fbpx
Wikipedia

Müqəddəs Pyotr və Pavel bazilikası

Müqəddəs Pyotr və Pavel bazilikası (Müqəddəs Pyotr və Pavelin kapitul kilsəsi) (çex. Bazilika svatého Petra a Pavla; Kapitulní chrám sv. Petra a Pavla) — Praqanın Vışehrad rayonunda yerləşən neoqotik üslublu kapitul katolik kilsəsidir. Kilsə Vışehradda yerləşən müqəddəs Pyotr və Pavelin kral kollegial kapituluna mənsub prixod hesab olunur. 25 mart 2003-cü ildən kiçik bazilika titulunu daşıyır.

Müqəddəs Pyotr və Pavel bazilikası
Bazilika svatého Petra a Pavla
50°03′51″ şm. e. 14°25′04″ ş. u.
Ölkə  Çexiya
Şəhər Praqa
Yerləşir Vışehrad
Aidiyyatı Katolisizm
Praqa arxidiosezi
Sifarişçi knyaz II Vratislav
Tikilmə tarixi 10701080
Üslubu Neoqotika
Vəziyyəti fəaliyyət göstərir
Çexiyanın milli irsi
İstinad nöm.1-1273
Müqəddəs Pyotr və Pavel bazilikası
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarix

 
Bazilikanın əsas girişi üzərində yerləşən Timpan. Əsərin müəllifi Ştepan Zaleşak (1901-ci il).
 
Vışehradın ümumi mənzərəsini təsvir edən barokko freski.

Vışehradda kilsənin yaranmasının əsas səbəbi, XI əsrin ikinci yarısında knyaz II Vratislav və onun qardaşı Praqa yepiskopu Yaromir arasında hakimiyyət uğrunda gedən mübarizə ilə sıx bağlıdır. Vratislav, yeni hakimiyyət mərkəzi yaratmaq məqsədilə Vışehradı öz yaşayış yeri kimi seçir və orada Praqa Yeparxiyasından müstəqil şəkildə fəaliyyət göstərəcək yeni kilsə təşkilatı qurmaq qərarına gəlir. Bunun nəticəsində 1070-ci ildə, Praqa yepiskopluğundan müstəqil şəkildə fəaliyyət göstərən və bilavasitə Roma Papasının tabeliyində olan Vışehrad kapitulu təsis edilmişdir (Kapitul 1763-cü ilə qədər müstəqil qalmışdır). Qısa müddət sonra həmin ərazidə tikintisi yəqin ki 1080-ci ilə qədər davam edən Müqəddəs Pyotr və Pavelin şərəfinə kilsə qurulmuşdur. Salnamələrə inansaq, knyaz Vratislav təməl üçün daşla doldurulmuş 12 zənbili tikinti sahəsinə çatdırır və ümumilikdə məbədin tikintisində şəxsən iştirak edirdi.

Kilsə Roma memarlığı üslubunda kiçik bazilika kimi ucaldılmış və o cümlədən kral II Vratislavın və kral ailə üzvlərinin dəfni üçün nəzərdə tutulmuşdur. Hesab edilir ki, 1092-ci ildə kral Vratislav məhz bu kilsəsində dəfn edilmişdir, lakin aparılan çoxsaylı arxeoloji araşdırmalara baxmayaraq, onun qalıqları burada aşkar edilməmişdir.

1129-cu ilin əvvəlində kilsə əhəmiyyətli dərəcədə genişlənmişdir. 1249-cu ildə kilsədə yanğın hadisəsi baş verir və bundan sonra o erkən qotika üslubunda yenidən bərpa edilmişdir.

İmpertator IV Karlın dövründə, yəni 1369-cu ildə aparılan geniş miqyaslı yenidənqurma işləri nəticəsində kilsə özünün yan kapellaları olan üç nefli qotik görünüşünü əldə etmişdir.

Yan Qus tərəfdarlarının 1419-1434-cü illərdə Çexiyada və ətraf ölkələrdə keçirdiyi reformasiya xarakterli Qusçular hərəkatı zamanı Vışehrad işğal olunmuş, Müqəddəs Pyotr və Pavel kilsəsinə isə əhəmiyyətli dərəcədə ziyan dəymişdir. 1495-ci ildə yekun bərpa işlərinin tamamlanmasından sonra, kilsə təkrar təqdis edilmişdir.

1576-cı ildə kilsə intibah, XVIII əsrin 20-ci illərində isə barokko üslubunda yenidən inşa edilmişdir. Barokko layihəsinin müəllifi italyan mənşəli Çexiyalı memar Yan Santini idi, bütün rəhbərlik və idarəetmə işləri isə Frantişek Maksimilian Kanka tərəfindən həyata keçirilmişdir. 1678-ci ildə eyni barokko üslubunda zəng qülləsi tikilmişdir.

Neoqotika üslubunda kilsənin sonuncu yenidənqurma işləri 1885-ci ildə başladılmışdır. Onun müəllifi məşhur memar Yozef Motsker idi. Kilsənin əsas girişi üzərində yerləşən timpanda memar Ştepan Zaleşak tərəfindən "Qiyamət" adlı relyef həkk olunmuşdur. Kilsənin tikinti işləri "Adəm" və "Həvva" adlı iki neoqotik tərzdə ön qüllələrin 1902—1903-cü illərdə inşası ilə tam yekunlaşmışdır. Layihə memar Frantişek Mikşa tərəfindən həyata keçirilmişdir. Yenidənqurma işlərindən sonra, kilsə indiki görünüşünü qazanmışdı.

Kilsənin interyeri

Bazilikanın interyeri 1902-1903-ci illərdə Frantişek Urban və həyat yoldaşı Mariya tərəfindən hazırlanmış Ar Nuvo üslubunda divar ornamentləri və fiqurlu qıvrım rəsm formasında naxışlarla doludur. Kilsənin presviterisi Müqəddəs Apostollar Pyotr və Pavelin həyat səhnələri reproduksiya edən vyanalı rəssam Karl Yobstun freskləri ilə bəzədilmişdi.

 
Freskalar

Kilsənin şüşə vitrajları Frantişek Sekvensin layihəsi əsasında hazırlanmışdır. Bazilikanın baş altarı 1884-1889-cu ildə oymaçı Yozef Hrubeşin layihəsi çərçivəsində Yozef Motsker tərəfindən kəsilmişdir. Altarda müqəddəs apostollar Pyotr və Pavel, həmçinin Bizanslı yunan qardaşları Kirill və Mefodiy təsvir olunmuşdu.

Birinci kapellada XII əsrə aid Roman memarlığı üslubunda daş sarkofaq yerləşir. Əfsanəyə görə, həmin sarkofaqda müqəddəs Longinin qalıqları saxlanılır, amma əslində burada Prjemısloviçlər sülaləsinin nümayəndələrindən biri dəfn edilmişdir. Kilsənin ikinci kapellasında Çexiya himayədarlarının altarı yerləşir. Üçüncü kapellada XIV əsrin ortalarına aid və qotik rəssamlıq abidəsi sayılan Yağış Məryəm Ananın məşhur divar rəsmi (pannosu) yerləşdirilmişdir. Panno IV Karl və II Rudolfun kolleksiyalarında saxlanılırdı və yalnız 1606-cı ildə Müqəddəs Pyotr və Pavel kilsəsinə hədiyyə edilmişdir. Rəvayətə görə, Yağış Məryəm Ananın təsviri müjdəçi Luka tərəfindən çəkilmişdir. Quraqlıq dövründə insanlar tərəfindən Məryəmin təsvirinə yağış yağması üçün çoxsaylı dualar ilə yürüyüş olunurdu. Sol künc nefinin divarında 1420-ci ildə çəkilmiş və Vışehradın ümumi mənzərəsini təsvir edən barokko freskini görmək olar.

1988-1994-cü illərdə kilsənin interyeri xeyli miqdarda pul vəsaiti hesabına əhəmiyyətli dərəcədə dəyişikliyə məruz qalmışdı.

Vışehrad qəbiristanlığı

Müqəddəs Pyotr və Pavel kilsəsinin olduğu sahədə qəbiristanlıq artıq 1260-cı ildən mövcud olmuşdur. XVII əsrdə burada Vışehrad kapituluna məxsus prixodun qəbiristanlığı var idi. 1869-cu ildə qəbiristanlığa ümummilli statusu verilmişdir. Cənub və şərq tərəfdə yerləşən ilk mərmər qəbir daşlarının müəllifləri heykəltəraşlar A. Barvitius və Yozef Zitekin tələbəsi olan Antonin Vieql idi. Vieqlın tərtib etdiyi layihəyə uyğun olaraq qəbiristanlığın sərhədləri boyunca neointibah üslubunda arkadalar inşa edilmişdir. Vışehrad qəbiristanlığının mərkəzi xiyabanı "Slavin" panteona gətirib çıxarır (A.Vieql tərəfindən 1889-1893-cü illərdə kilsənin arxasında tikilmişdir). Burada çex xalqının məşhur və ümummilli mədəniyyət və elm xadimləri uyuyur (Karel Çapek, Karel Ginek Maxa, Yan Neruda, Bojena Nemtsova, Mikolaş Aleş, Yan Marjak, Vatslav Levı, Antonin Dvorjak, Bedrjix Smetana, Zdenek Fibix, Yan Evangelista Purkine, Yaroslav Geyrovski və bir çox başqaları).

İstinadlar

  1. . 2015-04-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-23.
  2. The Goticky Sklep exibition, Vyšehrad, Czech Republic

Xarici keçidlər

  • P. Bedrníček, Vyšehrad tisíciletá sága, Volvox Globator, Praha, 2005
  • Sv. Petr a Pavel na Vyšehradě
  • Královská kolegiátní kapitula sv. Petra a Pavla na Vyšehradě 2011-03-08 at the Wayback Machine
  • Костёл Св. Петра и Павла на Вышеграде
  • Костёл Святых Петра и Павла (Прага)
  • Официальный сайт капитула Святых Петра и Павла на Вышеграде 2019-11-05 at the Wayback Machine
  • Чехия: Прага — Вышеградское кладбище и Славин

müqəddəs, pyotr, pavel, bazilikası, müqəddəs, pyotr, pavelin, kapitul, kilsəsi, çex, bazilika, svatého, petra, pavla, kapitulní, chrám, petra, pavla, praqanın, vışehrad, rayonunda, yerləşən, neoqotik, üslublu, kapitul, katolik, kilsəsidir, kilsə, vışehradda, y. Muqeddes Pyotr ve Pavel bazilikasi Muqeddes Pyotr ve Pavelin kapitul kilsesi cex Bazilika svateho Petra a Pavla Kapitulni chram sv Petra a Pavla Praqanin Visehrad rayonunda yerlesen neoqotik uslublu kapitul katolik kilsesidir Kilse Visehradda yerlesen muqeddes Pyotr ve Pavelin kral kollegial kapituluna mensub prixod hesab olunur 25 mart 2003 cu ilden kicik bazilika titulunu dasiyir 1 Muqeddes Pyotr ve Pavel bazilikasiBazilika svateho Petra a Pavla50 03 51 sm e 14 25 04 s u Olke CexiyaSeher PraqaYerlesir VisehradAidiyyati KatolisizmPraqa arxidioseziSifarisci knyaz II VratislavTikilme tarixi 1070 1080Uslubu NeoqotikaVeziyyeti fealiyyet gosterirCexiyanin milli irsiIstinad nom 1 1273Muqeddes Pyotr ve Pavel bazilikasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarix 2 Kilsenin interyeri 3 Visehrad qebiristanligi 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerTarix Redakte Bazilikanin esas girisi uzerinde yerlesen Timpan Eserin muellifi Stepan Zalesak 1901 ci il Visehradin umumi menzeresini tesvir eden barokko freski Visehradda kilsenin yaranmasinin esas sebebi XI esrin ikinci yarisinda knyaz II Vratislav ve onun qardasi Praqa yepiskopu Yaromir arasinda hakimiyyet ugrunda geden mubarize ile six baglidir Vratislav yeni hakimiyyet merkezi yaratmaq meqsedile Visehradi oz yasayis yeri kimi secir ve orada Praqa Yeparxiyasindan musteqil sekilde fealiyyet gosterecek yeni kilse teskilati qurmaq qerarina gelir Bunun neticesinde 1070 ci ilde Praqa yepiskoplugundan musteqil sekilde fealiyyet gosteren ve bilavasite Roma Papasinin tabeliyinde olan Visehrad kapitulu tesis edilmisdir Kapitul 1763 cu ile qeder musteqil qalmisdir Qisa muddet sonra hemin erazide tikintisi yeqin ki 1080 ci ile qeder davam eden Muqeddes Pyotr ve Pavelin serefine kilse qurulmusdur Salnamelere inansaq knyaz Vratislav temel ucun dasla doldurulmus 12 zenbili tikinti sahesine catdirir ve umumilikde mebedin tikintisinde sexsen istirak edirdi Kilse Roma memarligi uslubunda kicik bazilika kimi ucaldilmis ve o cumleden kral II Vratislavin ve kral aile uzvlerinin defni ucun nezerde tutulmusdur Hesab edilir ki 1092 ci ilde kral Vratislav mehz bu kilsesinde defn edilmisdir lakin aparilan coxsayli arxeoloji arasdirmalara baxmayaraq onun qaliqlari burada askar edilmemisdir 1129 cu ilin evvelinde kilse ehemiyyetli derecede genislenmisdir 1249 cu ilde kilsede yangin hadisesi bas verir ve bundan sonra o erken qotika uslubunda yeniden berpa edilmisdir Impertator IV Karlin dovrunde yeni 1369 cu ilde aparilan genis miqyasli yenidenqurma isleri neticesinde kilse ozunun yan kapellalari olan uc nefli qotik gorunusunu elde etmisdir Yan Qus terefdarlarinin 1419 1434 cu illerde Cexiyada ve etraf olkelerde kecirdiyi reformasiya xarakterli Quscular herekati zamani Visehrad isgal olunmus Muqeddes Pyotr ve Pavel kilsesine ise ehemiyyetli derecede ziyan deymisdir 1495 ci ilde yekun berpa islerinin tamamlanmasindan sonra kilse tekrar teqdis edilmisdir 1576 ci ilde kilse intibah XVIII esrin 20 ci illerinde ise barokko uslubunda yeniden insa edilmisdir Barokko layihesinin muellifi italyan menseli Cexiyali memar Yan Santini idi butun rehberlik ve idareetme isleri ise Frantisek Maksimilian Kanka terefinden heyata kecirilmisdir 1678 ci ilde eyni barokko uslubunda zeng qullesi tikilmisdir Neoqotika uslubunda kilsenin sonuncu yenidenqurma isleri 1885 ci ilde basladilmisdir Onun muellifi meshur memar Yozef Motsker idi Kilsenin esas girisi uzerinde yerlesen timpanda memar Stepan Zalesak terefinden Qiyamet adli relyef hekk olunmusdur Kilsenin tikinti isleri Adem ve Hevva adli iki neoqotik terzde on qullelerin 1902 1903 cu illerde insasi ile tam yekunlasmisdir Layihe memar Frantisek Miksa terefinden heyata kecirilmisdir Yenidenqurma islerinden sonra kilse indiki gorunusunu qazanmisdi Kilsenin interyeri RedakteBazilikanin interyeri 1902 1903 ci illerde Frantisek Urban ve heyat yoldasi Mariya terefinden hazirlanmis Ar Nuvo uslubunda divar ornamentleri ve fiqurlu qivrim resm formasinda naxislarla doludur Kilsenin presviterisi Muqeddes Apostollar Pyotr ve Pavelin heyat sehneleri reproduksiya eden vyanali ressam Karl Yobstun freskleri ile bezedilmisdi Freskalar Kilsenin suse vitrajlari Frantisek Sekvensin layihesi esasinda hazirlanmisdir Bazilikanin bas altari 1884 1889 cu ilde oymaci Yozef Hrubesin layihesi cercivesinde Yozef Motsker terefinden kesilmisdir Altarda muqeddes apostollar Pyotr ve Pavel hemcinin Bizansli yunan qardaslari Kirill ve Mefodiy tesvir olunmusdu Birinci kapellada XII esre aid Roman memarligi uslubunda das sarkofaq yerlesir Efsaneye gore hemin sarkofaqda muqeddes Longinin qaliqlari saxlanilir amma eslinde burada Prjemislovicler sulalesinin numayendelerinden biri defn edilmisdir Kilsenin ikinci kapellasinda Cexiya himayedarlarinin altari yerlesir Ucuncu kapellada XIV esrin ortalarina aid ve qotik ressamliq abidesi sayilan Yagis Meryem Ananin meshur divar resmi pannosu yerlesdirilmisdir Panno IV Karl ve II Rudolfun kolleksiyalarinda saxlanilirdi ve yalniz 1606 ci ilde Muqeddes Pyotr ve Pavel kilsesine hediyye edilmisdir Revayete gore Yagis Meryem Ananin tesviri mujdeci Luka terefinden cekilmisdir Quraqliq dovrunde insanlar terefinden Meryemin tesvirine yagis yagmasi ucun coxsayli dualar ile yuruyus olunurdu Sol kunc nefinin divarinda 1420 ci ilde cekilmis ve Visehradin umumi menzeresini tesvir eden barokko freskini gormek olar 1988 1994 cu illerde kilsenin interyeri xeyli miqdarda pul vesaiti hesabina ehemiyyetli derecede deyisikliye meruz qalmisdi Visehrad qebiristanligi RedakteMuqeddes Pyotr ve Pavel kilsesinin oldugu sahede qebiristanliq artiq 1260 ci ilden movcud olmusdur XVII esrde burada Visehrad kapituluna mexsus prixodun qebiristanligi var idi 1869 cu ilde qebiristanliga umummilli statusu verilmisdir Cenub ve serq terefde yerlesen ilk mermer qebir daslarinin muellifleri heykelteraslar A Barvitius ve Yozef Zitekin telebesi olan Antonin Vieql idi Vieqlin tertib etdiyi layiheye uygun olaraq qebiristanligin serhedleri boyunca neointibah uslubunda arkadalar insa edilmisdir 2 Visehrad qebiristanliginin merkezi xiyabani Slavin panteona getirib cixarir A Vieql terefinden 1889 1893 cu illerde kilsenin arxasinda tikilmisdir Burada cex xalqinin meshur ve umummilli medeniyyet ve elm xadimleri uyuyur Karel Capek Karel Ginek Maxa Yan Neruda Bojena Nemtsova Mikolas Ales Yan Marjak Vatslav Levi Antonin Dvorjak Bedrjix Smetana Zdenek Fibix Yan Evangelista Purkine Yaroslav Geyrovski ve bir cox basqalari Istinadlar Redakte Kostel sv Petra a Pavla na Vysehrade 2015 04 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 11 23 The Goticky Sklep exibition Vysehrad Czech RepublicXarici kecidler Redakte Vikianbarda Muqeddes Pyotr ve Pavel bazilikasi ile elaqeli mediafayllar var P Bedrnicek Vysehrad tisicileta saga Volvox Globator Praha 2005 Sv Petr a Pavel na Vysehrade Kralovska kolegiatni kapitula sv Petra a Pavla na Vysehrade Arxivlesdirilib 2011 03 08 at the Wayback Machine Kostyol Sv Petra i Pavla na Vyshegrade Kostyol Svyatyh Petra i Pavla Praga Oficialnyj sajt kapitula Svyatyh Petra i Pavla na Vyshegrade Arxivlesdirilib 2019 11 05 at the Wayback Machine Chehiya Praga Vyshegradskoe kladbishe i SlavinMenbe https az wikipedia org w index php title Muqeddes Pyotr ve Pavel bazilikasi amp oldid 6043001, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.