fbpx
Wikipedia

Mirzə Hüseyn Qayıbzadə

Mirzə Hüseyn Qayıbzadə (24 may 1830(1830-05-24), Qazax rayonu1917, Tiflis) — Qafqaz müftisi, ədəbiyyatşünas, müəllim.

Mirzə Hüseyn Qayıbzadə
Mirzə Hüseyn Molla Yusif oğlu Qayıbzadə

1915-ci ildə
Qafqaz müsəlmanlarının V Müftisi.
1884 — 1917
Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyasının tatar (Azərbaycan) şöbəsində şəriət və Azərbaycan dili müəllimi
1879 — 1884
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Salahlı, Qazax, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi (86 yaşında)
Vəfat yeri Tiflis, Tiflis qəzası, Tiflis quberniyası, Qafqaz canişinliyi, Rusiya imperiyası
Uşaqları Oğlanları: Bahadır Qayıbov, Nadir Qayıbov, Cahangir Qayıbov
Qızı: Nigar ŞıxlinskayaniƏliağa Şıxlinskiyə, o biri qızı Gövhər xanım Qayıbova isə İbrahim ağa Usubova ərə vermişdir.

Təltifləri "Qızıl xaç" medalı (1878),Şiri-Xurşid ordeni (1884) (1871), (1876), (1879), (1883) Şiri-Xurşid ordeni (1884)

Həyatı

Mirzə Hüseyn Molla Yusif oğlu Qayıbzadə 1830-cu ildə Qazax qəzasının Salahlı kəndində anadan olub. Uşaq yaşlarından ata-anadan yetim qalıb və kənd mollası – əmisi İbrahim əfəndinin himayəsində böyüyüb. İlk təhsilini müdərris Məhəmməd Musazadədən alan Hüseyn dini elmlərlə yanaşı, ərəb, fars və türk dilərini, həmçinin Şərq ədəbiyyatı və tarixini də mükəmməl öyrənə bilir. O, 17 yaşında ikən oxuduğu Salahlı kənd məktəbində müəllim saxlanılır. 1857-ci il iyulun 25-də Qafqaz müftisi Məhəmməd əfəndi H. Qayıbzadənin Tiflisdəki üçillik müsəlman ruhani məktəbində işə düzəlməsinə nail olur. O, 1858-ci ilin fevralında burada şəriətdən və Şərq dillərindən dərs deməyə başlayır.

Müfti Hüseyn Qayıbzadə 1879-cu ildən 1883-cü ilə kimi Zaqafqaziya (Qori) Müəllimlər Seminariyasında işləyib. Seminariyanın ilk ərəb və fars dili müəllimi O, Tiflisdə azərbaycanlı kasıblar üçün öz hesabına məktəb açır, sonralar – XX əsrin əvvəllərində isə buranı genişləndirərək altı sinifli "Müfti-İslam məktəbi"nə çevirir.

Müfti Hüseyn Qayıbzadə azərbaycanlı qızların təhsil alması qayğısına da qalıb. Bu çətin işdə özü əvvəlcə şəxsi nümunə gösdərir və iki qızını -Nigar və Cövhəri oxutdurur.

O, 1883-cü ilin axırlarında müəllimlikdən azad edilərək Qafqaz müftisim təyin olunur və 1917-ci ilin martınadək bu vəzifədə çalışır. Müfti Hüseyn Qayıbzadə 1917-ci ilin martında Tiflisdə vəfat edib. Onun vəfatından sonra çar üsuli-idarəsi dağıldığı üçün Qafqaz (Zaqafqaziya) Ruhani İdarəsi də öz funksiyasını itirir. Demək olar ki, respublikamızda da 1920-ci ildən 1944-cü ilə kimi müftilik vəzifəsi olmayıb.

Əsərləri

H.Qayıbzadə bir neçə məqalənin və kitabın müəllifi kimi də tanınır. O, müsəlman mədrəsəsində keçilmək üçün riyyaziyata dair "Məsaili-ammil-hesab" (Hesab ümumi məsələləri) və ana dilini təzə öyrənənlər üçün "Məbdəyi-təlimi-sibyan" (Yeniyetmələr üçün başlanğıc") adlı dərs vəsaitləri də hazırlayıb. H.Qayıbzadə təkcə maarif sahəsində deyil, ədəbiyyatşünaslıq səhasində də xeyli işlər görüb. O, çoxlu atalar sözü, zərb-məsələlər, hikmətli sözlər toplayaraq 9 hissədən ibarət "Tövsiyyətnamə" kitabını yazıb. Eyni zamanda, XVIII–XIX əsrlərdə yaşamış 109 Azərbaycan şarinin əsərlərindən ibarət dörd cildilik antologiya tərtib edib.

Mükafatları

Yüksək imtiyazlara malik olan H.Qayıbovun sinəsini çoxlu çar orden və medalları bəzəyib.

Fəaliyyəti

H.Qayıbzadə qızların yeni məktəblərdə təhsil almalarına təşəbbüs göstərərək, öz arvadı Səadət xanıma Qafqaz Qadınlarının Xeyriyyə Cəmiyyətində iştirak etməyə icazə verir, qızları Nigar (sonralar general Ə.Şıxlinskinin xanımı) və Gövhər xanımı (sonralar general Usubovun xanımı) rus dilində Tiflis Nücabə Qızlar İnstitutunda oxutdurur. Nigar xanımın 1889-cu ildə, Gövhər xanım isə 1903-cü ildə həmin inistitutu qızıl medalla bitirirlər.

Ailəsi

 
Nadir Qayıbov

Qızı Nigar ŞıxlinskayaniƏliağa Şıxlinskiyə, o biri qızı Gövhər xanım Qayıbovanı isə İbrahim ağa Usubova ərə vermişdir.

Oğlanları: Bahadır Qayıbov, Nadir Qayıbov, Cahangir Qayıbov

General Əliağa Şıxlinskinin qaynatasıdır.

  • Oğlu Nadir bəy Hüseyn əfəndi oğlu Qayıbov 25 sentyabr 1874-cü ildə Qazaxın Salahlı kəndində anadan olmuşdur. 1893-də Tiflis klassik gimnaziyasını bitirərək Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutuna daxil olub, ancaq xəstəliyi üzündən 1894-cü ildə 2-ci kursdan çıxıb. Ölüm tarixi məlum deyil. Xədicə Qayıbova ilə ailə həyatı qurmuşdur.

İstinadlar

  1. H. Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. - səh. 137-140.
  2. [1]
  3. # Arxivlərin sirri açılır. Bakı: "Elm və həyat" nəşriyyat, 1999, 750 səh.
  4. CERL Thesaurus — Avropa Tədqiqat Kitabxanaları Konsorsiumu.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1871"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1127581"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60909659"></a>
  5. http://www.anl.az/down/meqale/az_muellimi/2012/fevral/233548.htm

Xarici keçidlər

mirzə, hüseyn, qayıbzadə, 1830, 1830, qazax, rayonu, 1917, tiflis, qafqaz, müftisi, ədəbiyyatşünas, müəllim, mirzə, hüseyn, molla, yusif, oğlu, qayıbzadə1915, ildəqafqaz, müsəlmanlarının, müftisi, 1884, 1917zaqafqaziya, müəllimlər, seminariyasının, tatar, azər. Mirze Huseyn Qayibzade 24 may 1830 1830 05 24 Qazax rayonu 1917 4 Tiflis Qafqaz muftisi edebiyyatsunas muellim Mirze Huseyn QayibzadeMirze Huseyn Molla Yusif oglu Qayibzade1915 ci ildeQafqaz muselmanlarinin V Muftisi 1884 1 1917Zaqafqaziya Muellimler Seminariyasinin tatar Azerbaycan sobesinde seriet ve Azerbaycan dili muellimi 2 1879 1884Sexsi melumatlarDogum tarixi 24 may 1830Dogum yeri Salahli Qazax Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 20 fevral 1917 86 yasinda Vefat yeri Tiflis Tiflis qezasi Tiflis quberniyasi Qafqaz canisinliyi Rusiya imperiyasiUsaqlari Oglanlari Bahadir Qayibov Nadir Qayibov Cahangir QayibovQizi Nigar Sixlinskayani Eliaga Sixlinskiye o biri qizi Govher xanim Qayibova ise Ibrahim aga Usubova ere vermisdir Teltifleri Qizil xac medali 1878 Siri Xursid ordeni 1884 1871 1876 1879 1883 Siri Xursid ordeni 1884 3 Mundericat 1 Heyati 2 Eserleri 3 Mukafatlari 4 Fealiyyeti 5 Ailesi 6 Istinadlar 7 Xarici kecidlerHeyati RedakteMirze Huseyn Molla Yusif oglu Qayibzade 1830 cu ilde Qazax qezasinin Salahli kendinde anadan olub Usaq yaslarindan ata anadan yetim qalib ve kend mollasi emisi Ibrahim efendinin himayesinde boyuyub Ilk tehsilini muderris Mehemmed Musazadeden alan Huseyn dini elmlerle yanasi ereb fars ve turk dilerini hemcinin Serq edebiyyati ve tarixini de mukemmel oyrene bilir O 17 yasinda iken oxudugu Salahli kend mektebinde muellim saxlanilir 1857 ci il iyulun 25 de Qafqaz muftisi Mehemmed efendi H Qayibzadenin Tiflisdeki ucillik muselman ruhani mektebinde ise duzelmesine nail olur O 1858 ci ilin fevralinda burada serietden ve Serq dillerinden ders demeye baslayir Mufti Huseyn Qayibzade 1879 cu ilden 1883 cu ile kimi Zaqafqaziya Qori Muellimler Seminariyasinda isleyib Seminariyanin ilk ereb ve fars dili muellimi O Tiflisde azerbaycanli kasiblar ucun oz hesabina mekteb acir sonralar XX esrin evvellerinde ise burani genislendirerek alti sinifli Mufti Islam mektebi ne cevirir Mufti Huseyn Qayibzade azerbaycanli qizlarin tehsil almasi qaygisina da qalib Bu cetin isde ozu evvelce sexsi numune gosderir ve iki qizini Nigar ve Covheri oxutdurur 1 O 1883 cu ilin axirlarinda muellimlikden azad edilerek Qafqaz muftisim teyin olunur ve 1917 ci ilin martinadek bu vezifede calisir Mufti Huseyn Qayibzade 1917 ci ilin martinda Tiflisde vefat edib 1 Onun vefatindan sonra car usuli idaresi dagildigi ucun Qafqaz Zaqafqaziya Ruhani Idaresi de oz funksiyasini itirir Demek olar ki respublikamizda da 1920 ci ilden 1944 cu ile kimi muftilik vezifesi olmayib Eserleri RedakteH Qayibzade bir nece meqalenin ve kitabin muellifi kimi de taninir O muselman medresesinde kecilmek ucun riyyaziyata dair Mesaili ammil hesab Hesab umumi meseleleri ve ana dilini teze oyrenenler ucun Mebdeyi telimi sibyan Yeniyetmeler ucun baslangic adli ders vesaitleri de hazirlayib H Qayibzade tekce maarif sahesinde deyil edebiyyatsunasliq sehasinde de xeyli isler gorub O coxlu atalar sozu zerb meseleler hikmetli sozler toplayaraq 9 hisseden ibaret Tovsiyyetname kitabini yazib Eyni zamanda XVIII XIX esrlerde yasamis 109 Azerbaycan sarinin eserlerinden ibaret dord cildilik antologiya tertib edib Mukafatlari RedakteYuksek imtiyazlara malik olan H Qayibovun sinesini coxlu car orden ve medallari bezeyib Fealiyyeti RedakteH Qayibzade qizlarin yeni mekteblerde tehsil almalarina tesebbus gostererek oz arvadi Seadet xanima Qafqaz Qadinlarinin Xeyriyye Cemiyyetinde istirak etmeye icaze verir qizlari Nigar sonralar general E Sixlinskinin xanimi ve Govher xanimi sonralar general Usubovun xanimi rus dilinde Tiflis Nucabe Qizlar Institutunda oxutdurur Nigar xanimin 1889 cu ilde Govher xanim ise 1903 cu ilde hemin inistitutu qizil medalla bitirirler Ailesi Redakte Nadir Qayibov Qizi Nigar Sixlinskayani Eliaga Sixlinskiye o biri qizi Govher xanim Qayibovani ise Ibrahim aga Usubova ere vermisdir Oglanlari Bahadir Qayibov Nadir Qayibov Cahangir QayibovGeneral Eliaga Sixlinskinin qaynatasidir Oglu Nadir bey Huseyn efendi oglu Qayibov 25 sentyabr 1874 cu ilde Qazaxin Salahli kendinde anadan olmusdur 1893 de Tiflis klassik gimnaziyasini bitirerek Peterburq Yol Muhendisleri Institutuna daxil olub 5 ancaq xesteliyi uzunden 1894 cu ilde 2 ci kursdan cixib Olum tarixi melum deyil Xedice Qayibova ile aile heyati qurmusdur Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir 1 2 3 H Ehmedov Azerbaycan mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Elm ve tehsil 2014 seh 137 140 1 Arxivlerin sirri acilir Baki Elm ve heyat nesriyyat 1999 750 seh 1 2 CERL Thesaurus Avropa Tedqiqat Kitabxanalari Konsorsiumu lt a href https wikidata org wiki Track P1871 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1127581 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q60909659 gt lt a gt http www anl az down meqale az muellimi 2012 fevral 233548 htmXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Mirze Huseyn Qayibzade amp oldid 6079727, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.