fbpx
Wikipedia

Mahmud Cəlaləddin Paşa

Mahmud Cəlaləddin Paşa (d. 1853 - ö. 17 dekabr 1903) — Kaptan-ı dərya Xəlil Rüfət Paşanın oğlu, ilk türk sosioloqlarından Mehmed Səbahəddinin atası və Osmanlı dövlət adamı.

Mahmud Cəlaləddin Paşa
محمود جلال الدين باشا
Şəxsi məlumatlar
Partiya
Doğum tarixi
Doğum yeri İstanbul, Osmanlı imperiyası
Vəfat tarixi Şablon:Ssubst:DT
Vəfat yeri
Dəfn yeri Xəlil Rüfət Paşa türbəsi
Atası Xəlil Rüfət Paşa
Anası İsmət xanım
Həyat yoldaşları İffət xanım
Səniha Sultan
Uşaqları Rüfət bəy
Fuad bəy
Əli Bidar bəy
Mehmed Səbahəddin bəy
Əhməd Lütfullah bəy

Həyatı

İlk illəri

1853-cü ildə İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Atası Osmanlı dövlətinə 4 dəfə kaptan-ı dərya olan Xəlil Rüfət Paşa, anası isə onun ikinci xanımı İsmət xanım idi. Atasını kiçik yaşlarında itirən Mahmud Cəlaləddin Paşa ögey anası (Saliha Sultan) sultan olduğu üçün sarayda xüsusi təhsil aldı. Müxtəlif dövlət işlərində çalışdıqdan sonra Paris səfirliyində 2 il xidmət etdi və fransız dilini mükəmməl şəkildə öyrəndi.

Siyasi fəaliyyəti

Sultan Muradın qısa müddətlik səltənətindən sonra Sultan Əbdülhəmidin taxta çıxması ilə sultanın ən yaxın adamlarından biri oldu. 30 mart 1877-ci ildə vəzirlik rütbəsi aldı və 18 aprel 1878-ci ildə ədliyyə naziri olaraq Mehmed Sadiq Paşa hökumətində xidmət etdi. Ədliyə nazirliyi illərində islahatlar keçirdi. Sultanın cülusu səbəbilə çıxan əfv qanunun miqyasını genişləndirdi və ömürlük həbs cəzası alan şəxslərin cəzasında endirimlər etdi.

Ancaq Çırağan hadisəsinə adı qarışmış, bu səbəblə bir neçə ay sonra nazirlikdən alınmışdır. Daha sonra bu hadisəylə heç bir əlaqəsinin olmadığı sübut edildi və müxtəlif dövlət vəzifələri təklif edilsə də, bu vəzifələri qəbul etmədi. Mahmud Cəlaləddin Paşa rəsmi bir vəzifədə olmadığı bu illər ərzində yaşadığı köşkü ədəbiyyat ocağına çevirdi. Asəf təxəllüsü ilə şeirlə yazan paşa, övladlarının təhsili ilə yaxından məşğul oldu. Bağdad dəmiryolu layihəsinin ingilislərə verilməsi üçün vasitəçilik etsə də, layihənin almanlara verilməsi ilə sarayla olan münasibətləri tamamilə kəsildi.

Mühacirət illəri

1899-cu ildə Sultan Əbdülhəmidə olan müxalifliyi səbəbilə övladları Səbahəddin və Lütfullah bəylə birlikdə Avropaya qaçdı. Əvvəlcə Marseldə, ardından Parisdə məskunlaşdı. Avropadakı Sultan Əbdülhəmid əleyhdarları tərəfindən rəğbətlə qarşılandı. Cenevrədə nəşr olunan Osmanlı qəzetinin vəziyyəti ilə bağlı övladlarıyla birlikdə Cenevrəyə getdi.

Naşiri olduğu Osmanlı qəzetini Londonda dərc etdirmək üçün 29 mayda İngiltərəyə getdi və 1 iyuldan etibarən qəzet Londonda nəşr olunmağa başlandı. Qəzetin 1 aprel 1900 tarixli nəşrində Sultan Əbdülhəmidə xitabən olduqca sərt dillə bayram təbriki yazdı. Saray isə kürəkənini geri qaytarmaq üçün əlindən gələni edirdi.

Paşa və övladları İstanbul hökumətinin təzyiqləri nəticəsində Londondan ayrıldı və Misir xədivi Abbas Hilmi Paşanın dəvətiylə Misirə getdi. Burada yazdığı 2 əsəri dərc etdirdi. Misir xədivi onun və övladlarının İstanbula qayıtması üçün təkid etsə də, bu təkidlərdən bezən Mahmud Cəlaləddin Paşa Parisə qayıtdı. Ancaq Parisin iqlimi səhhətinə pis təsir etdiyi üçün yolunu dəyişərək Korfu adasında qaldı. Ancaq bu vəziyyət Yunanıstan-Osmanlı münasibətlərini gərginləşdirdi. Bu əsnada paşanın səhhəti pisləşdi və Fransaya qayıtdı. Burada 4 fevral 1902 tarixində keçirilən I Jön türk konqresinin fəxri öndəri oldu.

Ölümü

Paşa böyrək xəstəsi idi. Qışı keçirməsi üçün gətirildiyi Brüsseldə 1903-cü ildə vəfat etdi. Sultan Əbdülhəmid cənazənin ölkəyə gətirilməsini istəsə də, övladları ölkədə məşrutiyyət elan edilmədikcə cənazənin ölkəyə gətirilməyəcəyini bildirdi. Paşanın cənazəsi Fransadakı türk məzarlığına dəfn edildi. İkinci məşrutiyyətin elan edilməsinin ardından 1908-ci ildə paşanın məzarı açıldı və cənazə İstanbula gətirilərək Əyyubsultanda atasının türbəsinə dəfn olundu.

Ailəsi

İlk evliliyi İffət xanımla baş tutdu və bu nigahdan Rüfət, Fuad, Əli Bidar adlı 3 oğlu dünyaya gəldi. II Əbdülhəmidin səltənəti dövründə 4 dekabr 1876-cı ildə padşahın bacısı Səniha Sultanla evləndirildi. Sultanla evləndiyi üçün ilk nigahı ləğv edildi. Ancaq ilk ailəsi ilə heç vaxt əlaqələrini qoparmadı. İkinci evliliyindən Mehmed Səbahəddin və Əhməd Lütfullah adlı 2 oğlu oldu.

Qalereya

Mənbə

  • Ömür Ceylan, Asaf Divanı Hanedanda Bir Asi: Damad Mahmud Celaleddin Paşa Hayatı, Edebi Kişiliği, Akçağ Yayınları, Ankara, 2003
  • Belkıs Altuniş Gürsoy, Damat Mahmud Celaleddin Paşa, IX. Eyüp Sultan Sempozyumu (13-15 Mayıs 2005) Tebliğ Kitapçığı, Erişim tarihi:22.05.2013[ölü keçid]
  • Mahmûd Celâleddin Paşa (Dâmâd), Bizimsahife.net sitesi, Erişim Tarihi:10.05.2011[ölü keçid]
  • Mahmut Celaleddin Paşa (Damat), Gürcistan Dostluk Derneği Sitesi, 28.02.2011, Erişim tarihi:10.05.2011 2011-03-01 at the Wayback Machine
  • http://www.circassiandiaspora.com/biyografiler/1201-mahmud-celaleddin-pasa.html 2010-03-05 at the Wayback Machine
  • Gülser Oğuz (2007). "İttihad ve Terakkî Cemiyeti'nin Yayın Organı Osmanlı Gazetesi". Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi 3 (6).
  • Asaf Divanı Hanedanda Bir Asi: Damad Mahmud Celaleddin Paşa Hayatı, Edebi Kişiliği, Antoloji.com Kitap Tanıtım Sayfası, Erişim tarihi:10.05.2011 2008-11-12 at the Wayback Machine

mahmud, cəlaləddin, paşa, 1853, dekabr, 1903, kaptan, dərya, xəlil, rüfət, paşanın, oğlu, türk, sosioloqlarından, mehmed, səbahəddinin, atası, osmanlı, dövlət, adamı, محمود, جلال, الدين, باشاşəxsi, məlumatlarpartiya, ittihad, tərəqqidoğum, tarixi, 1853doğum, y. Mahmud Celaleddin Pasa d 1853 o 17 dekabr 1903 Kaptan i derya Xelil Rufet Pasanin oglu ilk turk sosioloqlarindan Mehmed Sebaheddinin atasi ve Osmanli dovlet adami Mahmud Celaleddin Pasaمحمود جلال الدين باشاSexsi melumatlarPartiya Ittihad ve TereqqiDogum tarixi 1853Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi Sablon Ssubst DTVefat yeri Brussel BelcikaDefn yeri Xelil Rufet Pasa turbesiAtasi Xelil Rufet PasaAnasi Ismet xanimHeyat yoldaslari Iffet xanimSeniha SultanUsaqlari Rufet beyFuad beyEli Bidar beyMehmed Sebaheddin beyEhmed Lutfullah beyMundericat 1 Heyati 1 1 Ilk illeri 1 2 Siyasi fealiyyeti 1 3 Muhaciret illeri 1 4 Olumu 2 Ailesi 3 Qalereya 4 MenbeHeyati RedakteIlk illeri Redakte 1853 cu ilde Istanbulda dunyaya gelmisdir Atasi Osmanli dovletine 4 defe kaptan i derya olan Xelil Rufet Pasa anasi ise onun ikinci xanimi Ismet xanim idi Atasini kicik yaslarinda itiren Mahmud Celaleddin Pasa ogey anasi Saliha Sultan sultan oldugu ucun sarayda xususi tehsil aldi Muxtelif dovlet islerinde calisdiqdan sonra Paris sefirliyinde 2 il xidmet etdi ve fransiz dilini mukemmel sekilde oyrendi Siyasi fealiyyeti Redakte Sultan Muradin qisa muddetlik seltenetinden sonra Sultan Ebdulhemidin taxta cixmasi ile sultanin en yaxin adamlarindan biri oldu 30 mart 1877 ci ilde vezirlik rutbesi aldi ve 18 aprel 1878 ci ilde edliyye naziri olaraq Mehmed Sadiq Pasa hokumetinde xidmet etdi Edliye nazirliyi illerinde islahatlar kecirdi Sultanin culusu sebebile cixan efv qanunun miqyasini genislendirdi ve omurluk hebs cezasi alan sexslerin cezasinda endirimler etdi Ancaq Ciragan hadisesine adi qarismis bu sebeble bir nece ay sonra nazirlikden alinmisdir Daha sonra bu hadiseyle hec bir elaqesinin olmadigi subut edildi ve muxtelif dovlet vezifeleri teklif edilse de bu vezifeleri qebul etmedi Mahmud Celaleddin Pasa resmi bir vezifede olmadigi bu iller erzinde yasadigi kosku edebiyyat ocagina cevirdi Asef texellusu ile seirle yazan pasa ovladlarinin tehsili ile yaxindan mesgul oldu Bagdad demiryolu layihesinin ingilislere verilmesi ucun vasitecilik etse de layihenin almanlara verilmesi ile sarayla olan munasibetleri tamamile kesildi Muhaciret illeri Redakte 1899 cu ilde Sultan Ebdulhemide olan muxalifliyi sebebile ovladlari Sebaheddin ve Lutfullah beyle birlikde Avropaya qacdi Evvelce Marselde ardindan Parisde meskunlasdi Avropadaki Sultan Ebdulhemid eleyhdarlari terefinden regbetle qarsilandi Cenevrede nesr olunan Osmanli qezetinin veziyyeti ile bagli ovladlariyla birlikde Cenevreye getdi Nasiri oldugu Osmanli qezetini Londonda derc etdirmek ucun 29 mayda Ingiltereye getdi ve 1 iyuldan etibaren qezet Londonda nesr olunmaga baslandi Qezetin 1 aprel 1900 tarixli nesrinde Sultan Ebdulhemide xitaben olduqca sert dille bayram tebriki yazdi Saray ise kurekenini geri qaytarmaq ucun elinden geleni edirdi Pasa ve ovladlari Istanbul hokumetinin tezyiqleri neticesinde Londondan ayrildi ve Misir xedivi Abbas Hilmi Pasanin devetiyle Misire getdi Burada yazdigi 2 eseri derc etdirdi Misir xedivi onun ve ovladlarinin Istanbula qayitmasi ucun tekid etse de bu tekidlerden bezen Mahmud Celaleddin Pasa Parise qayitdi Ancaq Parisin iqlimi sehhetine pis tesir etdiyi ucun yolunu deyiserek Korfu adasinda qaldi Ancaq bu veziyyet Yunanistan Osmanli munasibetlerini gerginlesdirdi Bu esnada pasanin sehheti pislesdi ve Fransaya qayitdi Burada 4 fevral 1902 tarixinde kecirilen I Jon turk konqresinin fexri onderi oldu Olumu Redakte Pasa boyrek xestesi idi Qisi kecirmesi ucun getirildiyi Brusselde 1903 cu ilde vefat etdi Sultan Ebdulhemid cenazenin olkeye getirilmesini istese de ovladlari olkede mesrutiyyet elan edilmedikce cenazenin olkeye getirilmeyeceyini bildirdi Pasanin cenazesi Fransadaki turk mezarligina defn edildi Ikinci mesrutiyyetin elan edilmesinin ardindan 1908 ci ilde pasanin mezari acildi ve cenaze Istanbula getirilerek Eyyubsultanda atasinin turbesine defn olundu Ailesi RedakteIlk evliliyi Iffet xanimla bas tutdu ve bu nigahdan Rufet Fuad Eli Bidar adli 3 oglu dunyaya geldi II Ebdulhemidin selteneti dovrunde 4 dekabr 1876 ci ilde padsahin bacisi Seniha Sultanla evlendirildi Sultanla evlendiyi ucun ilk nigahi legv edildi Ancaq ilk ailesi ile hec vaxt elaqelerini qoparmadi Ikinci evliliyinden Mehmed Sebaheddin ve Ehmed Lutfullah adli 2 oglu oldu Qalereya RedakteMenbe RedakteOmur Ceylan Asaf Divani Hanedanda Bir Asi Damad Mahmud Celaleddin Pasa Hayati Edebi Kisiligi Akcag Yayinlari Ankara 2003 Belkis Altunis Gursoy Damat Mahmud Celaleddin Pasa IX Eyup Sultan Sempozyumu 13 15 Mayis 2005 Teblig Kitapcigi Erisim tarihi 22 05 2013 olu kecid Mahmud Celaleddin Pasa Damad Bizimsahife net sitesi Erisim Tarihi 10 05 2011 olu kecid Mahmut Celaleddin Pasa Damat Gurcistan Dostluk Dernegi Sitesi 28 02 2011 Erisim tarihi 10 05 2011 Arxivlesdirilib 2011 03 01 at the Wayback Machine http www circassiandiaspora com biyografiler 1201 mahmud celaleddin pasa html Arxivlesdirilib 2010 03 05 at the Wayback Machine Gulser Oguz 2007 Ittihad ve Terakki Cemiyeti nin Yayin Organi Osmanli Gazetesi Cumhuriyet Tarihi Arastirmalari Dergisi 3 6 Asaf Divani Hanedanda Bir Asi Damad Mahmud Celaleddin Pasa Hayati Edebi Kisiligi Antoloji com Kitap Tanitim Sayfasi Erisim tarihi 10 05 2011 Arxivlesdirilib 2008 11 12 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Mahmud Celaleddin Pasa amp oldid 6076680, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.