fbpx
Wikipedia

Iris kerneriana

Fevral 18, 2022

Iris kerneriana — Iris cinsinə aid bitki növü. Türkiyədə yetişən ətirli, sarı çiçəklərdir. Mülayim bölgələrdə dekorativ bitki kimi becərilir.

?Iris kerneriana
  • Iris kerneriana Dykes, 1913
Elmi təsnifat
Aləmi:Bitkilər
Şöbə:Örtülütoxumlular
Sinif:Birləpəlilər
Yarımsinif:Liliid
Sıra:Süsənçiçəklilər
Fəsilə:Süsənkimilər
Cins:Süsən
Növ: Iris kerneriana
Elmi adı
  • Iris kerneriana Dykes, 1913

Vikinövlərdə
sistematika
Şəklin VikiAnbarda
axtarışı
GRIN  428734
IPNI  438755-1
TPL  kew-322006

Təsviri

Tez-tez daha böyük yarpaqları olan Iris halophila ilə qarışdırılır. Çiçəklərin rəngindən başqa digər bir çox xüsusiyyətləri ilə İris sintenisii ilə də bənzərdir.

Uzun, nazik köklərə malikdir. Bu, bitkilərin sürünən dəstələrini əmələ gətirə bilər.

Nazik, otabənzər, parlaq və ya solğun yaşıl yarpaqları var. 30 santimetr (12 düym) uzunluğuna, 2-3 mm (nadir hallarda 1 sm) eninə qədər böyüyə bilərlər. Iris graminea-dan daha sıxdırlar.

Çiçək sapları normal olaraq dar yarpaqlardan daha uzun olur. 20-45 santimetr arasında hündürlüyə qədər böyüyə bilərlər. Çox nadir hallarda 55 santimetrə çatırlar.

Aid olduğu cinsin digər növlərinə nisbətən daha geniş çətirə malikdir və sapda 2-4 çiçək açır. Geniş şəffaf hüdudları olan kasayarpaqları var.

Ətirli çiçəklər yaz və yazın əvvəllərində, may-iyul ayları arasında görünməyə başlayır. Çiçəklər bir sıra sarı rəng çalarlarında: kükürdü sarı, limon sarısı, saman sarısı, solğun sarı və tutqun krem rəngində ola bilər. Çiçəklər 5-12 diametrində olur. 2 cüt, 3 böyük tək yarpağı var.

Biokimya

İrislərin çoxu diploid olduğundan, iki dəst xromosoma sahibdir. Bu, hibridləri və qruplaşmaları təsnif etmək üçün istifadə edilə bilər. 2n =18 sayına malikdir. Bu rəqəm La Cour, (lakin nəşr olunmamış) və Lenzin hər ikisi tərəfindən 1963-cü ildə, 2n = 18 olaraq sayılmışdır.

2011-ci ildə, Türkiyədən gələn 3 növ yerli iris içərisində müxtəlif uçucu kimyəvi birləşmələrin tapılması üçün bir iş aparıldı. Iris pseudacorus, Iris kerneriana və Iris sofarana, Beyşehir və Trabzonda becərilərək toplanmışdı. Qaz xromatoqrafiyası və kütləvi spektrometriya metodlarından istifadə edildi. Araşdırmalarda İris kerneriana çiçəklərində α-kessil asetat (14.7%), longipinene (10.8%), kaprit turşusu (10.6%), heptakosan (10.2%), heksadekanoik turşusu (9.5%) aşkar edilidi. Iris kerneriana kökləri tetradekanoik turşusu (31.5%), heptakosan (10.0%), α-kessil asetat (9.5%), nonakosan (8.8%) və 6-metil-5-hepten-2-bir (7.7%) ehtiva edirdi. Iris kerneriana-da isə nonakosan (18.3%), heptakosan (16.7%), pentakosan (10.3%) və trikosan (6.0%) aşkar edildi.

2013-cü ildə, Iris növlərinin müxtəlif kimyəvi birləşmələri üzərində aparılan bir araşdırma zamanı, İris soforana və Iris kerneriananın sapılarında b-iron, Iris kerneriananın saplarında trans-bionon-5,6-epoksid olduğu aşkar edildi.

Taksonomiya

Latınca adı olan kerneriana Avstriya botaniki və Vyanadakı Botanika professoru Anton Kerner von Marilauna (1755-1830) aiddir.

Bitkinin adı Paul Friedrix Auqust Asxerson və Paul Ernst Emil Sintenis tərəfindən 1884-cü ildə nəşr edilmişdir. Lakin bitkinin təsvirini əlavə etmədikləri üçün etibarlı şəkildə yayımlanmadı. 1892-ci ildə Beyker "Iridaceae'nın rəhbəri" 16-cı cilddə bu barədə bir məqalə dərc etdi. Lakin 1892-ci il avqust-noyabr aylarında, lbunun Iris orientalisin sinonimi olduğunu düşündü.

Daha sonra Iris kerneriana olaraq 1 Fevral 1936-cı ildə nəşr olundu. Birləşmiş Ştatların Kənd Təsərrüfatı Naizrliyi tərəfindən 4 aprel 2003-cü ildə təsdiq edilmişdir. Iris kerneriana, Kral Bağçılıq cəmiyyəti tərəfindən qəbul edilmiş bir addır.

Yayılması

Qərbi Asiyanın kiçik bir mülayim bölgəsi üçün tipikdir.

Şimali Türkiyədə, Bolunun şərqindən Ərzuruma və cənubda Kaz Dağından Ankaraya qədər tapılır. O cümlədən Amasya şəhəri və Direkli, Yassucal və Abacu kəndləri ətrafında aşkar edilmişdir.

Iris kerneriana açıq şam meşələrində, quru otlu çəmənliklərdə və quru torpaqlarda, dəniz səviyyəsindən 300-2300 m yüksəkliklərdə yetişir.

Becərilməsi

Avropada və İngiltərədə yetişdirilməsi çətindir.

Neytral olaraq bir qədər turşulu, qidalı maddələrlə zəngin çınqıllı torpaqlarda böyüməyə üstünlük verir. Əhəngli torpaqları sevmir. Tam günəşli mövqelərə üstünlük verir. Yazda, böyümək dövründə sərbəst axan su olmalıdır. Ayrıca, payız zamanı yuxusuz dövrdə bir qədər su içməlidir.

Bu növlərin bağ daxilində becərilməsinin çətil olduğu bilinir. Əkildikdən sonra narahat olmağa təşəbbüs göstərir, kolluqlar bir neçə il (ideal şəkildə 10-15 il) eyni ərazidə qalmalıdır. Bu növü rododendronla birlikdə torfun içində də böyütmək olar. Kyu kral botanika bağlarında böyüdülməsi mümkündür.

Çoxaldılması

Iris kerneriana vegetativ yolla və ya toxum yetişdirməklə də yayıla bilər. Uyğunlaşma probleminə görə toxum yetişdirmə ən yaxşı seçimdir. Toxumlar irisdəki qurudulmuş toxum kapsulalarından toplana bilər (çiçəkləndikdən sonra). Toxumlar istənilən vaxt əkilə bilər, ancaq qış və ya yazın əvvəli daha yaxşı nəticələr verir, çünki nəm şəraitdə soyuğa üstünlük verirlər. Toxumlar çox incə bir qum təbəqəsi və ya çınqıl ilə örtülməlidir. Toxum cücərmək üçün çox uzun vaxt tələb edir, bəzən aylarla görünmür. Bu müddət 6-12 aya qədər uzana bilər.

Zəhər

Bir çox digər iris növləri kimi, bitkinin əksər hissəsi zəhərlidir (xüsusən kök və yarpaqlar) və əgər yeyilərsə mədə ağrısı və qusmayla nəticələnə bilər. Bitki ilə işləmək dəri qıcıqlanmasına və ya allergik reaksiyaya səbəb ola bilər.

İstinadlar

  1. Phillips, Roger; Rix, Martyn. Perennials Vol. 1. Pan Books Ltd. 1991. səh. 188. ISBN 9780330327749.
  2. ↑ Phillips, Roger; Rix, Martyn. Perennials Vol. 1. Pan Books Ltd. 1991. səh. 188. ISBN 9780330327749.
  3. ↑ Dykes, William Rickatson. "Handbook of Garden Irises" (PDF). beardlessiris.org (The Group for Beardless Irises). 2009. İstifadə tarixi: 1 November 2014.
  4. ↑ Cassidy, George E.; Linnegar, Sidney. Growing Irises (Revised). Bromley: Christopher Helm. 1987. səh. 146. ISBN 978-0-88192-089-5.
  5. ↑ Austin, Claire. Irises: A Gardener's Encyclopedia. Timber Press, Incorporated. 2005. ISBN 978-0881927306. OL 8176432M.}
  6. ↑ "Iris kerneriana". plant-world-seeds.com. İstifadə tarixi: 9 February 2015.
  7. ↑ Christopher Bricknell, ed.Gardeners' Encyclopedia of Plants and Flowers. Dorling Kindersley. 1994 [1989]. səh. 522. ISBN 978-0751301472.
  8. ↑ "Spuria Irises". herbs2000. İstifadə tarixi: 14 January 2015.
  9. ↑ Stebbings, Geoff. The Gardener's Guide to Growing Irises. Newton Abbot: David and Charles. 1997. səh. 61. ISBN 978-0715305393.
  10. ↑ Franco, Alain. "(SPEC) Iris kerneriana Aschers. & Sint. ex Baker". wiki.irises.org (American Iris Society). 20 April 2010. İstifadə tarixi: 29 September 2014.
  11. "Iris kerneriana". gardenaway.com. 11 February 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 February 2015.
  12. ↑ "Iris kerneriana". jardinsdugue.eu. İstifadə tarixi: 9 February 2015.
  13. ↑ "Iris summary" (PDF). pacificbulbsociety.org. 14 April 2014. İstifadə tarixi: 23 November 2014.
  14. ↑ "Iris kerneriana". rareplants.co.uk. 11 February 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 February 2015.
  15. Ozkan, Mustafa; Kandemir, Nezahat; Senel, Gulcan. "Karyological study on some endemic Iris L. (Iridaceae) species from Turkey" (PDF). Pakistan Journal of Botany. 33 (2). 2001: 167–171. İstifadə tarixi: 9 February 2015.
  16. Başera, Kemal H.C.; Demircia, Betül; Orhanb, Ilkay Erdogan; Kartalc, Murat; Sekeroglud, Nazim; Senerb, Bilge. "Composition of Volatiles from Three Iris Species of Turkey". Journal of Essential Oil Research. 23 (4). 2011: 66–71. doi:10.1080/10412905.2011.9700471.
  17. Kukula-Koch, Wirginia; Sieniawska, Elwira; Widelski, Jarosław; Urjin, Otgonbataar; Głowniak, Paweł; Skalicka-Woźniak, Krystyna. "Major secondary metaboloities of Iris spp". Phytochemistry Reviews, Fundamentals and Perspectives of Natural Products Research. 12 (4). 2013: 51–80. doi:10.1007/s11101-013-9333-1. İstifadə tarixi: 9 February 2015.
  18. Smith, A.W.; Stearn, William T. A Gardener's Dictionary of Plant Names (Revised). Cassell and Company (1963 tarixində nəşr olunub). 1972. səh. 186. ISBN 978-0304937219.
  19. ↑ "Iris kerneriana". rhs.org.uk. İstifadə tarixi: 9 February 2015.
  20. ↑ Iris kerneriana: GRIN saytında informasiya
  21. "Iridaceae Iris kerneriana Asch. & Sint. ex Baker". ipni.org (International Plant Names Index). İstifadə tarixi: 9 February 2015.
  22. ↑ "Iris kerneriana". davesgarden.com. İstifadə tarixi: 9 February 2015.

İstinadlar

  • Davis, P. H., ed. 1965–1988. Flora of Turkey and the east Aegean islands. [lists as I. kerneriana Asch. & Sint. ex Baker].
  • Mathew, B. 1981. The Iris. 112–113.

Fevral 18, 2022
iris, kerneriana, iris, cinsinə, bitki, növü, türkiyədə, yetişən, ətirli, sarı, çiçəklərdir, mülayim, bölgələrdə, dekorativ, bitki, kimi, becərilir, dykes, 1913elmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, birləpəliləryarımsinif, liliidsıra, süsənç. Iris kerneriana Iris cinsine aid bitki novu Turkiyede yetisen etirli sari ciceklerdir Mulayim bolgelerde dekorativ bitki kimi becerilir 1 Iris kernerianaIris kerneriana Dykes 1913Elmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif BirlepelilerYarimsinif LiliidSira SusenciceklilerFesile SusenkimilerCins SusenNov Iris kernerianaElmi adiIris kerneriana Dykes 1913VikinovlerdesistematikaSeklin VikiAnbardaaxtarisiGRIN 428734IPNI 438755 1TPL kew 322006 Mundericat 1 Tesviri 1 1 Biokimya 2 Taksonomiya 3 Yayilmasi 4 Becerilmesi 4 1 Coxaldilmasi 5 Zeher 6 Istinadlar 7 IstinadlarTesviri RedakteTez tez daha boyuk yarpaqlari olan Iris halophila ile qarisdirilir 2 Ciceklerin renginden basqa diger bir cox xususiyyetleri ile Iris sintenisii ile de benzerdir 3 Uzun nazik koklere malikdir 4 Bu bitkilerin surunen destelerini emele getire biler 5 Nazik 6 otabenzer 7 parlaq ve ya solgun yasil yarpaqlari var 5 8 30 santimetr 12 duym uzunluguna 4 2 3 mm nadir hallarda 1 sm enine qeder boyuye bilerler 2 Iris graminea dan daha sixdirlar 8 Cicek saplari normal olaraq dar yarpaqlardan daha uzun olur 8 9 20 45 santimetr arasinda hundurluye qeder boyuye bilerler 10 11 12 Cox nadir hallarda 55 santimetre catirlar 2 13 Aid oldugu cinsin diger novlerine nisbeten daha genis cetire malikdir ve sapda 2 4 cicek acir 4 7 14 Genis seffaf hududlari olan kasayarpaqlari var 2 Etirli cicekler 4 10 13 yaz ve yazin evvellerinde 4 5 6 may iyul aylari arasinda gorunmeye baslayir 2 5 12 Cicekler bir sira sari reng calarlarinda kukurdu sari 4 8 14 limon sarisi 3 7 14 saman sarisi 4 10 solgun sari 5 7 13 ve tutqun krem renginde 8 9 13 ola biler Cicekler 5 12 diametrinde olur 2 7 2 cut 3 boyuk tek yarpagi var 5 Biokimya Redakte Irislerin coxu diploid oldugundan iki dest xromosoma sahibdir Bu hibridleri ve qruplasmalari tesnif etmek ucun istifade edile biler 5 2n 18 sayina malikdir 13 15 Bu reqem La Cour lakin nesr olunmamis ve Lenzin her ikisi terefinden 1963 cu ilde 2n 18 olaraq sayilmisdir 10 2011 ci ilde Turkiyeden gelen 3 nov yerli iris icerisinde muxtelif ucucu kimyevi birlesmelerin tapilmasi ucun bir is aparildi Iris pseudacorus Iris kerneriana ve Iris sofarana Beysehir ve Trabzonda becerilerek toplanmisdi Qaz xromatoqrafiyasi ve kutlevi spektrometriya metodlarindan istifade edildi Arasdirmalarda Iris kerneriana ciceklerinde a kessil asetat 14 7 longipinene 10 8 kaprit tursusu 10 6 heptakosan 10 2 heksadekanoik tursusu 9 5 askar edilidi Iris kerneriana kokleri tetradekanoik tursusu 31 5 heptakosan 10 0 a kessil asetat 9 5 nonakosan 8 8 ve 6 metil 5 hepten 2 bir 7 7 ehtiva edirdi Iris kerneriana da ise nonakosan 18 3 heptakosan 16 7 pentakosan 10 3 ve trikosan 6 0 askar edildi 16 2013 cu ilde Iris novlerinin muxtelif kimyevi birlesmeleri uzerinde aparilan bir arasdirma zamani Iris soforana ve Iris kerneriananin sapilarinda b iron Iris kerneriananin saplarinda trans bionon 5 6 epoksid oldugu askar edildi 17 Taksonomiya RedakteLatinca adi olan kerneriana Avstriya botaniki ve Vyanadaki Botanika professoru Anton Kerner von Marilauna 1755 1830 aiddir 18 19 Bitkinin adi Paul Friedrix Auqust Asxerson ve Paul Ernst Emil Sintenis terefinden 1884 cu ilde nesr edilmisdir 20 Lakin bitkinin tesvirini elave etmedikleri ucun etibarli sekilde yayimlanmadi 1892 ci ilde Beyker Iridaceae nin rehberi 16 ci cildde bu barede bir meqale derc etdi Lakin 1892 ci il avqust noyabr aylarinda lbunun Iris orientalisin sinonimi oldugunu dusundu 21 Daha sonra Iris kerneriana olaraq 1 Fevral 1936 ci ilde nesr olundu 10 Birlesmis Statlarin Kend Teserrufati Naizrliyi terefinden 4 aprel 2003 cu ilde tesdiq edilmisdir 20 Iris kerneriana Kral Bagciliq cemiyyeti terefinden qebul edilmis bir addir 19 Yayilmasi RedakteQerbi Asiyanin kicik bir mulayim bolgesi ucun tipikdir 20 Simali Turkiyede 6 9 19 Bolunun serqinden Erzuruma ve cenubda Kaz Dagindan Ankaraya qeder tapilir 2 O cumleden Amasya seheri ve Direkli Yassucal ve Abacu kendleri etrafinda askar edilmisdir Iris kerneriana aciq sam meselerinde quru otlu cemenliklerde ve quru torpaqlarda 2 6 14 deniz seviyyesinden 300 2300 m yuksekliklerde yetisir 2 Becerilmesi RedakteAvropada ve Ingilterede yetisdirilmesi cetindir 12 Neytral olaraq bir qeder tursulu 22 qidali maddelerle zengin cinqilli torpaqlarda boyumeye ustunluk verir Ehengli torpaqlari sevmir 4 Tam gunesli movqelere ustunluk verir 2 8 12 Yazda boyumek dovrunde serbest axan su olmalidir 6 14 Ayrica payiz zamani yuxusuz dovrde bir qeder su icmelidir Bu novlerin bag daxilinde becerilmesinin cetil oldugu bilinir 5 14 Ekildikden sonra narahat olmaga tesebbus gosterir kolluqlar bir nece il ideal sekilde 10 15 il eyni erazide qalmalidir Bu novu rododendronla birlikde torfun icinde de boyutmek olar 9 Kyu kral botanika baglarinda boyudulmesi mumkundur 5 Coxaldilmasi Redakte Iris kerneriana vegetativ yolla ve ya toxum yetisdirmekle de yayila biler 22 Uygunlasma problemine gore toxum yetisdirme en yaxsi secimdir Toxumlar irisdeki qurudulmus toxum kapsulalarindan toplana biler ciceklendikden sonra Toxumlar istenilen vaxt ekile biler ancaq qis ve ya yazin evveli daha yaxsi neticeler verir cunki nem seraitde soyuga ustunluk verirler Toxumlar cox ince bir qum tebeqesi ve ya cinqil ile ortulmelidir Toxum cucermek ucun cox uzun vaxt teleb edir bezen aylarla gorunmur Bu muddet 6 12 aya qeder uzana biler 6 Zeher RedakteBir cox diger iris novleri kimi bitkinin ekser hissesi zeherlidir xususen kok ve yarpaqlar ve eger yeyilerse mede agrisi ve qusmayla neticelene biler Bitki ile islemek deri qiciqlanmasina ve ya allergik reaksiyaya sebeb ola biler 22 Istinadlar Redakte Phillips Roger Rix Martyn Perennials Vol 1 Pan Books Ltd 1991 seh 188 ISBN 9780330327749 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Phillips Roger Rix Martyn Perennials Vol 1 Pan Books Ltd 1991 seh 188 ISBN 9780330327749 1 2 Dykes William Rickatson Handbook of Garden Irises PDF beardlessiris org The Group for Beardless Irises 2009 Istifade tarixi 1 November 2014 1 2 3 4 5 6 7 8 Cassidy George E Linnegar Sidney Growing Irises Revised Bromley Christopher Helm 1987 seh 146 ISBN 978 0 88192 089 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Austin Claire Irises A Gardener s Encyclopedia Timber Press Incorporated 2005 ISBN 978 0881927306 OL 8176432M 1 2 3 4 5 6 Iris kerneriana plant world seeds com Istifade tarixi 9 February 2015 1 2 3 4 5 Christopher Bricknell ed Gardeners Encyclopedia of Plants and Flowers Dorling Kindersley 1994 1989 seh 522 ISBN 978 0751301472 1 2 3 4 5 6 Spuria Irises herbs2000 Istifade tarixi 14 January 2015 1 2 3 4 Stebbings Geoff The Gardener s Guide to Growing Irises Newton Abbot David and Charles 1997 seh 61 ISBN 978 0715305393 1 2 3 4 5 Franco Alain SPEC Iris kerneriana Aschers amp Sint ex Baker wiki irises org American Iris Society 20 April 2010 Istifade tarixi 29 September 2014 Iris kerneriana gardenaway com 11 February 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 February 2015 1 2 3 4 Iris kerneriana jardinsdugue eu Istifade tarixi 9 February 2015 1 2 3 4 5 Iris summary PDF pacificbulbsociety org 14 April 2014 Istifade tarixi 23 November 2014 1 2 3 4 5 6 Iris kerneriana rareplants co uk 11 February 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 February 2015 Ozkan Mustafa Kandemir Nezahat Senel Gulcan Karyological study on some endemic Iris L Iridaceae species from Turkey PDF Pakistan Journal of Botany 33 2 2001 167 171 Istifade tarixi 9 February 2015 Basera Kemal H C Demircia Betul Orhanb Ilkay Erdogan Kartalc Murat Sekeroglud Nazim Senerb Bilge Composition of Volatiles from Three Iris Species of Turkey Journal of Essential Oil Research 23 4 2011 66 71 doi 10 1080 10412905 2011 9700471 Kukula Koch Wirginia Sieniawska Elwira Widelski Jaroslaw Urjin Otgonbataar Glowniak Pawel Skalicka Wozniak Krystyna Major secondary metaboloities of Iris spp Phytochemistry Reviews Fundamentals and Perspectives of Natural Products Research 12 4 2013 51 80 doi 10 1007 s11101 013 9333 1 Istifade tarixi 9 February 2015 Smith A W Stearn William T A Gardener s Dictionary of Plant Names Revised Cassell and Company 1963 tarixinde nesr olunub 1972 seh 186 ISBN 978 0304937219 1 2 3 Iris kerneriana rhs org uk Istifade tarixi 9 February 2015 1 2 3 Iris kerneriana GRIN saytinda informasiya Iridaceae Iris kerneriana Asch amp Sint ex Baker ipni org International Plant Names Index Istifade tarixi 9 February 2015 1 2 3 Iris kerneriana davesgarden com Istifade tarixi 9 February 2015 Istinadlar RedakteDavis P H ed 1965 1988 Flora of Turkey and the east Aegean islands lists as I kerneriana Asch amp Sint ex Baker Mathew B 1981 The Iris 112 113 Menbe https az wikipedia org w index php title Iris kerneriana amp oldid 5369597, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.