Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mariya Vasilyevna Rozanova (rus. Мари́я Васи́льевна Ро́занова; 27 dekabr 1929, Vitebsk – 13 dekabr 2023) — Rusiya yazıçısı və publisist, naşir, radio aparıcısı, dissident, hüquq müdafiəçisi. Yazıçı Andrey Sinyavskinin həyat yoldaşı.
| Mariya Rozanova | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 27 dekabr 1929 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 13 dekabr 2023 (93 yaşında) |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ  Fransa |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | baş redaktor, naşir, redaktor, yazıçı, zərgər[d], publisist, radioaparıcı[d], zərgər[d] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Mariya Vasilievna Rozanova 27 dekabr 1929-cu ildə Belorusiya SSR ərazisində Vitebskdə anadan olub.
Moskva Dövlət Universitetinin incəsənət tarixi fakültəsini bitirib. Ədəbiyyat Muzeyində işləyib. Abidələrin və qədim əsərlərin bərpası ilə məşğul olub, Mossovet Teatr studiyasında dərs deyib, ekskursiya bələdçisi kimi işləyib. Sergey Gerasimov adına Ümum-Rusiya Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunda və Abramtsevo Rəssamlıq Məktəbində dərs deyib. "SSRİ dekorativ sənəti" jurnalında məqalələrlə çıxış edib. Həmçinin Mariya Rozanova Moskvanın məşhur zərgərlərindən biri olub.
O, 1973-cü ildə əri, yazıçı Andrey Sinyavski ilə birlikdə SSRİ-ni tərk edib. 1977-1997-ci illərdə “Sintaksis” jurnalının naşiri və həm redaktoru, sonra isə baş redaktoru olub. Parisın ətraflarında yaşayıb.
Mariya Rozanova “Azadlıq Radiosu"nda “Biz xaricdəyik” verilişinin aparıcısı olub.
2008-ci ildə Aleksandrina Vigilyanskayanın "Abram da Marya" sənədli filmi nümayiş olundu. Film Andrey Sinyavskiyə, Mariya Rozanovaya və onların rus ədəbiyyatına töhfələrinə həsr edilib.
Naşir kimi
Mühacirətin ilk illəri Mariya Rozanova və Andrey Sinyavski üçün çətin keçdi. İtaliya və Fransa nəşriyyatlarından təkliflər gəlsə də, nəşriyyatlar onun kitablarını rus dilində çap etməyə həvəs göstərmirdilər. Bu dövrdə Mariya Rozanova müstəqil naşir olmaq qərarına gəldi. Əvvəlcə jurnalı Andrey Sinyavskinin (Abram Tertz ədəbi təxəllüsü ilə nəşr olunan) əsərlərini dərc etmək üçün düşünən Rozanova tezliklə anladı ki, mühacirətdə yaşayan və çap edə bilməyən digər yazıçılar arasında da tələbat var. Avropanın ədəbi dairələrində məşhur olan və rus mühacirətinin digər dövri nəşrləri - "Russkaya Mysıl", "Posev və Continent" jurnalları ilə polemika aparan "Sintaksis" jurnalı belə yarandı. Nəşriyyatda o, özünü YMCA-Press nəşriyyatına başçılıq edən mühacirətdən olan digər naşir Nikita Struvenin rəqibi hesab edirdi.
Vəsait çatışmazlığından Rozanova jurnalda bütün əsas işləri özü görürdü. O, redaktor, korrektor, mətbəəçi və idarəçi idi. O, həm də naşir kimi işləyirdi və özü də mətbəədə dəzgah arxasında dayanırdı.
Mariya Rozanova təkcə ərinin əsərlərini çap etdirməklə kifayətlənməyib, həm də kommersiya layihələri həyata keçirib, yəni öz əsərlərini öz pulu ilə çap etdirən müəlliflərin redaktoru və naşiri olub. Bir neçə müsahibəsində o, MKİ-nin sifarişi ilə SSRİ-nin Mərkəzi Asiya respublikaları üçün rusofob ədəbiyyatı çap etdiyini etiraf edib: "Məsələ burasındadır ki, mən uzun illər sintaktik məhsullarla yanaşı, müxtəlif şəxslərdən və təşkilatlardan çap sifarişləri alan “Sintaksis” jurnalımı öz mətbəəmdə çap etdirmişəm. Və bir gün yeni bir müştəri mənə zəng etdi və böyük çap layihəsini müzakirə etmək üçün onun yanına gəlməyimi xahiş etdi. Mənə dedi, qocalmışam, mənim üçün ora çətindir gəlmək, siz gəlin. Mən onun yanına getdim. Və mən özümü müsəlman ölkələri üzrə mütəxəssis, məşhur səyyah və etnoqrafın oğlu, təqaüdçü professor Benniqsenin gözəl evində tapdım (bax: “Legends and Tales of Central Asia, toped by Count A.P. Bennigsen”, Sankt-Peterburq, 1912). O, mənə Mərkəzi Asiya Tədqiqatları Cəmiyyətindən sifarişini təklif etdi (Oxsubs-da Müsəlmanlar üzrə Müsəlmanlar Cəmiyyətindən). Mən birinci kitab üçün smeta (layihə məbləği) təkilf edim. Amma mən ilkin hesablamalar aparan kimi inanılmaz bir şey baş verdi: müştəri üzünü qaşqabaqlı tutmaq və heç olmasa müştərilərin etdiyi kimi “bir az baha” olduğunu eyham etmək əvəzinə birdən deyir: “Mariya Vasilyevna, sən çox az pul tələb etmirsən? Təəccübləndim, amma imtina etmədim və kitab çapı başa çatdıqdan sonra onu götürmək üçün Oksforddan Asiya Cəmiyyətinin rəhbəri özü gəldi. Bu Çikaqo Universitetində Benniqsenin keçmiş tələbəsi olan böyük amerikalı alim E.Uimbuş idi. Sonra ikinci, üçüncü kitabı nəşr etdim və dördüncü kitabda bir amerikalı dediki ki, işim üçün pulu bank çeki ilə yox, nağd şəkildə ödəniş etməyi üstün tuturam. Bu ifadə ilə hər şey öz yerinə düşdü - mən çox yaxşı bilirdim ki, Qərbdə yalnız məxfi xidmətlər “qara pul”la ödəniş edirlər. Ümumilikdə mətbəəmdən iyirmi kitab çıxdı. Bunlar arasında “Türküstan – müstəmləkə”, “Qazaxlar 1917-ci ilə qədər ruslar haqqında”, “1916-cı ildə qazaxların və qırğızların üsyanı”, “Üç imam” və daha on altı kitab var idi. Bu əsərlər heç vaxt kitab mağazalarında satışa çıxarılmadılar. Onlar hətta Avropa və Amerikanın universitet kitabxanalarında da yoxdur. Bütün nüsxələr Mərkəzi Asiya respublikalarına göndərildi. Onu da qeyd edim ki, bu möhtəşəm amerikalı alimin karyerası da çox gözəl alındı. O, tezliklə “Azadlıq” radiosunun direktoru oldu".
Mariya Rozanovanın fərdi nəşrləri arasında ədəbi dairələrdə qarışıq reaksiyaya səbəb olan Sinyavskinin "Puşkinlə gəzintilər" kitabı da var.
Pavel Uvarov xatırlayırdı: “Mariya Vasilievna Rozanova, insan öz şeirini gətirəndə belə hallarda deyir: “Bağışlayın, amma mən canlı şairlərin şeirlərini oxumuram”.
İstinadlar
- "О Марии Розановой на сайте «Журнальный зал»". 2012-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-03.
- Толстой И. Полвека в эфире. 1977. Радио «Свобода».
- Калмыкова В. Русский журнал. — 2008. dekabr.
- Из архива журнала «Континент» Arxiv surəti 30 oktyabr 2013 tarixindən (Wayback Machine) saytında.
- Структура периодики третьей Русской эмиграции Arxiv surəti 14 mart 2010 tarixindən (Wayback Machine) saytında.
- Зарубин В. Путеводитель по русской и русскоязычной периодике в Европе Arxiv surəti 14 aprel 2010 tarixindən (Wayback Machine) saytında.
- Степанов Е. Мария Розанова: А кормят меня графоманы. 2014-07-14 tarixində arxivləşdirilib.
- "Никита Алексеевич Струве (биография)". 2010-01-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-11-15.
- Мария Розанова. Кавказская пленница // Независимая газета (rus). — 2001. — 11 may.
- ИНТЕРВЬЮ С ПАВЛОМ ЮРЬЕВИЧЕМ УВАРОВЫМ от 14 апреля 2009 г. : Институт гуманитарных историко-теоретических исследований имени А. В. Полетаева (ИГИТИ) : Государственный…
Xarici keçidlər
- Бабурин В. Брежневская эпоха и современная Россия. Радио «Свобода». — 2006. dekabr.
- Ганапольский М., Пешкова М. Книжное казино. Радиостанция «Эхо Москвы». — 2003. iyun.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mariya Vasilyevna Rozanova rus Mari ya Vasi levna Ro zanova 27 dekabr 1929 Vitebsk 13 dekabr 2023 Rusiya yazicisi ve publisist nasir radio aparicisi dissident huquq mudafiecisi Yazici Andrey Sinyavskinin heyat yoldasi Mariya RozanovaDogum tarixi 27 dekabr 1929 1929 12 27 Dogum yeri Vitebsk Belorusiya SSR SSRIVefat tarixi 13 dekabr 2023 2023 12 13 93 yasinda Vetendasligi SSRI FransaTehsili Moskva Dovlet UniversitetiFealiyyeti bas redaktor nasir redaktor yazici zerger d publisist radioaparici d zerger d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMariya Vasilievna Rozanova 27 dekabr 1929 cu ilde Belorusiya SSR erazisinde Vitebskde anadan olub Moskva Dovlet Universitetinin incesenet tarixi fakultesini bitirib Edebiyyat Muzeyinde isleyib Abidelerin ve qedim eserlerin berpasi ile mesgul olub Mossovet Teatr studiyasinda ders deyib ekskursiya beledcisi kimi isleyib Sergey Gerasimov adina Umum Rusiya Dovlet Kinematoqrafiya Institutunda ve Abramtsevo Ressamliq Mektebinde ders deyib SSRI dekorativ seneti jurnalinda meqalelerle cixis edib Hemcinin Mariya Rozanova Moskvanin meshur zergerlerinden biri olub O 1973 cu ilde eri yazici Andrey Sinyavski ile birlikde SSRI ni terk edib 1977 1997 ci illerde Sintaksis jurnalinin nasiri ve hem redaktoru sonra ise bas redaktoru olub Parisin etraflarinda yasayib Mariya Rozanova Azadliq Radiosu nda Biz xaricdeyik verilisinin aparicisi olub 2008 ci ilde Aleksandrina Vigilyanskayanin Abram da Marya senedli filmi numayis olundu Film Andrey Sinyavskiye Mariya Rozanovaya ve onlarin rus edebiyyatina tohfelerine hesr edilib Nasir kimiMuhaciretin ilk illeri Mariya Rozanova ve Andrey Sinyavski ucun cetin kecdi Italiya ve Fransa nesriyyatlarindan teklifler gelse de nesriyyatlar onun kitablarini rus dilinde cap etmeye heves gostermirdiler Bu dovrde Mariya Rozanova musteqil nasir olmaq qerarina geldi Evvelce jurnali Andrey Sinyavskinin Abram Tertz edebi texellusu ile nesr olunan eserlerini derc etmek ucun dusunen Rozanova tezlikle anladi ki muhaciretde yasayan ve cap ede bilmeyen diger yazicilar arasinda da telebat var Avropanin edebi dairelerinde meshur olan ve rus muhaciretinin diger dovri nesrleri Russkaya Mysil Posev ve Continent jurnallari ile polemika aparan Sintaksis jurnali bele yarandi Nesriyyatda o ozunu YMCA Press nesriyyatina basciliq eden muhaciretden olan diger nasir Nikita Struvenin reqibi hesab edirdi Vesait catismazligindan Rozanova jurnalda butun esas isleri ozu gorurdu O redaktor korrektor metbeeci ve idareci idi O hem de nasir kimi isleyirdi ve ozu de metbeede dezgah arxasinda dayanirdi Mariya Rozanova tekce erinin eserlerini cap etdirmekle kifayetlenmeyib hem de kommersiya layiheleri heyata kecirib yeni oz eserlerini oz pulu ile cap etdiren muelliflerin redaktoru ve nasiri olub Bir nece musahibesinde o MKI nin sifarisi ile SSRI nin Merkezi Asiya respublikalari ucun rusofob edebiyyati cap etdiyini etiraf edib Mesele burasindadir ki men uzun iller sintaktik mehsullarla yanasi muxtelif sexslerden ve teskilatlardan cap sifarisleri alan Sintaksis jurnalimi oz metbeemde cap etdirmisem Ve bir gun yeni bir musteri mene zeng etdi ve boyuk cap layihesini muzakire etmek ucun onun yanina gelmeyimi xahis etdi Mene dedi qocalmisam menim ucun ora cetindir gelmek siz gelin Men onun yanina getdim Ve men ozumu muselman olkeleri uzre mutexessis meshur seyyah ve etnoqrafin oglu teqaudcu professor Benniqsenin gozel evinde tapdim bax Legends and Tales of Central Asia toped by Count A P Bennigsen Sankt Peterburq 1912 O mene Merkezi Asiya Tedqiqatlari Cemiyyetinden sifarisini teklif etdi Oxsubs da Muselmanlar uzre Muselmanlar Cemiyyetinden Men birinci kitab ucun smeta layihe meblegi tekilf edim Amma men ilkin hesablamalar aparan kimi inanilmaz bir sey bas verdi musteri uzunu qasqabaqli tutmaq ve hec olmasa musterilerin etdiyi kimi bir az baha oldugunu eyham etmek evezine birden deyir Mariya Vasilyevna sen cox az pul teleb etmirsen Teeccublendim amma imtina etmedim ve kitab capi basa catdiqdan sonra onu goturmek ucun Oksforddan Asiya Cemiyyetinin rehberi ozu geldi Bu Cikaqo Universitetinde Benniqsenin kecmis telebesi olan boyuk amerikali alim E Uimbus idi Sonra ikinci ucuncu kitabi nesr etdim ve dorduncu kitabda bir amerikali dediki ki isim ucun pulu bank ceki ile yox nagd sekilde odenis etmeyi ustun tuturam Bu ifade ile her sey oz yerine dusdu men cox yaxsi bilirdim ki Qerbde yalniz mexfi xidmetler qara pul la odenis edirler Umumilikde metbeemden iyirmi kitab cixdi Bunlar arasinda Turkustan mustemleke Qazaxlar 1917 ci ile qeder ruslar haqqinda 1916 ci ilde qazaxlarin ve qirgizlarin usyani Uc imam ve daha on alti kitab var idi Bu eserler hec vaxt kitab magazalarinda satisa cixarilmadilar Onlar hetta Avropa ve Amerikanin universitet kitabxanalarinda da yoxdur Butun nusxeler Merkezi Asiya respublikalarina gonderildi Onu da qeyd edim ki bu mohtesem amerikali alimin karyerasi da cox gozel alindi O tezlikle Azadliq radiosunun direktoru oldu Mariya Rozanovanin ferdi nesrleri arasinda edebi dairelerde qarisiq reaksiyaya sebeb olan Sinyavskinin Puskinle gezintiler kitabi da var Pavel Uvarov xatirlayirdi Mariya Vasilievna Rozanova insan oz seirini getirende bele hallarda deyir Bagislayin amma men canli sairlerin seirlerini oxumuram Istinadlar O Marii Rozanovoj na sajte Zhurnalnyj zal 2012 02 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 09 03 Tolstoj I Polveka v efire 1977 Radio Svoboda Kalmykova V Russkij zhurnal 2008 dekabr Iz arhiva zhurnala Kontinent Arxiv sureti 30 oktyabr 2013 tarixinden Wayback Machine saytinda Struktura periodiki tretej Russkoj emigracii Arxiv sureti 14 mart 2010 tarixinden Wayback Machine saytinda Zarubin V Putevoditel po russkoj i russkoyazychnoj periodike v Evrope Arxiv sureti 14 aprel 2010 tarixinden Wayback Machine saytinda Stepanov E Mariya Rozanova A kormyat menya grafomany 2014 07 14 tarixinde arxivlesdirilib Nikita Alekseevich Struve biografiya 2010 01 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 11 15 Mariya Rozanova Kavkazskaya plennica Nezavisimaya gazeta rus 2001 11 may INTERVYu S PAVLOM YuREVIChEM UVAROVYM ot 14 aprelya 2009 g Institut gumanitarnyh istoriko teoreticheskih issledovanij imeni A V Poletaeva IGITI Gosudarstvennyj Xarici kecidlerBaburin V Brezhnevskaya epoha i sovremennaya Rossiya Radio Svoboda 2006 dekabr Ganapolskij M Peshkova M Knizhnoe kazino Radiostanciya Eho Moskvy 2003 iyun