fbpx
Wikipedia

Kəngərli maili düzənliyi

Kəngərli maili düzənliyi (platosu) Böyükdüz maili düzənliyinin şimal-qərbində yerləşir. Bu düzənliyin eni 8-10 km olub, şimal-şərqdən cənub-qərbə doğru 14 km-lik bir məsafədə uzanır və dəniz səviyyəsindən 800-1300 m hündürlükdə yerləşir. Düzənliyin orta hissəsi zəif parçalanmışdır. Kəngərli düzü zəif su təminatı olan düzənliklər sırasına aiddir. Əraziçay şəbəkəsinə təsadüf olunmur. Su təchizatı yeraltı sular hesabına təmin olunur. Suyu qismən çox olan yerlərdə əkinçilik, az olan hissələrində isə otlaq sahələri kimi istifadə olunur. Düzənliyin səthi zəif parçalanmışdır. Lakin ətrafı orta hissəyə nisbətən daha artıq parçalanmış və əhəng daşları, travertinlər üzə çıxmışdır. Bu süxurlar Muxtar respublikada mövcud olan tikinti materiallarının əsasını təşkil edir. Şahtaxtı daş karxanasında ildə iki milyon ədəd divar daşı kəsilirdi. Xokda çıxarılan daş əsasında Naxçıvanda və Şərur rayonunda gəc zavodları işləyirdi.

Bitki örtüyü

Kəngərlidə də əsas bitki yovşanlardır. Bundan başqa vaxtı ilə şumlanmış sahələrdə süddüyən də geniş yayılmışdır. Düzün kənar hissələrində, əhəng daşlarının üzə çıxdığı sahələrdə yovşanla bərabər üzərlik, efemerlər, taxılkimilər və başqa bitkilər də mövcuddur. Yamaclarda arabir dəvətikanına, gəvənə də rast gəlmək mümkündür. Kəngərli düzən sahəsində kənd təsərrüfatı bitkilərinin inkişafı,onlardan yüksək məhsul əldə edilməsi ancaq mövcud kəhrizlərin və bulaqların suyunun bolluğundan asılıdır.

Kəhrizlər

Kəhrizlər, qismən də bulaqlar burada yeganə suvarma mənbəyidir. Muxtar respublikada olan 407 kəhrizin 151-i Şərur rayonundadır. Bunların da 145-i Kəngərli düzündə yerləşən kəndlərdədir. Kəngərlidə olan kəhrizlərin ümumi uzunluğu 39238 metrə, quyuların sayı 1157-yə, su sərfi 526 litr-saniyəyə, suvardığı sahə isə 530 hektara bərabərdir. Xok kəndindəki "Çay” kəhrizi 70 litr/saniyə, Qarabağlar kəndindəki “Asnı” kəhrizi 50 litr/saniyə debitə malikdir. Bu iki kəhriz 130 hektara qədər əkin sahəsini su ilə təmin edir. Kəhrizlərə lazımınca qayğı göstərilmədiyindən, vaxtlı-vaxtında təmir edilmədiyindən onların bir hissəsi sıradan çıxır, bir qisminin isə suyu həddindən artıq azaldığından suvarmada istifadə edilmir. Məsələn, Xok kəndində olan 13 kəhrizin 8-i demək olar ki, tamamilə sıradan çıxmışdır.

Kənd təsərrüfatı

Kəngərlinin əhəngli boz torpaqlarında hələ çox qədimdən tütün əkini əsas yer tutmuşdur. Hazırda buradakı təsərrüfatlar əsasən tütünçülük üzrə ixtisaslaşmaqla, hər il yüksək məhsul əldə edirlər. Məsələn, Qarabağlar və Qıvraq kəndlərində illərdən bəridir ki, hər hektardan orta hesabla 21 sentner tütün məhsulu alırlar. Qabaqcıl tütünçülər hər hektardan hətta 30-32 sentner də məhsul götürür. Tütündən başqa Kəngərli maili düzənliyində taxıl, yem bitkiləri, bostan-tərəvəz bitkiləri əkilir, burada xeyli sahədə meyvə bağları salınmışdır. Su çatışmadığına görə əkilməyən sahələrdən otlaq kimi istifadə edilir. Qaradərə çayının gətirmə konusu şimaldan-cənuba doğru 10 km-dək uzanır. Onun ən enli yeri (cənubda) 5 km-dir.

Həmçinin bax

İstinad

  1. Feyruz Bağırov. Naxçıvanın təbii sərvətləri. Naxçıvan-2008. səh.12
  2. Səfərəli Babayev. Naxçıvan Muxtar Respublikasının coğrafiyası. Elm-1999

kəngərli, maili, düzənliyi, platosu, böyükdüz, maili, düzənliyinin, şimal, qərbində, yerləşir, düzənliyin, olub, şimal, şərqdən, cənub, qərbə, doğru, məsafədə, uzanır, dəniz, səviyyəsindən, 1300, hündürlükdə, yerləşir, düzənliyin, orta, hissəsi, zəif, parçalan. Kengerli maili duzenliyi platosu Boyukduz maili duzenliyinin simal qerbinde yerlesir Bu duzenliyin eni 8 10 km olub simal serqden cenub qerbe dogru 14 km lik bir mesafede uzanir ve deniz seviyyesinden 800 1300 m hundurlukde yerlesir Duzenliyin orta hissesi zeif parcalanmisdir Kengerli duzu zeif su teminati olan duzenlikler sirasina aiddir Erazide cay sebekesine tesaduf olunmur Su techizati yeralti sular hesabina temin olunur Suyu qismen cox olan yerlerde ekincilik az olan hisselerinde ise otlaq saheleri kimi istifade olunur 1 Duzenliyin sethi zeif parcalanmisdir Lakin etrafi orta hisseye nisbeten daha artiq parcalanmis ve eheng daslari travertinler uze cixmisdir Bu suxurlar Muxtar respublikada movcud olan tikinti materiallarinin esasini teskil edir Sahtaxti das karxanasinda ilde iki milyon eded divar dasi kesilirdi Xokda cixarilan das esasinda Naxcivanda ve Serur rayonunda gec zavodlari isleyirdi 2 Mundericat 1 Bitki ortuyu 2 Kehrizler 3 Kend teserrufati 4 Hemcinin bax 5 IstinadBitki ortuyu RedakteKengerlide de esas bitki yovsanlardir Bundan basqa vaxti ile sumlanmis sahelerde sudduyen de genis yayilmisdir Duzun kenar hisselerinde eheng daslarinin uze cixdigi sahelerde yovsanla beraber uzerlik efemerler taxilkimiler ve basqa bitkiler de movcuddur Yamaclarda arabir devetikanina gevene de rast gelmek mumkundur Kengerli duzen sahesinde kend teserrufati bitkilerinin inkisafi onlardan yuksek mehsul elde edilmesi ancaq movcud kehrizlerin ve bulaqlarin suyunun bollugundan asilidir 2 Kehrizler RedakteKehrizler qismen de bulaqlar burada yegane suvarma menbeyidir Muxtar respublikada olan 407 kehrizin 151 i Serur rayonundadir Bunlarin da 145 i Kengerli duzunde yerlesen kendlerdedir Kengerlide olan kehrizlerin umumi uzunlugu 39238 metre quyularin sayi 1157 ye su serfi 526 litr saniyeye suvardigi sahe ise 530 hektara beraberdir Xok kendindeki Cay kehrizi 70 litr saniye Qarabaglar kendindeki Asni kehrizi 50 litr saniye debite malikdir Bu iki kehriz 130 hektara qeder ekin sahesini su ile temin edir Kehrizlere laziminca qaygi gosterilmediyinden vaxtli vaxtinda temir edilmediyinden onlarin bir hissesi siradan cixir bir qisminin ise suyu heddinden artiq azaldigindan suvarmada istifade edilmir Meselen Xok kendinde olan 13 kehrizin 8 i demek olar ki tamamile siradan cixmisdir 2 Kend teserrufati RedakteKengerlinin ehengli boz torpaqlarinda hele cox qedimden tutun ekini esas yer tutmusdur Hazirda buradaki teserrufatlar esasen tutunculuk uzre ixtisaslasmaqla her il yuksek mehsul elde edirler Meselen Qarabaglar ve Qivraq kendlerinde illerden beridir ki her hektardan orta hesabla 21 sentner tutun mehsulu alirlar Qabaqcil tutunculer her hektardan hetta 30 32 sentner de mehsul goturur Tutunden basqa Kengerli maili duzenliyinde taxil yem bitkileri bostan terevez bitkileri ekilir burada xeyli sahede meyve baglari salinmisdir Su catismadigina gore ekilmeyen sahelerden otlaq kimi istifade edilir Qaradere cayinin getirme konusu simaldan cenuba dogru 10 km dek uzanir Onun en enli yeri cenubda 5 km dir 2 Hemcinin bax RedakteCulfa maili duzenliyi Ordubad maili duzenliyi Yayci duzenliyi Sust maili duzenliyi Naxcivan maili duzenliyi Boyukduz maili duzenliyi Serur maili duzenliyi Sederek maili duzenliyiIstinad Redakte Feyruz Bagirov Naxcivanin tebii servetleri Naxcivan 2008 seh 12 1 2 3 4 Sefereli Babayev Naxcivan Muxtar Respublikasinin cografiyasi Elm 1999Menbe https az wikipedia org w index php title Kengerli maili duzenliyi amp oldid 4406424, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.