
Lipidologiya — lipidlərin elmi tədqiqidir. Lipidlər orqanizmdə bir çox funksiyaları yerinə yetirən bioloji makromolekullar qrupudur. Orqanizmdə lipid mübadiləsinin kliniki tədqiqatları ürək-damar xəstəlikləri kimi xəstəliklərdə terapevtik lipidologiyanın inkişafına səbəb olmuşdur.
Tarixi
| ]Digər biotibbi sahələrlə müqayisədə lipidologiya uzun müddət diqqətdən kənarda qaldı, çünki yağlarla, sürtgəclərlə işləmək alimləri cəlb etmədi və lipidlərin ayrılması çətin idi. Yalnız 2002-ci ilə qədər lipid şəbəkələri və onların digər molekullarla qarşılıqlı əlaqəsini öyrənən lipidomika elmi ədəbiyyatda ortaya çıxdı. Elektron mikroskopun sitoloji tətbiqindən sonra bu sahə daha da populyarlaşdı və elm adamlarına bir çox metabolik yolların hüceyrə membranının daxilində lipid tərkibinə güclü təsir göstərdiyini kəşf etdi.
Klinik Lipidologiya
| ]Lipoproteinlər lipidologiyanın öyrənilməsinin əsas diqqət mərkəzindədir, çünki lipidlər lipoproteinlər şəklində bütün bədənə daşınır. Yüksək sıxlıqlı lipoprotein xolesterinin (HDL-C) yüksək konsentrasiyası orqanizmə qandarma vazoprotektiv təsir göstərir ki, bu da ürək-damar fəaliyyətinin gücləndirilməsi ilə əlaqələndirilir. Ürək-damar xəstəliklərində tez-tez diqqətdən kənarda qalan digər amil aşağı sıxlıqlı lipoprotein (LDL) və çox aşağı sıxlıqlı lipoprotein (VLDL) səviyyələridir. Onlar tez-tez qida qəbulu, insanın metabolizm sürətinə görə bədəndə gözlənilən və tələb olunan səviyyələrdən daha yüksək səviyyədə görülür. Bu yüksək səviyyələrlə insult, infarkt və ölüm arasında əlaqə var.
İstinadlar
| ]- Feingold, Kenneth R., Feingold, Kenneth R.; Anawalt, Bradley; Boyce, Alison; Chrousos, George (redaktorlar ), "Introduction to Lipids and Lipoproteins", Endotext, South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc., 2000, PMID 26247089, 22 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 25 avqust 2022
- Rusch, J A; Hudson, C L; Marais, A D. "Laboratory investigations in lipidology". South African Medical Journal. 108 (4). 28 mart 2018: 266. doi:10.7196/samj.2017.v108i4.13233. ISSN 2078-5135.
- Lim, Seon Ah; Su, Wei; Chapman, Nicole M.; Chi, Hongbo. "Lipid metabolism in T cell signaling and function". Nature Chemical Biology (ingilis). 18 (5). may 2022: 470–481. doi:10.1038/s41589-022-01017-3. ISSN 1552-4469. PMID 35484263 (#bad_pmid). 25 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 iyun 2023.
- Holčapek, Michal. "Lipidomics". Analytical and Bioanalytical Chemistry (ingilis). 407 (17). iyul 2015: 4971–4972. doi:10.1007/s00216-015-8740-0. ISSN 1618-2642. PMID 25963650.
- Michos, Erin D.; McEvoy, John W.; Blumenthal, Roger S. Jarcho, John A. (redaktor). "Lipid Management for the Prevention of Atherosclerotic Cardiovascular Disease". New England Journal of Medicine (ingilis). 381 (16). 17 oktyabr 2019: 1557–1567. doi:10.1056/NEJMra1806939. ISSN 0028-4793. PMID 31618541. 26 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 iyun 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Eyri lipid ikiqatinin sethi Lipidologiya lipidlerin elmi tedqiqidir Lipidler orqanizmde bir cox funksiyalari yerine yetiren bioloji makromolekullar qrupudur Orqanizmde lipid mubadilesinin kliniki tedqiqatlari urek damar xestelikleri kimi xesteliklerde terapevtik lipidologiyanin inkisafina sebeb olmusdur Tarixi span Diger biotibbi sahelerle muqayisede lipidologiya uzun muddet diqqetden kenarda qaldi cunki yaglarla surtgeclerle islemek alimleri celb etmedi ve lipidlerin ayrilmasi cetin idi Yalniz 2002 ci ile qeder lipid sebekeleri ve onlarin diger molekullarla qarsiliqli elaqesini oyrenen lipidomika elmi edebiyyatda ortaya cixdi Elektron mikroskopun sitoloji tetbiqinden sonra bu sahe daha da populyarlasdi ve elm adamlarina bir cox metabolik yollarin huceyre membraninin daxilinde lipid terkibine guclu tesir gosterdiyini kesf etdi Klinik Lipidologiya span Lipoproteinler lipidologiyanin oyrenilmesinin esas diqqet merkezindedir cunki lipidler lipoproteinler seklinde butun bedene dasinir Yuksek sixliqli lipoprotein xolesterinin HDL C yuksek konsentrasiyasi orqanizme qandarma vazoprotektiv tesir gosterir ki bu da urek damar fealiyyetinin guclendirilmesi ile elaqelendirilir Urek damar xesteliklerinde tez tez diqqetden kenarda qalan diger amil asagi sixliqli lipoprotein LDL ve cox asagi sixliqli lipoprotein VLDL seviyyeleridir Onlar tez tez qida qebulu insanin metabolizm suretine gore bedende gozlenilen ve teleb olunan seviyyelerden daha yuksek seviyyede gorulur Bu yuksek seviyyelerle insult infarkt ve olum arasinda elaqe var Istinadlar span Feingold Kenneth R Feingold Kenneth R Anawalt Bradley Boyce Alison Chrousos George redaktorlar Introduction to Lipids and Lipoproteins Endotext South Dartmouth MA MDText com Inc 2000 PMID 26247089 22 mart 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 avqust 2022 Rusch J A Hudson C L Marais A D Laboratory investigations in lipidology South African Medical Journal 108 4 28 mart 2018 266 doi 10 7196 samj 2017 v108i4 13233 ISSN 2078 5135 Lim Seon Ah Su Wei Chapman Nicole M Chi Hongbo Lipid metabolism in T cell signaling and function Nature Chemical Biology ingilis 18 5 may 2022 470 481 doi 10 1038 s41589 022 01017 3 ISSN 1552 4469 PMID 35484263 bad pmid 25 mart 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 iyun 2023 Holcapek Michal Lipidomics Analytical and Bioanalytical Chemistry ingilis 407 17 iyul 2015 4971 4972 doi 10 1007 s00216 015 8740 0 ISSN 1618 2642 PMID 25963650 Michos Erin D McEvoy John W Blumenthal Roger S Jarcho John A redaktor Lipid Management for the Prevention of Atherosclerotic Cardiovascular Disease New England Journal of Medicine ingilis 381 16 17 oktyabr 2019 1557 1567 doi 10 1056 NEJMra1806939 ISSN 0028 4793 PMID 31618541 26 mart 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 iyun 2023 Kateqoriyalar LipidlerBiokimya