Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Maralbuynuz sumaq (lat. Rhus typhina) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin anakardiumkimilər fəsiləsinin sumaq cinsinə aid bitki növü.
| Maralbuynuz sumaq | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Maralbuynuz sumaq | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Arealı
Şimali Amerikanın şərq hissəsində quru və daşlı torpaqlarda bitən ağac bitkisidir.
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 10-12 m-ə çatır. Gözəl, dekorativ çətirli, qalın, tüklü, açıq-qonur zoğları vardır. Çoxillik zoğların qabığı qonur rəngdədir, çatlayandır. Yarpaqlar tək lələkvaridir, uzunluğu 50 sm-ə qədərdir, 11-31 yarpaqcıqdan ibarətdir. Yarpaqcıqların üst səthi tünd-yaşıl, alt səthi ağ-göyümtül rəngdə olub, ucu bizdir. Payızda yarpaqların rəngi açıq-qırmızıdan tünd-qırmızıya qədər dəyişir. Bitki ikievlidir. Çiçəkləri xırdadır, uzunluğu 20 sm-ə qədər olan piramidal süpürgələrə yığılmışdır. Erkəkcikli çiçəkləri sarımtıl-yaşıl, dişicikli çiçəkləri qırmızıdır. Meyvəsi şarşəkilli çəyirdəkmeyvədir, yetişəndə tüklərlə örtülür. 2 dekorativ forması vardır: neştərvari (f.laciniata) - dərin dişli, neştərvari yarpaqlıdır; bölünmüş forması (f.dessecta) - lələkvari bölünmüş yarpaqlıdır.
Ekologiyası
Torpaq yaxşı drajenalı, orta miqdarda nəmişli olmalıdır.
Azərbaycanda yayılması
Mərdəkan dendrarisində 1978-ci ildə introduksiya edilmişdir. Abşeronda bağ və parklarda rast gəlinir.
İstifadəsi
Dekorativ görünüşə malikdir. Oduncağının belə gözəl rəngdə olmasına baxmayaraq yerli əhali tərəfindən demək olar ki, istifadə olunmur. Yarpaqlarından tanin alınır ki, ondan şərabçılıqda və toxumçuluqda geniş istifadə olunur.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Rhus hirta f. typhina (L.) Reveal
- Rhus hirta var. typhina (L.) Farw.
- Toxicodendron typhinum (L.) Kuntze
Heterotipik sinonimləri
- Rhus americana Dippel
- Rhus canadensis Mill.
- Rhus filicifolia Demcker
- Rhus frutescens G.Nicholson
- Rhus gracilis Engl.
- Rhus hirta (L.) Sudw.
- Rhus hirta f. dissecta (Rehder) Reveal
- Rhus hirta var. dissecta (Rehder) Nash
- Rhus hirta var. laciniata C.K.Schneid.
- Rhus hypselodendrum Moench
- Rhus typhia Crantz
- Rhus typhina var. arborescens Willd.
- Rhus typhina f. dissecta Rehder
- Rhus typhina var. filicifolia Demcker
- Rhus typhina var. filicina Sprenger
- Rhus typhina var. frutescens Willd.
- Rhus typhina var. laciniata Alph.Wood
- Rhus typhina f. laciniata (Alph.Wood) Rehder
- Rhus typhina var. viridiflora Engl.
- Rhus virginiana Garsault
- Rhus viridiflora Duhamel
- Rhus viridiflora var. canadensis (Mill.) Poir.
- Schmaltzia hirta (L.) Small
- Datisca hirta L.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maralbuynuz sumaq lat Rhus typhina bitkiler aleminin sabunagacicicekliler destesinin anakardiumkimiler fesilesinin sumaq cinsine aid bitki novu Maralbuynuz sumaqElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad MalvidlerDeste SabunagaciciceklilerFesile AnakardiumkimilerYarimfesile Cins SumaqNov Maralbuynuz sumaqBeynelxalq elmi adiRhus typhina L 1756Sekil axtarisiITIS 28777NCBI 255348EOL 485569ArealiSimali Amerikanin serq hissesinde quru ve dasli torpaqlarda biten agac bitkisidir Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 10 12 m e catir Gozel dekorativ cetirli qalin tuklu aciq qonur zoglari vardir Coxillik zoglarin qabigi qonur rengdedir catlayandir Yarpaqlar tek lelekvaridir uzunlugu 50 sm e qederdir 11 31 yarpaqciqdan ibaretdir Yarpaqciqlarin ust sethi tund yasil alt sethi ag goyumtul rengde olub ucu bizdir Payizda yarpaqlarin rengi aciq qirmizidan tund qirmiziya qeder deyisir Bitki ikievlidir Cicekleri xirdadir uzunlugu 20 sm e qeder olan piramidal supurgelere yigilmisdir Erkekcikli cicekleri sarimtil yasil disicikli cicekleri qirmizidir Meyvesi sarsekilli ceyirdekmeyvedir yetisende tuklerle ortulur 2 dekorativ formasi vardir nestervari f laciniata derin disli nestervari yarpaqlidir bolunmus formasi f dessecta lelekvari bolunmus yarpaqlidir EkologiyasiTorpaq yaxsi drajenali orta miqdarda nemisli olmalidir Azerbaycanda yayilmasiMerdekan dendrarisinde 1978 ci ilde introduksiya edilmisdir Abseronda bag ve parklarda rast gelinir IstifadesiDekorativ gorunuse malikdir Oduncaginin bele gozel rengde olmasina baxmayaraq yerli ehali terefinden demek olar ki istifade olunmur Yarpaqlarindan tanin alinir ki ondan serabciliqda ve toxumculuqda genis istifade olunur SinonimleriHomotipik sinonimleri Rhus hirta f typhina L Reveal Rhus hirta var typhina L Farw Toxicodendron typhinum L KuntzeHeterotipik sinonimleri Rhus americana Dippel Rhus canadensis Mill Rhus filicifolia Demcker Rhus frutescens G Nicholson Rhus gracilis Engl Rhus hirta L Sudw Rhus hirta f dissecta Rehder Reveal Rhus hirta var dissecta Rehder Nash Rhus hirta var laciniata C K Schneid Rhus hypselodendrum Moench Rhus typhia Crantz Rhus typhina var arborescens Willd Rhus typhina f dissecta Rehder Rhus typhina var filicifolia Demcker Rhus typhina var filicina Sprenger Rhus typhina var frutescens Willd Rhus typhina var laciniata Alph Wood Rhus typhina f laciniata Alph Wood Rehder Rhus typhina var viridiflora Engl Rhus virginiana Garsault Rhus viridiflora Duhamel Rhus viridiflora var canadensis Mill Poir Schmaltzia hirta L Small Datisca hirta L IstinadlarHemcinin bax