Mutagenez – irsi dəyişkənliklərin yaranması prosesi, fiziki, kimyəvi (süni) və təbii (sponton) amillərlə meydana gəlir. İonlaşdırıcı şüaların mutagen təsirinin öyrənilməsi göstərmişdir ki, bütün tədqiq olunan müxtəlif orqanizmlərdə onlar çoxlu miqdarda gen mutasiyalar və xromosom dəyişilmələri əmələ gətirir ki, bu da yəni indiksion mutasiyaların tezliyi əsas etibarilə radiasiyanın dozasından asılıdır.
İonlaşdırıcı şüalar gen mutasiyaların tezliyinə nisbətən xromosom dəyişilmələri spontan arasında olduğundan xeyli çoxdur. Fiziki mutagenlərə ionlaşdırıcı şüalardan başqa ultrabənövşəyi şüalar da aiddir.
Bu şüalar atomları ionlaşdırmır, onların yalnız elektron təbəqələrini oyadır və hüceyrədəkimyəvi reaksiyalar yaradır ki, bunun da nəticəsində mutasiya törəyir. Kimyəvi mutagenlər üçün də gen mutasiyaları və xromosom dəyişilmələri törətmək xarakterikdir. Süni yolla mutasiya törətməyin üsullarının işlənməsi mutagenləri tətbiq etməklə seleksiyanı xeyli sürətləndirmək imkanları açmışdır ki, bu da seleksiyaçıya seçmə üçün başlanğıc material verir; bir çox yüksək məhsuldar kənd təsərrüfatı bitki sortları, qiymətli mikroorqanizm ştampları yaradılmışdır. Bu məqsədlə seleksiyada kimyəvi mutagenlər və supermutagenlər böyük müvəfəqiyyətlə tətbiq edilir. Bitkilərin seleksiyasında süni yolla salınmış poliploid mutasiyalardan istifadə olunur.
Mutagenlər
irsi dəyişkənliklər (mutasiyalar) yaradan fiziki və kimyəvi amillər ətraf mühitin antropogen çirklənməsi nəticəsində çoxlu miqdarda M. toplanır. M.-rə bir çox pestisidlər, azot gübrələri (nitritlər), ağır metallar, bəzi dərmanlar, radioaktiv maddələr, viruslar, bakteriyalar və s. aiddir.
Məmmədov Q.Ş. Xəlilov M.Y. Ekoloqların məlumat kitabı. "Elm" nəşriyyatı. Bakı: 2003. 516 s.
Oktyabr 09, 2021
mutagenez, irsi, dəyişkənliklərin, yaranması, prosesi, fiziki, kimyəvi, süni, təbii, sponton, amillərlə, meydana, gəlir, ionlaşdırıcı, şüaların, mutagen, təsirinin, öyrənilməsi, göstərmişdir, bütün, tədqiq, olunan, müxtəlif, orqanizmlərdə, onlar, çoxlu, miqdar. Mutagenez irsi deyiskenliklerin yaranmasi prosesi fiziki kimyevi suni ve tebii sponton amillerle meydana gelir Ionlasdirici sualarin mutagen tesirinin oyrenilmesi gostermisdir ki butun tedqiq olunan muxtelif orqanizmlerde onlar coxlu miqdarda gen mutasiyalar ve xromosom deyisilmeleri emele getirir ki bu da yeni indiksion mutasiyalarin tezliyi esas etibarile radiasiyanin dozasindan asilidir Ionlasdirici sualar gen mutasiyalarin tezliyine nisbeten xromosom deyisilmeleri spontan arasinda oldugundan xeyli coxdur Fiziki mutagenlere ionlasdirici sualardan basqa ultrabenovseyi sualar da aiddir Bu sualar atomlari ionlasdirmir onlarin yalniz elektron tebeqelerini oyadir ve huceyrede kimyevi reaksiyalar yaradir ki bunun da neticesinde mutasiya toreyir Kimyevi mutagenler ucun de gen mutasiyalari ve xromosom deyisilmeleri toretmek xarakterikdir Suni yolla mutasiya toretmeyin usullarinin islenmesi mutagenleri tetbiq etmekle seleksiyani xeyli suretlendirmek imkanlari acmisdir ki bu da seleksiyaciya secme ucun baslangic material verir bir cox yuksek mehsuldar kend teserrufati bitki sortlari qiymetli mikroorqanizm stamplari yaradilmisdir Bu meqsedle seleksiyada kimyevi mutagenler ve supermutagenler boyuk muvefeqiyyetle tetbiq edilir Bitkilerin seleksiyasinda suni yolla salinmis poliploid mutasiyalardan istifade olunur 1 Mundericat 1 Mutagenler 2 Xarici kecid 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarMutagenler Redakteirsi deyiskenlikler mutasiyalar yaradan fiziki ve kimyevi amiller etraf muhitin antropogen cirklenmesi neticesinde coxlu miqdarda M toplanir M re bir cox pestisidler azot gubreleri nitritler agir metallar bezi dermanlar radioaktiv maddeler viruslar bakteriyalar ve s aiddir Xarici kecid RedakteHemcinin bax RedakteOrqanimz Bitkiler HeyvanlarIstinadlar Redakte Memmedov Q S Xelilov M Y Ekoloqlarin melumat kitabi Elm nesriyyati Baki 2003 516 s Menbe https az wikipedia org w index php title Mutagenez amp oldid 3999154, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
