Kuban Xalq Respublikası(rusca: Кубанская Народная Республика) — Rusiya İmperiyasının süqutundan sonra Kuban vilayəti və Kuban Kazak Ordusunun ərazilərində yaradılan və 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş keçmiş dövlət quruluşu.
Luka Lavrentiyeviç Bych, respublikanın ilk başçısı
Tarixi
Arxa plan
Rusiya imperiyası zamanı Kuban bölgəsi Adıgeylərin (Çərkəzlərin) torpaqları idi. Bir çox başqa vilayətlər kimi Kuban xalqı da digər Rusiya quberniyalarından fərqli təşkil edilmişdi. Qərb bölgələri 1792-ci ildə Ukraynadakı Qara dənizKazak ordusunun soyundan gələnlərə, cənub və şərq bölgələr isə Don Kazaklarının soyundan gələn Qafqaz Xətti Kazak ordusuna aid olmuşdur.
Daha əvvəllər Kuban Kazakları, 1860-cı ildə 60 il boyunca Qafqaz müharibəsində Dağlı xaqlarına qarşı Rusiya imperiyası sərhədlərini qorumaq üçün istifadə olunmuşdur. Bundan baqşa KazaklarRusiya imperiya ordusu ilə birlikdə döyüşmələri üçün böyük ordu birləşmələrinə də göndərilmişlərdir. Hətta KazaklarÇarın şəxsi qorumaları olaraq da xidmət etmişlər. Bu vəzifələrə görə Kazaklar vergidən azad edilmişdilər. Onların hərbi yaşayış şəkli bölgənin inzibati idarəçilik formasına da təsir göstərmişdir. Stanista adlı yaşayış bölgələri də ənənəvi rus kəndlərinə bənzəyir. Kazakların yerli idarəçi olan Atamanı seçmək hüquqları da olmuşdur.
Fevral inqilabı
Petoqraddakı (Sankt-Peterburq) Fevral inqilabından sonra qurulan Müvəqqəti Hökumət bir yük olaraq qəbul edilən I Dünya Müharibəsini davam etdirməyi qərara aldı. Nəticə olaraq Rus ordusu çökməyə başladı. KubanKazak qüvvələri cəbhə xəttlərini tərk edib, öz vətənləri kimi gördükləri Kubanı cənubdan gələ biləcək Osmanlı qüvvələrindın qorumaq üçün Kubana döndülər.
Rusiya imperiyası dövründə Kuban birbaşa Çar tərəfindən, çox hallarda Kazak olmayan Ataman tərəfindən idarə olunurdu. 1917-ci ilin, martında Kuban parlamenti olan Kuban Radası, özünü Kubanı idarə edə biləcək tək rəsmi orqan olaraq elan etdi. Məqsəd hərbi idarıçilik yaratmaq idi. 17 iyun1917-ci il tarixində yeni Rus respublikası içində Kuban Muxtar Xalq Respublikası elan edildi.
Müstəqillik cəhdləri
Bolşeviklərin Kuban Sovet Respublikası qurulması üçün Kazak olmayan kəndliləri təşviq etməsiylə birlikdə gənc respublikanın süqut edəcəyi gözlənilərkən, Kuban Radası 28 yanvar, 1918-ci ildə Kuban Xalq Respublikasının müstəqil olacağını elan etdi. 16 fevral, 1918-ci ildə müstəqillik elan edildi. Lakin, yeni yaranmış respublikanın formal olaraq Çar Rusiyasına sadiq olduğu elan edildi. Kuban Xalq Respublikasının köhnə Rus İmperiyası içindəki Kuban Oblastını əhatə edəcəyi bildirildi. İlk əvvəllər Ağ qvardiyaçılarla ittifaqda idilər.
1918-ci ilin dekabrında Kuban Radası respublikanın ilk rəhbəri Luka Bychın rəhbərliyi ilə Paris Sülh Konfransına nümayəndəlik göndərildi. Aprel ayında verdikləri təqdimatda özlərini anti-bolşevik kimi təqdim edərək, bolşeviklərdən qorunmaq üçün köməyə ehtiyacı olduqlarını bildirdilər. Həmçininartıq Ağ Qvardiyaçılarla və Denikinlə birlikdə hərəkət etməyəcəylərini elan etdilər. Demək olar ki, heç bir bəndi razı salmadı.
Denikin respublikanın Ağ Qvardiyaçılardan ayrıldığını öyrəndiyi zaman , 1919-cu ildə, 6 noyabrda Radanın binasını mühasirəyə aldı. Ona bu işdə Ataman Aleksandr Filimonov da kömək edirdi. 10 nəfər deputatla, parlamentin sədri P. Kurqanski həbs edildi. Kazaklar yenidən orduya alındı. 1919-cu ilin dekabrında Denikin məğlub edildikdən sonra Kuban Respublikasını tutmaq üçün bolşeviklərin qarşısında bir maneə qalmadı. 1920-ci ildə respublikanın əksər ərazisi artıq işğal edilmişdi.
Bir çox ukraynalıtarixçi Kuban Kazaklarının Ağ Qvardiya ilə ittifaq qurmamasının, Bolşeviklərin qələbə qazanmasında ən mühüm amil olduğunu qeyd edirlər. Bəzi Ukrayna tarixçiləri Kuban Radasının Ukrayna hökumətinə birləşmək fikrinin olduğunu bildirirlər. Bunu sonuncu baş nazir Vasili İvanuislə, Ukrayna Kazaklarının rəhbəri Pavlo Skoropadskinin əlaqələri ilə əsaslandırırlar. Vasili İvanisin fikrinə görə, əgər bütün anti-bolşevik qüvvələr bir mərkəzdən idarə olunsaydı, Pavlo Skoropadski general Natiyevin başçılığında olan ordunu Kubana daha tez göndərsəydi, şərqdə də Kolçakla əlaqə yaradılsaydı, bolşevik qüvvələrini çox asanlıqla məğlub etmək olardı.
"Kuban People's Republic" by Kirill Protopopov, in The Cinderella Philatelist, Vol. 52, No. 1 (Whole No. 205), January 2012, p. 9. (Contains background and philatelic information.)
Avqust 04, 2021
kuban, xalq, respublikası, rusca, Кубанская, Народная, Республика, rusiya, imperiyasının, süqutundan, sonra, kuban, vilayəti, kuban, kazak, ordusunun, ərazilərində, yaradılan, 1918, 1920, illərdə, mövcud, olmuş, keçmiş, dövlət, quruluşu, fevral, 1918, mart, 19. Kuban Xalq Respublikasi rusca Kubanskaya Narodnaya Respublika Rusiya Imperiyasinin suqutundan sonra Kuban vilayeti ve Kuban Kazak Ordusunun erazilerinde yaradilan ve 1918 1920 ci illerde movcud olmus kecmis dovlet qurulusu Kuban Xalq Respublikasi16 fevral 1918 mart 1920Bayragi GerbiStatusuDemokratik respublikaPaytaxtiYekaterinadorResmi dillerirus diliIdareetme formasiParlament respublikasiTarixi Yaranmasi16 fevral 1918 Suqutumart 1920ValyutasirublLuka Lavrentiyevic Bych respublikanin ilk bascisi Mundericat 1 Tarixi 1 1 Arxa plan 2 Fevral inqilabi 3 Musteqillik cehdleri 4 Respublikanin suqutu 5 Netice 6 Hemcinin bax 7 Istinadlar 8 Edebiyyat 9 Hemcinin baxTarixi RedakteArxa plan Redakte Rusiya imperiyasi zamani Kuban bolgesi Adigeylerin Cerkezlerin torpaqlari idi Bir cox basqa vilayetler kimi Kuban xalqi da diger Rusiya quberniyalarindan ferqli teskil edilmisdi Qerb bolgeleri 1792 ci ilde Ukraynadaki Qara deniz Kazak ordusunun soyundan gelenlere cenub ve serq bolgeler ise Don Kazaklarinin soyundan gelen Qafqaz Xetti Kazak ordusuna aid olmusdur Daha evveller Kuban Kazaklari 1860 ci ilde 60 il boyunca Qafqaz muharibesinde Dagli xaqlarina qarsi Rusiya imperiyasi serhedlerini qorumaq ucun istifade olunmusdur Bundan baqsa Kazaklar Rusiya imperiya ordusu ile birlikde doyusmeleri ucun boyuk ordu birlesmelerine de gonderilmislerdir Hetta Kazaklar Carin sexsi qorumalari olaraq da xidmet etmisler Bu vezifelere gore Kazaklar vergiden azad edilmisdiler Onlarin herbi yasayis sekli bolgenin inzibati idarecilik formasina da tesir gostermisdir Stanista adli yasayis bolgeleri de enenevi rus kendlerine benzeyir Kazaklarin yerli idareci olan Atamani secmek huquqlari da olmusdur Fevral inqilabi RedaktePetoqraddaki Sankt Peterburq Fevral inqilabindan sonra qurulan Muveqqeti Hokumet bir yuk olaraq qebul edilen I Dunya Muharibesini davam etdirmeyi qerara aldi Netice olaraq Rus ordusu cokmeye basladi Kuban Kazak quvveleri cebhe xettlerini terk edib oz vetenleri kimi gordukleri Kubani cenubdan gele bilecek Osmanli quvvelerindin qorumaq ucun Kubana donduler Rusiya imperiyasi dovrunde Kuban birbasa Car terefinden cox hallarda Kazak olmayan Ataman terefinden idare olunurdu 1917 ci ilin martinda Kuban parlamenti olan Kuban Radasi ozunu Kubani idare ede bilecek tek resmi orqan olaraq elan etdi Meqsed herbi idaricilik yaratmaq idi 17 iyun 1917 ci il tarixinde yeni Rus respublikasi icinde Kuban Muxtar Xalq Respublikasi elan edildi Musteqillik cehdleri RedakteBolseviklerin Kuban Sovet Respublikasi qurulmasi ucun Kazak olmayan kendlileri tesviq etmesiyle birlikde genc respublikanin suqut edeceyi gozlenilerken Kuban Radasi 28 yanvar 1918 ci ilde Kuban Xalq Respublikasinin musteqil olacagini elan etdi 16 fevral 1918 ci ilde musteqillik elan edildi Lakin yeni yaranmis respublikanin formal olaraq Car Rusiyasina sadiq oldugu elan edildi Kuban Xalq Respublikasinin kohne Rus Imperiyasi icindeki Kuban Oblastini ehate edeceyi bildirildi Ilk evveller Ag qvardiyacilarla ittifaqda idiler 1918 ci ilin dekabrinda Kuban Radasi respublikanin ilk rehberi Luka Bychin rehberliyi ile Paris Sulh Konfransina numayendelik gonderildi Aprel ayinda verdikleri teqdimatda ozlerini anti bolsevik kimi teqdim ederek bolseviklerden qorunmaq ucun komeye ehtiyaci olduqlarini bildirdiler Hemcininartiq Ag Qvardiyacilarla ve Denikinle birlikde hereket etmeyeceylerini elan etdiler Demek olar ki hec bir bendi razi salmadi Lakin respublika de yure seviyyede Ukrayna Xalq Respublikasi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti 1 Alman Imperiyasi Osmanli imperiyasi Gurcustan Demokratik Respublikasi ve Simali Qafqaz Daglilar Respublikasi terefinden tanindi General mayor Nikolay Andrianovic Bukretov 1876 1930 respublikanin son AtamaniRespublikanin suqutu RedakteDenikin respublikanin Ag Qvardiyacilardan ayrildigini oyrendiyi zaman 1919 cu ilde 6 noyabrda Radanin binasini muhasireye aldi Ona bu isde Ataman Aleksandr Filimonov da komek edirdi 10 nefer deputatla parlamentin sedri P Kurqanski hebs edildi Kazaklar yeniden orduya alindi 1919 cu ilin dekabrinda Denikin meglub edildikden sonra Kuban Respublikasini tutmaq ucun bolseviklerin qarsisinda bir manee qalmadi 1920 ci ilde respublikanin ekser erazisi artiq isgal edilmisdi Lakin Kazaklar bolseviklere qarsi Gurcustan Demokratik Respublikasinin qosunlarinda Ukrayna Demokratik Respublikasinin qosunlarinda Pilsudskinin qosunlarinda doyusduler Son Ataman Vrangel ile bolseviklere qarsi doyusdu Meglub olduqdan sonra ise Krimdan Osmanli erazisine kecdi 2 Netice RedakteBolseviklerin qelebesinden sonra Kuban Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasina daxil olmusdur Bir cox ukraynali tarixci Kuban Kazaklarinin Ag Qvardiya ile ittifaq qurmamasinin Bolseviklerin qelebe qazanmasinda en muhum amil oldugunu qeyd edirler Bezi Ukrayna tarixcileri Kuban Radasinin Ukrayna hokumetine birlesmek fikrinin oldugunu bildirirler Bunu sonuncu bas nazir Vasili Ivanuisle Ukrayna Kazaklarinin rehberi Pavlo Skoropadskinin elaqeleri ile esaslandirirlar Vasili Ivanisin fikrine gore eger butun anti bolsevik quvveler bir merkezden idare olunsaydi Pavlo Skoropadski general Natiyevin basciliginda olan ordunu Kubana daha tez gonderseydi serqde de Kolcakla elaqe yaradilsaydi bolsevik quvvelerini cox asanliqla meglub etmek olardi Hemcinin bax RedakteDon Respublikasi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Kuban ve Donda diplomatik numayendeliyiIstinadlar Redakte As stated by Khoyski Official Azerbaijan Archives folio 895 list 1 w 288 pp 28 49 Kubijovyc Volodymyr 1963 Ukraine A Concise Encyclopedia Toronto University of Toronto Press 790 793 Edebiyyat RedakteBilyi Dmytro 2005 Ukraine and Kuban in 1917 1921 United in conflict Virtualna Rus Ukrainian Istifade tarixi 2008 04 04 Ukrainian Kuban Haidamaka Ukrainian Istifade tarixi 2008 04 04 Hemcinin bax Redakte Kuban People s Republic by Kirill Protopopov in The Cinderella Philatelist Vol 52 No 1 Whole No 205 January 2012 p 9 Contains background and philatelic information Menbe https az wikipedia org w index php title Kuban Xalq Respublikasi amp oldid 5092049, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
