Adi halda kranlar gəmilərin, qatarların, yük avtomobillərinin doldurulması və boşaldılması, istehsal müəssisələrində yüklərin nəql edilməsi üçün tətbiq edilir.
Kranların iş tsikli aşağıdakı mərhələlərdən ibarətdir:
Yükün tutulması,
Yükün nəqli,
Boş gediş (başlanğıc vəziyyətə qaytarış).
Konstruksiyaları
Yük kranlarının kostruksiyaları aşağıdakı hissələrdən ibarətdir:
Aparıcı element.
Çevik qaldırıcı orqandan ibarət yükqaldıran qurğu. Burada işin təhlükəsizlyini təmin etmək üçün yükqaldıran mexanizmə müxtəlif sərhədləyicilər quraşdırılır (yükə, momentə, gediş yoluna).
Avtomatik və ya qeyri avtomatik tutqac başlığı.
Bunlardan əlavə kran yük arabalarının hərəkətini, kran başlığının dönməsi və s. kimi hissələrin hərəkətinə imkan verən mexanizmlə təmin olunur. Hərkətli kranlar özləri bir yerdən başqasına gedə bilirlər.
Təsnifatı
Hərəkətinə görə:
Stasionar kranlar — bünövrəyə tərpənməz bərkidilir, hərkət etmək imkanına malik deyil;
Radial kranlar — ox ətrafında dönə bilir. Radial kranlar anbarlarda tətbiq olunurlar;
Yerdəyişən kranlar — bünövrədə bərkidilir, ancaq maşın vasitəsilə bir yerdən başqa yerı aparıla bilir;
Özüqalxan kran — tikintidə istifadə olunur. Tikilən binaların üzərində qurulur. Tikinti qalxdıqca kran xüsusi elementlərin köməyi ilə yuxarıya hərəkət edir;
Hərəkətli kranlar — özü yerini dəyişə bilir.
Ötürmə üsuluna görə:
Əl ilə hərəkətə gətirilən — yükləri kiçik məsafəyə nəql etmək üçün istifadə olunur;
Elektrik ötürməli — əsas hərəkət elektrik mühərrikləri ilə yaradılır;
Hidravlik ötürməli — kiçik ölçüyə və f.i.ə.-na malikdir. Pilləsiz tənzimləməyə imkan verir;
Pnevmatik ötürməli — yanğın və partlayış təhlükəsi olan yerlərdə istifadə olunur;
Daxili yanma mühərriki ilə işləyən — elektrik enerjisi olmayan yerlərdə tətbiq olunur. Məsələn, avtomobil, qatar, gəmi və s.
Kranların geniş tətbiqi haqqında hələ qədim Roma imperiyası dövründə yaşamış Vitruvinin işlərində xəbər verilir. Onlar ağacdan düzəldilmiş kranların konstruksiyalarını yunanlardan götürərək təkmilləşdirimişlər. Vitruvi öz kitabında bir neçə belə konstruksiyanın təsvirini vermişdir. O yazır: "Qaldırılan yükə uyğun olaraq yuxarıya iki ağac tir qaldırılır, bunların yuxarı ucları bir-biri ilə birləşdirilir. Tirlərin aşağı ucları bir-birindən müəyyən qədər aralanaraq, ayaq üstə qoyulur və kəndirlərin köməyi ilə yuxarı ucundan bağlanaraq dörd istiqamətdə yerlə bərkidilir. Yuxarıdan dördkünc çərçivənin içərisində oxda hərəkətli yerləşən diyircəklər (polipast) asılır. Kəndir ortadakı diyircəyə dolanaraq aşağıdakı diyircəyə keçirilir. Sonra kəndir yuxarıdakı diyircəyə dolanaraq sərbəst ucu tirlər arasından aşağıya dartılır. O biri ucu isə yükü bərkitmək üçün nəzərdə tutulan üzüyə bağlanır. Dördkünclü tirlərin arxa tərəfində ayaqların bir-birindən çox aralı olan yerində sağanaq bərkidilir və bu sağanaqda val oturdulur. Valın üzərində iri diametrli baraban oturdulur və yüklə bağlanmış kəndirlə əlaqələndirilir. Barabanın içərisindəki adam irəliyə hərəkət etdikdə, onun ağırlığının təsirindən baraban fırlanmağa başlayır və nəticədə kəndir vala dolanaraq diyircəklərin köməyi ilə ağır yükü asanlıqla qaldırmağa imkan verir".
XIX əsrdə artıq metal hissələrin geniş yayılması ilə kranların da yeyilən hissələri (ox, val, tutqaclar) metaldan düzəldilməyə başlayır. XIX əsrin 20-ci illərində tam metaldan hazırlanmış kranlar hazırlanıb tətbiq olunur. Kranlar əvvəlcə əl ilə hərəkət etdirilir, sonralar isə getdikcə mexaniki ötümə və elektrik mühərriklərinin tətbiqi ilə mexanikləşdirilirlər.
İstinadlar
Rezo Əliyev. Maşınqayırma leksikonu. I hissə, Bakı: Appostrof nəşriyyatı, 2012, 430 s.
kran, qurğu, kran, kranich, yəni, durna, güc, maşınları, ilə, hərəkətə, gətirilə, bilən, yükləri, şaquli, üfüqi, istiqamətdə, nəql, etmək, üçün, qurğu, dönən, kran, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, kran, halda, kranlar, gəmilərin, qatarların, yük, avtom. Kran alm kranich yeni durna el ve ya guc masinlari ile herekete getirile bilen yukleri saquli ve ya ufuqi istiqametde neql etmek ucun qurgu 1 Donen kran Bu adin diger istifade formalari ucun bax Kran Adi halda kranlar gemilerin qatarlarin yuk avtomobillerinin doldurulmasi ve bosaldilmasi istehsal muessiselerinde yuklerin neql edilmesi ucun tetbiq edilir Kranlarin is tsikli asagidaki merhelelerden ibaretdir Yukun tutulmasi Yukun neqli Bos gedis baslangic veziyyete qaytaris Mundericat 1 Konstruksiyalari 2 Tesnifati 3 Tarixi 4 IstinadlarKonstruksiyalari RedakteYuk kranlarinin kostruksiyalari asagidaki hisselerden ibaretdir Aparici element Cevik qaldirici orqandan ibaret yukqaldiran qurgu Burada isin tehlukesizlyini temin etmek ucun yukqaldiran mexanizme muxtelif serhedleyiciler qurasdirilir yuke momente gedis yoluna Avtomatik ve ya qeyri avtomatik tutqac basligi Bunlardan elave kran yuk arabalarinin hereketini kran basliginin donmesi ve s kimi hisselerin hereketine imkan veren mexanizmle temin olunur Herketli kranlar ozleri bir yerden basqasina gede bilirler Tesnifati RedakteHereketine gore Stasionar kranlar bunovreye terpenmez berkidilir herket etmek imkanina malik deyil Radial kranlar ox etrafinda done bilir Radial kranlar anbarlarda tetbiq olunurlar Yerdeyisen kranlar bunovrede berkidilir ancaq masin vasitesile bir yerden basqa yeri aparila bilir Ozuqalxan kran tikintide istifade olunur Tikilen binalarin uzerinde qurulur Tikinti qalxdiqca kran xususi elementlerin komeyi ile yuxariya hereket edir Hereketli kranlar ozu yerini deyise bilir Oturme usuluna gore El ile herekete getirilen yukleri kicik mesafeye neql etmek ucun istifade olunur Elektrik oturmeli esas hereket elektrik muherrikleri ile yaradilir Hidravlik oturmeli kicik olcuye ve f i e na malikdir Pillesiz tenzimlemeye imkan verir Pnevmatik oturmeli yangin ve partlayis tehlukesi olan yerlerde istifade olunur Daxili yanma muherriki ile isleyen elektrik enerjisi olmayan yerlerde tetbiq olunur Meselen avtomobil qatar gemi ve s Tarixi Redakte Roma kraniPolyspastos rekonstruksiyasi Bonn Kranlarin genis tetbiqi haqqinda hele qedim Roma imperiyasi dovrunde yasamis Vitruvinin islerinde xeber verilir Onlar agacdan duzeldilmis kranlarin konstruksiyalarini yunanlardan goturerek tekmillesdirimisler Vitruvi oz kitabinda bir nece bele konstruksiyanin tesvirini vermisdir O yazir Qaldirilan yuke uygun olaraq yuxariya iki agac tir qaldirilir bunlarin yuxari uclari bir biri ile birlesdirilir Tirlerin asagi uclari bir birinden mueyyen qeder aralanaraq ayaq uste qoyulur ve kendirlerin komeyi ile yuxari ucundan baglanaraq dord istiqametde yerle berkidilir Yuxaridan dordkunc cercivenin icerisinde oxda hereketli yerlesen diyircekler polipast asilir Kendir ortadaki diyirceye dolanaraq asagidaki diyirceye kecirilir Sonra kendir yuxaridaki diyirceye dolanaraq serbest ucu tirler arasindan asagiya dartilir O biri ucu ise yuku berkitmek ucun nezerde tutulan uzuye baglanir Dordkunclu tirlerin arxa terefinde ayaqlarin bir birinden cox arali olan yerinde saganaq berkidilir ve bu saganaqda val oturdulur Valin uzerinde iri diametrli baraban oturdulur ve yukle baglanmis kendirle elaqelendirilir Barabanin icerisindeki adam ireliye hereket etdikde onun agirliginin tesirinden baraban firlanmaga baslayir ve neticede kendir vala dolanaraq diyirceklerin komeyi ile agir yuku asanliqla qaldirmaga imkan verir XIX esrde artiq metal hisselerin genis yayilmasi ile kranlarin da yeyilen hisseleri ox val tutqaclar metaldan duzeldilmeye baslayir XIX esrin 20 ci illerinde tam metaldan hazirlanmis kranlar hazirlanib tetbiq olunur Kranlar evvelce el ile hereket etdirilir sonralar ise getdikce mexaniki otume ve elektrik muherriklerinin tetbiqi ile mexaniklesdirilirler Istinadlar RedakteRezo Eliyev Masinqayirma leksikonu I hisse Baki Appostrof nesriyyati 2012 430 s Vikianbarda Kran ile elaqeli mediafayllar var Qaldirici texnikada intellektual hellerMenbe https az wikipedia org w index php title Kran qurgu amp oldid 5952366, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
