Mustafa Hüseynov (Şərur, 23 mart 1928 – 3 fevral 1991) — azərbaycanlı kimyaçı, kimya elmləri doktoru (1963). Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1980).
Mustafa Məmməd oğlu Hüseynov 1928-ci il martın 23-də Şərur rayonunun Mehrab kəndində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini Qarxun kəndində, orta təhsilini isə Yenigcə kəndində almışdır. 1948-52-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin kimya fakültəsində ali təhsilini başa vurduqdan sonra, Azərbaycan Elmlər Akademiyası (EA) Kimya İnstitutunun aspiranturasına daxil olmuş və oranı bitirdikdən sonra Azərbaycan EA Neft İnstitutunda böyük elmi işçi vəzifəsində işləmişdir.
Elmi fəaliyyəti
1959-68-ci illərdə Azərbaycan EA J.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Priosesləri İnstitutunda, (NKPİ) 1968-73-cü illərdə həmin institutun Sumqayıt Filialında “Xlorüzvi birləşmələrin sintezi” laboratoriyasına rəhbərlik etmişdir. 1973-78-ci illər J.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda Sumqayıt Filialının və 1978-86-cı illərdə həmin filial əsasında yaranmış Azərbaycan EA Xlor-üzvi sintez İnstitutunun direktoru olmuşdur. 1986-cı ildən ömrünün sonuna qədər Azərbaycan EA J.Məmmədəliyev adına NKPİ-də “Zərif üzvi sintez” laboratoriyasına rəhbərlik etmişdir.
1957-ci ildə namizədlik dissertasiyasını, 1963-cü ildə isə “Xlorkarbohidrogenlərinin sintezi və çevrilmələri sahəsində tədqiqatlar” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1966-cı ildə “Üzvi kimya” ixtisası üzrə professor adını almışdır. 1980-cı ildə Azərbaycan EA-nın müxbir üzvi seçilmişdir.
Professor M.M.Hüseynovun əsas elmi işləri “qaynar” təbəqədə xlorüzvi birləşmələrin sintezi və onların əsasında yüksək istiliyə və odadavamlı polimer maddələrin alınması və onların xalq təsərrüfatının müxtəlif sahəsində tətbiqi problemlərinə həsr edilmişdir. Onun rəhbərliyi ilə bir sıra orijinal proseslər: ilk dəfə olaraq C1–C8 karbohidrogenlərin tam xlorlaşması həyata keçirilmişdir: C3–C7 karbohidrogenlərinin və onların xlorlu törəmələrinin birbaşa oksixlorlaşdırılması aparılmış və bu proseslərin mexanizmi irəli sürülmüşdür; alkoksitörəməli diolefinlərlə aromatik karbohidrogenlər alkilləşdirilmişdir; naftollar turşu katalizatorları iştirak ilə olefinlərlə alkilləşdirilmiş və alınan birləşmələr əsasında kükürdlü və fosforlu antioksidant xassə daşıyan çoxfunksiyalı törəmələr alınmışdır; yüksək doymamışlığa malik doymamış əlaqələri olan, aktivləşmiş elektroakseptor funksional qrupları ilə qoşulmuş dienofilləri dien sintezi reaksiyasına daxil edərək (4+2) tsiklobirləşmə reaksiyalarının yeni perspektivli istiqamətinin elmi əsaslarını işləyib hazırlamışdır; heksaxlortsiklopentadien ilə malein və tsikloheksendikarbon anhidridləri arasındakı reaksiyalar əsasında odadavamlı poliefir plastik kütləsi hazırlanmışdır. Onun rəhbərliyi altında dien sintezi adduktlarının, 1,2,3-üçəvəzli tsikloheksanların konformasiyası hərtərəfli tədqiq edilərək respublikamızda stereokimya məktəbi yaradılmışdır.
Professor M.M.Hüseynov öz tədqiqat işlərində tullantısız texnoloji proseslərin yaradılması və sənaye tullantılarından korroziya əleyhinə örtüklər, səthi-aktiv maddələr, neftçıxarmaya kömək edən maddələrin və s. alınmasına xüsusi diqqət yetirmişdir. Onun rəhbərliyi ilə 10 proses sənayedə tətbiq edilmişdir.
Professor M.M.Hüseynov öz yetirmələri ilə birlikdə 1 monoqrafiyanın, 500-dən çox elmi əsərin, o cümlədən 260 müəlliflik şəhadətnaməsinin müəllifidir. Onun rəhbərliyi ilə 10 elmlər doktoru, 90 elmlər namizədi hazırlanmışdır. O, elmdə əldə etdiyi nailiyyətlərə və elmi kadrların hazırlanmasına görə 1979-cu ildə Azərbayan SSR «Əməkdar Elm Xadimi» fəxri adına layiq görülmüşdür.
Mustafa müəllim elmi-tədqiqat işlərini pedaqoji fəaliyyətlə uzlaşdıraraq 1960-cı ildən ömrünün axırınadək Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası kimya texnologiyası fakültəsinin professoru olmuşdur.
Professor M.M.Hüseynov dəfələrlə Beynəlxalq və Ümumittifaq simpozium, konfrans və konqreslərdə respublika elmini təmsil etmişdir.
O, elmi-pedaqoji fəaliyyəti ilə yanaşı ictimai işlərdə də fəal iştirak etmiş, 1973-cü ildə Sumqayıt Şəhər Sovetinin deputatı seçilmişdir. Azərbaycan EA Kimya Elmləri Bölməsinin və bir neçə İxtisaslaşdırılmış Elmi Şuranın üzvü olmuşdur. Onun əməyi hökumət tərəfindən qiymətləndirilmiş, “SSRİ ixtiraçısı” döş nişanı, “Əmək veteranı” və bir neçə medalla təltif olunmuşdur.
Mustafa müəllim, 1991-ci il fevral ayının 3-də vəfat etmişdir.
İstinadlar
Dekabr 26, 2021
mustafa, hüseynov, kimyaçı, mustafa, hüseynov, şərur, mart, 1928, fevral, 1991, azərbaycanlı, kimyaçı, kimya, elmləri, doktoru, 1963, azərbaycan, elmlər, akademiyasının, müxbir, üzvü, 1980, mustafa, hüseynovmustafa, məmməd, oğlu, hüseynovdoğum, tarixi, mart, 1. Mustafa Huseynov Serur 23 mart 1928 3 fevral 1991 azerbaycanli kimyaci kimya elmleri doktoru 1963 Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu 1980 Mustafa HuseynovMustafa Memmed oglu HuseynovDogum tarixi 23 mart 1928Dogum yeri Mehrab Naxcivan qezasi Naxcivan MSSR Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 3 fevral 1991 62 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRIMilliyyeti azerbaycanliElmi derecesi kimya elmleri doktoruTehsili ADU 1952 MukafatlariHeyati RedakteMustafa Memmed oglu Huseynov 1928 ci il martin 23 de Serur rayonunun Mehrab kendinde anadan olmusdur Ibtidai tehsilini Qarxun kendinde orta tehsilini ise Yenigce kendinde almisdir 1948 52 ci illerde Azerbaycan Dovlet Universitetinin kimya fakultesinde ali tehsilini basa vurduqdan sonra Azerbaycan Elmler Akademiyasi EA Kimya Institutunun aspiranturasina daxil olmus ve orani bitirdikden sonra Azerbaycan EA Neft Institutunda boyuk elmi isci vezifesinde islemisdir Elmi fealiyyeti Redakte1959 68 ci illerde Azerbaycan EA J Memmedeliyev adina Neft Kimya Priosesleri Institutunda NKPI 1968 73 cu illerde hemin institutun Sumqayit Filialinda Xloruzvi birlesmelerin sintezi laboratoriyasina rehberlik etmisdir 1973 78 ci iller J Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri Institutunda Sumqayit Filialinin ve 1978 86 ci illerde hemin filial esasinda yaranmis Azerbaycan EA Xlor uzvi sintez Institutunun direktoru olmusdur 1986 ci ilden omrunun sonuna qeder Azerbaycan EA J Memmedeliyev adina NKPI de Zerif uzvi sintez laboratoriyasina rehberlik etmisdir 1957 ci ilde namizedlik dissertasiyasini 1963 cu ilde ise Xlorkarbohidrogenlerinin sintezi ve cevrilmeleri sahesinde tedqiqatlar movzusunda doktorluq dissertasiyasi mudafie etmisdir 1966 ci ilde Uzvi kimya ixtisasi uzre professor adini almisdir 1980 ci ilde Azerbaycan EA nin muxbir uzvi secilmisdir Professor M M Huseynovun esas elmi isleri qaynar tebeqede xloruzvi birlesmelerin sintezi ve onlarin esasinda yuksek istiliye ve odadavamli polimer maddelerin alinmasi ve onlarin xalq teserrufatinin muxtelif sahesinde tetbiqi problemlerine hesr edilmisdir Onun rehberliyi ile bir sira orijinal prosesler ilk defe olaraq C1 C8 karbohidrogenlerin tam xlorlasmasi heyata kecirilmisdir C3 C7 karbohidrogenlerinin ve onlarin xlorlu toremelerinin birbasa oksixlorlasdirilmasi aparilmis ve bu proseslerin mexanizmi ireli surulmusdur alkoksitoremeli diolefinlerle aromatik karbohidrogenler alkillesdirilmisdir naftollar tursu katalizatorlari istirak ile olefinlerle alkillesdirilmis ve alinan birlesmeler esasinda kukurdlu ve fosforlu antioksidant xasse dasiyan coxfunksiyali toremeler alinmisdir yuksek doymamisliga malik doymamis elaqeleri olan aktivlesmis elektroakseptor funksional qruplari ile qosulmus dienofilleri dien sintezi reaksiyasina daxil ederek 4 2 tsiklobirlesme reaksiyalarinin yeni perspektivli istiqametinin elmi esaslarini isleyib hazirlamisdir heksaxlortsiklopentadien ile malein ve tsikloheksendikarbon anhidridleri arasindaki reaksiyalar esasinda odadavamli poliefir plastik kutlesi hazirlanmisdir Onun rehberliyi altinda dien sintezi adduktlarinin 1 2 3 ucevezli tsikloheksanlarin konformasiyasi herterefli tedqiq edilerek respublikamizda stereokimya mektebi yaradilmisdir Professor M M Huseynov oz tedqiqat islerinde tullantisiz texnoloji proseslerin yaradilmasi ve senaye tullantilarindan korroziya eleyhine ortukler sethi aktiv maddeler neftcixarmaya komek eden maddelerin ve s alinmasina xususi diqqet yetirmisdir Onun rehberliyi ile 10 proses senayede tetbiq edilmisdir Professor M M Huseynov oz yetirmeleri ile birlikde 1 monoqrafiyanin 500 den cox elmi eserin o cumleden 260 muelliflik sehadetnamesinin muellifidir Onun rehberliyi ile 10 elmler doktoru 90 elmler namizedi hazirlanmisdir O elmde elde etdiyi nailiyyetlere ve elmi kadrlarin hazirlanmasina gore 1979 cu ilde Azerbayan SSR Emekdar Elm Xadimi fexri adina layiq gorulmusdur Mustafa muellim elmi tedqiqat islerini pedaqoji fealiyyetle uzlasdiraraq 1960 ci ilden omrunun axirinadek Azerbaycan Dovlet Neft Akademiyasi kimya texnologiyasi fakultesinin professoru olmusdur Professor M M Huseynov defelerle Beynelxalq ve Umumittifaq simpozium konfrans ve konqreslerde respublika elmini temsil etmisdir O elmi pedaqoji fealiyyeti ile yanasi ictimai islerde de feal istirak etmis 1973 cu ilde Sumqayit Seher Sovetinin deputati secilmisdir Azerbaycan EA Kimya Elmleri Bolmesinin ve bir nece Ixtisaslasdirilmis Elmi Suranin uzvu olmusdur Onun emeyi hokumet terefinden qiymetlendirilmis SSRI ixtiracisi dos nisani Emek veterani ve bir nece medalla teltif olunmusdur Mustafa muellim 1991 ci il fevral ayinin 3 de vefat etmisdir Istinadlar Redakte Menbe https az wikipedia org w index php title Mustafa Huseynov kimyaci amp oldid 5950212, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
