay çayına atır. Şair bunu Lankanın müqəddəs sulu Dunay ilə evlənməsi və qaqauzların qədim adətləri kimi qiymətləndirir. Şair əsərlərində xalqını Bucağın bir çox yerlərindəki iskit, peçeneq, tatar kurqanlarını qorumağa, onları ata-babaların mirası kimi dəyərləndirməyə çağırır. Milli duyğuları da bu cür mövzularda özünü daha qabarıq göstərir. Nikolay Baboğlu yazır:
Yakardı vakıtlar tepelerdä ateş yalınnarnı Da savaşırdılar şılatsın bizä tepä altında insannarını. Oğuz gölgeleri çıkardılar ordan avşam –avşam, Tepä dolayında bakıp gezardilär ulam-ulam. Hazar, hem skif milletleri, peçeneglär, Kimnär taa zamandan bu toprakta gezmiştilär... Sorardı gölgelär «ani büünkü senselemiz? Ani onnar, kimi çoxtan görmää isteeriz biz?
Baboğlunun lirik şeirlərindəki hisslər da diqqətçəkəndir:
Göka diidim, diidim ellän yıldıza Gönül koydum, cannan düştüm bir kıza. Sevdam taştı güüdeciimdän döküldü, En baş peetim ona, ona düzüldü. Yerä diidim, bastım ana topraama, Yarim, senin dökülerim kucaana.
Bugünkü qaqauz nəsrinin ağır yükünü çəkən yazıçılar sırasında öndə gedənlərdən biri N.Baboğludur. Onun yaradıcılığından söz açan İvan Topal yazır ki, “əgər N.Baboğlunun əsərləri heç bir ədəbi özəllik daşımamış olsaydı belə, xalqın kültür tarixinə bu əsərlər zəngin folklor terminləri ilə dolğun ədəbi bir abidə kimi daxil ediləcəkdi” .
Bir mum o sofraya olsam, İmäk-içki sana dolsam, Sana bir şafk edeyim Benim Bucaam, benim ecelim.
Dərsliklər hazırlamaqda böyük əməyi olan Nikolay Baboğlu 1957-1960-cı illərdə Moldovanın başkəndi Kişinyovda çıxan “Moldova Sotsialiste” qəzetinin “Qaqauz türkcəsi” səhifəsinə, səkkiz il “Komrat” qəzetinə, Moldova Dövlət Televiziyasının qaqauz türkcəsində proqramına, Moldova Yazarlar Birliyinin Qaqauz Yazarları Bölməsinə başçılıq etmiş, bir müddət Moldova Təhsil Nazirinin müavini olmuş, “Aynımda düşlär” pyesini və “Mumnar saalık için” ssenarisini yazmışdır.
Nikolay Baboğlu əsərlərində tez-tez folklor nümunələrindən istifadə etməklə yanaşı, şifahi xalq ədəbiyyatının toplanması, nəşri və araşdırılmasında da böyük işlər görmüşdür.
İstinadlar
Bankova Emilya, 2005:148
Avqust 01, 2021
nikolay, baboğlu, nikolay, iqnat, oglu, baboğlu, 1928, indiki, moldova, respublikası, qaqauz, yeri, taraklı, rayonunun, kıpçak, kən, 2008, qaqauz, şairi, həyatı, redaktəbir, çox, soydaşları, kimi, ədəbiyyata, şeir, yazmaq, folk, toplamaqla, gəlmişdir, mövcud, . Nikolay Iqnat oglu Baboglu 02 05 1928 indiki Moldova Respublikasi Qaqauz Yeri MV Tarakli rayonunun Kipcak ken di 2008 qaqauz sairi Heyati RedakteBir cox soydaslari kimi edebiyyata seir yazmaq ve folk lor toplamaqla gelmisdir Movcud duruma gore o da eserlerini qezet jurnal ve dersliklerde cap etdirmisdir Bucak tan sesler toplusunda cap olunan seirleri esasen siyasi mez mun ludur Yenidenqurma onun yaradiciligina da oz tesirini goster misdir O seirlerinde tebiet xalqinin emekseverliyi ve torpaga bagliligi dogma yurdu Bucagin taleyi veten dostluq haqqinda duygula rini eks etdirib adet enenelerin tesvirine calismisdir Onun qaqauz turkcesinde iki seir kitabi Bucak ecelle ri 1979 Tarafimin piyetleri 1988 rusca Dunay pojaluy v dom Dunay gir iceri 1984 Qvozdiki rastsveli vnov Qerenfiller yeniden acildi 1986 Bucaan tarafinda kita bin ikinci adi Gani ve bundan basqa Qaqauz folkloru 1969 Masallar 1991 qardasi I Baboglu ile birlikde Qa qauz turkcesi sintaksisi IX X klaslar icin 1988 Literatura okumalari 1988 Turkiyede Bir oykumuz var 1994 ve b kitablari cap olunmusdur Tarafimin piyetleri adli poemanin sujeti xalq arasinda ge nis yayilmis bir efsaneden alinmisdir Poemanin qehremani Og lan Tuna boyunda dusmenle savasda olur Bu agir itkiye doze bilmeyen sevgilisi Lanka ozunu Tunaya Dunay cayina atir Sair bunu Lankanin muqeddes sulu Dunay ile evlenmesi ve qaqauzlarin qedim adetleri kimi qiymetlendirir Sair eserlerinde xalqini Bucagin bir cox yerlerindeki iskit peceneq tatar kurqanlarini qorumaga onlari ata babalarin mi ra si kimi deyerlendirmeye cagirir Milli duygulari da bu cur mov zularda ozunu daha qabariq gosterir Nikolay Baboglu yazir Yakardi vakitlar tepelerda ates yalinnarni Da savasirdilar silatsin biza tepa altinda insannarini Oguz golgeleri cikardilar ordan avsam avsam Tepa dolayinda bakip gezardilar ulam ulam Hazar hem skif milletleri peceneglar Kimnar taa zamandan bu toprakta gezmistilar Sorardi golgelar ani buunku senselemiz Ani onnar kimi coxtan gormaa isteeriz biz Baboglunun lirik seirlerindeki hissler da diqqetcekendir Goka diidim diidim ellan yildiza Gonul koydum cannan dustum bir kiza Sevdam tasti guudeciimdan dokuldu En bas peetim ona ona duzuldu Yera diidim bastim ana topraama Yarim senin dokulerim kucaana Bugunku qaqauz nesrinin agir yukunu ceken yazicilar sirasinda onde gedenlerden biri N Babogludur Onun yaradici ligindan soz acan Ivan Topal yazir ki eger N Baboglunun eserleri hec bir edebi ozellik dasimamis olsaydi bele xalqin kultur tarixine bu eserler zengin folklor terminleri ile dolgun edebi bir abide kimi daxil edilecekdi 1 Bir mum o sofraya olsam Imak icki sana dolsam Sana bir safk edeyim Benim Bucaam benim ecelim Derslikler hazirlamaqda boyuk emeyi olan Nikolay Baboglu 1957 1960 ci illerde Moldovanin baskendi Kisinyovda cixan Moldova Sotsialiste qezetinin Qaqauz turkcesi sehifesine sekkiz il Komrat qezetine Moldova Dovlet Televiziyasinin qaqauz turkcesinde proqramina Moldova Yazarlar Birliyinin Qaqauz Yazarlari Bolmesine basciliq etmis bir muddet Moldova Tehsil Nazirinin muavini olmus Aynimda duslar pyesini ve Mumnar saalik icin ssenarisini yazmisdir Nikolay Baboglu eserlerinde tez tez folklor numunelerinden istifade etmekle yanasi sifahi xalq edebiyyatinin toplanmasi nesri ve arasdirilmasinda da boyuk isler gor musdur Istinadlar Redakte Bankova Emilya 2005 148Menbe https az wikipedia org w index php title Nikolay Baboglu amp oldid 4320700, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
