Bu məqaləni lazımdır. |
| Məşədi İsə | |
|---|---|
| Məşədi İsə Kərbəlayi Musa oğlu | |
![]() Məşədi İsə (Rəssam işi) | |
| Doğum tarixi | 1845 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 27 sentyabr 1924 (78–79 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Uşaqları | Musa, Dostuxanım |
| Atası | Kərbəlayi Musa |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | qlava |
Məşədi İsə Kərbəlayi Musa oğlu (1845, Qaraiman – 27 sentyabr 1924, Qaraiman, Yeni Bəyazid qəzası) — qlava, el qəhrəmanı.
Həyatı
| ]Məşədi İsə “Çanaqlı” soyundandır. O, 1845-ci ildə Göyçə mahalının Qaraiman kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Uşaqlıqdan cəsarətli və zirəkliyi ilə tay-tuşlarından fərqlənmiş, inadkarlığı ilə ulu babası Çanaq Vəlini xatırlatmışdır.
XIX əsrin birinci qərinəsində Çarizm İran və Türkiyə ilə apardığı müharibələrdə Zaqafqaziyanı, o sıradan Qərbi Azərbaycanı və Naxçıvanı işğal etdikdən sonra keçirdiyi inzibati dəyişikliklər nəticəsində burada yaşayan xalqların tarixən mövcud olan ərazilərinin sərhədləri ermənilərin xeyrinə pozuldu. 1850-ci ildə İrəvan quberniyası yaradılarkən keçmiş Naxçıvan xanlığının ərazisi, qədimdən oğuzların yaşadığı Qərbi Azərbaycan ərazisi, ulu Göyçə bu quberniyaya tabe edildi. Göyçənin hələ ermənilərin olmadığı Basarkeçər bölgəsindəki 44 kənd Məzrə kənd cəmiyyətinin starşinası tərəfindən idarə edilirdi.
Əvvəllər Göyçədə məscid olmayan kənd yox imiş. Qaraiman kəndindəki məscid Hacı Əli və Məşədi İsə qardaşları tərəfindən tikilmişdir. Ziyarətə hər il Göyçədən minlərlə adam Xorasana gedən ziyarətçilər arasında qaraimanlı İsa Kərbəlayi Musa oğlu da varmış, yolda quldurların dəstəsi qarətə məruz qalarkən o, cəldliklə iri bir daşın arxasına atılaraq “onaçılan” deyilən silahı ilə quldurbaşını yerə sərir, pərənləri pozulan quldurlar qarət etdikləri malları atıb qaçırlar.
Məşədi İsə şəxsi nüfuzuna görə bir sözü iki olan adamlardan deyildi. Rəsmi dövlət adamı olmasına baxmayaraq, dövrünün Qaçaq Kərəm, Dəli Alı, , , kimi görkəmli şəxsiyyətləri ilə dostluq etmiş, imperatorun yüksək rütbəli məmurları yanında nüfuzu olmuş, müxtəlif medallarla təltif edilmişdir.
Məşədi İsə bu əfsanəvi igidliyinə görə əbədi şöhrət qazanmış, yüksək hörmət və mənsəb sahibi kimi təkcə Göyçədə deyil, bütün ətraf mahallarda tanınmışdır. İgidliyini, mərdliyini, səxavətini nəzərə alan əhali 14 namizədin içərisindən onu Məzrə kənd cəmiyyətinin rəhbəri seçmişdır. O, insanların inamını və etimadını qazandığından bolşeviklər hakimiyyətə gələnə qədər 40 ildən artıq icmaya başçılıq etmişdir. Xalqın tələbi ilə “qırmızı inqilabın” qələbəsindən sonra kənd sovetinin sədri təyin edilmiş, 20-ci illərin ortalarında – 1924-cü il sentyabrın 27-si, 79 yaşında, şura sədrliyinin dördüncü ilində Basarkeçər rayonununda “kommunist” cildinə girmiş, daşnak ermənilər xəyanət toru qurmuş, xüsusən milis rəisi Xanzadyanın hiyləsi ilə iki ələ alınmış başı boş, milli düşüncəsi olmayan cavanın öyrədilib silahlandırılması yolu ilə “Məşədisənin yağı qoruğu”nda namərdcəsinə qətlə yetirildiyi günədək qlavalıq missiyanın öhdəsindən layiqincə gəlmişdir.
Məşədi İsənin həyatı və fəaliyyəti barədə onun özünə məxsus olan sənədlər, el-oba, qonşu mahallarda yaşayan yaşlı nəslin nümayəndələrinin xatirələri, həmçinin Əli Qurban Dastançının “Məşədisə dastanı”ndan Qərbi Azərbaycan mühitində baş vermiş hadisələr barədə samballı məlumatları oxuyub-bilmək də zəruridir.
Yazıçı Eldar İsmayıl Məşədi İsənin həyat və fəaliyyəti haqqında 2009-cu ildə "Zülmətdə parlayan qılınc" kitabını çap etdirmişdir.
Ədəbiyyat
| ]- Ziyəddin Məhərrəmov, "İrəvanda məktəbdarlıq və maarifçilik", Bakı, Nurlan nəşriyyatı, 2010.
- Əli Qurban Dastançı, "Məşədisə dastanı", Bakı, "Əbilov, Zeynalov və oğulları", 2000. 406 səh. 2000 nüsxə.
İstinadlar
| ]- Ocaqquliyev, Həsən. Yadda qalan xatirələr (PDF) (az.). Bakı: "Elm və təhsil". 2016. 8 noyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 8 noyabr 2017.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Mesedi IseMesedi Ise Kerbelayi Musa ogluMesedi Ise Ressam isi Dogum tarixi 1845 1845 Dogum yeri Qaraiman ErmenistanVefat tarixi 27 sentyabr 1924 1924 09 27 78 79 yasinda Vefat yeri Qaraiman Yeni Beyazid qezasi Ermenistan SSR ZSFSR SSRIDefn yeri QaraimanUsaqlari Musa DostuxanimAtasi Kerbelayi MusaMilliyyeti azerbaycanliFealiyyeti qlava Mesedi Ise Kerbelayi Musa oglu 1845 Qaraiman 27 sentyabr 1924 Qaraiman Yeni Beyazid qezasi qlava el qehremani Heyati span Mesedi Ise Canaqli soyundandir O 1845 ci ilde Goyce mahalinin Qaraiman kendinde kendli ailesinde anadan olmusdur Usaqliqdan cesaretli ve zirekliyi ile tay tuslarindan ferqlenmis inadkarligi ile ulu babasi Canaq Velini xatirlatmisdir XIX esrin birinci qerinesinde Carizm Iran ve Turkiye ile apardigi muharibelerde Zaqafqaziyani o siradan Qerbi Azerbaycani ve Naxcivani isgal etdikden sonra kecirdiyi inzibati deyisiklikler neticesinde burada yasayan xalqlarin tarixen movcud olan erazilerinin serhedleri ermenilerin xeyrine pozuldu 1850 ci ilde Irevan quberniyasi yaradilarken kecmis Naxcivan xanliginin erazisi qedimden oguzlarin yasadigi Qerbi Azerbaycan erazisi ulu Goyce bu quberniyaya tabe edildi Goycenin hele ermenilerin olmadigi Basarkecer bolgesindeki 44 kend Mezre kend cemiyyetinin starsinasi terefinden idare edilirdi Evveller Goycede mescid olmayan kend yox imis Qaraiman kendindeki mescid Haci Eli ve Mesedi Ise qardaslari terefinden tikilmisdir Ziyarete her il Goyceden minlerle adam Xorasana geden ziyaretciler arasinda qaraimanli Isa Kerbelayi Musa oglu da varmis yolda quldurlarin destesi qarete meruz qalarken o celdlikle iri bir dasin arxasina atilaraq onacilan deyilen silahi ile quldurbasini yere serir perenleri pozulan quldurlar qaret etdikleri mallari atib qacirlar Mesedi Ise sexsi nufuzuna gore bir sozu iki olan adamlardan deyildi Resmi dovlet adami olmasina baxmayaraq dovrunun Qacaq Kerem Deli Ali kimi gorkemli sexsiyyetleri ile dostluq etmis imperatorun yuksek rutbeli memurlari yaninda nufuzu olmus muxtelif medallarla teltif edilmisdir Mesedi Ise bu efsanevi igidliyine gore ebedi sohret qazanmis yuksek hormet ve menseb sahibi kimi tekce Goycede deyil butun etraf mahallarda taninmisdir Igidliyini merdliyini sexavetini nezere alan ehali 14 namizedin icerisinden onu Mezre kend cemiyyetinin rehberi secmisdir O insanlarin inamini ve etimadini qazandigindan bolsevikler hakimiyyete gelene qeder 40 ilden artiq icmaya basciliq etmisdir Xalqin telebi ile qirmizi inqilabin qelebesinden sonra kend sovetinin sedri teyin edilmis 20 ci illerin ortalarinda 1924 cu il sentyabrin 27 si 79 yasinda sura sedrliyinin dorduncu ilinde Basarkecer rayonununda kommunist cildine girmis dasnak ermeniler xeyanet toru qurmus xususen milis reisi Xanzadyanin hiylesi ile iki ele alinmis basi bos milli dusuncesi olmayan cavanin oyredilib silahlandirilmasi yolu ile Mesedisenin yagi qorugu nda namerdcesine qetle yetirildiyi gunedek qlavaliq missiyanin ohdesinden layiqince gelmisdir Mesedi Isenin heyati ve fealiyyeti barede onun ozune mexsus olan senedler el oba qonsu mahallarda yasayan yasli neslin numayendelerinin xatireleri hemcinin Eli Qurban Dastancinin Mesedise dastani ndan Qerbi Azerbaycan muhitinde bas vermis hadiseler barede samballi melumatlari oxuyub bilmek de zeruridir Yazici Eldar Ismayil Mesedi Isenin heyat ve fealiyyeti haqqinda 2009 cu ilde Zulmetde parlayan qilinc kitabini cap etdirmisdir Edebiyyat span Ziyeddin Meherremov Irevanda mektebdarliq ve maarifcilik Baki Nurlan nesriyyati 2010 Eli Qurban Dastanci Mesedise dastani Baki Ebilov Zeynalov ve ogullari 2000 406 seh 2000 nusxe Istinadlar span Ocaqquliyev Hesen Yadda qalan xatireler PDF az Baki Elm ve tehsil 2016 8 noyabr 2017 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 8 noyabr 2017 Kateqoriyalar 1845 ci ilde dogulanlarQaraimanda dogulanlar27 sentyabrda vefat edenler1924 cu ilde vefat edenlerYeni Beyazid qezasinda vefat edenlerYeni Beyazid qezasinda defn olunanlarGoycede dogulanlarGoycede vefat edenlerGizli kateqoriyalar Vikipediya Vikilesdirilecek meqalelerElifba sirasina gore sexsler

