fbpx
Wikipedia

Məşyəxət-i İslamiyyə İdarəsi

Məşyəxət-i İslamiyyə idarəsiAzərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə müsəlman ruhani idarəsi.

Tarixi

Çar Rusiyası Şimali Azərbaycanı işğal etdikdən sonra, Cənubi Qafqaz şiələrinə başçılıq etmək üçün Şeyxülislam (1823), sünnilərə rəhbərlik etmək üçün isə müfti (1832) vəzifələri təsis olundu. Lakin Cənubi Qafqaz müsəlmanları ruhani idarəsinin yaradılması ləngidirdi. Cənubi Qafqazda şiə və sünni məzhəbləri üzrə müvafiq ruhani idarələri yalnız 1872-ci il aprelin 5-də yaradıldı. Bu idarələr Tiflisdə yerləşirdi.

Fəaliyyəti

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yaradıldıqdan sonra dini işlərin həllində şeyxülislamın və müftinin roluna diqqət artırıldı. Cümhuriyyət hökumətinin 1918-ci il 18 iyun tarixli qərarı ilə islam dininə aid məsələlərin Nazirlər Şurasında müzakirəsi zamanı şeyxülislama və müftiyə həlledici səs hüququ verilirdi. Fətəli xan Xoyskinin 2-ci hökumət kabinəsində Xalq Maarifı və Dini Etiqad Nazirliyi yaradıldı. Həmin nazirliyin şeyxülislama və müftiyə 1918-ci il 10 avqust tarixli müraciəti nəticəsində Cənubi Qafqaz müsəlman ruhani idarələri Tiflisdən Gəncəyə köçürüldü, Hər iki idarə rəhbərinin 1918-ci il 1 sentyabr tarixli qərarı ilə şiə və sünni ruhani idarələri birləşdirildi. Yeni yaradılan ruhani idarəsi, Osmanlı dövlətində olduğu kimi, "Meşyəxət-i islamiyyə" ("məşyəxati" "şeyx" sözünün cəm şəkillərindən biridir. "Məşyəxət-i islamiyyə", yəni müsəlman şeyxləri, ağsaqqalları, rəhbərləri, başçıları mənasındadır) adlandırıldı və onun strukturu müəyyənləşdirildi. Xalq Maarifı və Dini Etiqad Nazirliyinə təqdim edilmiş ştat cədvəlinə görə, "Məşyəxət-i islamiyyə" idarəsi 2 sədr, 4 idarə üzvü, katib, 2 kargüzar, ümumiyyətlə, 15 nəfərdən ibarət olmalı idi. Hökumət 1918-ci il 8 oktyabr tarixli qərarı ilə müftinin və şeyxülislamın aylıq məvacibini 2 min 500 manat müəyyən etmiş, digər dövlət və hökumət orqanları ilə birlikdə, onların da dəftərxanalarını Bakıya köçürtmüşdü. Sonralar müftinin və şeyxülislamın məvacibi 1 min 500 manat müəyyənləşdirildi. "Məşyəxət-i islamiyyə" idarəsi Bakıya köçürüldükdən sonra onun strukturunun dəqiqləşdirilməsi sahəsində işlər davam etdirildi. İdarəyə şeyxülislamın və müftinin həmsədrlik etməsi qərara alındı. Hökumətin 1920-ci il mart sərəncamına əsasən, həmsədrlər nazir köməkçisi ilə eyni status alırdı. Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra "Məşyəxət-i islamiyyə" idarəsi ləğv olundu.

Həmçinin bax

Ədəbiyyat

  • Азербаиджанская Демократическая Республика (1918-1920).
  • Əhədov A., Azərbaycanda din və dini təsisatlar, B., 1991;
  • Quluzadə M., Dinimiz dünən və bu gün (1920-1995-ci illər), B., 1996;
  • Hüseynli R., Azərbaycan ruhaniliyi (xanlıqlar çağırışdan sovet işğalınadək olan dövrdə), B., 2002.

İstinadlar

  1. "Məşyəxət-i İslamiyyə İdarəsi". Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II. Bakı: "Lider". 2005. səh. 195. ISBN 9952-417-44-4.

məşyəxət, islamiyyə, idarəsi, məşyəxət, islamiyyə, idarəsi, azərbaycan, xalq, cümhuriyyəti, dövründə, müsəlman, ruhani, idarəsi, mündəricat, tarixi, fəaliyyəti, həmçinin, ədəbiyyat, istinadlartarixi, redaktəçar, rusiyası, şimali, azərbaycanı, işğal, etdikdən, . Mesyexet i Islamiyye idaresi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovrunde muselman ruhani idaresi Mundericat 1 Tarixi 2 Fealiyyeti 3 Hemcinin bax 4 Edebiyyat 5 IstinadlarTarixi RedakteCar Rusiyasi Simali Azerbaycani isgal etdikden sonra Cenubi Qafqaz sielerine basciliq etmek ucun Seyxulislam 1823 sunnilere rehberlik etmek ucun ise mufti 1832 vezifeleri tesis olundu Lakin Cenubi Qafqaz muselmanlari ruhani idaresinin yaradilmasi lengidirdi Cenubi Qafqazda sie ve sunni mezhebleri uzre muvafiq ruhani idareleri yalniz 1872 ci il aprelin 5 de yaradildi Bu idareler Tiflisde yerlesirdi Fealiyyeti RedakteAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti yaradildiqdan sonra dini islerin hellinde seyxulislamin ve muftinin roluna diqqet artirildi Cumhuriyyet hokumetinin 1918 ci il 18 iyun tarixli qerari ile islam dinine aid meselelerin Nazirler Surasinda muzakiresi zamani seyxulislama ve muftiye helledici ses huququ verilirdi Feteli xan Xoyskinin 2 ci hokumet kabinesinde Xalq Maarifi ve Dini Etiqad Nazirliyi yaradildi Hemin nazirliyin seyxulislama ve muftiye 1918 ci il 10 avqust tarixli muracieti neticesinde Cenubi Qafqaz muselman ruhani idareleri Tiflisden Genceye kocuruldu Her iki idare rehberinin 1918 ci il 1 sentyabr tarixli qerari ile sie ve sunni ruhani idareleri birlesdirildi Yeni yaradilan ruhani idaresi Osmanli dovletinde oldugu kimi Mesyexet i islamiyye mesyexati seyx sozunun cem sekillerinden biridir Mesyexet i islamiyye yeni muselman seyxleri agsaqqallari rehberleri bascilari menasindadir adlandirildi ve onun strukturu mueyyenlesdirildi Xalq Maarifi ve Dini Etiqad Nazirliyine teqdim edilmis stat cedveline gore Mesyexet i islamiyye idaresi 2 sedr 4 idare uzvu katib 2 karguzar umumiyyetle 15 neferden ibaret olmali idi Hokumet 1918 ci il 8 oktyabr tarixli qerari ile muftinin ve seyxulislamin ayliq mevacibini 2 min 500 manat mueyyen etmis diger dovlet ve hokumet orqanlari ile birlikde onlarin da defterxanalarini Bakiya kocurtmusdu Sonralar muftinin ve seyxulislamin mevacibi 1 min 500 manat mueyyenlesdirildi Mesyexet i islamiyye idaresi Bakiya kocuruldukden sonra onun strukturunun deqiqlesdirilmesi sahesinde isler davam etdirildi Idareye seyxulislamin ve muftinin hemsedrlik etmesi qerara alindi Hokumetin 1920 ci il mart serencamina esasen hemsedrler nazir komekcisi ile eyni status alirdi Azerbaycanda sovet hakimiyyeti qurulduqdan sonra Mesyexet i islamiyye idaresi legv olundu 1 Hemcinin bax RedakteAzerbaycan Xalq CumhuriyyetiEdebiyyat RedakteAzerbaidzhanskaya Demokraticheskaya Respublika 1918 1920 Ehedov A Azerbaycanda din ve dini tesisatlar B 1991 Quluzade M Dinimiz dunen ve bu gun 1920 1995 ci iller B 1996 Huseynli R Azerbaycan ruhaniliyi xanliqlar cagirisdan sovet isgalinadek olan dovrde B 2002 Istinadlar Redakte Mesyexet i Islamiyye Idaresi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II Baki Lider 2005 seh 195 ISBN 9952 417 44 4 Menbe https az wikipedia org w index php title Mesyexet i Islamiyye Idaresi amp oldid 5887590, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.