Monarda (Monarda) dekorativ-ədviyyalı aromatik bitki olub acı nanə və melissa (ballı nanə, limonotu, bad-rənc) bitkilərinə qohum bitki hesab edilir. Vətəni Şimali Ameri- kadır. Burada o yabanı halda bitir. Avropa ölkələrində bu bitki haqqında məlumatı İspan həkimi Nikolas Monardesin kitabından əldə etmişlər. XIX əsrin əvvəllərində mo- narda bitkisini sitrus bitkisi olan berqamotun ətrinə oxşar ətir verdiyinə görə efiryağlı bitki kimi becərməyə başlamışlar.
Müalicəvi xüsusiyyətləri
Tədqiqatlar göstərmişdir ki, monardanın tərkibində müalicəvi təsirə malik olan, çox mürəkkəb tərkibli çoxlu (yüksək faizli) efir yağı vardır. Bu bitkinin yarpaqlarında, çiçək- lərində həmçinin gövdəsində də efiryağları tapılmışdır. Bu yağlar kəskin limon, sedra və başqa təravətli çalarlara malik ətir verir. Bunlar bitkini xəstəlik və zərərvericilər- dən qoruyur, ətri isə həşəratları cəlb edir ki, onlarda tozlanmanı təmin edirlər. Efir yağları bir çox xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilir. Yaltada alimlər müəyyən etmiş- lər ki, monarda yağı, bronxial asma, xroniki bronxit, traxeit və s. xəstəliklərin müalicəsində tətbiq edilir. O, yad hüceyrələri sıxışdırır, qanı mühafizə edir, güclü antiseptik təsir göstərir. Yarpaq və çiçək qruplarından alınmış yağ, sıyıq (horra) və cövhər (şok) sağalmayan yaraları, ekzemanı, çapıqları, cırmaq yerlərini sağaldır, saçda kəpəyin əmələ gəlməsinin, qabıq soyulmasının qarsısını almağa kömək edir. Yaraları sağaltmaq və ağrıları aradan qaldırmaq üçün monarda yarpağından hazırlanmış cövhər daxilə qəbul edilir, tünd (qatı) cövhərlə yaralar yuyulur.Yaralara təzə yarpaqların şirəsini sürtdükdə daha yaxşı effekt alınır. Monarda sidikqovucu təsir göstərir, kapillyar qan damarlarının divarlarını bərkidir, ürək damarlarını genişləndirir. O yüksək arterial təzyiq zamanı qəbul edilir. O, qidaların mənimsənilməsini və mədə-bağırsaq traktını yaxşılaşdırır.
Monarda punctata var. arkansana(D.C.McClint. & Epling) Shinners
Monarda punctata var. coryi(D.C.McClint. & Epling) Shinners
Monarda punctata var. intermedia(D.C.McClint. & Epling) Waterf.
Monarda punctata var. lasiodontaA.Gray
Monarda punctata var. occidentalis(Epling) E.J.Palmer & Steyerm.
Monarda punctata var. punctata
Monarda punctata var. villicaulis(Pennell) Shinners
Monarda russelianaNutt.
Monarda stanfieldiiSmall
Monarda viridissimaCorrell
İstinadlar
↑ H. S. HÜMBƏTOV, V. V. BƏŞİROV V. R. MOHUMAYEV " YAĞLI VƏ EFİR YAĞLI BİTKİLƏR" BAKI 2016
Monarda:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
Avqust 13, 2021
monarda, dalamazkimilər, fəsiləsinə, bitki, cinsi, fistulosaelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, lamiidsıra, dalamazçiçəklilərfəsilə, dalamazkimilərcins, elmi, adıvikinövlərdəsistematikaşəkilaxtarışıitis, 32278ncbi,. Monarda lat Monarda dalamazkimiler fesilesine aid bitki cinsi MonardaMonardaMonarda fistulosaElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif LamiidSira DalamazciceklilerFesile DalamazkimilerCins MonardaElmi adiMonardaVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 32278NCBI 39171EOL 37998GRIN 7728IPNI 21049 1 Mundericat 1 Tarixi ve yayilmasi 2 Mualicevi xususiyyetleri 3 Novleri 4 IstinadlarTarixi ve yayilmasi RedakteMonarda Monarda dekorativ edviyyali aromatik bitki olub aci nane ve melissa balli nane limonotu bad renc bitkilerine qohum bitki hesab edilir Veteni Simali Ameri kadir Burada o yabani halda bitir Avropa olkelerinde bu bitki haqqinda melumati Ispan hekimi Nikolas Monardesin kitabindan elde etmisler XIX esrin evvellerinde mo narda bitkisini sitrus bitkisi olan berqamotun etrine oxsar etir verdiyine gore efiryagli bitki kimi becermeye baslamislar 1 Mualicevi xususiyyetleri RedakteTedqiqatlar gostermisdir ki monardanin terkibinde mualicevi tesire malik olan cox murekkeb terkibli coxlu yuksek faizli efir yagi vardir Bu bitkinin yarpaqlarinda cicek lerinde hemcinin govdesinde de efiryaglari tapilmisdir Bu yaglar keskin limon sedra ve basqa teravetli calarlara malik etir verir Bunlar bitkini xestelik ve zerervericiler den qoruyur etri ise heseratlari celb edir ki onlarda tozlanmani temin edirler Efir yaglari bir cox xesteliklerin mualicesinde istifade edilir Yaltada alimler mueyyen etmis ler ki monarda yagi bronxial asma xroniki bronxit traxeit ve s xesteliklerin mualicesinde tetbiq edilir O yad huceyreleri sixisdirir qani muhafize edir guclu antiseptik tesir gosterir Yarpaq ve cicek qruplarindan alinmis yag siyiq horra ve covher sok sagalmayan yaralari ekzemani capiqlari cirmaq yerlerini sagaldir sacda kepeyin emele gelmesinin qabiq soyulmasinin qarsisini almaga komek edir Yaralari sagaltmaq ve agrilari aradan qaldirmaq ucun monarda yarpagindan hazirlanmis covher daxile qebul edilir tund qati covherle yaralar yuyulur Yaralara teze yarpaqlarin siresini surtdukde daha yaxsi effekt alinir Monarda sidikqovucu tesir gosterir kapillyar qan damarlarinin divarlarini berkidir urek damarlarini genislendirir O yuksek arterial tezyiq zamani qebul edilir O qidalarin menimsenilmesini ve mede bagirsaq traktini yaxsilasdirir 1 Novleri RedakteMonarda bartlettii Standl Monarda bradburiana Beck Monarda citriodora Cerv ex Lag Monarda citriodora var austromontana Epling B L Turner Monarda citriodora var citriodora Monarda clinopodia L Monarda clinopodioides A Gray Monarda didyma L Monarda eplingiana Standl Monarda fistulosa L Monarda fistulosa var fistulosa Monarda fistulosa var menthifolia Graham Fernald Monarda fistulosa var mollis L L Monarda fistulosa var stipitatoglandulosa Waterf ined Monarda fruticulosa Epling Monarda humilis Torr Prather amp J A Keith Monarda lindheimeri Engelm amp A Gray Monarda maritima Cory Correll Monarda media Willd Monarda medioides W H Duncan Monarda pectinata Nutt Monarda pringlei Fernald Monarda punctata L Monarda punctata var arkansana D C McClint amp Epling Shinners Monarda punctata var coryi D C McClint amp Epling Shinners Monarda punctata var intermedia D C McClint amp Epling Waterf Monarda punctata var lasiodonta A Gray Monarda punctata var occidentalis Epling E J Palmer amp Steyerm Monarda punctata var punctata Monarda punctata var villicaulis Pennell Shinners Monarda russeliana Nutt Monarda stanfieldii Small Monarda viridissima CorrellIstinadlar Redakte 1 2 H S HUMBETOV V V BESIROV V R MOHUMAYEV YAGLI VE EFIR YAGLI BITKILER BAKI 2016 Monarda The Plant List saytinda takson barede melumat ing Menbe https az wikipedia org w index php title Monarda amp oldid 5367368, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
