fbpx
Wikipedia

Məcmu təklif

September 25, 2021

Məcmu təklif əyrisi hər qiymət səviyyəsində firmaların istehsal edib satmaq istədikləri əmtəə və xidmətlərin məcmu dəyərini əks etdirir. Məcmu təklif araşdırılanda dövr fərqlilikləri vacibdir. Qısamüddətli məcmu təklif əyrisi SRAS müsbət bir meylliliyə malikdir. Uzunmüddətli məcmu təklif əyrisi LRAS şaquli qəbul edilir. Çünki, uzunmüddətli dövrdə məcmu təklif qiymətdən deyil, digər amillərdən asılıdır. Ümumiyyətlə, məcmu təkliflə bağlı amillər aşağıdakılardır:

  • Resurs qiymətləri;
  • Texnalogiya;
  • Gözləntilər.
Şəkil 1

Resurs qiymətləri

İstehsal prosesini xammal və digər resusrlar olmadan təsəvvür etmək mümkün deyildir. Buna görə məhsul istehsal edən firmalar istifadə edəcəkləri resurların qiymətlərini araşdırırlar. Xammal qiymətlərindəki artım firmalar üçün xərcləri də yüksəltdiyindən müəssisənin istehsal miqdarı, eləcə də makroiqtisadi səviyyədə məcmu təlklif azalacaqdır.

Texnalogiya

Texnalogiyadakı inkişaf müəssisələrin daha səmərəli fəaliyyət göstərməsinə, daha çox məhsul istehsal etməsinə və nəticədə mənmu təklifi artırmasına səbəb olur.

Gözləntilər

Firmalar həm istehsal amilləri bazarını (xammal, əmək, kapital və s.), həm də istehsal etdiyi məhsulun daxil olduğu bazarını tədqiq edirlər. Əgər firmalar gələcəkdə qiymət artımı gözləyirlərsə, gələcəkdə daha yüksək təklif irəli sürmək üçün bu günkü təkliflərini azaldacaqlar. Qiymət artımı xammal və digər istehsal amillərinin dəyərini yüksəltdiyindən firmaların xərcləri artacaq və həmin dövrdə istehsal azalacaq. Yəni gələcəkdə gözlənilən qiymət artımı hər iki halda məcmu təklifi azaldır.

Qısamüddətli dövr

Qısamüddətli dövrdə qiymət səviyyəsi artdıqca firmalar bunu daha çox gəlir mənbəyi hesab edirlər və istehsalı yəni təkliflərini artırırlar. Bu da bütövlükdə məcmu təklifi artımına səbəb olur. Başqa sözlə, qısamüddətli məcmu təklif əyrisi yuxarı doğru meyllidir.

Şəkil 2
 

İqtisadi nəzəriyyədə məcmu təklif əyrisinin üfüqi olduğu bir dövr vardır. Bu dövrdəki əyriyə “anlıq məcmu təklif əyrisi” deyilir. Anlıq ifadəsinin işlədilməsində məqsəd bu dövrün firmaların qiymət dəyişikliyinə təsir göstərə bilməyəcəyi qədər qısa olmasıdır. Bu zaman firmalar cari qiymətdə bazarın tələbinə uygun istənilən miqdarda məhsul təklif edirlər. Şərti   qiyməti anlıq olaraq sabit qəbul edildiyindən ISRAS üfüqi xətti bizə bu qiymət səviyyəsində məcmu təklif əyrisini göstərir. Bu anlıq dövr firmaların fəaliyyət göstərdiyi sektorlara uyğun olaraq bir neçə gün və ya bir neçə ay ola bilər. Əsas məsələ, bu dövr ərzində müəssisələrin aldığı xammalın və satdığı məhsulun qiymətində dəyişikliyin olmamasıdır.

Qısamüddətli dövrdə məcmu təklif əyrisində sürüşmələrin səbəbləri

Şəkil 3
 

Qısamüddətdə məcmu təklifdə artma və ya azalmaya səbəb olan amilləri aşağıdakı 4 qrupda cəmləşdirmək olar:

  • Əmək haqqı səviyyəsi;
  • Digər istehsal amillərinin qiymətindəki dəyişikliklər;
  • Məhsuldarlıqda dəyişikliklər;
  • Təklif şokları.

Əmək haqqındakı dəyişikliklər

Qısa müddətli dövrdə firmalar fəaliyyət göstərərkən sərmayə miqdarının dəyişmədiyi fərz edilir. Bu zaman xərclərin artımına əmək haqqı faktoru təsir edir. Əgər firmada çalışan işçilərin əmək haqqısında artım baş verərsə, bu zaman firmaların xərci artacaq və istehsal azalacaq. Bu da qısamüddətli təklif əyrisini sola doğru sürüşdürəcək.

Digər istehsal amillərinin qiymətindəki dəyişikliklər

Hər nə qədər əmək fatorundan başqa digər xərclər nisbi sabit olsa da, onların qiymətlərindəki dəyişiklik məcmu təklifə təsir göstərir. Məsələn, neft qiymətlərinin azalması xərcləri aşağı endirəcək. Bu da istehsalın və məcmu təklifin artmasına səbəb olacaq.

Məhsuldarlığın dəyişməsi

Məhsuldarlıqdakı artım istehsalın daha səmərəli olmasına və xərclərin azalmasına səbəb olacaqdır ki, bu da istehsalı artıran bir amildir. Belə olduğu halda SRAS əyrisi sağa doğru hərəkət edəcəkdir.

Təklif şokları

Qısamüddətli təklif əyrisinin sürüşməsindəki səbəblərdən biri də təklif şoklarıdır. Bu şoklar yaratdığı iqtisadi təsirlərə görə, müsbət və mənfi şoklar olaraq iki yerə ayrılır. Müsbət təklif şoklarına iqlimdəki mülayimləşmə nəticəsində kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalındakı ani artım, mənfi şoklara isə bir çox ölkənin iştirak etdiyi müharibələr misal ola bilər. Müsbət təklif şokları SRAS əyrisini sağa, mənfi təklif şokları isə sola sürüşdürür.

Uzunmüddətli dövr

Şəkil 4
 

Uzunmüddətli dövrdə istehsal həm xammal və digət istehsal amilləri, həm də məhsul qiymətlərindən asılı deyildir. Uzunmüddətli dövr firma və sektordan asılı olaraq 1-2 həftə və ya bir neçə il ola bilər. Uzunmüddətli dövrdə məcmu təklif tam məşğulluq səviyyəsindədir. Bu dövrdə istehsal miqdarını istehsal amillərinin həcmi təyin edir. Məcmu təklif qrafikində bu dəyişənlər göstərilmədiyindən LRAS əyrisi şaqulidir. Yəni uzunmüddətli dövrdə məcmu təklif qiymətdən asılı deyil.

Qrafikdə uzunmüddətli məcmu təklif (LRAS) əyrisi potensial istehsal səviyyəsi kimi qəbul olunan  nöktəsindən başlayaraq, qiymət (P) oxuna paralel düz xətt şəklində göstərilmişdir. Bütün resursların tam istifadə edildiyi üçün istehsal öz potensial səviyyəsinə yüksəlir. Texnalogiyadakı inkişaf və ya istehsal amillərindəki real artım ÜDM-in potensial səviyyəsini yüksəldir. Bu isə uzunmüddətli məcmu təklif əyrisinin yerini dəyişməsinə səbəb olur və   əyrisi   əyrininə doru sürüşür.

İstinadlar

  1. ↑ http://fbemoodle.emu.edu.tr/index.php

September 25, 2021
məcmu, təklif, əyrisi, hər, qiymət, səviyyəsində, firmaların, istehsal, edib, satmaq, istədikləri, əmtəə, xidmətlərin, məcmu, dəyərini, əks, etdirir, araşdırılanda, dövr, fərqlilikləri, vacibdir, qısamüddətli, məcmu, təklif, əyrisi, sras, müsbət, meylliliyə, m. Mecmu teklif eyrisi her qiymet seviyyesinde firmalarin istehsal edib satmaq istedikleri emtee ve xidmetlerin mecmu deyerini eks etdirir Mecmu teklif arasdirilanda dovr ferqlilikleri vacibdir Qisamuddetli mecmu teklif eyrisi SRAS musbet bir meylliliye malikdir Uzunmuddetli mecmu teklif eyrisi LRAS saquli qebul edilir Cunki uzunmuddetli dovrde mecmu teklif qiymetden deyil diger amillerden asilidir 1 Umumiyyetle mecmu teklifle bagli amiller asagidakilardir Resurs qiymetleri Texnalogiya Gozlentiler Sekil 1 Mundericat 1 Resurs qiymetleri 2 Texnalogiya 3 Gozlentiler 4 Qisamuddetli dovr 4 1 Qisamuddetli dovrde mecmu teklif eyrisinde surusmelerin sebebleri 4 2 Emek haqqindaki deyisiklikler 4 3 Diger istehsal amillerinin qiymetindeki deyisiklikler 4 4 Mehsuldarligin deyismesi 4 5 Teklif soklari 5 Uzunmuddetli dovr 6 Istinadlar Resurs qiymetleri Redakte Istehsal prosesini xammal ve diger resusrlar olmadan tesevvur etmek mumkun deyildir Buna gore mehsul istehsal eden firmalar istifade edecekleri resurlarin qiymetlerini arasdirirlar Xammal qiymetlerindeki artim firmalar ucun xercleri de yukseltdiyinden muessisenin istehsal miqdari elece de makroiqtisadi seviyyede mecmu telklif azalacaqdir Texnalogiya Redakte Texnalogiyadaki inkisaf muessiselerin daha semereli fealiyyet gostermesine daha cox mehsul istehsal etmesine ve neticede menmu teklifi artirmasina sebeb olur Gozlentiler Redakte Firmalar hem istehsal amilleri bazarini xammal emek kapital ve s hem de istehsal etdiyi mehsulun daxil oldugu bazarini tedqiq edirler Eger firmalar gelecekde qiymet artimi gozleyirlerse gelecekde daha yuksek teklif ireli surmek ucun bu gunku tekliflerini azaldacaqlar Qiymet artimi xammal ve diger istehsal amillerinin deyerini yukseltdiyinden firmalarin xercleri artacaq ve hemin dovrde istehsal azalacaq Yeni gelecekde gozlenilen qiymet artimi her iki halda mecmu teklifi azaldir Qisamuddetli dovr RedakteQisamuddetli dovrde qiymet seviyyesi artdiqca firmalar bunu daha cox gelir menbeyi hesab edirler ve istehsali yeni tekliflerini artirirlar Bu da butovlukde mecmu teklifi artimina sebeb olur Basqa sozle qisamuddetli mecmu teklif eyrisi yuxari dogru meyllidir 1 Sekil 2 Iqtisadi nezeriyyede mecmu teklif eyrisinin ufuqi oldugu bir dovr vardir Bu dovrdeki eyriye anliq mecmu teklif eyrisi deyilir Anliq ifadesinin isledilmesinde meqsed bu dovrun firmalarin qiymet deyisikliyine tesir gostere bilmeyeceyi qeder qisa olmasidir Bu zaman firmalar cari qiymetde bazarin telebine uygun istenilen miqdarda mehsul teklif edirler Serti P 1 displaystyle P 1 qiymeti anliq olaraq sabit qebul edildiyinden ISRAS ufuqi xetti bize bu qiymet seviyyesinde mecmu teklif eyrisini gosterir Bu anliq dovr firmalarin fealiyyet gosterdiyi sektorlara uygun olaraq bir nece gun ve ya bir nece ay ola biler Esas mesele bu dovr erzinde muessiselerin aldigi xammalin ve satdigi mehsulun qiymetinde deyisikliyin olmamasidir Qisamuddetli dovrde mecmu teklif eyrisinde surusmelerin sebebleri Redakte Sekil 3 Qisamuddetde mecmu teklifde artma ve ya azalmaya sebeb olan amilleri asagidaki 4 qrupda cemlesdirmek olar 1 Emek haqqi seviyyesi Diger istehsal amillerinin qiymetindeki deyisiklikler Mehsuldarliqda deyisiklikler Teklif soklari Emek haqqindaki deyisiklikler Redakte Qisa muddetli dovrde firmalar fealiyyet gostererken sermaye miqdarinin deyismediyi ferz edilir Bu zaman xerclerin artimina emek haqqi faktoru tesir edir Eger firmada calisan iscilerin emek haqqisinda artim bas vererse bu zaman firmalarin xerci artacaq ve istehsal azalacaq Bu da qisamuddetli teklif eyrisini sola dogru surusdurecek Diger istehsal amillerinin qiymetindeki deyisiklikler Redakte Her ne qeder emek fatorundan basqa diger xercler nisbi sabit olsa da onlarin qiymetlerindeki deyisiklik mecmu teklife tesir gosterir Meselen neft qiymetlerinin azalmasi xercleri asagi endirecek Bu da istehsalin ve mecmu teklifin artmasina sebeb olacaq Mehsuldarligin deyismesi Redakte Mehsuldarliqdaki artim istehsalin daha semereli olmasina ve xerclerin azalmasina sebeb olacaqdir ki bu da istehsali artiran bir amildir Bele oldugu halda SRAS eyrisi saga dogru hereket edecekdir Teklif soklari Redakte Qisamuddetli teklif eyrisinin surusmesindeki sebeblerden biri de teklif soklaridir Bu soklar yaratdigi iqtisadi tesirlere gore musbet ve menfi soklar olaraq iki yere ayrilir Musbet teklif soklarina iqlimdeki mulayimlesme neticesinde kend teserrufati mehsullarinin istehsalindaki ani artim menfi soklara ise bir cox olkenin istirak etdiyi muharibeler misal ola biler Musbet teklif soklari SRAS eyrisini saga menfi teklif soklari ise sola surusdurur Uzunmuddetli dovr RedakteSekil 4 Uzunmuddetli dovrde istehsal hem xammal ve diget istehsal amilleri hem de mehsul qiymetlerinden asili deyildir Uzunmuddetli dovr firma ve sektordan asili olaraq 1 2 hefte ve ya bir nece il ola biler Uzunmuddetli dovrde mecmu teklif tam mesgulluq seviyyesindedir Bu dovrde istehsal miqdarini istehsal amillerinin hecmi teyin edir Mecmu teklif qrafikinde bu deyisenler gosterilmediyinden LRAS eyrisi saqulidir Yeni uzunmuddetli dovrde mecmu teklif qiymetden asili deyil 1 Qrafikde uzunmuddetli mecmu teklif LRAS eyrisi potensial istehsal seviyyesi kimi qebul olunan U D M p displaystyle UDM p noktesinden baslayaraq qiymet P oxuna paralel duz xett seklinde gosterilmisdir Butun resurslarin tam istifade edildiyi ucun istehsal oz potensial seviyyesine yukselir Texnalogiyadaki inkisaf ve ya istehsal amillerindeki real artim UDM in potensial seviyyesini yukseldir Bu ise uzunmuddetli mecmu teklif eyrisinin yerini deyismesine sebeb olur ve L R A S 1 displaystyle LRAS 1 eyrisi L R A S 2 displaystyle LRAS 2 eyrinine doru surusur Istinadlar Redakte 1 2 3 4 http fbemoodle emu edu tr index phpMenbe https az wikipedia org w index php title Mecmu teklif amp oldid 3828155, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.