Misir—Suriya münasibətləri — Misir və Suriya arasında iki tərəfli diplomatik münasibətlər. Ölkələr arasında diplomatik münasibətlər 2013-cü ildə kəsilir, lakin Misirdə baş verən hərbi çevrilişdən sonra yenidən bərpa edilir.
Misir—Suriya münasibətləri | |||||
---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||
| |||||
![]() |
Tarix
Suriyanın Bəəsçi hökuməti 1958-ci ilin yanvarında Qahirəyə bir heyət göndərir və Misirə Suriya ilə birləşməyi təklif edir. Suriya Xarici İşlər Naziri Salah Bitar Misir və Suriyanın birləşdirilməsi üzərində işlərin sürətləndirilməsini istəyir. Misir prezidenti Camal Əbdül Nasir Misirə üstünlük verən və bütün digər siyasi qüvvələri təsir imkanlarından məhrum edən şərtlər altında razılaşmanı dəstəkləyir. Pan-ərəb dövləti yaratmaq üçün ilk müqavilələr 1 fevral 1958-ci ildə Qahirədəki Qubba Sarayında Camal Əbdül Nasir və Suriya Prezidenti Şükri əl-Qüvvətli tərəfindən imzalanmışdır. 21 fevralda hər iki ölkədə Misir və Suriyanın vahid bir dövlətdə birləşdirilməsinə dair referendumlar keçirilir və Nasir Birləşmiş Ərəb Respublikasının prezidenti seçilir. Ölkələrin birləşmə aktı 22 fevral 1958-ci ildə həmin ölkələrin prezidentləri tərəfindən imzalanmışdır. Nasir Şama gələndə izdiham onu qarşılayır.
17 aprel 1963-cü ildə Suriyanın rəhbəri general-leytenant Luei al-Atasi və İraqın Baş Naziri Əhməd Həsən Əl-Bəkr paytaxtı Qahirədə yerləşən Ərəb, Suriya və İraq bölgələrindən ibarət Federasiya yaradılması ilə bağlı Qahirədə Nazir kommünikesi yayılir. Federasiyanın bayrağı BƏR bayrağına daha bir ulduz əlavə etməklə müəyyən edilir. Ancaq Suriya və İraqda baş verən siyasi böhranlar qısa müddətdə birləşmə prosesini dayandırir.
BƏR rəsmi olaraq Naserin ömrünün sonuna qədər vahid bir dövlət olaraq mövcud olmuşdur. Ölümündən sonra 1971-ci il 2 sentyabr tarixində BƏR Misir Ərəb Respublikasına çevrilir. Misir prezidenti Ənvər Sadatın İsrail ilə sülh müqaviləsi bağladığı dövrdə ölkələr arasındakı münasibətlər pisləşir. Hafiz Əsəd bu sülh müqaviləsi imzaladıqdan sonra Misirlə bütün münasibətlərini pozur. Növbəti prezident Hüsnü Mübarək münasibətləri normallaşdırmaq üçün səy göstərir. Ərəb baharının başlamasından və Misirdə Müsəlman Qardaşların təsirinin artmasından sonra ölkələr arasında münasibətlər yenidən çox gərginləşir. Müsəlman Qardaşlar Suriyada qadağan olunmuş bir təşkilatdır və üzv olmaq ölüm cəzası ilə cəzalandırılır. 2011-ci ildə Misir, Suriya təhlükəsizlik qüvvələrinin dinc insanlara hücumundan sonra Misir Suriya Ərəb Respublikası ilə ticarət əlaqələrini kəsir. Misir Suriya müxalifətini dəstəkləyir və Bəşər Əsədi istefaya çağırır. Buna cavab olaraq Suriya ölkəsindəki vətəndaş müharibəsinə müdaxilə olacağı təqdirdə Misirə qarşı müharibəyə başlayacağını bildirir.
14 iyun 2013-cü il tarixində Səudiyyə qaizi Məhəmməd bin Əbdülrəhman əl-Arifi Qahirədə bir xütbəsində misirliləri Suriya Prezidenti Bəşər Əsədlə mübarizədə iştirak etməyə çağırır. Həmin gün bir qrup sünni din xadimi Suriya rejiminə qarşı cihada çağırış edən bir açıqlama verir. Ertəsi gün Misir Suriya ilə diplomatik əlaqələrini kəsir. Ancaq iyul ayında Misirdəki hərbi çevrilişdən sonra münasibətlər yenidən qurulur. 2013-cü ilə qədər Misirdə 100.000-dən çox Suriyalı qaçqın yaşayır.
Diplomatik əlaqələrin bərpa olunmasına baxmayaraq, Suriya ilə Misir arasındakı münasibət ehtinadsızlıq səviyyəsindədir. 2015-ci ilin iyun ayında Misir Prezidenti Əbdül Fəttah əs-Sisi Livan diplomatlarından ibarət bir heyətə Prezident Bəşər Əsəd rejiminin süqutuna hazırlaşmağı tövsiyə edir.
Mənbə
- Египетско-сирийские отношения на сайте countrystudies.us. (ing.)
- More than 100,000 Syrian refugees in Egypt. (ing.)
- World Report:2012, Human Rights Watch. (ing.)
- "Egypt and Syria to keep consulate relations: FM spokesperson - Politics - Egypt - Ahram Online". english.ahram.org.eg. İstifadə tarixi: 2016-01-18. (ing.)
- "Sisi to Lebanese: Prepare for fall of Assad". The Daily Star Newspaper - Lebanon. 2015-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-18. (ing.)
İstinadlar
- James P. Jankowski. Nasser's Egypt, Arab Nationalism, and the United Arab Republic. Lynne Rienner Publishers. 2002. ISBN . 2017-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-17.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Misir Suriya munasibetleri Misir ve Suriya arasinda iki terefli diplomatik munasibetler Olkeler arasinda diplomatik munasibetler 2013 cu ilde kesilir lakin Misirde bas veren herbi cevrilisden sonra yeniden berpa edilir Misir Suriya munasibetleri Misir Suriya Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixSuriyanin Beesci hokumeti 1958 ci ilin yanvarinda Qahireye bir heyet gonderir ve Misire Suriya ile birlesmeyi teklif edir Suriya Xarici Isler Naziri Salah Bitar Misir ve Suriyanin birlesdirilmesi uzerinde islerin suretlendirilmesini isteyir Misir prezidenti Camal Ebdul Nasir Misire ustunluk veren ve butun diger siyasi quvveleri tesir imkanlarindan mehrum eden sertler altinda razilasmani destekleyir Pan ereb dovleti yaratmaq ucun ilk muqavileler 1 fevral 1958 ci ilde Qahiredeki Qubba Sarayinda Camal Ebdul Nasir ve Suriya Prezidenti Sukri el Quvvetli terefinden imzalanmisdir 21 fevralda her iki olkede Misir ve Suriyanin vahid bir dovletde birlesdirilmesine dair referendumlar kecirilir ve Nasir Birlesmis Ereb Respublikasinin prezidenti secilir Olkelerin birlesme akti 22 fevral 1958 ci ilde hemin olkelerin prezidentleri terefinden imzalanmisdir Nasir Sama gelende izdiham onu qarsilayir 17 aprel 1963 cu ilde Suriyanin rehberi general leytenant Luei al Atasi ve Iraqin Bas Naziri Ehmed Hesen El Bekr paytaxti Qahirede yerlesen Ereb Suriya ve Iraq bolgelerinden ibaret Federasiya yaradilmasi ile bagli Qahirede Nazir kommunikesi yayilir Federasiyanin bayragi BER bayragina daha bir ulduz elave etmekle mueyyen edilir Ancaq Suriya ve Iraqda bas veren siyasi bohranlar qisa muddetde birlesme prosesini dayandirir BER resmi olaraq Naserin omrunun sonuna qeder vahid bir dovlet olaraq movcud olmusdur Olumunden sonra 1971 ci il 2 sentyabr tarixinde BER Misir Ereb Respublikasina cevrilir Misir prezidenti Enver Sadatin Israil ile sulh muqavilesi bagladigi dovrde olkeler arasindaki munasibetler pislesir Hafiz Esed bu sulh muqavilesi imzaladiqdan sonra Misirle butun munasibetlerini pozur Novbeti prezident Husnu Mubarek munasibetleri normallasdirmaq ucun sey gosterir Ereb baharinin baslamasindan ve Misirde Muselman Qardaslarin tesirinin artmasindan sonra olkeler arasinda munasibetler yeniden cox gerginlesir Muselman Qardaslar Suriyada qadagan olunmus bir teskilatdir ve uzv olmaq olum cezasi ile cezalandirilir 2011 ci ilde Misir Suriya tehlukesizlik quvvelerinin dinc insanlara hucumundan sonra Misir Suriya Ereb Respublikasi ile ticaret elaqelerini kesir Misir Suriya muxalifetini destekleyir ve Beser Esedi istefaya cagirir Buna cavab olaraq Suriya olkesindeki vetendas muharibesine mudaxile olacagi teqdirde Misire qarsi muharibeye baslayacagini bildirir 14 iyun 2013 cu il tarixinde Seudiyye qaizi Mehemmed bin Ebdulrehman el Arifi Qahirede bir xutbesinde misirlileri Suriya Prezidenti Beser Esedle mubarizede istirak etmeye cagirir Hemin gun bir qrup sunni din xadimi Suriya rejimine qarsi cihada cagiris eden bir aciqlama verir Ertesi gun Misir Suriya ile diplomatik elaqelerini kesir Ancaq iyul ayinda Misirdeki herbi cevrilisden sonra munasibetler yeniden qurulur 2013 cu ile qeder Misirde 100 000 den cox Suriyali qacqin yasayir Diplomatik elaqelerin berpa olunmasina baxmayaraq Suriya ile Misir arasindaki munasibet ehtinadsizliq seviyyesindedir 2015 ci ilin iyun ayinda Misir Prezidenti Ebdul Fettah es Sisi Livan diplomatlarindan ibaret bir heyete Prezident Beser Esed rejiminin suqutuna hazirlasmagi tovsiye edir MenbeEgipetsko sirijskie otnosheniya na sajte countrystudies us ing More than 100 000 Syrian refugees in Egypt ing World Report 2012 Human Rights Watch ing Egypt and Syria to keep consulate relations FM spokesperson Politics Egypt Ahram Online english ahram org eg Istifade tarixi 2016 01 18 ing Sisi to Lebanese Prepare for fall of Assad The Daily Star Newspaper Lebanon 2015 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 01 18 ing IstinadlarJames P Jankowski Nasser s Egypt Arab Nationalism and the United Arab Republic Lynne Rienner Publishers 2002 ISBN 9781588260345 2017 10 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 11 17