fbpx
Wikipedia

Latın kvadratı

Latın kvadratı (n düzülüşlü) — L=(lij)n × n ölçülü cədvəlin ixtiyari n elementləri ilə doldurulmuş elə bir M cədvəlinə deyilir ki, buradakı hər sətir və sütunlardakı elementlər yalnız bir dəfə istifadə olunsun. 3 sıralı latın kvadratının nümunəsi:

Hal-hazırda M-ə bir çox həqiqi ədədlər { 1,2,…, n} və ya çoxluq { 0,1,…, n-1} daxil etmək mümkündür. Ancaq Leonard Eyler latın əlifbasının hərflərindən istifadə etdiyinə görə bu əməliyyatı Latın kvadratı adlandırmışdı

Latın kvadratları istənilən n üçün mövcuddur. Sadəcə Kelis cədvəlinin cəm qrupunun halqasını istifadə etmək kifayətdir Zn: lij= (i+j-1) mod n.

Latın kvadratlarının tədqiqat tarixi

 
Fişerin şərəfinə 7 sıralı latın kvadratlı pəncərə. Kembric

İlk dəfə latın kvadratları (4 sıralı) Misirdə Əhməd əl-Buni tərəfindən təxminən 1200-cü ildə yazılmış "Şəms əl Maarif" kitabında dərc edilmişdi.

İki ortoqonal latın kvadratı ilk dəfə 1725-ci ildə J.Ozanam tərəfindən qeyd edilmişdir.

Mənbə

  1. Euler L. (1782). Recherches sur une nouvelle espèce de quarrés magiques. Middelburg.
  2. Ozanam J. (1725). Récréations mathématiques et physiques. Paris.

latın, kvadratı, düzülüşlü, ölçülü, cədvəlin, ixtiyari, elementləri, ilə, doldurulmuş, elə, cədvəlinə, deyilir, buradakı, hər, sətir, sütunlardakı, elementlər, yalnız, dəfə, istifadə, olunsun, sıralı, latın, kvadratının, nümunəsi, displaystyle, begin, bmatrix,. Latin kvadrati n duzuluslu L lij ve n n olculu cedvelin ixtiyari n elementleri ile doldurulmus ele bir M cedveline deyilir ki buradaki her setir ve sutunlardaki elementler yalniz bir defe istifade olunsun 3 sirali latin kvadratinin numunesi A B C C A B B C A displaystyle begin bmatrix A amp B amp C C amp A amp B B amp C amp A end bmatrix Hal hazirda M e bir cox heqiqi ededler 1 2 n ve ya coxluq 0 1 n 1 daxil etmek mumkundur Ancaq Leonard Eyler latin elifbasinin herflerinden istifade etdiyine gore bu emeliyyati Latin kvadrati adlandirmisdi 1 Latin kvadratlari istenilen n ucun movcuddur Sadece Kelis cedvelinin cem qrupunun halqasini istifade etmek kifayetdir Zn lij i j 1 mod n Latin kvadratlarinin tedqiqat tarixi Redakte Fiserin serefine 7 sirali latin kvadratli pencere Kembric Ilk defe latin kvadratlari 4 sirali Misirde Ehmed el Buni terefinden texminen 1200 cu ilde yazilmis Sems el Maarif kitabinda derc edilmisdi Iki ortoqonal latin kvadrati ilk defe 1725 ci ilde J Ozanam terefinden qeyd edilmisdir 2 Menbe Redakte Euler L 1782 Recherches sur une nouvelle espece de quarres magiques Middelburg Ozanam J 1725 Recreations mathematiques et physiques Paris Riyaziyyat ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Menbe https az wikipedia org w index php title Latin kvadrati amp oldid 6074805, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.