Jorj Bize (Georges Bizet, 1838-1875) — Görkəmli fransız bəstəkarı. 60-cı illərdə “Don Prokopio”, “Mirvari axtaranlar”(1863), 1867-ci ildə-“Pert gözəli”, “Cəmilə” operaları, “Rim”,”Venesiya”, “Florensiya”, “Neapol” proqramlı simfoniyalarının müəllifi.
Jorj on yaşından konservatoriyada oxumağa başlayır. Anası ona - “İstedadını boş yerə xərcləməyinə icazə verməyəcəm” söyləyirdi. Jorj artıq bilirdi ki, onu yedirdəcəklər, daha sonra otağa salıb ağzını bağlayacaqlar, yorğunluqdan yuxu tutana qədər pianoda çalacaq. Jorj dərslə məşğul olmağa qarşı deyildi. Ona atası, oxu müəllimi və peşəkar pianoçu anası ilə vaxt keçirmək maraqlı idi. Dörd yaşında o artıq notları əzbər bilirdi və fortepianoda çalmağı bacarırdı. On yaşı olmağına iki həftə qalmış o, Paris konservatoriyasına daxil olur. Jorj üçün uşaqlığı başlamamış bitmişdi. On üç yaşında o, musiqi bəstələməyə başladı – valslar, mahnılar və “Həkimin evi” adlı kiçik komediya operasını yazır. Anasının gözlərində o, dahi olur. Bəzən Jorj bezsə də, ancaq o, bir şeyi də anlayırdı: anasının inadkarlığı və onun istedadı öz nəticəsini verir. Jorj ədəbiyyatı çox sevirdi, imkan düşən kimi, əlinə kitab alıb sakitcə bir küncə çəkilirdi. Bunu görən anası deyirdi: “Sən musiqiçi ailəsində böyümüsən və sən musiqiçi olacaqsan, ədəbiyyatşünas deyil, özü də dahi musiqiçi!”… On doqquz yaşında Bize konservatoriyanı bitirir və kantatasına görə Böyük Roma mükafatına layiq görülür.
Karmen
1875-ci ilin martında Parisdə tanınmış fransız bəstəkarı Jorj Bizenin ispan yazıçısı Prosper Merimenin novellası əsasında yaratdığı «Karmen» operasının ilk tamaşası göstərilir. Premyeradan dərhal sonra əsər ətrafında qalmaqallar qopur. Bəstəkar obrazları daha çılğın, bəzi hallarda lirik planda tərənnüm edir. «Opera bizim mənəviyyatımızı pozur», — deyə əksər tənqidçilər əsərin baş qəhrəmanı Karmenin azadsevər xasiyyətini, onun cəmiyyətin qayda-qanunlarına etinasızlığını yolverilməz, qeyri-tərbiyəvi bir hal kimi qiymətləndirirlər. Operanın ispan milli folklorundan bəhrələnmiş, canlı, səmimi musiqisi isə sadə, hətta kobud elan olunur. «Opera həyatı olduğu kimi təsvir edir» — Bizeni müdafiə edən qüvvələrin bu şüarı əsər barədə mənfi rəyləri dəyişdirə bilmir və nəticədə «Karmen» səhnədən çıxarılır. Bu zərbəyə tab gətirməyən 36 yaşlı bəstəkar premyeradan üç ay sonra vəfat edir. «Karmen» isə tezliklə nəinki bəraət qazanır, hətta Avropanın ən möhtəşəm opera teatrlarında tamaşaya qoyulur və dünyanın ən məşhur operaları sırasına daxil olur. «Karmen»in Vyanadakı tamaşasını hazırlayarkən Bizenin dostu E.Giro operanın ilk variantındakı danışıq epizodlarını «musiqiləşdirir» və bununla da əsərin yeni, redaksiyasını yaradır. «Karmen» Bizenin yaradıcılıq yolunun məntiqi nəticəsi idi. Bəstəkar «Karmen»dən əvvəl də "İnciaxtaranlar", «Pert gözəli», «Cəmilə» operaları, fransız yazıçısı Alfons Dodenin «Arleli qadın» dramına yazdığı musiqisi ilə artıq kifayət qədər tanınmışdı. Bize həmçinin bir sıra xor, fortepiano və simfonik əsərlərin müəllifi kimi də musiqisəvərlərin geniş rəğbətini qazanmışdı. Lakin «Karmen» səviyyəsi, «Karmen» zirvəsi əlçatmaz qalmışdır. Təxminən yüz il sonra görkəmli rus bəstəkarı Rodion Şedrin Bize operasının mövzuları əsasında özünün «Karmen-süita» simfonik əsərini yaratmışdır. Həmin əsər Moskvanın Böyük Teatrında gözəl balet tamaşasının hazırlanmasına təkan vermişdir. Görkəmli rus bəstəkarı Çaykovskiy 1880-ci ildə dediyi kimi-“10 ildən sonra Karmen dünyaya ən popular opera olacaq” fikrini doğrultmuş oldu. Operanın musiqi dramaturqiyasında əsas yeri faciəvi məhəbbət xətti tutur. Ən parlaq səhnə son səhnədir. Xalq şənliyin fonunda Karmenlə Xozenin son dueti və Karmenin ölümünün verilməsidir. Operada məişət musiqi olan Marş vardır. Marş ritmlərindən çox istifadə olunur.
Maraqlı faktlar
Jorj Bize heç vaxt özünü yaraşıqlı hesab etməmişdir.
Həddən artıq tez tez danışırmış. Buna görə nitqi olduqca qarışıq imiş.
Əlləri daim tərləyirmiş və bu onun utancına səbəb olurmuş.
İstinadlar
Jorj Bize - Böyük Musiqiçilər
Xarici keçidlər
VikianbardaJorj Bize ilə əlaqəli mediafayllar var.
Краткие содержания (синопсисы) опер Бизе на сайте «100 опер» 2007-10-16 at the Wayback Machine
Б. Кушнер. Рекомендательное письмо: Страница из жизни Бизе // «Вестник» (Бостон), № 10 (347), 12 мая 2004 г.
Бизе. Полные либретто опер на русском языке 2012-07-01 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
Avqust 12, 2021
jorj, bize, georges, bizet, 1838, 1875, görkəmli, fransız, bəstəkarı, illərdə, prokopio, mirvari, axtaranlar, 1863, 1867, ildə, pert, gözəli, cəmilə, operaları, venesiya, florensiya, neapol, proqramlı, simfoniyalarının, müəllifi, alexandre, césar, léopold, biz. Jorj Bize Georges Bizet 1838 1875 Gorkemli fransiz bestekari 60 ci illerde Don Prokopio Mirvari axtaranlar 1863 1867 ci ilde Pert gozeli Cemile operalari Rim Venesiya Florensiya Neapol proqramli simfoniyalarinin muellifi Jorj Bizefr Alexandre Cesar Leopold Bizetfr Georges BizetUmumi melumatlarDogum adi Alexandre Cesar Leopold BizetDogum tarixi 25 oktyabr 1838Dogum yeri Fransa Fransa ParisVefat tarixi 2 iyun 1875 36 yasinda Vefat yeri Fransa Fransa BujivalVefat sebebi urek tutmasiDefn yeri Per Lasez qebiristanligiVetendasligi FransaMilliyyeti fransizMusiqici melumatlariFealiyyeti Bestekar dirijorJanr OperaMusiqi aleti pianoTehsili Paris Konservatoriyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Karmen 3 Maraqli faktlar 4 Istinadlar 5 Xarici kecidler 6 Hemcinin baxHeyati RedakteJorj on yasindan konservatoriyada oxumaga baslayir Anasi ona Istedadini bos yere xerclemeyine icaze vermeyecem soyleyirdi Jorj artiq bilirdi ki onu yedirdecekler daha sonra otaga salib agzini baglayacaqlar yorgunluqdan yuxu tutana qeder pianoda calacaq Jorj dersle mesgul olmaga qarsi deyildi Ona atasi oxu muellimi ve pesekar pianocu anasi ile vaxt kecirmek maraqli idi Dord yasinda o artiq notlari ezber bilirdi ve fortepianoda calmagi bacarirdi On yasi olmagina iki hefte qalmis o Paris konservatoriyasina daxil olur Jorj ucun usaqligi baslamamis bitmisdi On uc yasinda o musiqi bestelemeye basladi valslar mahnilar ve Hekimin evi adli kicik komediya operasini yazir Anasinin gozlerinde o dahi olur Bezen Jorj bezse de ancaq o bir seyi de anlayirdi anasinin inadkarligi ve onun istedadi oz neticesini verir Jorj edebiyyati cox sevirdi imkan dusen kimi eline kitab alib sakitce bir kunce cekilirdi Bunu goren anasi deyirdi Sen musiqici ailesinde boyumusen ve sen musiqici olacaqsan edebiyyatsunas deyil ozu de dahi musiqici On doqquz yasinda Bize konservatoriyani bitirir ve kantatasina gore Boyuk Roma mukafatina layiq gorulur Karmen Redakte1875 ci ilin martinda Parisde taninmis fransiz bestekari Jorj Bizenin ispan yazicisi Prosper Merimenin novellasi esasinda yaratdigi Karmen operasinin ilk tamasasi gosterilir Premyeradan derhal sonra eser etrafinda qalmaqallar qopur Bestekar obrazlari daha cilgin bezi hallarda lirik planda terennum edir Opera bizim meneviyyatimizi pozur deye ekser tenqidciler eserin bas qehremani Karmenin azadsever xasiyyetini onun cemiyyetin qayda qanunlarina etinasizligini yolverilmez qeyri terbiyevi bir hal kimi qiymetlendirirler Operanin ispan milli folklorundan behrelenmis canli semimi musiqisi ise sade hetta kobud elan olunur Opera heyati oldugu kimi tesvir edir Bizeni mudafie eden quvvelerin bu suari eser barede menfi reyleri deyisdire bilmir ve neticede Karmen sehneden cixarilir Bu zerbeye tab getirmeyen 36 yasli bestekar premyeradan uc ay sonra vefat edir Karmen ise tezlikle neinki beraet qazanir hetta Avropanin en mohtesem opera teatrlarinda tamasaya qoyulur ve dunyanin en meshur operalari sirasina daxil olur Karmen in Vyanadaki tamasasini hazirlayarken Bizenin dostu E Giro operanin ilk variantindaki danisiq epizodlarini musiqilesdirir ve bununla da eserin yeni redaksiyasini yaradir Karmen Bizenin yaradiciliq yolunun mentiqi neticesi idi Bestekar Karmen den evvel de Inciaxtaranlar Pert gozeli Cemile operalari fransiz yazicisi Alfons Dodenin Arleli qadin dramina yazdigi musiqisi ile artiq kifayet qeder taninmisdi Bize hemcinin bir sira xor fortepiano ve simfonik eserlerin muellifi kimi de musiqiseverlerin genis regbetini qazanmisdi Lakin Karmen seviyyesi Karmen zirvesi elcatmaz qalmisdir Texminen yuz il sonra gorkemli rus bestekari Rodion Sedrin Bize operasinin movzulari esasinda ozunun Karmen suita simfonik eserini yaratmisdir Hemin eser Moskvanin Boyuk Teatrinda gozel balet tamasasinin hazirlanmasina tekan vermisdir Gorkemli rus bestekari Caykovskiy 1880 ci ilde dediyi kimi 10 ilden sonra Karmen dunyaya en popular opera olacaq fikrini dogrultmus oldu Operanin musiqi dramaturqiyasinda esas yeri facievi mehebbet xetti tutur En parlaq sehne son sehnedir Xalq senliyin fonunda Karmenle Xozenin son dueti ve Karmenin olumunun verilmesidir Operada meiset musiqi olan Mars vardir Mars ritmlerinden cox istifade olunur 1 Maraqli faktlar RedakteJorj Bize hec vaxt ozunu yarasiqli hesab etmemisdir Hedden artiq tez tez danisirmis Buna gore nitqi olduqca qarisiq imis Elleri daim terleyirmis ve bu onun utancina sebeb olurmus Istinadlar Redakte Jorj Bize Boyuk MusiqicilerXarici kecidler Redakte Vikianbarda Jorj Bize ile elaqeli mediafayllar var Kratkie soderzhaniya sinopsisy oper Bize na sajte 100 oper Arxivlesdirilib 2007 10 16 at the Wayback Machine B Kushner Rekomendatelnoe pismo Stranica iz zhizni Bize Vestnik Boston 10 347 12 maya 2004 g Bize Polnye libretto oper na russkom yazyke Arxivlesdirilib 2012 07 01 at the Wayback MachineHemcinin bax RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Jorj Bize amp oldid 6085013, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}