Jujan dili

Jujan dili və ya Juanjuan (çin 蠕蠕) — Jujanların vaxtilə istifadə etdiyi dil. Eramızın 4-cü və 6-cı əsrləri arasında Jujan xaqanlığında istifadə edilmişdir. Pyotr Budberqin fikrincə Monqol dilləri qrupuna aid olub. Aleksandr Vovinin fikrincə isə heç bir dil qrupuna aid edilə bilməyən bir struktura sahib olmuşdur və Altay dillərindən deyil. 2019-cu tədqiqatlarından sonra isə Aleksandr Vovin fikrini dəyişdi və Jujan dilini Monqol dillərinə aid etməyə başladı.

Fonetika

Jujan dilinin bəzi xüsusiyyətləri məlumdur:

• ö səsi olmayıb

• inisial l- səsi

• sonluq -nd samit ikiliyi

Morfologiya

Jujan dilində qadın cinsi üçün nəzərdə tutulmuş -tu- şəkilçisi olub.

Leksika

Jujan leksikonunda bu sözlər məlumdur:

• küskü – 'siçovul'

• ud – 'öküz'

• luu – 'əjdaha' < Orta Çin dilindən luŋ – 'əjdaha'

• yund – 'at'

• laγzïn – 'donuz'

• qaγan – 'xaqan'

• qan – 'xan'

• qaγatun – 'imperatriça' (xaqanın xanımı - xaxatun)

• qatun – 'xatun' (xanın xanımı)

• aq – 'peyin'

• and – 'and'

İstinadlar

1. Vovin, Alexander (3–5 December 2010). "Once Again on the Ruan-ruan Language". Ötüken’den İstanbul’a Türkçenin 1290 Yılı (720–2010) Sempozyumu From Ötüken to Istanbul, 1290 Years of Turkish (720–2010).
2. Vovin, Alexander (2004). "Some thoughts on the origins of the old Turkic 12-year animal cycle". Central Asiatic Journal. 48 (1): 118–132. ISSN 0008-9192.
3. Vovin, Alexander (2019). "A Sketch of the Earliest Mongolic Language: the Brāhmī Bugut and Khüis Tolgoi Inscriptions". International Journal of Eurasian Linguistics (ingilis). 1 (1): 162–197. doi:10.1163/25898833-12340008. ISSN 2589-8825.