Müqəddəs Pyotr meydanı (it.Piazza San Pietro, lat.Forum Sancti Petri) - Roma şəhərinin Borqo rayonunun qərbində yerləşən və Papa enklavı olan Vatikan şəhərində, Müqəddəs Pyotr bazilikasının düz qarşısında yerləşən geniş meydandır.
Meydanın mərkəzində, həmin ərazidə 1586-cı ildə ucaldılmış Qədim Misirobeliski yerləşir. Obelisk elmi ədəbiyyatda Vatikan obeliski adı ilə məşhurdur. Ziyarətçiləri “Ana kilsənin qolları kimi qucaqlayan” dörd sütun dərinlikli Toskan sütunlarından ibarət kolonnada və meydan kilsənin inşasından təxminən 100 il sonra Bernini tərəfindən dizayn edilmişdir. 1675-ci ildə Bernini tərəfindən hazırlanmış fəvvarə isə meydanda yerləşən və 1613-cü ildə Karlo Maderno tərəfindən dizayn edilmiş digər fəvvarəyə uyğundur.
Tarixi
Meydann 1921-ci ildə çəkilmiş aerofotosu
Müqəddəs Pyotr bazilikası qarşısındakı geniş ərazi Covanni Lorenso Bernini tərəfindən 1656-1667-ci illərdə, Papa VII Aleksandrın sifarişi ilə dizayn edilmişdir. Meydanın yaradılmasında əsas məqsəd “kilsədən və ya Həvari sarayından xeyir-dua verən Roma Papasının daha çox insan tərəfindən görülməsinə” şərait yaratmaq idi.
On illərlə Müqəddəs Pyotr bazilikasının interyerləri üzərində işləyən Berniniyə bazilika qarşısındakı meydanın dizayn edilməsi həvalə edilmiş, lakin, bazilikanın Karlo Maderno tərəfindən yaradılmış barokko fasadı ilə rəqabət yaradılmaması üçün sadə Toskan orderindən istifadə etməsi tələb edilmişdir. Bernini isə meydanı əhatə etmək və möhtəşəmlik hissi yaratmaq üçün nəhəng ölçülü sütunlardan istifadə etmişdir.
Ətrafda olan çoxsağlı tikililər inşaat işləri zamanı xeyli məhdudiyyətlər yaradırdı. Kafedralın əsas fasadından sağda Vatikan sarayının nəhəng fasadı yerləşirdi və Bernini Papa otaqlarının qarşısını qapatmadan sarayın görünüşünü məhdudlaşdırmalı idi. Obelisk meydanın mərkəzində, Maderno tərəfindən hazırlanmış qranit fəvvarə isə yanda yerləşir: Bernini fəvvarəni kolonnada ilə əhatə edilmiş ovato-tondonun əsas fokuslarından biri kimi istifadə edərək, 1675-ci ildə - ölümündən beş il əvvəl Madernonun fəvvarəsi qarşısında, obeliskin digər tərəfində ikinci fəvvarəni (Madernonun fəvvarəsinə bənzər) yerləşdirdi. Meydanın, bazilikanı tərk edən ziyarətçi üçün yüksək prespektiv yaradan və mütəxəssislər tərəfindən barokko stilinə ustad möhürü kimi dəyərləndirilən trapesvari forması əsasən ərazidəki tikililərin yaratdığı məhdudiyyətlər çərçivəsində formalaşdırılmışdır.
Kolonnada
Dörd sütun dərinlikli kolossal toskan kolonnadası meydanın elliptik ərazisini və trapezvari girişini formalaşdırır. Bazilikanın fasadına paralel olan ovato-tondonun uzun oxu davamlılıqda fasilə yaradır ki, bu da Barokko monumental yanaşması üçün xarakterikdir. Kolonnada meydanın ərazisini müəyyən edir. Meydanın trapesvari girişi ilə kontrast təşkil edən elliptik mərkəzi, Berninin təsəvvürünə görə “Ana kilsənin qolları kimi” ziyarətçiləri qucaqlayır. Kolonnadanın cənub tərəfində yerləşən Barberini bağında şam ağacları çətir formalaşdırır. Şimal tərəfdə isə bir neçə Vatikan binası və Vatikan sarayının yuxarı mərtəbələri görünür.
Meydanın 360 dərəcədə görünüşü
Obelisk
Vatikan obeliski
Ovato-tondonun mərkəzində qırmızı qranitdən hazırlanmış və şirlərin saxladığı Çigi ailəsinin gerbi ilə bəzədilmiş bürünc təməl üzərində dayanan 25.5 hündürlükdə Qədim Misir obeliski dayanır. Təməllə birlikdə obeliskin hündürlüyü 41 metrdir. Obeliskin zirvəsində isə bürünc xaç yerləşir. Qranit Misirin Heliopolis şəhərində naməlum firon tərəfindən ucaldılmışdır.
İmperator I Avqust (təxm. e.ə. 63 – b.e. 14) obeliski İskəndəriyyə şəhərindəki Yuli forumuna köçürtdürmüş, b.e. 37-ci ilinə kimi abidə orada qalmışdır. Həmin il Kaliqulanın sifarişi ilə Yuli forumu dağıdılmış, obelisk isə Romaya gətirilmişdir. Kaliqula obeliski qəddar oyunlar və xristianların edamlarının keçirildiyi Neronun sirkinin mərkəzindən keçən spinada yerləşdirmişdir.
Obelisk hazırda yeləşdiyi əraziyə 1586-cı ildə Papa V Sikstin göstərişi ilə mühəndis-memar Domeniko Fontana tərəfindən köçürülmşüdür; böyük ağırlığa malik obeliskin daşınması və yenidən ucaldılması prosesi bir neçə qravürdə əbədiləşdirilmişdir. Vatikan obeliski Romada yeganə obeliskdir ki, Qədim Roma dövründən bir dəfə də aşmamışdır. Orta əsrlərdə obeliskin üstündəki qızılı kürədə Yuli Sezarın külünün saxlandığına inanılırdı. Fontananın obeliskdən ayırdığı və hazırda Roma muzeyində saxlanan qədim metalik şardan yalnız toz tapılmışdır. Kristofer Hibbert isə şarın çox sərt olduğunu yazır. Baxmayaraq ki, obeliskin ucaldılmasının Bernini ilə heç bir əlaqəsi olmamışdır, sənətkar, meydanı dizayn edərkən onu mərkəz nöqtəsi kimi istifadə etmiş və himayədarı Papa VII Aleksandrın şərəfinə obeliskin təməlinə Çigi ailəsinin gerbini əlavə etmişdir.
Döşəmə
Meydanın döşəməsi üçün çaydaşları və travertin plitələrindən istifadə edilmişdir. 1817-ci ildə döşəməyə obeliskin kölgəsini işarələyən dairə boyunca hər birində bürclər təsvir edilmiş on iki kiçik yumru daş plitə əlavə edilmiş və beləliklə də obelisk nəhəng qnomona çevrilmişdir.
Spina
Bu gün Müqəddəs Pyotr meydanına çatmaq üçün Müqəddəs mələk körpüsü və Via della Konsilisione prospektindən (1929-cu il Lateran müqaviləsinin şərəfinə adlandırılıb) keçmək lazımdır. Bir zamanlar bu böyük prospekti tutan spina (Borqo-Vekkyo və Borqo-Nuovo küçələrini bir-birindən ayıran binalardan ibarət mediana) 23 oktyabr1936-cı ildə Benito Mussolininin göstərişi ilə tntənəli şəkildə sökülməyə başlanılmış və 8 oktyabr1937-ci ildə söküntü işləri tamamlanmışdır. Bu söküntü işlərindən sonra Müqəddəs Pyotr bazilikası Müqəddəs Mələk qəsrindən aydın görünür.
1937-1950-ci illərdə Passettodan cənubda yerləşən bütün binaların sökülməsi ilə Roma şəhərinin ən qədim və zəngin orta əsrlər və intibah məhəllələri məhv edilmişdir. Həmçinin spinanın sökülməsi özünəməxsus barokko təəcübünü də məhv etmiş və hazırda belə effekt yalnız Borqo-santo-Spirito tərəfdən hərəkət edənlər üçün əlçatandır. Via della Konsilisione prospekti 1950-ci il Böyük Yubileyə kimi tamamlanmışdır.
Müqəddəs Pyotr meydanı incəsənətdə
Meydan rəsm əsərlərində
Naməlum rəssam, XVIII əsr, Artgeyt sənət kolleksiyası
Covanni Paolo Panini, 1754, Berlin rəsm qalereyası.
Qaspar van Vittel, təxm. 1700-1710, Sənət tarixi muzeyi.
İstinadlar
Norwich 1975 p 175
1613-cü ildə Papa V Pavelin sifarişi ilə hazırlanmışdı.
248 sütun və 88 pilyasterdən ibarətdir; karnizdə 140 müqəddəsin həyati ölçülü heykəlləri və VII Aleksandrın gerbi yerləşir.
Touring Club Italiano, Roma e Dintorni, which furnishes the statistics in these notes.
Hibbert, p.178
Ədəbiyyat
Hibbert, Christopher, 1985, Rome: The biography of a city, London, Penguin.
Norwich, John Julius, ed. 1975 Great Architecture of the WorldISBN 0-394-49887-9
Touring Club Italiano, Roma e Dintorni
Xarici keçidlər
VikianbardaMüqəddəs Pyotr meydanı ilə əlaqəli mediafayllar var.
stpetersbasilica.info Pages for all 140 Colonnade Saints
Great Buildings On-line: Piazza of St. Peter's
Roberto Piperno, "Piazza di S. Pietro": engravings by Vasi
Mary Ann Sullivan, "St Peter's Piazza, Vatican City"
Obeliscus Vaticanus LacusCurtius.com, The Vatican Obelisk, retrieved September 4, 2006
The legend of the cry of Bresca Legendary Rome
Rome, Nova Online, Mysteries of the Nile, A World of Obelisks: Rome pbs.org, retrieved September 4, 2006
St. Peter's Square, Bernini's Fountain
Avqust 09, 2021
müqəddəs, pyotr, meydanı, piazza, pietro, forum, sancti, petri, roma, şəhərinin, borqo, rayonunun, qərbində, yerləşən, papa, enklavı, olan, vatikan, şəhərində, müqəddəs, pyotr, bazilikasının, düz, qarşısında, yerləşən, geniş, meydandır, piazza, pietromeydanın,. Muqeddes Pyotr meydani it Piazza San Pietro lat Forum Sancti Petri Roma seherinin Borqo rayonunun qerbinde yerlesen ve Papa enklavi olan Vatikan seherinde Muqeddes Pyotr bazilikasinin duz qarsisinda yerlesen genis meydandir Muqeddes Pyotr meydaniPiazza San PietroMeydanin Muqeddes Pyotr bazilikasinin gunbezinden gorunusu41 54 07 sm e 12 27 26 s u Olke Vatikan VatikanYerlesir VatikanAidiyyati Roma Katolik kilsesiMemar Covanni Lorenso BerniniTikilme tarixi 1656 1667Uslubu BarokkoVeziyyeti yaxsiUNESCO Umumdunya IrsiResmi adi Vatican CityTipiMedeniKriteriyai ii iv viTeyin edilib1984Istinad nom 286DovletVatikanRegionAvropaMuqeddes Pyotr meydani Vikianbarda elaqeli mediafayllarMeydanin merkezinde hemin erazide 1586 ci ilde ucaldilmis Qedim Misir obeliski yerlesir Obelisk elmi edebiyyatda Vatikan obeliski adi ile meshurdur Ziyaretcileri Ana kilsenin qollari kimi qucaqlayan dord sutun derinlikli Toskan sutunlarindan ibaret kolonnada ve meydan kilsenin insasindan texminen 100 il sonra Bernini terefinden dizayn edilmisdir 1675 ci ilde Bernini terefinden hazirlanmis fevvare ise meydanda yerlesen ve 1613 cu ilde Karlo Maderno terefinden dizayn edilmis diger fevvareye uygundur Mundericat 1 Tarixi 2 Kolonnada 3 Obelisk 4 Doseme 5 Spina 6 Muqeddes Pyotr meydani incesenetde 7 Istinadlar 8 Edebiyyat 9 Xarici kecidlerTarixi Redakte Meydann 1921 ci ilde cekilmis aerofotosu Muqeddes Pyotr bazilikasi qarsisindaki genis erazi Covanni Lorenso Bernini terefinden 1656 1667 ci illerde Papa VII Aleksandrin sifarisi ile dizayn edilmisdir Meydanin yaradilmasinda esas meqsed kilseden ve ya Hevari sarayindan xeyir dua veren Roma Papasinin daha cox insan terefinden gorulmesine serait yaratmaq idi 1 On illerle Muqeddes Pyotr bazilikasinin interyerleri uzerinde isleyen Berniniye bazilika qarsisindaki meydanin dizayn edilmesi hevale edilmis lakin bazilikanin Karlo Maderno terefinden yaradilmis barokko fasadi ile reqabet yaradilmamasi ucun sade Toskan orderinden istifade etmesi teleb edilmisdir Bernini ise meydani ehate etmek ve mohtesemlik hissi yaratmaq ucun neheng olculu sutunlardan istifade etmisdir Etrafda olan coxsagli tikililer insaat isleri zamani xeyli mehdudiyyetler yaradirdi Kafedralin esas fasadindan sagda Vatikan sarayinin neheng fasadi yerlesirdi ve Bernini Papa otaqlarinin qarsisini qapatmadan sarayin gorunusunu mehdudlasdirmali idi Obelisk meydanin merkezinde Maderno terefinden hazirlanmis qranit fevvare 2 ise yanda yerlesir Bernini fevvareni kolonnada ile ehate edilmis ovato tondonun esas fokuslarindan biri kimi istifade ederek 1675 ci ilde olumunden bes il evvel Madernonun fevvaresi qarsisinda obeliskin diger terefinde ikinci fevvareni Madernonun fevvaresine benzer yerlesdirdi Meydanin bazilikani terk eden ziyaretci ucun yuksek prespektiv yaradan ve mutexessisler terefinden barokko stiline ustad mohuru kimi deyerlendirilen trapesvari formasi esasen erazideki tikililerin yaratdigi mehdudiyyetler cercivesinde formalasdirilmisdir Kolonnada RedakteDord sutun derinlikli 3 kolossal toskan kolonnadasi meydanin elliptik erazisini ve trapezvari girisini formalasdirir Bazilikanin fasadina paralel olan ovato tondonun uzun oxu davamliliqda fasile yaradir ki bu da Barokko monumental yanasmasi ucun xarakterikdir Kolonnada meydanin erazisini mueyyen edir Meydanin trapesvari girisi ile kontrast teskil eden elliptik merkezi Berninin tesevvurune gore Ana kilsenin qollari kimi ziyaretcileri qucaqlayir Kolonnadanin cenub terefinde yerlesen Barberini baginda sam agaclari cetir formalasdirir Simal terefde ise bir nece Vatikan binasi ve Vatikan sarayinin yuxari mertebeleri gorunur Meydanin 360 derecede gorunusuObelisk Redakte Vatikan obeliski Ovato tondonun merkezinde qirmizi qranitden hazirlanmis ve sirlerin saxladigi Cigi ailesinin gerbi ile bezedilmis burunc temel uzerinde dayanan 25 5 hundurlukde Qedim Misir obeliski dayanir Temelle birlikde obeliskin hundurluyu 41 metrdir Obeliskin zirvesinde ise burunc xac yerlesir Qranit Misirin Heliopolis seherinde namelum firon terefinden ucaldilmisdir Imperator I Avqust texm e e 63 b e 14 obeliski Iskenderiyye seherindeki Yuli forumuna kocurtdurmus b e 37 ci iline kimi abide orada qalmisdir Hemin il Kaliqulanin sifarisi ile Yuli forumu dagidilmis obelisk ise Romaya getirilmisdir Kaliqula obeliski qeddar oyunlar ve xristianlarin edamlarinin kecirildiyi Neronun sirkinin merkezinden kecen spinada yerlesdirmisdir Obelisk hazirda yelesdiyi eraziye 1586 ci ilde Papa V Sikstin gosterisi ile muhendis memar Domeniko Fontana terefinden kocurulmsudur boyuk agirliga malik obeliskin dasinmasi ve yeniden ucaldilmasi prosesi bir nece qravurde ebedilesdirilmisdir Vatikan obeliski Romada yegane obeliskdir ki Qedim Roma dovrunden bir defe de asmamisdir Orta esrlerde obeliskin ustundeki qizili kurede Yuli Sezarin kulunun saxlandigina inanilirdi 4 Fontananin obeliskden ayirdigi ve hazirda Roma muzeyinde saxlanan qedim metalik sardan yalniz toz tapilmisdir Kristofer Hibbert ise sarin cox sert oldugunu yazir 5 Baxmayaraq ki obeliskin ucaldilmasinin Bernini ile hec bir elaqesi olmamisdir senetkar meydani dizayn ederken onu merkez noqtesi kimi istifade etmis ve himayedari Papa VII Aleksandrin serefine obeliskin temeline Cigi ailesinin gerbini elave etmisdir Doseme RedakteMeydanin dosemesi ucun caydaslari ve travertin plitelerinden istifade edilmisdir 1817 ci ilde dosemeye obeliskin kolgesini isareleyen daire boyunca her birinde burcler tesvir edilmis on iki kicik yumru das plite elave edilmis ve belelikle de obelisk neheng qnomona cevrilmisdir Spina RedakteBu gun Muqeddes Pyotr meydanina catmaq ucun Muqeddes melek korpusu ve Via della Konsilisione prospektinden 1929 cu il Lateran muqavilesinin serefine adlandirilib kecmek lazimdir Bir zamanlar bu boyuk prospekti tutan spina Borqo Vekkyo ve Borqo Nuovo kucelerini bir birinden ayiran binalardan ibaret mediana 23 oktyabr 1936 ci ilde Benito Mussolininin gosterisi ile tnteneli sekilde sokulmeye baslanilmis ve 8 oktyabr 1937 ci ilde sokuntu isleri tamamlanmisdir Bu sokuntu islerinden sonra Muqeddes Pyotr bazilikasi Muqeddes Melek qesrinden aydin gorunur 1937 1950 ci illerde Passettodan cenubda yerlesen butun binalarin sokulmesi ile Roma seherinin en qedim ve zengin orta esrler ve intibah mehelleleri mehv edilmisdir Hemcinin spinanin sokulmesi ozunemexsus barokko teecubunu de mehv etmis ve hazirda bele effekt yalniz Borqo santo Spirito terefden hereket edenler ucun elcatandir Via della Konsilisione prospekti 1950 ci il Boyuk Yubileye kimi tamamlanmisdir Muqeddes Pyotr meydani incesenetde RedakteMeydan resm eserlerinde Namelum ressam XVIII esr Artgeyt senet kolleksiyasi Covanni Paolo Panini 1754 Berlin resm qalereyasi Viviano Kodazzi texm 1630 Prado muzeyi Qaspar van Vittel texm 1700 1710 Senet tarixi muzeyi Istinadlar Redakte Norwich 1975 p 175 1613 cu ilde Papa V Pavelin sifarisi ile hazirlanmisdi 248 sutun ve 88 pilyasterden ibaretdir karnizde 140 muqeddesin heyati olculu heykelleri ve VII Aleksandrin gerbi yerlesir Touring Club Italiano Roma e Dintorni which furnishes the statistics in these notes Hibbert p 178Edebiyyat RedakteHibbert Christopher 1985 Rome The biography of a city London Penguin Norwich John Julius ed 1975 Great Architecture of the World ISBN 0 394 49887 9 Touring Club Italiano Roma e DintorniXarici kecidler Redakte Vikianbarda Muqeddes Pyotr meydani ile elaqeli mediafayllar var stpetersbasilica info Pages for all 140 Colonnade Saints Great Buildings On line Piazza of St Peter s Roberto Piperno Piazza di S Pietro engravings by Vasi Mary Ann Sullivan St Peter s Piazza Vatican City Obeliscus Vaticanus LacusCurtius com The Vatican Obelisk retrieved September 4 2006 The legend of the cry of Bresca Legendary Rome Rome Nova Online Mysteries of the Nile A World of Obelisks Rome pbs org retrieved September 4 2006 St Peter s Square Bernini s FountainMenbe https az wikipedia org w index php title Muqeddes Pyotr meydani amp oldid 6043000, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
,_Veduta_di_piazza_San_Pietro.jpg.html){kind=link}
